Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/373 Esas
KARAR NO : 2022/432

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
DAVA TARİHİ : 18/04/2017
KARAR TARİHİ : 02/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; keşidecisi …A.Ş. olan; … Bankası A.Ş. … Şubesinden 30.01.2017 tarihli, keşide yeri … olan ve 4.472,95 TL bedelli … seri numaralı çekin müvekkilin yedinde bulunduğu esnada kargodayken kaybolduğunu, kaybolan işbu davaya konu çek ve diğer dava dışı 2 adet çek ile ilgili olarak … 11.Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dava dosyası ile çek iptali davası açıldığını, ancak davaya konu çekin davalı şirketin elinde haksız surette bulunduğundan ve hamil sıfatıyla müvekkili aleyhine icra takibi başlatmış olduğundan … 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dava dosyasının 10.04.2017 tarihli celsesinde verilen ara karar gereği, davalı şirket aleyhine çek istirdatı davası açmaları için taraflarına süre verildiğini, anılan ara karar gereği işbu dayı açma zaruretlerinin hasıl olduğunu, davaya konu çekin kargodayken kaybolması nedeniyle ilgili kargo şirketi de çalınan kargolarla ilgili olarak emniyete başvuruda bulunduğunu ancak henüz dosyanın … Cumhuriyet Başsavcılığına ulaşmadığını, bahsi geçen asliye ticaret mahkeme dosyasından da 09.01.2017 tarihinde mahkeme veznesine depo ettikleri teminat karşılığında anılan çek hakkında ödeme yasağı tedbiri kararı verildiğini, bahsi geçen… Bankası A.Ş. … Şubesinden 30.01.2017 tarihli, keşide yeri … olan ve 4.472,95 TL bedelli … seri numaralı çekin dava dışı şirket olan … Ticaret Ltd. Şti. tarafından haksız ve kötüniyetli olarak bulunduğunu, müvekkili şirketin sahte kaşe ve imzası ile cirolanarak ve hukuka aykırı surette kullanıldığını, daha sonrasında yine …’da faaliyet gösteren ve gerek müvekkili şirket gerekse keşideci şirket ile ticari faaliyetleri tamamen farklı ve bağlantı kurulamayacak şirketler arasında cirolandığını, müvekkilinin bu durumdan, son ciranta olan davalı şirketin müvekkili aleyhine … 6. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takip dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yaptığında öğrendiğini, bunun üzerine, icra takibine konu çekteki kaşe ve imza kesinlikle müvekkili şirkete ait olmadığından davalı aleyhine … 2. İcra Hukuk Mahkemesinin …E. Sayılı dosyası ile imzaya, borca ve ferilerine itiraz davası açıldığını, anılan mahkeme dosyasında da 13.02.2017 tarihli tensip zaptı ile … 6. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibinin davacı müvekkil yönünden teminatsız olarak tedbiren durdurulmasına karar verildiğini, Davalı şirket işbu davaya ve icra takibine konu çeki işleme koymakta tamamen kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğunu, ciro zinciri bozulmuş bir çekin kambiyo senedi vasfı bulunmadığını beyanla öncelikli olarak davalı tarafından çek bedellerinin tahsili durumunda müvekkilin telafisi mümkün olmayan zararı söz konusu olacağından, bu zarara sebebiyet vermemek açısından davanın devamı ve kesin hükümle sonuçlanıncaya kadar … 6. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibinin tensipte ve takdiren teminatsız olarak tedbiren durdurulmasına, davanın kabulü ile dava konusu çekin istirdadı ile müvekkilin keşideci …A.Ş.’den sonraki haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin de karşı tarafa tahmiline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA /
Davalıya yasaya uygun olarak tebligat yapılmış olmasına karşın , davayı takip etmediği gibi yazılı bildirimde de bulunmadığından, HMK’nın 128. Maddesi hükmü gereğince davayı inkar ettiği varsayılmıştır.
KANITLAR /
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, taraf şirketlerin İTO kayıtları dosyamız arasına alınmış, … 6.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyası, … 11.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, … 2.İcra Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … ve …soruşturma sayılı dosyaları UYAP üzerinden dosyamız arasına alınmış ve dava konusu çek aslı mahkememiz kasasına alınmıştır.
Mahkememizin 21/04/2017 tarihli tensip tutanağının (14) nolu ara kararı ile; ”İİK’nın 72/3 maddesi gereğince mahkeme dosyasına %15 teminat yatırılması halinde icra veznesine giren paranın ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir uygulanmasına” karar verilmiştir.
Mahkememizin 07/11/2019 tarihli duruşmasının (1) numaralı ara kararı ile; “Tarafların iddia ve savunmaları ile tüm dosya kapsamına göre , ön inceleme duruşmasında tespit edilen, davacının çekin meşru hamili olup olmadığı, dava konusu çekin davacı elinden rıza hilafına çıkıp çıkmadığı, davalının çeki iktisap etmekte ağır kusurlu yahut kötüniyetli olup olmadığı, çekin davalı şirket ticari defter ve kayıtlarında ne şekilde göründüğü TK 792 maddesi kapsamında çek istirdadı koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarının halli için tarafların 2016-2017 yılı Ticari Defter ve belgeleri ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına” dair karar verilmiş ve bu doğrultuda alınan 08/10/2020 teslim tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı şirketin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tutulması gereken ticari defterlerini yasal süreleri içerisinde tasdik ettirdiği, yevmiye defterlerinin kapanış tasdikini de yasal süresi içerisinde yaptırdığı dolayısıyla davacı şirketin ticari defterlerinin sahibi lehine delil olma özelliğini taşıdıklarının görüldüğü, dava konusu çekin giriş kaydının davacı defterlerinde usulüne uygun olarak kayıt altına alındığı, davacı şirketin kendisine ilgili çeki düzenleyen dava dışı … A.Ş. ile ticari ilişki içerisinde olduğu, düzenlediği ve çek tutarıyla birebir uyumlu olan dört fatura nedeniyle bu çeki aldığı, dolayısıyla nihai takdiri Mahkemede olmak üzere davacı şirketin dava konusu çekin meşru hamili olduğu, dava konusu çekin davacı defterlerinde çıkış kaydının bulunmaması, davacı defterlerinde dava konusu çekin kendisinden sonraki cirantası olan …Ltd. Şti. ile ilgili bir kayıt bulunmaması ve çek üzerindeki imzanın davacı şirket yetkililerinin imzasına benzememesi hususları nedeniyle nihai takdir Mahkemede olmak üzere dava konusu çekin davacının elinden rızası dışında çıktığı, davalı şirketin defter ve belgelerinin incelenememiş, dava konusu çekin davalı taraf defterlerinde yer alıp almadığı, yer alıyorsa ne şekilde aldığı, kendisinden önceki ciranta ile ticari ilişkisinin olup olmadığı hususlarında görüş oluşturulamadığı, Davalının çeki iktisap etmekte ağır kusurlu yahut kötü niyetli olup olmadığı hususu ile TTK 792 maddesi kapsamında çek istirdadı koşullarının oluşup oluşmadığı hususunun Mahkemenin takdirinde olduğu görüş ve kanaati bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK 792. maddesine dayalı olup elden çıkan çekin bedeli hakkında istirdat talebine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın,dava konusu çekin davacı elinden rıza hilafına çıkıp çıkmadığı, davalının çeki iktisap etmekte ağır kusurlu yahut kötüniyetli olup olmadığı, TK 792 maddesi kapsamında çek istirdadı koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
… 6.İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası celp edilmiş, dosya üzerinde yapılan incelemede, takip alacaklısı … Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından takip borçluları …Ltd. Şti, …Ticaret A.Ş, …A.Ş., … Tic. Ltd. Şti. Ve … Tic. A.Ş Aleyhine, … Bankası …Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/01/2017 keşide tarihli, keşidecisi …A.Ş. Olan ve 4.472,95-TL bedelli çek dayanak yapılarak toplam 4.937,25-TL üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
TTK’nın 792. maddesine göre, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Çek istirdatı davalarında davacı çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş veya çeki iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Çeki elinde bulunduran davalının çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti bulunmamaktadır, aksi düşüncenin kabulü çekin “mücerretlik” vasfını ortadan kaldırır.
Genel kural böyle olmakla birlikte somut olayda; davacının istirdadını talep ettiği çekin sonuç olarak … şirketine geldiği ve Çelaş tarafından …’a ciro edildiği ve Fatih Kıcırgan tarafından ibraz edildiği -…’ın … tarih ve … sayılı cevabi yazısı- ancak çek zayii davasında verilen ödeme yasağı kararı nedeniyle tahsil edilemediği anlaşılmaktadır.Yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde davaya konu çekin davacıya ticari ilişkisi nedeniyle keşideci tarafından verildiği ve davaya konu çekin rızası dışında davacının elinden çıktığı sabittir. UYAP ekranından ve Bölge Adliye Mahkemeleri kararlarından yapılan incelemeler sırasında, ciro zincirinde bulunan bazı şirketlerin pek çok dosyada davalı sıfatını haiz olduğu ve istirdat davalarının davalısı oldukları tesbit edildiğinden, davalı da sorgulandığında pek çok soruşturma ve benzer dava dosyalarının bulunduğu tesbit edilmiştir. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12.Hukuk Dairesinin 2020/1236 Esas, 2021/1120 Karar sayılı, 2018/586 Esas,2019/77 Karar sayılı ilamları) Bu durumda kaybolan çekin başka dosyalarda yer alan aynı veyahut benzer ciro zinciriyle davalıya geçmesi ve benzer olaylar nedeniyle pek çok soruşturmaya muhatap olmak tesadüf ile izah edilemeyeceğinden davalının dava konusu çeki iktisabında ağır kusurlu bulunduğunun kabulü gerekerek Mahkememizce davanın kabulü ile, davaya konu ve takibe dayanak olan …Bankası A.Ş. … Şubesi/… ait, keşidecisi …A.Ş olan, … seri numaralı, 30/01/2017 keşide tarihli, 4.472,95 TL bedelli çekin TTK 792 Maddesi kapsamında davalıdan alınarak davacıya iadesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Davanın KABULÜ İLE, davaya konu ve takibe dayanak olan … Bankası A.Ş. …ait, keşidecisi …A.Ş olan, … seri numaralı, 30/01/2017 keşide tarihli, 4.472,95 TL bedelli çekin TTK 792 Maddesi kapsamında davalıdan alınarak davacıya iadesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 305,54-TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsiline, peşin alınan 76,39-TL harcın mahsubuna, bakiye 229,15-TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 4.472,95-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 750,00-TL bilirkişi ücreti, 254,00-TL posta masrafları, 76,39-TL peşin harç ve 31,40-TL başvuru harcı olmak üzere toplam 1.111,79-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafça yatırılan delil avansı ve yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta hüküm kurulmasına yer olmadığına,
6-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.02/06/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸