Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2017/284 Esas
KARAR NO: 2019/837

DAVA : Çek İstirdadı
DAVA TARİHİ: 22/03/2017
KARAR TARİHİ: 17/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Çek İstirdadı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; …bank … Şubesi, keşide yeri Ankara, keşide tarihi 21/01/2017, hesap no…, çek no … ve 30.000,00-TL bedelli olan çekteki son ciroya sahip davalının meşru hamil olmadığının, söz konusu çekte meşru hamilin davacı şirket olduğunu, davalının elinde çekin, davacı şirketin çekte cirosu olan…- … ile yapmış olduğu ticari neticesinde aldığı, müvekkil şirketin resim ticari faaliyeti neticesinde aldığını ve ticari defterlerinde kayıtlı çekler olduğunu, davacı şirketin, meşru hamili olduğu çeklerin bir kısmını önce … …Şubesindeki hesabına takasa verdiğini sonrasında gidip bankadan söz konusu çeklerini liste halinde bankadan aldığını, bir kısım çekin davacı şirketin yetkilisinin çantasında olduğunu, davacı şirket yetkilisinin bu çekleri bankadan aldıktan bir gün sonra çantasındaki diğer çeklerle birlikte yani toplamada dava şirketin 45 adet müşteri çekinin, kendisine ait çek koçanı ve 56.000,00-TL nakit parasının davacı şirket yetkilisinin arabasından çalındığını, davacı şirketin çeklerin çalındığını öğrendiği, gün ülke genelinde faaliyet gösteren bütün bankalara ve faktoring şirketlerine yasal hamili olduğu toplam 45 adet müşteri çekinin çalındığının, çeklerin bilgileri ile birlikte bildirdiğini ve mail attığını, davacı şirket yetkilisinin çeklerin çalındığını öğrendiği gibi …Polis Merkezine gidip hırsızlık yapan kişilerden şikayetçi olduğunu ve sonrasında Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’ na … soruşturma numarası ile hırsızlık yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunduğunu, sonrasında arabasından çalınan çeklerle ilgili davacı şirketin Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dava dosyası ile çek iptali davası açtığını ve mahkemenin muhatap bankaları çekleri ödemekten men ettiğini, davacı şirketin meşru hamili olduğu bu çeki cirolayıp kimseye vermediğini, kendisinden sonraki ciroyu tanımadığı gibi, söz konusu cironun sahte olduğunu, çeki çalanların, çeki tahsil edebilmek için sahte cirolar attığını, dolayısıyla söz konusu çekteki hakkın diğer cirolara şirketin bu çeki kimseye teslim etmediğini ve bu çekin kendisinden çalındığını, dolasıyla cirolar arasında teselsül bulunmadığı gibi ciro silsilesinin de koptuğunu, bu durumda çeklerdeki ciro zincirinin koptuğunu, dolasıyla söz konusu çeklerle ilgili hakkın davacıdan sonraki cirolara geçmesi için davacının cirosunun bulunması ve davacının kendi rızası ile çekleri teslim etmesi gerektiğini, bu nedenle çekteki mündemiç hakkın diğer cirolara geçmeyeceğinin dolasıyla çeki elinde bulunduran davalının iş bu çeklerde yasal hamil olmadığınını, davacı şirketten sonra gelen ciroların hiç birinin gerçek olmadığının hırsızların çekleri çaldıktan sonra birlikte hareket ettikleri kişiler üzerinden söz konusu çekleri para dönüştürdüklerini, neticeden; davanın kabulüne, takip dayanağı çeklerin davalı şirketten alınarak davacıya iadesine, çeklerin takibe konulması durumunda, takibin keşideci veya cirolar tarafından ödenmesi halinde takibe ödenen paranın meşru hamil davacıya ödenmesine, davacının neticesiz kalmaması ve telafisi imkansız zararların doğması için dava sonuna kadar tedbiren HMK 389/1 ve İİK 72/2 gereği iş bu çeklerle ilgili davalılarca başlatılacak icra takibinin durdurulmasına, yada davadan önce takip başlatılmışsa da bu sefer kasaya giren paranın HMK 389/1 ve İİK 72/3 maddesi gereğince alacaklıya ödenmemesine, davalıların takibe geçmeleri halinde iş bu takipte haksız kötü niyetli ve kusurlu olduklarından takip konusu alacağın %20′ sinden aşağı olmamak üzere davalılardan kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA /
Davalı … vekilinin davaya cevap dilekçesi özetle; müvekkilinin TTK 790 ve TTK 792. Maddeleri gereğince dava konusu çekin yetkili, yasal ve meşru hamili olduğu, müvekkilinin bu çeki ticari ilişki nedeniyle alacağını karşılık olarak … Şti.’ den halim sıfatıyla aldığını, ancak kıymetli evrakın ” mücerretlik” ilkesinin gereği olarak zayi olan çekin istirdadı veya borçlu bulunmadıklarının tespiti talebiyle açılan iş bu davada ispat yükünün davacıda olup, davacının çekin yetkili hamili olduğu ile rızası hilafına elinden çıktığını ispatlaması yanında, senedi elinde bulunduran şahsın kötü niyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu da kesin ve inandırıcı delillerle kanıtlanması gerektiğini, davacı tarafın çekin meşru hamili olduğunu, diğer cirantaların hangi ticari ilişki içerisinde olduklarının kendilerince bilinmediğini beyan ettiğini, bu yüzden ciro zincirinin koptuğunu asılsı, mesnetsiz, hukuki dayanaktan yoksun biçimde beyan ettiğini, imzaların istiklal prensini gereğince kendinden sonraki cirantaların imzalarının sahte olması veya hangi ticari ilişki içerisinde olduklarının bilinmemesinin çekteki ciro zincirinin koptuğunu göstermeyeceğini, diğer yandan davacı tarafın dava dilekçesinde 45 adet müşteri çeklerini ve 56.000,00-TL nakit parayı arabasından çaldırdığını beyan ederek, aslında kendilerinin ağır kusurlu olduklarını, basiretli bir tacir gibi davrandıklarını ve sonuçlarına katlanmaları gerekeceğinin farkında olduklarını beyan ettiklerini, davacı tarafın epeyce iyi ilişkiler içerisinde oldukları …Polis Merkezine aynı gün başvuru yaparak çeklerinin çalındığının ihbar ettiklerini beyan ettiğini, şikayetçi davacının iddialarının asılsız, yalan iddialar olup bu şahısların “2 trilyon değerinde çeklerimiz” çalındı bahanesiyle çeklerini 200 bin liraya piyasadan toplamaya çalışmakta olduklarını, bu şahısların tarafla da irtibata geçerek taraftaki tüm çekleri iade etmek karşılığında önce 50 bin lira, sonra 70 bin lira, şimdi ise 90 bin lira teklifte bulunduklarını, ancak tarafça bu tekliflerin kabul görmediğini, bunun üzerine çeklerin çalındığını ihbar ettikleri … Polis Karakolundaki polis memuru …’ nun davacı şirket adına müvekkile irtibata geçmek suretiyle müvekkili hapse girmekle tehdit ederek çekin iadesi konusunda anlaşmaya yanaşmasının, bizden önce başkalarıyla da bu şahısları anlaştırdığını, analaşanlara bir şey olmayacağını, anlaşmayanların sonunun kötü olduğunu söyleyerek defalarca müvekkili arayarak rahatsız ve taciz ettiğini, soyut beyanlarla şikayetçi çeklerinin çalındığını iddia ettiğini, hatta çekleri elinde bulunduranlarla tek tek irtibata geçmek suretiyle çok düşük bedeller ödeyerek çeklerini geri almakta böylece piyasadaki iki trilyon çekini iki yüz bine toplayıp kazanç elde etmeye çalıştığını, davacı tarafın dava dilekçesinde Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı çek iptali davası açtıklarını ve mahkemece verilmiş ödeme yasağı karar bulunduğunu beyan ederek, mahkemeyi yanıltmayı düşündüğünü, davacı tarafın, dava dilekçesindeki ” takipte borçlu görünecek diğer cirantaların icra dosyasına borcu ödemelerinin engellenmesi ve icra dairesine giren paranın alacaklı meşru yasal hamil müvekkilime verilmemesi” şeklinde talebinin hiçbir yasal dayanağının bulunmadığını, neticeden; önemine binaen telafisi güç ve imkansız zararların doğmasının engellemek bakımından davacının tedbir talebinin reddine, davacının dayanaktan yoksun, mesnetsiz, tamamen soyut iddialarla müvekkilin alacağını tahsil etmesine mani olma kastıyla ikame edilmiş davasının reddine, dava masrafı ve avukatlık ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar …Şti., …Şti.’ ye yasaya uygun olarak tebligat yapılmış olmasına karşın, davayı takip etmediği gibi yazılı bildirimde de bulunmadığından, H.M.K nun 128. maddesi hükmü gereğince davayı inkar ettiği varsayılmıştır.

KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; TTK 792 maddesi kapsamında çek istirdadı davasıdır.
Taralar arasındaki uyuşmazlık konularının; dava konusu çekin davacı elinden rıza hilafına çıkıp çıkmadığı, davalı …’ın çeki iktisap etmekte ağır kusurlu yahut kötüniyetli olup olmadığı, TK 792 maddesi kapsamında çek istirdadı koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
Davacı vekiline, davalılardan …’ın çeki elinde bulunduran kişi olduğu ve ona karşı çek istirdadı talebinin ileri sürüldüğü, ancak çekte ciranta olan diğer davalılar yönünden netice-i talepbin ne olduğu anlaşılamadığından bu davalılar yönünden netice-i talebini netleştirerek açıklaması için iki haftalık kesin süre verilmiş, davacılar vekilince, çek çalındıktan sonra atılan cirolar danışıklı ve çeki tahsile yönelik olduğundan ayrıca cirolar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan, davacı müşterisinden hemen sonra atılan cirolara söz konusu çekler rızaen teslim edilmediğinden davalı … ile birlikte diğer cirolarla da iş bu davanın yönlendirildiği belirtilmiştir.
Davalı tüm şirketlerin sicil kaydı … internet sitesinden çıkartılarak dosya arasına alınmış, …bank … Şubesi’ nin 25/07/2017 tarihli, 551 sayılı yazısı ile dava konusu çek aslının 03/02/2017 tarihinde talep üzerine Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’ ne gönderildiği, … Ticaret Sicil Müdürlüğü’ nün 19/06/2018 tarih ve … sayılı yazısı ile davalı …’ın gerçek kişi tacir kaydının bulunduğu anlaşılmıştır.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası dosya arasına alınmış, İstanbul CBS’nin … soruşturma sayılı dosyası celbedilmiş ve incelenmiştir.
Mahkememizce davacının iddiası, davalının savunması ve tüm dosya kapsamına göre ön inceleme duruşmasında tespit edilen uyuşmazlıkların halli, dava konusu çekin davacı ile dava dışı …’ün ve davalı … ile davalı … Şirketi’nin ticari defter ve kayıtlarında ne şekilde göründüğünün tespiti için davacı, dava dışı …, davalılar … ve …’in 2016 yılı Ticari Defter ve belgeleri ile dosya üzerinde mali müşavir bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmıştır.
25/02/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacının 2016 yılı ticari defterlerinin delil niteliğinde bulunduğu, dava konusu …bank …Şubesi, keşide yeri Ankara, keşide tarihi 21/01/2017, hesap no …, çek no… ve miktarı 30.000,00-TL olan çekin Keşidecisi … Şti. Ve Lehtarı…- … arasındaki cirantalar; sırasıyla… – …, …Şti., … -…, …Şti. … İnş. -… olduğu, davacı… kayıtlarında göre davacı ile dava dışı … arasında düzenli bir ticari ilişkinin var olduğu, dava konusu çekin davacı… Şirketine davacı … Şirketine dava dışı … tarafından verildiği tahsilat makbuzundan anlaşıldığı, dava konusu çekin arka yüzünde davacı…Şirketinin herhangi bir imza ve kaşesi bulunmadığı, ilgili çekin…Şirketine dava dışı … tarafından verildiği tahsilat makbuzundan anlaşıldığı, çekte bir sonraki hamil konumunda olan davacı …’ in herhangi cirosu olmadığı, dava dışı … cirosundan sonra … Şti.’ nin cirosu olduğu, ciro silsilesinde kopukluk olduğu, dava konusu çekte son ciranta konumunda olan davalı … AltınışıkIn inceleme gününe katılmadığı, kendisinden önceki ciranta konumunda olan … ile arasındaki ticari ilişkinin varlığı ticari defterlerden araştırılamadığı, neticeden; davacının ticari defterlerine göre dava dışı … arasında düzenli bir ticari ilişkinin var olduğu, çek tahsilat makbuzunda dava konusu çekin alındığı ve çekte bir sonraki hamil konumunda olmasına karşın dava konusu çekte cirosu olmadığından ciro silsilesinde kopukluk olduğu, bu çerçevede davacının dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığı yönündeki talebin yerinde olduğu görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Dava konusu çek sureti incelenmiş, ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı, davalının dava konusu çekin lehdardan sonraki dördüncü cirantası olduğu, çekin karşılıksız çıkması üzerine, çekin keşidecisi ile kendinden önceki tüm cirantalar aleyhine İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takibi ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlattığı anlaşılmıştır.
6102 Sayılı TTK’nun 792 maddesi uyarınca; çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davanın TTK’nun 792 maddesi kapsamında çek istirdadı davası olduğu, davacının istirdadını talep ettiği çekin yetkili ve meşru hamili olduğunu, çekin elinden rıza hilafına çıktığını, çeki eline geçirmiş bulunan yeni hamilin çekin iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispatla yükümlü olduğu davacı şirketin çekin yetkili ve meşru hamili olduğunu ve çekin rıza hilafına elinden çıktığını soruşturma dosyası ve bilirkişi raporu ile ispat ettiği, ancak davalı …’ın çekin iktisabında çekin iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat edemediği anlaşılmakla bu davalı yönünden davanın esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Davacı vekiline çeki elinde bulunduran … dışındaki diğer davalılara karşı talebinin ne olduğu açıklattırılmış, davacı vekili, çek çalındıktan sonra atılan cirolar danışıklı ve çeki tahsile yönelik olduğundan, ayrıca cirantalar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan, lehdardan sonraki cirantalara dava konusu çek rızaen teslim edilmediğinden davalı … ile birlikte diğer cirantalara da iş bu davanın yönlendirildiği belirtilmiştir. Açıklama dilekçesi içeriğine göre davacının tüm davalılardan talebinin TTK’nun 792 maddesi kapsamında çek istirdadı olduğu anlaşılmaktadır. Davacı vekilince istirdadı talep edilen çek, …’ın elinde bulunmaktadır. Başka ifade ile TTK’nun 792 maddesi kapsamında çek eline geçmiş bulunan yeni hamil bu davalıdır. Anılan düzenlemeye göre; diğer davalılar … Şti., …, … Şti., çeki elinde bulunduran yeni hamil olmadıklarından, bu davalıların çek istirdadı talebi yönünden pasif husumetleri bulunmamaktadır. Anılan gerekçelerle bu davalılar yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;

H Ü K Ü M /
Davalılar … ŞTİ., …, … ŞTİ. Yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğundan REDDİNE,
Davalı … yönünden açılan davanın esastan REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 44,40-TL maktu karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, peşin alınan 512,33-TL harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan 468,93-TL harcın davacıya iadesine,
Davalı … yönünden Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 3.600,00-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan bakiyenin hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalıların tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinde itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …