Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/601 Esas
KARAR NO : 2019/176
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ: 01/06/2016
KARAR :KISMEN KABUL-KISMEN RED
KARAR TARİHİ: 20/02/2019
Mahkememizde görülmekte olan itirazın iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;Davacı … ile dava dışı Yeni özen …Şti arasında imzalanan GKS gereği kredi kullandırıldığı, dava dışı şirket kullandığı krediye karşılık kredi borcuna mahsup edilmek üzere çek tevdi bordrosu ile davalı … Şti tarafından … Bankası… Şubesine ait 24.000 TL bedelli 21/05/2014 tarih … no.lu çeki davacı bankaya temlik cirosu ile verdiği ve davacı Banka tarafından çekin yasal süresi içinde ibraz edilmediği, bu sebeple çek hakkında kambiyo takibi yapılmamış, sadece sebepsiz zenginleşen davalı şirket hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası ile TTK md. 732/4 ‘te düzenlenen süre içinde ilamsız icra takibi başlatıldığı ve borca itiraz edildiğinden TTK md. 732 uyarınca huzurdaki davanın açıldığı, sebepsiz zenginleşmediğinin ispat yükünün davalı şirkete ait olduğu, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, 2012/19-1098 E. 2013/400 K. Sayılı kararının başlatılan takibin haklı olduğuna dair bir örnek olduğu ve başlatılan takibin TTK 732 uyarınca sebepsiz zenginleşme nedeniyle başlatılan takibin hukuka uygun olduğu, davacı Bankanın TTK md. 732 doğan özel bir hakkı bulunduğundan keşideci olan davalı şirketin haksız itirazları ile davacı alacağına engel olan davalı şirketin haksız itirazlarının iptali ile davalı şirketin %20 ‘den az olmamak üzere icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmesi talep edilmiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;21/04/2014 tarihli çek dolayısıyla 14/07/2015 tarihinde icra takibi yapıldığından zamanaşımı itirazında bulunduğunu, İbraz edilmeyen çekin kambiyo vasfını yitirdiği, davalı ile davacı arasında hiçbir münasebetin olmadığı, davacı tarafın çek vade tarihinden 14 ay sonra GKS imzaladığı cirantaya takip başlatmayarak hiçbir ticari münasebeti olmayan davalıya icra takibi başlatıldığı, alacağın varlığını ve miktarını ispatlama yükümlülüğünün davacı Banka’da olduğu, davacı 2 defa cirosunu iptali etmiş olmasına karşın dava konusu belgeyi 3. Defa ciro ederek çekin vade tarihinden 14 ay sonra takip başlatmak suretiyle iptal ettiği alacağını canlandırmaya çalıştığı, bunun usul ve yasalara aykırı olduğu, muhtemelen dava dışı şirketten yeni bir çek alınarak bu ciroların iptal edildiği, söz konusu çek bedelinin davalı şirket tarafından dava dışı şirkete ödendiği, kredi dolayısıyla davacı bankaya verilen çekin ödenmiş olmasına rağmen davalıya iade edilmediği, muhtemelen davacı Banka’nın mükerrer tahsilat yapmaya çalıştığı, beyan edilerek haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine verilmesi, çekteki cironun iptal edilmiş olması, davacı ile hiçbir ticari münasebetin bulunmaması, davacının GKS bulunan dava dışı şirket hakkında takip başlatmaması, çeki bankaya ibraz etmeyerek dava dışı şirket ile ticari münasebeti bulunan davalı şirket tarafından dava dışı şirkete ödeme yapmasına sebep olunması, çek vade tarihinden itibaren 14 ay sona takip başlatılması gibi hususların kötü niyetin göstergesi olduğu belirtilerek İİK 67/2 gereğince %20 az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesi, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yületilmesi talep edilmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Tüm dosya kapsamı incelenip değerlendirildiğinde; tarafların iddia ve savunmalarından, anlaşamadıkları hususlar, anlaştıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler şu şekildedir:
Davacı- alacaklı; İstanbul … İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı takip dosyası ile 14.07.2015 tarihinde davalı- borçlu aleyhine 21.05.2014 vadeli 24.000,00 TL bedelli çek nedeni ile alacağının tahsili için ilamsız takip yapmıştır.
Davalı- borçluya ödeme emri tebliğ edilmiş, davalı- borçlu ödeme emrine 7 günlük yasal sürede itiraz etmiş ve takip durdurulmuştur.
Bunun üzerine davacı- alacaklı İİK m. 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde itirazın iptali davasını mahkememizde açmıştır.
Davalı taraf genel mahiyette iddia olunan vakıaları inkar etmiş ve davanın reddini savunmuştur.
Dava; zaman aşımına uğramış çek nedeni ile TTK 732. maddeye dayanan alacağın varlığına, varsa miktarına ilişkin davalının takip dosyasındaki itirazının iptaline ilişkindir.
İİK 67 ile TMK 6 ve 7 ile HMK 187- 293. maddeleri gereğince ispat hususuna ve ispat kurallarına dikkat edilmiştir.
İstanbul … İcra Müdürlüğünün… E. Sayılı dosyası incelenmiştir.
Bilirkişi … tarafından düzenlenen 01/06/2018 tarihli bilirkişi raporu incelenmiştir (Çekin ibraz süresi ve takibin başlangıç tarihleri esas alınarak zamanaşımı konusu ve aşağıda belirtilen diğer hususların mahkemenin taktirinde olduğunu, davacı banka tarafından kullandırılan kredi nedeniyle ciro yolu ile devir ve temlik alınan ve keşideci davalı …Şti’nin olduğu 21/05/2014 tarihli 24.000,00 TL’lik çekin muhatap banka’ya ibraz edilmemesi sonucu davacı banka TTK md. 732 de belirtilen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı talep hakkı ve söz konusu çekin devir ve temlik sonucu hamilin davacı banka olması nedeniyle çekin delil başlangıcı olduğu gözetilerek 14/07/2015 tarihi itibariyle İstanbul…. İcra Müdürlüğü’nün… E. Sayılı dosyası üzerinden başlatılan ilamsız takeple, davacı banka’nın çek keşidecisi …Şti den 14/07/2015 takip tarihi itibariyle çek bedeli 24.000,00 TLtutarında alacaklı olduğu kanaatine varıldığı, temerrüdün takip tarihi itibariyle gerçekleştiği esas alınarak, bu tarihten itibaren asıl alacak olarak kabul edilen bu tutar üzerinden alacağın tahsiline kadar talep edildiği şekli %9 oranı üzerinden faiz işletilebileceği ve bunun istenebileceği teknik değerlendirmesi yapılmıştır. )
Dava konusu olan ilamsız takip yapılan çekin ” 24.000,00 TL bedelli olduğu, hamiline düzenlendiği, (davacı- davasını temlik eden) bankaya temlik cirosu ile verildiği, keşidecisinin davalı olduğu, 21.05.2014 tarihli olduğu, …Bankası Eminönü/ İstanbul Şubesi’ nin muhatap banka olduğu, tacir çeki şeklinde düzenlendiği ” takibe ekli fotokopisinden görülmektedir. Davacının yasal ibraz sürelerinde çeki muhatap bankaya ibraz etmediği görülmektedir. Bu nedenle TTK 732 gereği davacı davalı keşideci aleyhine ilamsız takibi 14.07.2015 tarihinde başlatmıştır. Davacı, çeki, dava dışı müşterisinden ciro ile teslim aldığını, yasal süresinde ibraz etmemesi nedeni ile TTK 732. Maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme uyarınca takibe geçildiğini beyan etmektedir.
Süresi içerisinde muhatap bankaya ibrazda bulunmayan veya ibrazda bulunduğu halde süresinde çekin ödenmediğini TTK kapsamında tespit ettiremeyen çek hamili, keşideci dahil kendisinden önce gelen çek borçlularına kambiyo ilişkisi içinde başvuramaz. Aynı şekilde TTK 814 maddesinde öngörülen zaman aşımı süresi içinde de müracaat borçlularına başvurmayan hamilin çekten doğan alacak hakkı zaman aşımına uğrar. Bunun sonucunda hamilin hakkı olan alacağını tahsil edememesi neticesinde mal varlığında azalma, çekin son borçlusu olan keşidecinin mal varlığında ise bir artış olacaktır. Bu durumlarda hamil TBK 77-82 maddelerine göre keşideciden alacağını talep edemez. Zira bu hükümlerin uygulanabilmesi için hamilin mal varlığında azalmanın haksız bir sebebe dayanması gerekmektedir. Burada ise hamilin mal varlığındaki azalma haksız bir sebepten değil bilakis çekin süresi içerisinde ibraz edilmemesi ya da ödenmediğinin yine süresi içerisinde tespit ettirilmesi yahut alacak hakkının zaman aşımına uğramış olması gibi kanuna uygun bir sebepten kaynaklanmaktadır. Bu nedenle TTK çek hamilinin düştüğü bu durumdan kendisini kurtarabilmesi için özel bir sebepsiz zenginleşme davası öngörmüştür bu durum TTK m. 818/ 1- m atfı ile m. 732 içeriğinde düzenlenmiştir. Yetkili hamil tarafından sadece keşideciye karşı açılabilen, hamilin müracaat borçlularına başvuru hakkının yasal olarak kalmadığı durumlarda, süresi içerisinde muhatap bankaya ibrazda bulunmamış veya ibrazda bulunduğu halde süresinde çekin ödenmediğini TTK kapsamında tespit ettirememiş çek hamili tarafından keşideciye açılan bir davadır. TTK m. 6 gereği aksine hüküm yoksa herkes hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür ancak TTK 732/4 ispat yükünün sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene ait olduğunu bildirmiştir. Davacı sadece uğradığı zararı talep edebilir. Çekin ibraz süresinin geçtiğine, usule uygun düzenlenmiş çek vasıfta olduğuna, çek zaman aşımına dikkat edilmiştir. Davanın itirazın iptali davası olduğuna da dikkat edilerek; İİK 67 ile TMK 6 ve 7 ile HMK 187- 293. İle TTK 818/ 1 atfı ile TTK 732 maddeleri gereğince ispat hususuna ve ispat kurallarına dikkat edilmiştir. HMK 222 gereğince ticari defterlerin ibrazı ve delil olma vasfına dikkat edilmiştir. Ayrıca çekin geçerliliği hukuken TTK, Çek Kanunu ve mevzuat uyarınca değerlendirilmiş ve bunun sonucunda aşağıdaki hükme varılmıştır. Buna ilişkin tarafların iddia- savunma ve toplanan delilleri, bilirkişi raporu ile ticari kayıtlar incelenmiştir. Hukuken denetlenebilen hüküm kurmaya elverişli belirli ve eksiksiz iddia ve talepleri karşılayan ve hükme esas alınan bilirkişi raporu alınmış ve deliller değerlendirilmiştir. Davacı tarafça incelemeye sunulan ticari defterlerin ve kayıtların 6102 sayılı TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu, çekişmeye vücut veren çek ile ilgili alacağın davacının dava dışı şirket alacağından ( Yeni …Şti. ) kaynaklandığı iddia edilmekle buna ilişkin borcun varlığının kayıtlarda bulunduğu anlaşılmıştır. Aksine dair veya borcun bulunmadığına dair dosyada bilgi ve belge bulunmamaktadır. Alacağın varlığı yani bulunduğu toplanan deliller, incelenen kayıtlar gereğince değerlendirilmiştir. Davacı tarafın özel ve teknik olarak incelenen kayıtları gereğince aşağıda belirlendiği şekilde davalı taraftan mevzuat gereğince alacağının bulunduğu, davalı tarafın yukarıda açıklamalar ışığında sorumlu olduğu, davacının davasını ispatladığı değerlendirilerek davalı tarafın itirazında haksız olduğu ve sorumlu olduğuna kanaat getirilmiş, saptanan ve hukuksal durum karşısında aşağıdaki şekilde kanunen, taktiren ve vicdanen karar vermek gerekmiştir.
Saptanan ve hukuksal durum karşısında davacı davasını bu şekilde ispatlamış sayılmış çek nedeni ile alacaklı olduğuna kanaat getirilmiş ancak talebi değerlendirildiğinde faizi temerrüt tarihi olan takip itibarı ile isteyebileceği kanunen değerlendirilmiş bu nedenle aşağıdaki şekilde kanunen davasının kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davacının davasının kısmen kabulü- kısmen reddi ile İstanbul …İcra Dairesinin… E. Sayılı takibe yapılan itirazın “24.000 TL asıl alacak ve takip tarihinden itibaren ödeme tarihine denk işletilecek yasal faiz üzerinden ” iptaline, takibin bu miktarlar üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı lehine 4.800 TL icra inkar tazminatına hükmolunmasına davalıdan tahsiline davacı tarafa verilmesine,
2-6100 S HMK gereğince ve Harçlar Kanunu uyarınca karar ve ilam harcı olan 1,639,44 TL ‘nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 319,81 TL ile icraya yatan 132,40 TL olmak üzere toplam 452,21 TL harçtan mahsubu ile Hazine’ ye gelir kaydına, bakiye 1.187,23 TL daha harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ ye gelir kaydına, mahsup edilen 319,81 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya iadesine, başvuru ve vekalet suret harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
3- 6100 S HMK gereğince davacı tarafından sarf edilen bilirkişi ücreti, tebligat gideri, posta masrafı olan 728,00 TL yargılama giderinin davanın red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 659,83 TL sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmının davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
4- Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre ve 6100 S HMK gereğince belirlenen 2.880,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T deki esaslara göre ve 6100 S. HMK gereğince reddedilen miktar üzerinden belirlenen 2.479,56 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6- 6100 S HMK m. 333 uyarınca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran davacı tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, mahkememize yazılı / sözlü başvuru ile zabıt katibince tutanağa geçirilmek suretiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul BAM’a gönderilmek üzere istinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan tahkikat sonucunda karar verildi. Karar usulen açıklandı, okundu.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır