Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/1077 Esas
KARAR NO : 2018/405
DAVA : Alacak (Komisyonculuk Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/11/2016
KARAR TARİHİ : 17/04/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Komisyonculuk Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; davalılardan …nın talebi doğrultusunda diğer davalı bankada dava dışı bir kısım satıcıların sahip oldukları hisselerin toplam 4 milyar USD bedelle …bank’a satışında aracılık eden müvekkilinin söz konusu satışın gerçekleşmesi nedeniyle hak ettiği aracılık ücretinin faiz kanununun 4/a maddesi gereğince yürütülecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, ücretin tarife veya teamüle göre tespit anına kadar HMK 107.maddesi gereği davanın belirsiz alacak davası olarak kabulü ile fazlaya ilişkin hakların saklı kalmak kaydıyla 100.000,00 USD bedelin faizi ile birlikte davalılardan hükmen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
SAVUNMA /
Davalı …bank A.Ş vekili cevap dilekçesinde ve özetle; Türk Mahkemelerinin görülmekte olan davada milletlerarası yargı yetkisinin bulunmadığını, 5718 sayılı Kanunda Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisi ve yargı hakkının düzenlendiğini, anılan Kanunun 40 ve 49 maddeleri uyarınca; davanın Türkiye’de Türk Mahkemelerinde görülemeyeceğini, uyuşmazlığın, Avusturyada yerleşik davacının …bank’a hisselerinin dava dışı …dan diğer davalı …bank’a satışına ilişkin sözde simsarlık sözleşmesi uyarınca Avusturya ve Rusya’da simsarlık faaliyetinde bulunduğu iddiasına dayalı ücretin ödenmesine ilişkin olduğunu, davacının Avusturya vatandaşı olup, Türkiye’de yerleşik olmadığını, diğer davalının ise Rusya’da faaliyet gösterdiğini, hem davacı hem de davalı … Bankanın Türkiye’de sabit ikametgahı veya ticari merkezi bulunmadığından HMK 114/1-a maddesi gereğince Türk Mahkemelerinin yargılama hak ve yetkisinin olmadığını, bu koşulun kamu düzenine ilişkin olup, davanın bu nedenle reddi gerektiğini, alacağın belirsiz olmadığını, bu nedenle HMK 107 maddesi hükmüne göre; belirsiz alacak davası açılamayacağını, simsarlık sözleşmesinin davacı iddiasına göre; diğer davalı ile yapıldığı ileri sürüldüğünden müvekkili bankanın herhangi bir sözleşmenin tarafı olmadığını ve yükümlülüğünün bulunmadığını, davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, mail yazışmalarının delil niteliğinin bulunmadığını, Türk Hukukuna göre; borcun sebeplerinden hiçbirisinin somut olayda mevcut olmadığını belirterek MÖHUK 40-49 maddeleri ve HMK nın 114/1-a maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan, MÖHUK 124/ son maddesi gereğince ve husumet yönünden davanın reddine, esasa ilişin olarak da kanıtlanmayan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davacının müvekkil banka aracılık sözleşmesi bulunduğunu ve davacıya …bank’ın satış bedeli üzerinden %4 komisyon ödeneceğini kabul olunduğunu iddia ederek belirsiz alacak açtığını, müvekkilinin 160.000.000,00 USD bedelli alacaklı olduuğunu, bedelin yarısı için fatura kestiğini iddia etmesine rağmen belirsiz alacak davası açılmasınada hukuki yarara ilişkin dava koşulunun bulunmadığını, talep değeri açıkça belli olmasına rağmen bu şekilde dava açılamayacağını, uyuşmazlık bakımından Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisi (yargı Hakkı) bulunmadığını müvekki bankanın Rusya da yerleşik bir banka olup, yabancılık unsuru taşıyan bir davada Türk Mahkemelerinin yer itibarıyla yetkisi bulunmadığından yargı hakkına ilişkin dava koşulunun gerçekleşmediğini, davacının ve müvekkili bankanın Türkiye’de mal varlıklarının bulunmadığını, sözleşmeyi kabul etmemekle birlikte sözleşmeden doğan para borcunun ifa yerinin Avusturya vatandaşı olan davacının yerleşim yeri olduğunu, HMK’nun 9 ve 10.maddeleri gereğince de Türk Mahkemelerinin yetkili olmadığını, HMK’nun 7. maddesi uyarınca birden fazla davacı varsa bunlardan birinin ikametgahı mahkemesinde dava açılabileceğinin öngörüldüğünü, ancak diğer davalı …bank’ın iş bu davada yalnızca Rus menşeili …bankın yetkisiz Türk Mahkemeleri önüne çekmek için taraf gösterildiğini, HMK’nun 7/2 maddesindeki kuralın uygulanması ve müvekkili hakkındaki davanın tefrik edilerek Milletlerarası yetki eksikliği sebebiyle reddine karar verilmesi gerektiğini, MÖHUK 24. maddesi gereğince Avusturya hukukunun uygulanacağını, …bank hisselerinin satışı aşamasında davacının hiçbir katkısının bulunmadığını, iddiasına dayanak gösterilen 10 adet elektronik postanın dev bir banka satışına aracılık etmek için yeterli delil olarak kabul edilemeyeceği gibi, içerikleri ile satış arasında nedensellik bağının bulunmadığını Avusturya Medeni Kanunun 1486/1 maddesi gereğince davada 3 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunun, davanın bu nedenle de reddi gerektiğini, taraflar arasında bir aracılık sözleşmesinin bağıtlanmadığını, davacının buna ilişkin iddiasının HMK 190 ve 200 maddeleri uyarınca yazılı delille kanıtlaması gerektiğini, davacı ile yazışma yaptığı iddia edilen kişilerin bankayı temsil yetkilerinin bulunmadığını, yetkisiz temsil halinin sözleşmenin kurulmasına engel sayılacağını, elektronik posta yazışmaları ile sözleşme olduğu varsayılsa dahi nedensellik bağı bulunmadığından davacının ücrete hak kazanmadığını, fatura ve teyit mektubuna itiraz etmemenin sonuca etkili olmadığını belirterek davanın usul ve esas yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; TBK 520 maddesi hükmüne dayalı olup, simsarlık sözleşmesinden kaynaklanan ücret alacağının ödetilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili; davacının davalı … A.Ş hissedarlarından Belçika da bulunan …S.A tarafından davalı …bank…satışı aşamasında aracılık ettiğini, taraflarda Avusturulya da ve Rusyada görüşmeler yaptığını, imzalayıp …banka gönderdiği simsarlık sözleşmesinin adı geçen banka tarafından imzalanmadığını, ancak yaptığı simsarlık faaliyeti sonucunda …bank A.Ş hisselerinin davalı …bank’a satışının gerçekleştiğini, satış bedeli üzerinden %4 oranında ücret alacağının doğduğunu, bu alacağın tarife ve teamüle göre kesin olarak belirlenebileceğini, aracılık işlemleri ile ilgili olarak davalı …bank yetkilileriyle e-mail yazışmalarının bulunduğunu, bu belgelerle sözleşmenin kanıtlandığını, simsarlık ücretinin ödenmesi konusunda …bank tarafından …bank’a talimat verildiğini ve bu nedenle davalı …bank ile aralarında havale ilşikisinin bulunduğunu belirterek simsarlık sözleşmesi ücretinin her iki bankadan tahsili için belirsiz alacak davası ikame etmiştir.
Davalılar usule itirazlarında …bank A.Ş’ne husumet yöneltilemeyeceğini, davacı ve davalı …bankın Türkiye’de yerleşim yeri ve mal varlıkları bulunmadığından Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin bulunmadığını, HMK 7/2 maddesi uyarınca; …bank A.Ş’nin davalı olarak gösterilmesinin de sonucu değiştirmeyeceğini, uyuşmazlığın çözümü için Avusturya Hukukunun uygulanması gerektiğini, davanın zamanaşımına uğradığını, davacı ile davalı …bank arasında bir simsarlık sözleşmesi bulunmadığı gibi …bank A.Ş yönünden de havale sorumluluğunun gerçekleşmediğini ileri sürmüşlerdir.
Davacının Avusturya vatandaşı, davalılardan …bank’ın Rusya’da faaliyet gösteren bir banka olması sebebiyle uyuşmazlık yabancılık unsuru taşımaktadır. Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin bulunup bulunmadığı, 5718 sayılı MÖHUK’a göre belirlenecektir. MÖHUK 40. maddesi uyarınca; Türk Mahkemelerinin milletler arası yetkisinin iç hukukun yer itibarıyla yetki kuralları belirler. Milletlerarası yetki yargı hakında farklıdır. Türk Mahkemelerinin yargı hakı (yetkisi) Türkiye’deki bütün davalar için genel olarak vardır. Yargı hakkı dava şartı olup, milletlerarası yetki dava şartlarından değildir. Milletlerarası yetki, yargı hakkının var olması koşulu ile bir davaya hangi devletin mahkemelerinin bakılacağını belirler. MÖHUK 40.maddesine göre; Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin sınırları ülke içi yetki kuralları tarafından çizilir. Başka bir anlatımla; Türk Mahkemeleri ancak; iç yetki kurallarına göre; yetkili oldukları hallerde milletlerarası yetkiye de sahiptirler. Belirli bir dava hakkında Türkiye’de iç yetki kuralı yoksa, Türk Mahkemeleri o dava için milletlerarası yetkiye de sahip değildir. Davanın taraflarının Türk vatandaşı veya yabancı olması milletlerarası yetkinin belirlenmesinde rol oynamaz.
HMK’nun 6.maddesine göre; dava davalının dava tarihindeki yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Yerleşim yeri, TMK hükümlerine göre belirlenir. Dava İstanbul’da bulunan …bank ile Rusya’da bulunan …bank’a karşı açılmıştır. HMK nın 6 maddesi uyarınca …bank açısından mahkememiz yetkilidir. Diğer davalı …bank’ın Türkiye’de yerleşim yeri bulunmamaktadır. HMK’nun 9.maddesine göre; adı geçen bankanın Türkiye’de mutad konutu da bulunmadığından Mahkememizin milletlerarası yetkisi yoktur. Davacı ile davalı banka arasında Türkiye’de bulunan ve uyuşmazlık konusu olan bir mal varlığı da bulunmamaktadır.
Dava; Simsarlık sözleşmesinden doğan ücret alacağının tahsili istemine ilişkin olup, HMK 10.madesine göre; ücretin ifa yeri yetkilidir. Somut olayda; TBK’nun 89/1 maddesi uyarınca para alacağı yönünden davacının yerleşim yeri olan Avusturya, Viyana Mahkemeleri yetkilidir. Mahkememizin HMK 10.maddesine göre de milletlerarası yetkisi yoktur.
HMK nın 7. Maddesine göre; davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak; dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse davaya o yer mahkemesinde bakılır. HMK nın 7/2 maddesine göre; birden fazla davalının bulunduğu hallerde davanın davalılardan birini sırf kendi yerleşim yeri mahkemesinden başka bir mahkemeye getirmek amacıyla açıldığı, deliller veya belirtilerle anlaşılırsa, mahkeme ilgili davalının itirazı üzerine onun hakkındaki davayı ayırarak yetkisizlik kararı verir. Somut uyuşmazlıkta davacı ve davalı …bank arasında herhangi bir sözleşmesel ilişkinin bulunmadığı, e-mail yazışmalarının yapılmadığı, diğer davalı …bank’ın havale talimatı üzerine; ücretin …bank tarafından ödeneceği iddiası ile davalı gösterildiği anlaşılmaktadır.
Dosya içeriği delillere göre; davalı …bank’a karşı Türk Mahkemeleri nezdinde dava açabilmek için diğer davalı …bank’ın davaya dahil edildiği, HMK nın 7/2 maddesinin somut olayda uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu durumda davalı …bank açısından yukarıda açıklanan iç yetki kurallarına göre; mahkememizin milletlerarası yetkisi bulunmamaktadır. Milletlerarası yetki itirazı ilk itirazlardandır. Adı geçen davalı tarafından süresinde yetki itirazında bulunulmuştur. Saptanan ve hukuksal durum bu olunca; davalı …bank hakkındaki davanın Mahkememizin milletlerarası yetkiye sahip olmaması sebebiyle yetki yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. Mahkememizin yetkisizliğinin belirtilmesi yeterli olup, hangi devlet mahkemelerinin milletlerarası yetkiye sahip olduğunun bildirilmesine gerek yoktur.
Davalı …bank yönünden husumet itirazında bulunulmuştur. Davacı tarafından dosyaya sunulan e-mail yazışmaları ve davalıların imzasını içermeyen taslak sözleşmelere göre; simsarlık ilişkisinin davacı ile davalılardan …bank arasında yürütüldüğü iddia edilebilir. Davalı …bank’a karşı havale ilişkisine dayanılarak ücret istenilmektedir. Davacı iddiasına göre; simsarlık ücretinin ödenmesi için …bank tarafından …bank’a talimat verildiği ileri sürülmektedir. TBK nın 557.maddesi uyarınca; havale ilişkisinin gerçekleşmesi için havale ödeyicisinin çekince belirtmeksizin havaleyi kabul ettiğini, havale alıcısına bildirmesi gerekmektedir. Dava dilekçesideki anlatımdan …bank’ın dava konusu ve havale ilişkisiyle bağlantısının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Havale konusu miktar itibarıyla iddianın HMK 200 maddesi uyarınca yazılı delille kanıtlanması gerekmektedir. Davada bu yönde bir delil bildirilmediği gibi, varlığı iddia edilen havale ve simsarlık sözleşmesi tarihinde …bank …bank’ın ortağı olmadığından bu şekilde bir yönlendirmenin …bank’ı bağlaması da mümkün değildir. Sonuç olarak; davacı ile davalı …bank arasında hukuki bir ilişkinin bulunmadığı ve adı geçen bankaya husumet yöneltilemeyeceği sonucuna varılarak hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Davalı …bank hakkındaki davanın PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
2-Davalı … hakkındaki davada mahkememizin milletlerarası yetkisi bulunmadığından adı geçen davalının yetki ilk itirazının kabulü ile mahkememizin YETKİSİZLİĞİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 35,90-TL maktu karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’na verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …bank AŞ’ne verilmesine,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan 165,00 TL gider avansından bakiye avans kalmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı …bank AŞ tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
Davalı … tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 95,50TL yargılama giderinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
Davalı …bank AŞ tarafça yatırılan 50,00 TL gider avansından bakiye avans kalmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davalı … tarafından yatırılan 100,00 TL gider avansından geriye kalan 4,50 TL’nin hüküm kesinleştiğinde adı geçen davalıya iadesine,
Taraf vekillerinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıklandı.
Başkan
Üye
Üye
Katip
HARÇ BEYANI /
5.332,97 TL PEŞİN HARÇ
35,90 TL KARAR HARCI /
5.297,07 TL. TALEP HALİNDE İADE HARÇ
DAVALI …BANK AŞ GİDERİ /
50 TL POTSA MAS.
DAVALI …BANK OF RUSSIA GİDERİ/
95,50 TL POSTA MAS.