Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/379 E. 2018/1367 K. 31.12.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/379 Esas
KARAR NO : 2018/1367
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 13/04/2015
KARAR TARİHİ: 31/12/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkili şirketin … markalı ürünlerin satış ve pazarlamasını gerek kendisi gerekse bayileri aracılığıyla yaptığını, davalının da müvekkilinin eski “Malatya bayisi” olduğunu, taraflarca imzalanan 01/04/2008 tarihli sözleşme ile ticari ilişkinin başladığını, bayilik sözleşmesinin dava dışı …A.Ş arasında bağıtlandığını, adı geçen şirketin daha sonra bölünme yoluyla davacı şirkete devrolunduğunu, taraflar arasındaki ticari ilişkinin davacı nezdinde tutulan cari hesap üzerinden yürütüldüğünü, davalı tarafından gönderilen 31/07/2014 tarihli mail yazısı ile tasfiyeye gireceğinin bildirilerek teminat mektubunun iadesi ve ürünlerin geri alınmasının istenildiğini, müvekkilinin sezonu geçen ürünleri geri almak istemediğini, ancak iade almak zorunda bırakıldığını, davalının iade faturalarındaki tutarların cari hesapta dikkate alındığını ve sonuç olarak davalıdan 481,391,56 TL tutarında cari hesap alacağının kaldığını, bayilik sözleşmesinin 11.1 maddesi gereğince müvekkili şirketin ticari defter ve kayıtlarının kesin delil olacağının kararlaştırıldığını, alacağın tahsili için dava açmak zorunda kaldıklarını, davacının zamansız feshinden dolayı ayrıca zarara uğradıklarını, sezonu geçen ürünlerin iadesinden dolayı zarar oluştuğunu, bunun da 144.726,00 TL olarak hesaplandığını ve sözleşmenin 9.3 maddesi gereğince davalı tarafından karşılanması gerektiğini belirterek 481,391,56 TL tutarındaki cari hesap alacağının ve haksız fesih nedeniyle uğranılan 144.726,56 TL maddi tazminatın davalıdan avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde ve özetle; davadaki talebin zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin ikametgahı nedeniyle davada Malatya Mahkemelerinin yetkili olduğunu, tarafların ticari defter ve kayıtları ile faturaların karşılıklı mutabık kalınarak vergi dairelerine verdikleri Ba-Bs formları incelendiğinde dayanaksız olduklarının anlaşılacağının, müvekkilinin borçlu olmayıp davacıdan 275.306,55 TL tutarında alacaklı bulunduğunu, bu nedenle dahi sözleşmenin haklı sebeple feshedildiğini, davacının gerçeği yansıtmayan ticari defter ve kayıtlarının kesin delil sayılamayacağını, süresinde itiraz edilmeyen iade faturaları ve mal iadelerine ilişkin olarak daha sonra zarar talebinde bulunulamayacağını, sezon sonunda %10 mal iadesine hakkı olduğu yolundaki iddianın gerçeğe aykırı olduğunu, sezon sonunda kalan tüm ürünlerin iade faturası ile birlikte iade olunabileceğini, ticari ilişkinin bu şekilde yürüdüğünü, buna dayalı zarar iddiasının dayanaksız olduğunu belirterek davanın haksızlığını savunmuş ve 275.306,55 TL alacağın karşı dava tarihinden itibaren yürütülecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Asıl dava; taraflar arasındaki Bayilik Sözleşmesinin davalı tarafından haksız fesih olunduğu iddiasına dayalı maddi tazminatın ve bakiye cari hesap alacağınını ödetilmesi istemine ilişkindir.
Karşı dava alacağın ödetilmesi istemine ilişkindir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, bayilik sözleşmesi örneği, e-mail yazışma örnekleri, cari hesap ekstresi örnekleri, tarafların birbirlerine gönderdikleri ihtarname örnekleri, 2009-2014 yılları arasındaki Ba-Bs form örnekleri, ticari ilişkide düzenlenen fatura, hesap özeti ve ödeme belgesi örnekleri dosya içine alınmış ve dosya içeriği deliller ve uyuşmazlık halinde kesin delil olacağı kararlaştırılan davacı şirketin 2008-2015 yıllarına ait ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla inceleme yapılarak rapor düzenlenmiştir.
04/05/2016 Tarihli bilirkişi raporunda; taraflar arsındaki 01/04/2008 tarihli bayilik sözleşmesinde 3 ayrı fesih bildirim süresinin öngörüldüğü, somut olayda; davalı bayinin 31/07/2014 tarihli Elektronik posta mesajı ile sözleşmeyi feshettiği, sözleşmede belirtilen ihbar süresine uyulmadığından davalının fesihde haklı olmadığı, bayi yönünden sözleşmenin haklı sebeple olağanüstü şekilde feshini gerektirir bir olguya rastlanmadığı, dolayısıyla bayinin feshinin haklı ve geçerli bir fesih olarak değerlendirilemeyeceği, davacının defter ve kayıtları üzerinde yapılan inceleme sonucunda herhangi bir cari hesap alacağına rastlanmadığından ve zarar iddiası kanıtlanamadığından hesaplama yapılmadığı, karşı davadaki alacak iddiasının da dayanaksız olduğu belirtilmiştir.
Aynı bilirkişi tarafından düzenlenen 28/03/2017 tarihli ek bilirkişi raporunda; kök rapora baki itirazların yerinde olmadığı belirtilerek davacının davalıdan herhangi bir cari hesap alacağı saptanamadığı gibi zararında kanıtlanamadığı, ve karşıda davadaki alacak isteminin de dayanaksız olduğu belirtilmiştir.
Yeni seçilen mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen 24/11/2017 tarihli bilirkişi raporunda; davalının 2009-2014 tarihlerine ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun yaptırılmış olduğu, birbirini doğruladığı ve delill niteliği taşıdığı belirtilerek ,kendi defterlerine göre dava tarihi itibarıyla davalıdan 481.391,56TL tutarında cari hesap alacağının bulunduğu, 2010-2014 yılları arasındaki yaz dönemlerine ait davacı tarafından davalıya yapılan satış tutarları ve davalı tarafından davacıya yapılan iade tutarları incelendiğinde ortalamasının %29.70 olduğu, 2014 yılında ise bu oranın %51.15 olduğu, genel iade ortalamasından %21,45 daha fazla olmakla genel iade ortalaması ele alındığında davalının iade etmesi gereken tutarın 214.812,60 TL olacağı ancak davalı tarafından yapılan iade tutarı ise 369.980,09 TL olmakla; aradaki fark kadar yani 155.167,49 TL lik fazla iadenin yapıldığı hesaplanmış, maliyet tutarları toplamın 217,966,81 TL olup, oranlama yapıldığında %55 oranında bir kar marjının ortaya çıktığı, fazla iade tutarı olan 155.167,49TL lik ürünün maliyeti 85.342,12 TL olarak hesaplanmakla bumaliyet tutarından düşülmesi sonucunda davacının kar mahrumietinin 68,825,37 TL olarak hesaplandığı belirtilmiştir.
İtirazlar üzerine düzenlenen 11/06/2018 tarihli ek bilirkişi raporunda; ihbar tarihi olan 31/07/2014 tarihinden itibaren 3 aylık süre için kar kaybına dayalı tazminat istemi yönünden hesaplama yapılmış ve daha önceki raporda 6 aylık süre için hesaplama yapıldığından 3 aylık döneme ilişkin kar kaybı tutarı 34.912,68 TL olarak belirlenmiştir.
İddia, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporlarına göre; taraflar arasında bağılanan 01/04/2008 tarihli bayilik sözleşmesi uyarınca davalının davacı şirkete ait … markalı ürünlerin satış ve pazarlaması işini Malatya bayisi olarak üstlendiği, belirlenmiştir. Sözleşme süresinin 9.1 maddesi gereğince imza tarihinden itibaren 1 yıl olacağı kararlaştırılmış, ancak sürenin bitiminden 1 ay önce bildirimde bulunmaması halinde kendiliğinden 1 yıllık dönemler için aynengeçerli olacağı kararlaştırlmıştır. Sözleşmenin9.2 maddesine göre; taraflardan birinin yazılı ihbarı üzerine , ihbarın diğer tarafa ulaştığı tarihten itibaren 90 gün sonunda sözleşmenin kendiliğinden sona ereceği ve bu nedenden dolayı tarafların karşılıklı olarak tazminat, kar kaybı veya herhangi bir bedel istemeyecekleri kararlaştırılmıştır. Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi davalı karşı davacı tarafından gönderilen 31/07/2014 tarihli elektronik posta mesajı ile süre verilmeksizin doğrudan sona erdirilmiştir. Sözleşmenin 9.2 maddesinde kararlaştırılan feshi ihbar süresine uyulmadığından ve haklı bir fesih nedeni gösterilmediğinden davalı karşı davacının feshinin haksız olduğu sonucuna varılmıştır. Dosya içeriği deliller ile bağıtlanan bayilik sözleşmesi uyarınca kesin delil olacağı kararlaştırılan davacı şirkete ait 2009-2014 yılları arasındaki ticari defter ve kayıtarı ile dayanağı belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının dava tarihi itibarıyla davalıdan 481.391,56 TL tutarında cari hesap alacağının bulunduğu, ve bu alacağın davalı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Davalı karşı davacının geçmiş sezon ürünlerini iade ettiği, bundan dolayı ve haksız fesih nedeniyle davacının zarara uğradığıiddia edilmiştir. Sözleşmedeki 3 aylık bildirimi süresi dikkate alınarak davacının haksız feshe dayalı olarak davalıdan 3 aylık dönem için kay kaybına dayalı maddi zararını istiyebileceği sonucuna varılmıştır. Taraflar arasındaki ticari ilişkinin kapsamı, satış ve iade tutarları, ticari ilişkinin başlangıcından itibaren hesaplanan iade oranının ortalaması dikkate alındığında davalının 2014 dönemi yaz sezonunda ortalamayı aşan fazla iadesinin söz konusu olduğu, davacının 3 aylık döneme ilişkin kar kaybı tutarının 34.912,68 TL olabileceği hesaplanmış ve bu tutar mahkemece de yerinde görülmüştür. Davalı bayinin haksız ve geçersiz feshi nedeniyle; davacının fesihten sonraki 3 aylık dönem için isteyebileceği kar kaybı tutarı olan hesaplanan 34.912,68 TL’nin maddi zararı olarak davalı tarafından karşılanması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Davalı karşı davacı bayi tarafından yürütülen ticari ilişki kapsamında satın alınan ürünler ve yapılan ödemeler dikkate alındığında fazla ödemenin söz konusu olduğu belirtilerek, alacak isteminde blunulmuştur. Bağıtlanan bayilik sözleşmesi uyarınca kesin delil olacağı kararlaştırılan ve usulüne uygun düzenlenen davacı şirketin 2009-2014 yılı ticari defter ve kayıtlarına göre; davalı karşı davıacının alacaklı olmadığı belirlenmiş ve karşı davadaki alacak iddiası kanıtlanamamış olmakla; karşı davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki biçimde hüküm kurulmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
Asıl davanın KISMEN KABULÜNE,
1-481.391,56 TL cari hesap alacağının 17/03/2015 temerrüd tarihinden itibaren yürütülecek avans faizi ile birlikte davacı yararına davalıdan tahsiline
2-34.912,68 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek avans faizi ile birlikte davacı yararına davalıdan tahsiline fazla istemin reddine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 35.268,74TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsiline, peşin alınan harcın mahsubuna,
Davacı tarafça yatırılan 10.692,53 TL peşin harcın davalıdan tahsiline,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 34.602,17 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 11.535,07 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 2.45680 TL yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre % 82’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan 2.533,00 TL gider avansından geriye kalan 108,00 TL’nin hüküm kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Karşı davanın REDDİNE,
Karşı davada karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 35,90-TL maktu karar ve ilam harcının davalı- karşı davacı …’tan tahsiline, peşin alınan harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan harcın davalı-karşı davacıya iadesine,
Karşı davada karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 22.468,39 TL nispi vekalet ücretinin davalı-karşı davacı …’tan alınarak davacı- karşı davalı …Ş.’ne verilmesine,
Karşı davada HMK 333.maddesi gereğince davalı- karşı davacı … tarafından yatırılan 100,00 TL gider avansından bakiye avans kalmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Taraf vekillerinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. Açıklandı.
Başkan …
Üye …
Üye …
Katip …
ASIL DAVADA HARÇ BEYANI /
35.268,74 TL KARAR HARCI
10.692,53 TL PEŞİN HARÇ /
24.576,21 TL KALAN HARÇ
ASLI DAVADA DAVACI GİDERİ /
31,80 TL BVH VE VSH.
2.242,50 TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ
182,50 TL POSTA MAS. /
2.456,80 TL TOPLAM
KARŞI DAVADA HARÇ BEYANI /
4.702,00 TL PEŞİN HARÇ
35,90 TL KARAR HARCI
4.666,10 TL. TALEP HALİNDE İADE HARÇ