Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/790 Esas
KARAR NO : 2018/298
DAVA : Alacak (Tellallık Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 27/03/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Tellallık Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Amerika Birleşik Devletinde faaliyet gösteren müvekkili şirketin lüks oteller projesi geliştirdiğini, davalıları … yapılacak bir otel projesi için bir araya getirdiğini, yatırımcı şirket ile proje sahibi şirketi bir araya getirerek projenin hayata geçmesinde rol aldığını, yapılan işin 6762 sayılı TTK.nın 100.maddesi kapsamında tanımlanan “Ticaret İşleri Tellallığı” olduğunu, ücrete hak kazanması için sözleşmesinin yapılmış olmasının yeterli olduğunu, ayrıca uygulanmasına gerek bulunmadığını, davalı …’un arazi payı dahil olmak üzere, toplam proje maliyetinin 125.000.000,00 USD olup ödenmesi gereken tellaliye ücretinin bunun %5 olan 6.250.000,00 USD olduğunu, davalı …yetkilisi olan diğer davalı … ile 2010 yılı Ekim ayında davacı çalışanı … in tanıştırıldığını, 09/10/2011 tarihli imzalı belge ile projeye finans veya ortak bulunması halinde %5 ödeneceğinin … tarafından kabul edildiğini, ardından birlikte çalışmaya karar verdiklerini, Ekim 2010 dan Haziran 2011 kadar tarafların proje geliştirme ortağı olarak çalıştıklarını, Aralık 2010 da müvekkilinin davalı … İle irtibata geçip tarafları tanıştırdığını, genel müdür … ile görüşmeye devam edildiğini, İstanbul’a geldiğini, bu aşamada her iki grup tarafından irtibatın kesildiğini, 20/12/2011 tarihinde tarafların … bir otel yapımı için anlaşma yaptıklarını kamuoyuna duyurduklarını, müvekkiline hiçbir ödeme yapılmadığını, davalı …Şnin diğer davalı şirketlerce 15/12/2011 tarihinde kurularak tescilinin yapıldığını, davalı … lehine müvekkili şirketin ortaklıktan çıkarıldığını, “5 yıldızlı, 1675 metrekare büyüklüğünde bir otel projesi” müvekkilinin gayretleri ile sözleşme altına alındığından tellaliye ücreti ve masraflarının ödenmesi gerektiğini, keşide edilen ihtarnameye rağmen sonuç alınamadığını belirterek 100.000,00 USD ticaret işleri tellaliye ücreti ile 10.000,00 USD tutarındaki masraflarının davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline, hüküm ve gerekçe özetinin ülkemizde ve ABD de yayınlanan trajı en yüksek 5 gazeteden birinde ilanına karar verilmesini istemiştir.
Davacı vekili 18/01/2016 tarihli dilekçesi ile dava değerini belirlemiş, 258.750.00 USD tellaliye ücreti ile 7.397,58 EURO masrafların toplamı olan 787.014,00 TL nin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Ancak; verilen kesin süre içinde artırılan değer yönünden kararlaştırılan yabancılık teminatının yatırılmadığı anlaşıldığından 04/10/2016 tarihli oturumun 2 nolu ara kararı uyarınca ıslahın yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
SAVUNMA /
Davalılar … A.Ş ve … vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davacının yabancılık teminatı yatırması gerektiğini, 6762 sayılı TTK nın.106/2 maddesinde belirtilen bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, alacağın belirli olduğu ileri sürüldüğünden 6100 sayılı HMK nın 109/2 maddesine göre; kısmi dava açılamayacağını, taraflar arasında herhangi bir sözleşmenin bağıtlanmadığını, davacının mahkemeye gerçek dışı beyanda bulunduğunu, …’un sahibi ve yetkilisi olduğu taşınmaz maliki …otel projesinin %50 payını satın almak üzere, …i’nin katkılarıyla davacı şirket ile temasa geçildiğini, davacının müvekkiline satın alma ve ortaklık teklifinde bulunduğunu, teklifin müvekkili şirket tarafından onaylanmadığını, dava dilekçesi ek-1 ve ek-2 nolu belgelerinin davacıdan sadır olduğunu, davalı şirketin taşınmazına alıcı olarak %50 ortaklık teklif ve taahhüdü ile ödeme yükümlülüğünü yerine getirmediğinden ortak olma hakkını elde edemediğini, belgelerde sözü edileny … Ltd.’de müvekkillerinin ortak olmayıp, davacıya bağlı şirket olduğunu, davacının taşınmazdan hisse satın alması ve ödeme yaparak ortak olması halinde ortak işletmecisi olacak iyi bir turizm markasına sahip işletmeci aradığını, müvekkillerini hiç bir şekilde diğer davalılarla bir araya getirmediğini, taşınmazın %80’inin halen … un sahip olduğu şirket tasarrufunda olduğunu, taraflar arasında %5 ödeme yapılacağını içeren taahhüdün bulunmadığını, davacı … ile önceden tanıştığı … arasında “taşınmazın satışı ve yatırımcı bulunması” halinde adı geçene ödeme yapılacağına ilişkin bir anlaşma düzenlendiğini, davacı şirket ile müvekkileri arasında tellallık sözleşmesinin bulunmadığını, davacının taşınmazın bir kısım hissesini satın almak ve ortaklık kurmak isteği ile faaliyette bulunduğunu, ticaret işleri tellallığı iddiasının yerinde olmadığını, BK.404, TBK 520.maddesine uygun bir tellallık sözleşmesinin bulunmadığını, taşınmaz tellallığının ise yazılı şekilde yapılması gerektiğini, 6768 sayılı TTK nın 100.maddesi ve BK 409.maddesi kapsamında istemin yersiz ve fahiş olduğunu belirterek davanın haksızlığını savunmuş ve reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı …vekili cevap dilekçesinde ve özetle; yabancı dildeki belgelerin Türkçe tercümelerinin kendilerine tebliğ edilmediğini, yabancılık teminatı yatırılması gerektiğini, TTK 106/2 maddesindeki zamanaşımı süresinin dolduğunu, kısmi dava açılamayacağını, müvekkili şirketin 15/12/2011 tarihinde kurulmuş olup, dava dılekçesindeki anlatıma göre; 2011 yılı Nisan-Haziran aylarında iletişimin kesildiği ileri sürüldüğünden kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini belirterek davanın haksızlığını savunmuş ve reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı …, vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davalı …’un husumet ehliyetinin bulunmadığını, kısmi dava açılamayacağını, taraflar arasında sözleşmesel bir ilişki bulunmadığını belirterek davanın haksızlığını savunmuş ve reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … Vekili cevap dilekçesinde ve özetle; huzurdaki davada müvekkiline husumet yöneltilmeyeceğini, talep miktarı belli olduğundan kısmi dava açılamayacağını, davacının …’a ait olan arazide inşa edilmesi ve işletilmesi planlanan otel projesi için yatırımcı bularak tellallık yaptığını ve ücrete hak kazandığını iddia ettiğini, varlığı iddia edilen gayrı menkul tellallığı sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması gerektiğini, yapılmadığından geçersiz olduğunu, olayda 818 sayılı BK hükümlerinin uygulanması gerektiğini, BK 404/3 maddesi gereğince geçerli bir sözleşme bulunmadığından borcun doğmayacağını, sözleşme bedelinin tamamen hayal ürünü olup, ayrıca masrafların istenilmesinin de hukuka aykırı olduğunu, buna ilişkin hiçbir belge ibraz edilmediğini, davanın kanıtlanamadığını belirterek haksızlığını savunmuş ve reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davanın zamanaşımına uğradığını, kısmi dava açılamayacağını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, geçersiz bir tellalık sözleşmesinin davacı lehine borç doğmayacağını ileri sürerek davanın haksızlığını savunmuş ve reddine karar verilmesini istemiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; Tellallık ücreti ve yapılan giderlerin ödetilmesi istemine ilişkindir. Davacı, davalı …’a ait arazilerde inşa edilmesi ve işletilmesi planlanan otel projesi için yatırımcı bularak tellallık yaptığını ve tellaliye ücretine hak kazandığını ileri sürmektedir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış; Türkiye de faaliyette bulunan şirketlerin ticaret sicil dosyası örnekleri, elektronik posta yazışma örnekleri, davalı … tarafından düzenlendiği ileri sürülen belge örnekleri, ihtarname örnekleri, davacı tarafından düzenlendiği belirtilen otel proje örnekleri dosya içine alınmış, dosya içeriği delillerle Türkiye de faaliyette bulunan şirketlerin ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla inceleme yapılarak iki ayrı kuruldan rapor alınmıştır.
Bilirkişiler Doç. Dr. … ve Turizm Yatırım uzmanı … tarafından düzenlenen 03/11/2015 tarihli raporda; davacı ile davalılardan…arasında bir sözleşme ilişkisi bulunmadığından adı geçenlere husumet yöneltilemeyceği, davalı …’un davacıya karşı sorumluluğunun bulunmadığı, diğer davalı şirketler yönünden davacının talep hakkının bulunduğu, davalı … diğer davalı …nin maliki olduğu taşınmazlar üzerinde hayata geçirilecek bir otel projesine yatırımcı bulmak amacıyla davacı ile bağlantı kurulduğu, görüşmeler sonucunda …nin kurulduğu, davacının bu süreçte olasılıklara göre; gerekli olan ortaklık modellerini davalı şirketlerle görüştüğü, 6762 sayılı TTK 100-115 maddeleri arasında ticari işler tellalağının, 818 sayılı BK 404-409 maddeleri arasında adi işler tellalığının düzenlendiğine, 6098 sayılı TBK nın 520 ve devamı maddelerinde ise; … Sözleşmesinin düzenlendiği, somut olayda; davalı …’nin hakim ortağı olduğu, … A.Ş nin maliki olduğu taşınmazlar üzerinde otel yatırımı gerçekleştirmeyi düşündüğü ve bir yatırımcıya ihtiyaç duyduğu, diğer davalı … … nun ise otel yönetimi konusunda faaliyet gösterdiği ve taşınmaz maliki ile yönetim sözleşmesi düzenlemeyi beklediği, aralarındaki ilişkinin ticaret işleri tellalığı olarak değerlendirilemeyeceği, 6098 sayılı TBK nın 502 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekalet sözleşmesinin uygulanması gerektiği, davacının davalı şirketleri bir araya getirerek farklı olasılıklara göre; taraflara ortaklık modelleri önerdiği ve … A.Ş ile … tarafından kurulan …A.Ş ile davacı şirket arasında vekalet sözleşmesinin kurulduğu, … tarafından 10/08/2011 tarihinde … gönderilen mail içeriğine göre; ödeme önerisinde bulunulduğu, davalı … diğer davalı … şirketinden 8.625.000,00 USD tahsil ettiği, yönündeki beyanına göre; davacının bu meblağın %2-3 oranında ücrete hak kazandığı, masraf olarak da 7.397,58 EURO ödemeyi belgelemesi kaydıyla talep edebileceği belirtilmiştir.
Bilirkişiler Prof Dr. …, Prof. Dr….ve otelcilik sektöründe uzman … tarafından düzenlenen 02/12/2016 teslim tarihli raporda; taraflar arasında taşınmaz tellallığı sözleşmesi veya başkaca bir tellalık sözleşmesinin bulunmadığı, elektronik posta yazışmalarına yansıyan iradelerinden de böyle bir tellallık ilişkisinin bulunmadığının anlaşıldığı, davacının otel ve taşınmaza sahip olan şirketin hisselerini satın alma amacını güttüğü, davalı …’unda 09/10/2011 tarihli taahhüdü ile otel projesinde finans veya ortak bulunması hali için değil ,taşınmazın ya da şirketin belli bir hissesinin satımı halinde komisyon ödeneceğinin taahhüt edildiği, davalı … tarafından diğer davalı …. A.Ş ne yapılan 8.625.000,00 USD tutarındaki ödememin gerçekleşmesinde davacının katkısı bulunduğunun mahkemenin takdirinde olduğu, mail yazışmalarından böyle bir sonuca ulaşılamadığı, tarafların karşılıklı ve birbirlerine uygun irade beyanlarıyla kurulan sözleşmeyi kanıtlayacak nitelikte yazılı bir delilin dosya kapsamında bulunmaması sebebiyle davalıların davacıya karşı herhangi bir sokumluluklarından söz edilemeyeceği belirtilmiştir.
İtirazlar üzerine düzenlenen 13/11/2017 tarihli ek bilirkişi raporunda; kök rapordaki görüşler tekrar edilmiştir.
02/12/2016 tarihli bilirkişi raporu gerekçesi itibarıyla dosya içeriği delillere uygun bulunmuş ve hükme dayanak alınmıştır.
İddia, savunma, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporlarına göre; davalı …’un davacı şirket yetkilileri ile 2010 yılı Ekim ayında tanıştırıldığı, imzaladığı 09/11/2010 tarihli belge ile proje de finans veya ortak bulmaları halinde, %5 komisyon vereceğini kabul ve taahhüt ettiği, ardından tarafların birlikte çalışmaya başladıkları, diğer davalı …. ile bir araya gelmeleri konusunda davacının faaliyette bulunduğu ve sonuçta her iki şirketin birlikte yatırım yapmayaa karar vererek davalı … .. A.Ş ni kurdukları, davalı … tarafından diğer davalı … … A.Ş ne 8.625,00 USD ödeme yapıldığı, davacının yürüttüğü faaliyetin “ticari işler tellalığı” olduğu belirtilerek ücrete hak kazandığı ve yaptığı masraflarında ödenmesi gerektiği ileri sürülerek talepte bulunulmuştur. Davacı ile davalılar veya bunlardan biri arasında yazılı şekilde düzenlenmiş taşınmaz tellallığı sözleşmesi veya başkaca bir tellallık sözleşmesi bulunmamaktadır. Davalılardan … un imzasını taşıyan 09/10/2011 tarihli taahhütname içeriğine göre; belirtilen taşınmazlara sahip olan şirketin hissesinin satışı halinde; satış bedelinin %5’i oranında komisyonun … e ödeneceği taahhüt edilmiştir. Belgede belirtilen taşınmaz malikinin davalı …Ş , taahhütnameyi imzalayan …’un ise davalı …Şnin hakim sermayedarı olduğu, şirket sicil dosyası örneğinden anlaşılmaktadır. Taahhütname içeriğine göre; söz konusu parsellere sahip olan … A.Ş nin hissesini satın almakla ilgilenen kurumsal veya bireysel yatırımcı bulunması istenilmiştir. Talepte bulunulan ve taahhüt edilen kişi yukarıda açıklandığı gibi … olup, davacı şirketin adı geçmemektedir. 16/01/2011 tarihinde davacı şirket adına davalı … a gönderilen yazı da ise; yatırımcı olarak hareket edilmiş, davacının sahibi olduğu bağlı şirketi olan… Ltd aracılığıyla ile mülkiyeti elinde bulunduracak olan yeni şirketten %50 hisse alma önerisinde bulunulmuştur. Başka bir anlatımla; davacı şirket yatırımcı sıfatı ile hareket ederek davalı …nin %50 payını almak istemiştir. Bu durum davacının da kabulünde olup, daha sonra önerinin değiştirildiğini, taraf şirketlerin bir araya getirilerek otel projesinin gerçekleştirildiğini, bu amaçla … A.Ş nin kurulduğunu, bütün bunların davacı şirketin çalışmaları sonucunda gerçekleştiğini ileri sürerek ticaret işleri tellallığı komisyon ücreti isteminde bulunmuştur.
Tellallık(…) sözleşmesi 818 sayılı. BK nın 404-409 maddeleri ile 6098 sayılı TBK nın 520-525 maddeleri arasında düzenlenmiştir. 6767 sayılı TTK nın 100.maddesinde ticari işler tellalığı düzenlenmiş olup, 6102 sayılı TTK da tellallık sözleşmesi ile ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır. … (tellallık) sözleşmesi, vekalet sözleşmesinin özel bir çeşidi olup, konusu belirli (sözleşme yapma konusunda aracılık faaliyetinde bulunma) ve her zaman simsarın ücrete hak kazandığı bir sözleşmedir. … ile iş sahibi arasında haklar ve borçlar meydana getirir. TBK nın 521.maddesi hükmüne göre simsar ancak; yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanacaktır. Sözleşmenin iş sahibi ile 3. kişi arasında kurulması gerekir. Ücret alacağının durumu için sözleşmenin kurulması yeterli olup yerine getirilmesi gerekli değildir. Asıl sözleşmenin simsarın yaptığı faaliyeti sonucunda kurulmuş olması gerekmektedir. Taraflar aksini kararlaştırabilirler. … sözleşmesi zorunlu bir şekil şartını içermemekte olup, HMK 200 ve devamı maddeleri gereğince yazılı delillerle kanıtlanması gerekmektedir. Davacı ile davalılar arasında yazılı bir … (tellalık) sözleşmesi bulunmamaktadır. Elektronik posta yazışmaları ile … sözleşmesinin kurulduğu, davacının tarafları bir araya getirmesi sonucunda tarafların otel projesinin hayata geçirildiği, yeni bir şirketin bu amaçla kurulduğu ve ödenen bedel üzerinden davacının ücrete hak kazandığı ileri sürülmüştür. Tarafların elektronik posta yazışmalarına yansıyan iradelerinden böyle bir tellallık ilişkisinin kurulduğu anlaşılmamaktadır. Yukarıda açıklandığı gibi; davalı …; otel projesinde finans veya ortak bulunması hali için değil, taşınmazın ya da şirketin belli bir hissesinin satımı halinde komisyon vereceğini taahhüt etmiştir. Davacının 16/01/2011 tarihli önerisinde de otel ve taşınmaza sahip olan şirketin hisselerinin satın alma amacı ileri sürülmüş, ancak bu durum gerçekleşmemiştir. Bu durumda; davalılar arasında gerçekleşen yatırım ortaklığının kurulmasında, davalı …. tarafından diğer davalı …ne yapılan 8.625.000,00 USD tutarındaki ödemenin gerçekleşmesinde davacının katkısı kanıtlanamamıştır. Taraflar arasında …(tellallık) sözleşmesinin varlığı HMK 200 (humk 288) maddesinde belirtilen yasal ve yazılı delillerle kanıtlanamadığından davalı şirketlerin ve diğer davalı … un davacıya karşı herhangi bir sorumluluklarından söz edilemeyecektir. Haklarındaki davanın bu nedenle reddi gerektiği sonucuna varılmıştır. Diğer davalılar … ile davacı arasında … sözleşmesi sayılabilecek nitelikte doğrudan veya dolaylı bir ticari ilişkinin bulunmadığı, adı geçen davalılara husumet yöneltilemeyeceği, buna ilişkin dava koşulunun gerçekleşmediği sonucuna varıldığından haklarındaki davanın usulden reddine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak aşağıdaki biçimde hüküm kurulmuştur.
Islah yapılmamış sayılmasına karar verildiğinden ilk dava değeri üzerinden vekalet ücreti hesaplanmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Davalılar … hakkındaki davanın pasif husumlet yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Diğer davalılar … AŞ , …, … AŞ, …hakkındaki davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 35,90-TL maktu karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan harcın davacıya iadesine,
Davacı tarafça yatırılan 10.086,87 TL ıslah peşin harcının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılar …’ye verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 17.737,60 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılar … AŞ , …, … AŞ, …ya verilmesine,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan 6.911,00 TL gider avansından geriye kalan 268,50 TL’nin hüküm kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı … AŞ tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 20,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
Davalı … AŞ tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 28,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
Davalı …tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 14,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
Diğer davalılarca tarafından yatırılan gider avansı bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Taraf vekillerinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıklandı.
Başkan …
Üye …
Üye …
Katip …
HARÇ BEYANI /
13.420,18 TL PEŞİN HARÇ
35,90 TL KARAR HARCI
13.384,28 TL. TALEP HALİNDE İADE HARÇ
DAVALI … TURZM.GİDERİ
20,00 TL POSTA MAS.
DAVALI … GİDERİ
28,00 TL POSTA MAS.
DAVALI … OTELCİLİK GİDERİ
14,00 TL POSTA MAS.