Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/637 Esas
KARAR NO : 2018/189
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 18/04/2006
KARAR TARİHİ : 06/03/2018
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 13/06/2008
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; davacı Kuruluşun denetlenmesi neticesi Başbakanlık Denetleme Kurulu Raporunda yer alan öneri doğrultusunda Baş Müfettiş … tarafından düzenlenen 18.10.2005 tarih ve 29-58 sayılı Adli Soruşturma raporu ile davacı kuruluş tarafından yapılan ihale neticesinde işin yüklenicisi firmaya 215.776.70.-YTL fazla ödeme yapıldığının tespit edildiğini, davacı Şirkete bağlı Yaprak Tütün İşletmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlüğü bünyesinde bulunan Diyarbakır Yaprak Tütün İşletme Fabrikası Yaprak Tütün Damar Ayırma ve Kurutma Ünitesi kurulması için 17.07.1992 tarihinde yapılan ihale sonucu davalılardan … Şirketi tarafından üstlenildiği ve firma ile 02.10.1992 tarihinde sözleşme imzalandığını, tesise ait olup davalı firma tarafından üstlenilen işlerin inşaat, elektrik ve mekanik tesisat işlerinden müteşekkil olduğunu, 54.976.913.761.-TL keşif bedelli olan işte 1994 yılında 61.256.078.075.-TL 1996 yılında 26.960.678.508.-TL olmak üzere toplam 88.266.756.583.-TL ilave keşif kararları sonucunda taahhüt toplamı 143.193.670.344.-TL baliğ olduğunu, Adli Soruşturma Raporunda 1992 yılında ihale edilen işe ait 18.06.1997 , tarihli Geçici Kabul Tutanağının 4,5 yıl sonra 15.11.2001 tarihinde onaylandığı, 30.07.1999 tarihli Kesin Kabul Tutanağının 3 yıl sonra 28.05.2002 tarihinde onaylandığı, Ayrıca Kesin Hakediş Raporunun iç sayfalarının gerek Kontrol Teşkilatı, gerekse Merkezde inceleme yapan Teknik Elemanlarca imzalanmadan onaylandığının tespit edildiğini, belirtilen Adli soruşturma raporunun hazırlanması esnasında Diyarbakır Valiliği vasıtası ile Diyarbakır Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden uzman heyet talep edildiğini, 30.03.2005 tarihli rapora ek rapor ile inşaat imalatlarında 120.181.002.583.-TL. Mak. Tes. İmalatlarında 45.711.708.267.-TL, Elektrik Tesisat imalatlarında 49.883.962.326.-TL. olmak üzere KDV dahil TOPLAM 215.776.673.176.-TL fazla ödeme yapıldığını, KDV hariç fazla ödemenin ise 187.631.889.718.- TL olduğunu, bilirkişi raporu ile belirlendiği üzere üstenci firmaya KDV dahil toplam 215.776.673.176.-TL yapılan fazla ödemenin … aleyhine fakat üstenci … Şti. lehine malvarlığında sebepsiz zenginleşme yarattığını, davalıya fazla ödenen miktarlardan işin Kontrolünü ve Kabul işlemlerini yapmak üzere yetkili davacı şirket personelinin de sorumlu olduğunu, diğer yönden 1992 yılında ihale edilen işe ait 18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağı 4,5 yıl sonra 15.11.2001 tarihinde, 30.07.1999 tarihli kesin kabul tutanağının 3 yıl sonra 28.05.2002 tarihinde onaylanması, ayrıca kesin hak ediş raporunun iç sayfalarının gerek Kontrol Teşkilatı, gerekse Merkezde inceleme yapan Teknik Elemanlarca incelenmeden onaylanması suretiyle ihmal ve ağır kusur nedeni ile idare personeli davalılardan sorumlulukları oranında olmak üzere 187.631,89TLnin …, …, …, …, …, …, …, …, …, …’dan, 120.181.-TL nin … ve …’ndan, 49.883,96TL nin …’den olmak üzere toplam bedelin davalı firma ve davalılardan 18.06.1997 tarihinden itibaren TC Merkez Bankasınca kısa vadeli kredilere uygulanan avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA /
Davalılar …, …, …, …, …, …, … vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinin H.U.M.K. md.179 hükmüne göre taşıması gereken şartları taşımadığını, her bir davalının ayrı ayrı olmak üzere sorumlulukları, sorumluluklarını gerektiren hadiseler ve dayanılan hukuki gerekçeler açıklanması gerektiğini, davaya zamanaşımı yönünden itiraz ettiklerini, müvekkillerinin davacı şirket elemanı olduğunu, dava dilekçesinden anladıkları kadarıyla kusurlu hareketleri ile davalı yükleniciye fazla ödeme yapılmasına sebebiyet verdikleri için sorumlu olduklarının ileri sürüldüğünü, söz konusu işin bir yapım işi olduğunda, iş sahibini yükleniciye fazla ödeme yapmaya sevk edecek kusurlu hareketler işin kontrolü, kabul ve muayenesi sırasında ve nihayet kesin hakediş tanziminde gerçekleşebileceğini, yüklenicinin ara hakedişlere girmiş imalatının mevcut olup olmadığı, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olup olmadığı, poz tanımına ve fiyat analizine göre yerindeliği, ödemelerde mükerrerlik veya fazlalık bulunup bulunmadığı bu aşamalarda denetleneceği ve gerçekleştirileceğini, müvekkillerine atfedilen kusurlu hareketler yâda haksız fiilin dayanağı hadiselerin ayrı ve açıkça izah edilmediği için muayene ve kabul işlemlerinin en son 1999 yılında yapılmış olması karşısında, tüm müvekkilleri yönünden zamanaşımının gerçekleştiğini, diğer yandan, dava dilekçesinin 4. maddesinde yer alan, “…18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağının 4,5 Yıl sonra 15.11.2001 tarihinde, 30.07.1999 tarihli kesin kabul tutanağının 3 yıl sonra 28.05.2002 tarihinde onaylanması, kesin hakediş raporunun iç sayfalarının gerek kontrol teşkilatı gerekse merkezde inceleme yapan teknik elemanlarca imzalanması sureti ile ihmal ve ağır kusur nedeni ile…” ifadesinin kapsamına giren davranışların bir kusur teşkil edip etmediğinin tartışması bir kenara, tazminat sorumluluğunu gerektirmediğini, müvekkilleri yönünden davanın, fazla ödemeye sebebiyet verdikleri için açılmış bir tazminat davası olduğunu, bu bentte iddia edilen kusurlu hareketler ile fazla ödemeye sebebiyet verme arasında uygun illiyet olmadığını, davada bahsi geçen bilumum imalatın 1997 yılından beri davacının kullanımında olduğunu, tüm evrak ve hesapların kontrolünde olduğunu, var olduğu öne sürülen olumsuzlukların ve sebebiyet verenlerin varlığını öğrenmesine hiç bir fiili ya da hukuki engel bulunmadığını, davacının kendi iç denetim teşkilatı olduğunu, davacının zararı ve sorumluları 2005 yılında öğrendiğini iddia etmesinin kabul edilemeyeceğini, aksine bir düşüncenin hakkın kötüye kullanılmasına ve davacının kendi kusurundan kendi lehine netice çıkarmasına sebebiyet vermek olacağını, fazla ödeme iddiasının gerçek olmadığını, fazla ödemeye müvekkillerinin sebebiyet verdiği iddiasını da kabul etmediklerini, davacının iddia ettiği zararının nasıl oluştuğunu, hangi kalemlerden ibaret olduğunu, sebebiyet veren hadiseleri açıkladığında ayrıntılı savunmalarını sunacaklarını, zararın varlığını, kusuru ve kusur ile zarar arasında uygun illiyetin varlığını davacının ispat etmek zorunda olduğunu, bu nedenlerle davacının usuli eksiklerinin tamamlatıİmasına, bundan, haksız ve hukuka aykırı tüm davacı taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu işte geçici kabul komisyonu üyesi olarak görev yaptığını, geçici kabul işlemi nedeniyle bir kusur ve kusur sonucu oluşmuş bir zarar varsa, buna ilişkin zamanaşımı süresinin, geçici kabul tarihinden itibaren 5 yıl olduğunu, BK.nun 126. maddesinde ticari olsun olmasın, bir şirket akdine dayanan ve bir şirketin müdürleri, temsilcileri arasındaki davalar ile istisna akdinden doğan tüm davalar 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir denildiğini, dava konusu ihalenin geçici kabulünün 31.12.1996 tarihli olarak 18.06.1997 tarihinde yapıldığını, o halde, 5 yıllık zamanaşımı süresinin fazlasıyla geçtiğinden esasa girilmeden davanın reddi gerektiğini, Bk.md.101 uyarınca, temerrüt faizine hükmedilebilmesi için, borcun muaccel olması yeterli olmayıp, borçlunun usulen temerrüde düşürülmesi gerektiğini, davanın, haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, bu nedenle tamamen reddi gerektiğini, ancak, dava sonucunda tazminata hükmedilmesi söz konusu olsa dahi, davacı, daha önce temerrüde düşürülmediği için ancak, dava tarihinden itibaren faize hükmedilebileceğini, dava dilekçesinde 1992 tarihinde ihale edilen işte 18.06.1997 Tarihli geçici kabul tutanağının 4,5 yıl sonra 15.11.2001 tarihinde, 30.07.1999 tarihli kesin kabul tutanağının ise, 3 yıl sonra 28.05.2002 tarihinde onaylanması ve kesin hak ediş raporunun iç sayfalarının gerek kontrol teşkilatı ve merkezde inceleme yapan teknik elemanlarca imzalanmadan onaylanması suretiyle ihmal ve ağır kusuru bulunan idare personelinin de davalı yükleniciye yapılan fazla ödemeden sorumlu olduklarının iddia edildiğini, müvekkilinin inşaat mühendisi olup, dava konusu işte geçici kabul üyesi olarak görev yaptığını, kesin kabulde görev almadığını, müvekkilinin geçici ve kesin kabul tutanaklarını onaylamak görev ve yetkisi bulunmadığını, bu nedenlerle, dava konusu işte geçici kabul komisyonu üyesi olarak görev yapan müvekkilinin hangi eylem ve işleminin kusur oluşturduğunun ve kusuru sonucu ne gibi bir zarar meydana geldiğinin davacı tarafından açıklanması gerektiğini, bu nedenlerle zamanaşımına uğrayan davanın, esasa girilmezden evvel reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; haksız iktisaba müteallik davada zamanaşımının BK gereğince 1 yıl olup kesin hesap tarihi ıttıla tarihi olarak kabul edilse dahi bu sürenin geçtiğini, haksız iktisabın oluştuğu iddia edilen tarih itibarıyla 10 yıllık hak düşürücü sürenin de aşıldığını, dava dilekçesinin sonuç kısmının usule aykırı olduğunu, davanın dayanağı, davanın türünün belli olmadığını, davacının dilekçesinin 3 nolu bendi 4. paragrafında müvekkilinin davacı … AŞ aleyhine sebepsiz zenginleştiğini, iddia etmekte ve bunun iadesini istediğini, müteahhit müvekkilinin, mezkur işin geçici ve kesin kabulünü 1997 yılı itibarıyla tamamladığını, belirtilen tarihler nazara alındığında, İstisna sözleşmesi bakımından talep haklarının zamanaşımına uğradığını, davacının iddiası gibi sebepsiz zenginleşme hükümleri olsa bile öncelikle zamanaşımına tabi olacağını, işin sözleşmesi 1992 yılı, geçici kabulü 1996 yılı, kesin kabulü 1999 yılı, teminatın iade tarihinin 08.11.1999 tarihi olduğunu, sözleşmeye eki şartnameler gereğince, geçici kabulü izleyen bir yıllık sürenin teminat süresi 1997 yılı itibarıyla kesin kabulün yapılmış olması veya yapılmış sayılmasının bizzat şartnamenin gereği olup idarenin bunu geciktirmesinde müvekkilini hiçbir surette ilgilendiren ve hukuken bağlayan bir husus olmadığını, idarenin kesin kabulü yaparak müvekkile teminatını iade ettiği 08.11.1999 tarihi bile ele alınsa 2005 yılı itibarıyla karşı yanın tüm talep haklarının zamanaşımına uğradığını, bu nedenle zamanaşımı ilk itirazımızı tekrarladıklarını, esasa ilişkin olarak davanın açılmasına sebebiyet veren raporu hazırlayan kişilerin, taraflı ve güdümlü bir şekilde, yazıkları bu raporun, binlerce dosya ve somderece kapsahılı bir imalatı bu kadar kısa sürede incelemesini ve okunması iddia etmenin gayrı ciddi bir tutum olacağını, yüz binlerce sayfa evrak binlerce kalem imalatı sadece tek tek okumak ve sınamak dahi yıllar alacak bir vakte ihtiyaç göstereceğini, dava dilekçesinde yer alan iddiaların aksine müvekkilin idareyi zarara uğranın aksine müvekkilinin davacıdan alacaklı olduğunu, bu nedenlerle davacı tarafından açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle; dava konusu olduğu iddia edilen alacağın 1992 ve 1995 yıllarına ait nakliye fiyat analizleri ve yapılan imalatlardan kaynaklandığını, ayrıca, bu imalatların yapıldığı ihalenin geçici kabulünün 31.12.1996 tarihi esas alınarak 18.06.1997 tarihinde yapıldığını, 31/12/1996 yılının esas alınması halinde 10 yıllık bir sürenin geçtiğini, geçici kabul işlemlerini …Dairesi Şaşkanlığı elamanlarınca yapıldığını, geçici kabullerde bulunmadığım, geçici kabul raporlarına dayanarak kesin kabiilün ise 30.07.1999 tarihinde yapıldığını, haksız fiillerde alacak zamanaşımının BK.60 madde uyarınca 1 olduğunu renin dolduğunu, bu nedenle davanın esasına girilmeden zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesini talep ettiğini, 1997 yılında yapılan geçici kabul işleminden 2 yıl sonra heyetlerince kesin kabul işlemi yapıldığını, davada taraf sıfatı olmadığını, burada esas olan hak ediş ödemelerinin geçici kabul ve kesin hesabın bağlanmasıyla teminatın çözülmesi olduğunu, geçici kabulü yapılarak inşaatın müteahhitlikten teslim alınarak ilgililere teslim edilmesi ve eksik imalatların da geçici kabul tutanağında belirlenmesi olduğunu, belirlenen eksik imalatlar için süre verildiğini, süre sonunda yapılıp yapılmadığı işin kontrolörü tarafından bir raporla genel müdürlüğe bildirildiğini, kesin kabul ise mukaveleye göre 1 veya birden fazla sene zarfında yapıldığını, burada işin geçici kabulü 31.12.1996 tarihinde, kesin kabulü ise 30.07.1999 tarihinde yapıldığını, kesin kabulü yaparken Bayındırlık Bakanlığı Genel Şartnamesinin 44.maddesi hükümleri çerçevesinde, geçici kabulle tespit ettikleri Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi 41. maddesine göre eksik imalatlara bakarak söz konusu eksik imalatların yapılıp yapılmadığını tespit ederek görevini tamamladığını, ilgili işin 29.07.1999 ile 30.07.1999 tarihleri arasında kesin kabulünün tarafından yapılarak Genel Müdürlük onayına sunulmak üzere kesin kabul tutanağı tanzim edilip imzalayarak kesin kabul işlemine son verildiğini, kesin kabulle ilgili kanunlar, tüzükler ve teamüller gereği Türkiye’deki tüm kamu kuruluşlarındaki kesin kabul işlemlerinin geçici kabulde tespit edilen eksik ve kusurlu imalatların yapılıp yapılmadığının kontrolünden ibaret olduğunu, şahsına yöneltilen suçlamaları kabul etmediğini, b u nedöenlerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar aşamalardaki beyanlarında davanın haksız olduğunu, bu nedenle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen Kadıköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında;
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkili şirkete bağlı …Müdürlüğü bünyesinde bulunan … işletme Fabrikasına Yaprak Tütün Damar Ayırma ve Kurutma Ünitesi kurulması için 17.7.1992 tarihinde yapılan ihalenin… Ltd. tarafından üstlenildiğini ve firma ile 2.10.1992 tarihinde sözleşme imzalandığını, 54.976.913.761 TL keşif bedelli olan işte 88.266.756.583.- TL ilave keşif kararları sonucunda taahhüt toplamının 143.193.670.344.-TL olduğunu, 1992 yılında ihale edilen işe ait 18.6.1997 tarihli geçici kabul tutanağının 4,5 yıl sonra 15.11.2001 tarihinde onaylandığını, kesin kabul tutanağının 3 yıl sonra 28.5.2002 tarihinde onaylandığını, ayrıca kesin hakediş raporunun iç sayfalarının imzalanmadan onaylandığının tespit edildiğini, yapılan tespitte KDV dahil toplam 215.776.673.176.- TL fazla ödeme yapıldığını, KDV hariç fazla ödemenin ise 187.631.889.718.- TL olarak tespit edildiğini, gerek geçici kabul tutanağı ile kesin raporun geç imzalanması, gerekse hakediş raporunun iç sayfalarının imzalanmadan onaylanmaması nedeni ile ihmal ve ağır kusur nedeni ile idare personeli davalılardan sorumlulukları oranında olmak üzere 187631,89 YTL’lik bölümünün …’ın mirasçılarından alınması istemi ile…Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı davasının açıldığını belirterek, 187.631,89 YTL’nin 18.6.1997 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte … mirasçıları olan davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalılar adına ilanen tebligat yapılmış, davalılar duruşmalara katılmadıkları gibi bir yanıtta vermemiştir.
GEREKÇE: Dava, davacı Şirkete bağlı Yaprak Tütün İşletmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlüğü bünyesinde bulunan … İşletme Fabrikası Yaprak Tütün Damar Ayırma ve Kurutma Ünitesi kurulması için 17.07.1992 tarihinde yapılan ihale sonucu davalılardan … Şirketi tarafından üstlenildiği ve firma ile 02.10.1992 tarihinde imzalanan sözleşme gereğince davalı şirketin yaptığı işler nedeni ile davacı kurum elemanlarının kusurları sonucunda davalı şirkete fazla ödeme yapıldığı iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davacı tarafından delil olarak bildirilen Kartal … Asliye Ceza Mahkemesine ait dosyanın suretinin incelenmesinde, 23.12.2009 Tarih, … Esas, … Karar sayılı ilamı ile davanın zamanaşımı nedeni ile ortadan kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davanın dayanağı olarak bildirilen Başmüfettiş … tarafından verilen Bursa 18 Ekim 2005 tarihli raporda özetle; bilirkişi raporuna göre 1996 yılı fiyatlarıyla oluşan KDV hariç 187.63l.889.719,- TL (KDV Dahil 215.776.673.176,-TL – 28.144.783.457,-TL KDV fazla ödemenin 02.10.1992 tarihinde…Şirketi ile yapılan sözleşmenin 2. maddesi delaletiyle Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 10, 18 ve 30. maddeleri ile Yapım İşleri İhale Yönetmeliği’nin 83. maddesi ve Börçlar Kanunu’nun 360. maddesi gereğince yüklenici firmadan faiziyle birlikte rızaen, mümkün olmadığı-takdirde hükmen tahsil edilmesi gerektiğini, yüklenici firmadan faiziyle birlikte yasal yollarla geri alınamadığı takdirde Yapım İşleri İhale Yönetmeliği’nin 82. maddesi ve … GenefvMüdürlüğü Yönetim Kurulu’nün 26.03.1992 tarih ve 298 sayılı kararıyla kabul edilen Merkez Birimlerinin Temel Görevlen ve Görev, Yetki ve Sorumluluklarıyla İlgili Yönetmelik hükümlerinde ^yer. alan görev, yetki ve bağlamında … Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 38. maddesi ve Bâyındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin 39. maddesi gereğince “geçici hakediş raporlarının “alel hesap” düzenlenmesi, yüklenici açısından “müktesep hak” oluşturmaması nedeniyle bu raporlarda imzası bulunan…’in, …’ın, …’ın, …’nun, …’un, …’ın, …’ın, …’in,…’in, …’un, …’un, …’nun, …’nin, …’nin, …’in bu eylemlerinden dolayı idare zararından hukuken sorumlu tutulmaması gerektiğini, Geçici Kabul Heyeti Üyesi, Diyarbakır YT işletme (eski) Müdürü Hikmet Sapan’ın ve Kesin Kabul Heyeti Üyesi, … işletme (eski) Müdürü …’ın “neden/sonuç” ilişkisi bağlamında idare zararından hukuken sorumlu tutulmaması gerektiğini, İnşaat Kontrol Amiri … 10.11.1998 tarihinde vefat ettiğinden, kanuni mirasçılarının oluşan idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, 06.11.1998 – 27.11.2000 tarihleri arasında Daire Başkan Vekilliği, 27.11.2000 – 21.03.2001 tarihleri arasında Daire Başkanlığı görevinde bulunmasına, Yönetim Kurulu’nun 09.04.1992 gün ve 336 sayılı kararıyla oluşturulan “özel komisyon”da “işin güvenli ve sağlıklı” yürütülmesi konusunda da ayrıca görevli olmasına karşın, 18.06.1997 tarihinde düzenlenen geçici kabul tutanağı 4,5 yıl sonra 15.11.2001 tarihinde, 30.07.1999 tarihinde düzenlenen kesin kabul tutanağı da 3 yıl sonra 28.05.2002 tarihinde görevden ayrıldıktan sonra onaylanmış, geçici kabul tutanağı 15.11.2001 tarihinde onaylanmasına karşın yüklenici firmanın kesin teminatı 08.11.1999 tarihinde çözülmüş, mevzuatın yükümlülüğü zamanında yerine getirilmemiş, mevzuata aykırı iş ve işlemler yapılmış, olmayan ve yapılmayan imalatların gerçekleşmesine, mükerrer ödemede bulunulmasına neden olunmuş, dolayısıyla ağır kusur sonucunda büyük idare zararı oluşmuş olduğundan … Dairesi (eski) Başkanı Makine Mühendisi …’nun idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, 04.07.1994 – 04.11.1998 tarihleri arasında …Şubesi Müdür Vekilliği, 04.11.1998 —22.07.2003 tarihleri arasında … Şubesi Müdürlüğü görevinde bulunan, soruşturma konusu tüm iş ve işlemler kendi döneminde gerçekleşen, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun incelenmesinde görev alan, 18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağını 15.11.2001 tarihinde, 30.07.1999 tarihli kesin kabul tutanağını da 28.05.2002 tarihinde … Müdürü olarak onaylayan, kesin hesabı görev yaptığı sürede çıkartılan dolayısıyla statüsünün gerektirdiği gözetim ve denetim görevini eksik ve/veya yetersiz yapan, bunun sonucunda da olmayan ve yapılmayan imalatlara ödeme yapılmasına, mükerrer ödemede bulunulmasına neden olan, dolayısıyla ağır kusuru sonucunda büyük idare zararı oluşmasından sorumlu olan … (eski) Müdürü …’in 39 idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, “Geçici” ve “kesin” kabul heyetlerinde Başkan olarak görev yapan, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun incelenmesinde ve geçici kabulün onayında yer alan, kesin hesabın bağlanmasında Makine Tesisat Şefi olarak görev yapan Makine Mühendisi …’un ağır kusuru nedeniyle idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, “Geçici” kabul heyetinde üye olarak görev yapan, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun incelenmesinde ve geçici kabulün onayında, kesin hesabın bağlanmasında görev alan Makine Mühendisi …’m ağır kusuru nedeniyle idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, “Geçici” ve “kesin” kabul heyetlerinde üye olarak görev yapan, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun incelenmesinde ve geçici kabulün onayında yer alan, kesin hesabın bağlanmasında görev yapan … Şubesi Şefi Elektrik Mühendisi …’in ağır kusuru nedeniyle idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun incelenmesinde, 18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağının 15.11.2001 tarihinde onaylanmasında, kesin hesabın çıkartılmasında görev alan Elektrik Mühendisi …’in elektrik işlerine ait idare zararından sorumlu olduğunu, 18.06.1997 tarihli Geçici Kabul Heyetinde üye olarak görev yapan İnşaat Mühendisi …’in ağır kusuru nedeniyle idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, 30.07.1999 tarihli Kesin Kabul Heyetinde üye olarak görev yapan Mimar …’nun ağır kusuru nedeniyle idare zararının bütününden sorumlu olduğunu, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun ve 15.11.2001 tarihinde onaylanan 18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağının merkezde incelenmesinde görev yapan İnşaat Mühendisi …’nun inşaat işlerine ait idare zararından sorumlu olduğu, 31.12.1996 tarihli kesin hak ediş raporunun ve 15.11.2001 tarihinde onaylanan 18.06.1997 tarihli geçici kabul tutanağının merkezde incelenmesinde görev yapan Başmühendis’…’un inşaat işlerine ait idare zararından sorumlu olduğu, Geçici ve “Kesin Kabul Heyetlerinde üye olarak görev yapan İnşaat Mühendisi …’un ağır kusuru nedeniyle idare zararının tümünden sorumlu olduğu, Kesin Kabul Heyetinde üyesi olarak görev yapan …’ın ağır kusuru nedeniyle idare ztirarımn bütününden sorumlu olduğunu, Fazla ödemeye ilişkin KDV tutarı 28.144.783.457,- TL’nin … Ltd. Şirketinden ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli düzejtme işlemi yapılmak üzere tahsili gerektiği kanı ve sonucuna varıldığını belirttiği anlaşılmıştır.
Tarafların göstermiş oldukları deliller ilgili yerlerden celp edilmiş, davacının davalılardan herhangi bir tazminat^alep edip edemeyeceği, talep edebilecek ise miktarının tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler Elektrik Mühendisi …, İnşaat Mühendisi … ve Prof. Dr…. oldukları 11.02.2011 havale tarihli raporlarında özetle; … İşletme Fabrikası Yaprak T^tün Damar Ayırma ve Kurutma Ünitesi Tesisi Projesi ile yapılan ve yukarda belirtilen dava konusu olan $ierin Tekel, Bayındırlık Şartnameleri ve mevzuatları doğrultusunda yapıldığı, nazla bİL ödemenin veya İdare zararının söz konusu olmadığı görüş ve kanaatine vardıklarını belirttikleri anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama sonucunda davacının iddiası, davalının yanıtları, bilirkişi raporu, ibraz edilen delillerin ve dosyada bulunan diğer tüm belge ve delillerin değerlendirilmesi 1992 yılında başladığı, geçici kabulün 1996 yılında, kesin kabulün 1999 yılında gerçekleştirildiği, malzemelerin bu yıllardaki rayiç bedellerin belirlenmesi aşamasında bunlarla ilgili labaratuvar test sonuçlarının istenmediği, imalatın yapımı ile ilgili yetki ve sorumluluğun bölge kontrolü ile imalatın yaptıran idarenin yetkisine bırakıldığı, test sonuçlarının ilk kez 1999 yılında değerlendirildiği, dolayısıyla imalatın yapıldığı ve kabul tarihlerinde laboratuar test deneylerinin fiyat analizinin altına konumlanmaması nedeniyle idare zararının oluştuğundan bahsedilemeyeceği, tesisat işlemleri ile ilgili zarar iddiasının müfettiş raporuna dayandırıldığı, bu raporda belirtilen konuların ise hatalı olduğu, tesisat ilgili idare zararının oluşmadığı, elektrik tesisatı yönünden de idarenin herhangi bir zararının olmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiş olup mahkememizin kararı davacı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay … Hukuk Dairesi Başkanlığının 09/01/2014 tarihli, … Esas 2014/137 karar sayılı ilamı ile bozulmuştur.
Yargıtay bozma ilamında;”O halde mahkemece yapılacak iş; sözleşme ve ekleri ile kesin hesap raporuna dosyada rastlanmadığından öncelikle davacı idareye yazı yazılarak sözleşme ve eklerini istemek, işin kesin hesabının çıkarılıp çıkarılmadığım, çıkarılmışsa davalı yükleniciye tebliğ edilip edilmediğini, davalı yüklenici tarafından kesin hesaba itiraz edilip edilmediğini sormak, kesin hesap dosyasını tebliğ belgesi ve itiraz dilekçeleriyle birlikte istemek, eksik belgelerin ikmalinden sonra HMK’nın 281/3. maddesi uyarınca inşaat, elektrik ve makine mühendislerinden oluşturulacak yeni bir bilirkişi kurulundan gerekirse mahallinde keşif de icra ettirilmek suretiyle rapor alınarak müfettiş raporundaki iddiaların ve saptanan fazla ödemelerin yerinde olup olmadığını sözleşme ile sözleşme ekleri arasında yer alan şartname ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde tartışarak değerlendirmek, müfettiş raporu ile hükme dayanak rapor arasındaki çelişkileri gidermek, davacı vekilinin rapora vaki teknik ve hukuki itirazlarını dayanakları gösterilmek suretiyİe karşılamak, varılacak sonuçlara göre işin kesin hesabı çıkarılmışsa denetleyip gerekli düzeltmeleri yaparak, çıkarılmamışsa kesin hesabı çıkararak davalı yükleniciye fazla ödeme yapılıp yapılmadığını, yapılmışsa miktannı, davalı idare elemanların davalı yükleniciye yapılan fazla ödemeden sorumlu olup olmadıklarını, sorumlu iseler sorumluluklarının hangi iş ve işlemlerinden kaynaklandığını ve sorumlu oldukları miktarların ne olduğunu sorumluluğun kaynaklandığı belgeler ile sorumluluğun dayanağı yasa, yönetmelik ve sözleşme hükümleri gösterilmek suretiyle belirlemek ve sonucuna uygun hüküm kurmaktan ibarettir. Mahkemece yetersiz ve denetime elverişsiz bilirkişi kurulu raporuna dayanılarak yazılı şekilde davaların reddi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın davacı … AŞ. yararına BOZULMASINA “denilmektedir.
Mahkememizce yargıtay bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş ve bu doğrultuda deliler toplanmıştır. Öncelikle davacı idareden dava konusu işe ait sözleşme ve ekleri ile kesin hesabın raporu istenilmiş, kesin hesabın davalı yükleniciye tebliğ edilip edilmediği, varsa itirazına ilişkin delilerin dosyaya ibrazı istenilmiştir.
Davacı vekili sözleşme ve ekleri ile kesin hesap raporu, bu raporun davalı yükleniciye tebliğ belgesini dosyaya ibraz etmiş ve bozma ilamı doğrultusunda yeni bir bilirkişi kurulundan rapor alınmıştır. Yerinde keşif yapılması gerektiği Yargıtay bozma ilamında belirtilmiş ise de; taraf vekillerinin beyanına göre; aradan geçen süre içinde dava konusu binanın 3.kişilere devredildiği, halen davacının kullanımında olmadığı, davaya konu makine ve tesisatın…Müdürlüğüne devredildiği, 06/01/2017 tarihinde de ihale usulü ile satıldığı, alıcısı tarafından söküm işlemlerine başlandığı, bina niteliğinin kalmadığı belirtildiğinden yerinde keşif yapılmaksızın dosya içeriği deliller üzerinde inceleme yapılarak rapor düzenlenmiştir.
09/11/2015 Tarihli bilirkişi raporunda; davaya konu işle ilgili olarak 31/12/1996 tarihli kesin hesabın tarafların itirazsız imzalarını içerdiği ve yüklenici şirketin kesin hesap sonucu alacağının 53.931,464.000,00 TL olarak belirlendiği, geçici kabul tutanağına göre; 16/06/1997-18/06/1997 tarihleri arasında iş yerinde yapılan inceleme sonucunda işin sözleşme, şartname, projeye uygun olduğu kabule engel, kusur ve ayıbının bulunmadığı belirtildiği, kesin kabulün 30/07/1997 tarihinde yapılarak 28/05/2002 tarihinde idare tarafından onanmış olduğu tespit edilmiştir. Davaya dayanak alınan Teftiş kurulu başkanlığı, Müfettiş … tarafından düzenlenen raporlarda yükleniciye fazla ödeme yapıldığı, inşaat, makina ve elektrik tesisatı yönünden idari zararının bulunduğu tespit edilmiş ise de, inşaat işleri yönünden dosya içeriği delillerin değerlendirilmesi sonucunda, idare zararından bahsedilemeyeceği belirtilmiştir.
Elektrik tesisatı ile ilgili işler yönünden eksiklikler tespit edilmiş ve mütahate 1996 yılı birim fiyatları ile fazladan ödenen net miktarın 49.750.08 TL olduğu belirlenmiştir. Makina tesisatı işleri yönünden, kesin hesap cetvelleri ve yerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen tespit raporlarının dosyaya verilmesinden sonra görüş bildirileceği açıklanmıştır.
Davacı vekili tarafından 4 klasör halinde ibraz edilen belgelerin incelenmesi sonucunda düzenlenen 20/09/2016 tarihli ek bilirkişi raporunda; inşaat işleri ve elektrik tesis işi ile ilgili olarak kök raporda belirtilen görüş tekrarlanmış, makina bölümünde ise; müfettişlikle incelemenin tam olarak yapılamadığı, tüm mutfakların incelenmiş olması durumunda, 6.706,10 TL lik fazla ödeme yapıldığı, klima tesis bölümünde ise 37.370,35 TL lik fazla ödeme olabileceği belirtilmiştir.
İtirazlar üzerine düzenlenen 29/11/2017 tarihli, 2. Ek Bilirkişi Raporunda; inşaat mühendisliği açısından 09/11/2016 tarihli kök raporda belirtilen görüşte değişiklik olmadığı, makina mühendisliği açısından kök raporunun dayanağını teşkil eden müfettişlik raporunun aslında detaylı olarak incelenmeden, yerinde gezilmeden üstün körü hazırlandığı, davacı tarafından “hak ediş detayları” konmadığı, bu nedenle kök raporda ve birinci ek raporda belirtilen 6.715,06 TL fazla ödemenin aslında söz konusu olmadığı, klima tesis bölümünde de daha önce belirtilen eksik ödemenin yanlış yapılan bir hesaplamadan kaynaklandığı, fazla bir ödemenin bulunmadığı, elektrik işleri açısından 49.883,96 TL lik fazla ödemenin söz konusu olduğu, davalı idare elemanlarının bu taleple ilgili sorumluluklarının bulunmadığı, fazla ödemenin davalı yüklenici şirket tarafından davacıya ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu ve ek raporlar yerinde görülerek hükme dayanak alınmıştır.
İddia, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporuna göre; davacı kuruluşun “… İşleme Fabrikası, Yaprak Tütün Damar ayırma ve kurutma ünitesi” kurulması için 17/07/1992 tarihinde yapılan ihale sonucunda, davalı …Şti ile bağıtlanan 02/10/1992 tarihli sözleşme ve eki şartname ile proje kapsamında işin yapılarak bitirildiği, geçici kabulün 31/10/1996, kesin kabulün ise 30/07/1999 tarihinde yapılarak 28/05/2002 tarihinde idare tarafından onaylandığı, dosya içeriği delillerden anlaşılmaktadır. İdare yetkilileri hakkında Başbakanlık talebi doğrultusunda, Teftiş Kurulu müfettişi … tarafından yürütülen soruşturma sonucunda düzenlenen rapora göre; söz konusu ihale nedeniyle davalı yükleniciye 1996 birim fiyatları üzerinden net 211.776,67 TL fazla ödeme yapılarak idarenin zararına yol açıldığı belirtilerek bu zararın davalı yüklenici ile davacı çalışanı olan diğer davalılardan tazmini isteminde bulunulmuştur.
Sözleşme eki şartname, proje ve kesin hesap raporu dosyaya ibraz edilmiş, aradan geçen süre ve tesisatın davacı tarafından halen kullanılmayıp , MKE’ne devri nedeniyle yerinde keşfen inceleme yapılması mümkün olmadığından oluşturulan bilirkişi aracılığıyla dosya üzerinde inceleme yapılarak rapor alınmıştır.
Bilirkişiler Prf. Dr. …, Prof. Dr. … ve Elektrik Mühendisi … tarafından düzenlenen 09/11/2015 tarihli kök raporda, elektrik tesisatı yönünden 49.750.08 TL fazla ödemenin yapıldığı, inşaat işleri ile ilgili olarak fazla ödemenin söz konusu olmadığı, makina tesisatı yönünden tespit raporu ve detay listeleri sunulması gerektiği belirtilmiştir.
Eksik delilerin tamamlanması üzerine düzenlenen 27/09/2016 tarihli ek raporda elektirk ve inşaat işleri ilgili kök rapordaki görüşler tekrarlanmış makina bölümünde ise; klima tesisi ile ilgili olarak 37.370,35 TL fazla ödeme olabileceği, makina bölümündeki fazla ödeme miktarının 6.715,06 TL olduğu belirtilmiştir.
İtirazlar üzerine düzenlenen 29/11/2017 tarihli ek raporda makina mühendisliği açısından fazla ödemenin söz konusu olmadığı, klima tesisi ile ilgili daha önce belirtilen eksik ödemenin yanlış hesaplanmadan kaynaklandığı, inşaat mühendisliği ile ilgili kök rapordaki görüşün tekrarlandığı belirtilmiştir.
Bilirkişi … tarafından düzenlenen 03/10/2017 tarihli ek raporda; elektrik tesisat imalatı olarak ilgili olarak davalı yükleniciyi 49.883,96 TL fazla ödeme yapıldığı, ve bunun iadesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu durumda yapılan işle ilgili olarak inşaat ve makine tesisatı yönünden davalı yükleniciye fazladan yapılmış bir ödemenin söz konusu olmadığı, bu nedenle, bunlarla ilgili olarak düzenlenen müfettiş raporunu detaylı inceleme yapılmaksızın düzenlendiğinden dikkate alınamayacağı, iadesi gereken fazla bir ödeme bulunmadığından buna ilişkin istem yönünden davanın reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Elektrik tesisatı ile ilgili olarak, müfettiş raporundaki tespitlerin yerinde olduğu, yerinde keşif yapma imkanı kalmadığından Bayındırlık Bakanlığı nezdinde oluşturulan uzman kurulun tespitleri dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucunda davalı yükleniciye 49.883,96 TL tutarında fazla ödeme yapıldığı belirlendiğinden bu tutarın 30/07/1999 kesin hesap tarihinden itibaren yürütülecek fazi ile davalı yüklenici tarafından davacıya iadesi gerektiği, davacı idare elemanı olan diğer davalıların yapılan fazla ödemeye kusurları ile sebebiyet verdikleri yolunda bir delilin bulunmadığı, hakların açılan ceza dosyasında davanın zaman aşımı nedeniyle ortadan kaldırılmasna karar verildiği, davacı idare zararı ile davalıların eylemi arasında illiyet bağının bulunmadığı sonucuna varılmış ve haklarındaki davanın ve birleşen davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Asıl davada
Davalı … Şti hakkındaki davanın KISMEN KABULÜNE,
49.883,96 TL’nin 30/07/1999 kesin kabul tarihinden itibaren yürütülecek avans faizi ile birlikte davacı yararına adı geçen davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine,
Diğer davalılar hakkındaki davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 3.407,57TL nispi karar ve ilam harcının davalı … Şti ‘den tahsiline, peşin alınan harcın mahsubuna,
Davacı tarafça yatırılan 2.295,90 TL peşin harcın davalı … Şti ‘den tahsiline,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.837,24 TL nispi vekalet ücretinin davalı … Şti ‘den alınarak davacıya verilmesine,
Red edilen kısım yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 13.769,83 TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı …Şti ‘ne verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 17.207,91TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekil ile temsil ettiren davalılara (davalı … Şti dışındaki) verilmesine,
Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 5.196,80 TL yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre %26’sının davalı … Şti ‘den alınarak davacıya verilmesine,
Davalılar tarafından dosya üzerinde yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan 4.790,00 TL gider avansından bakiye avans bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davalı…Şti tarafından yatırılan 52,00 TL gider avansının hüküm kesinleştiğinde adı geçen davalıya iadesine,
2-Birleşen Kadıköy… Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında
Davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 35,90 TL maktu karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan harcın davacıya iadesine,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan göder avansı olmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davalı tarafından yatırılan gider avansı bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Hazır olan taraf vekillerinin ve gerçek kişilerin huzurunda, geleyenlerin yokluğunda kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıklandı.
Başkan …
Üye …
Üye …
Katip …
ASIL DAVADA HARÇ BEYANI /
3.407,57 TL KARAR HARCI
2.295,90 TL PEŞİN HARÇ /
1.111,67 TL KALAN HARÇ
DAVACI GİDERİ /
14,30 TL BVH VE VSH.
4.200,00 TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ
982,50 TL POSTA MAS. /
5.196,80 TL TOPLAM
BİRLEŞEN DAVADA HARÇ BEYANI /
2.533,10 TL PEŞİN HARÇ
35,90 TL KARAR HARCI
2.497,20 TL. TALEP HALİNDE İADE HARÇ