Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2014/522 Esas
KARAR NO: 2019/565

BİRLEŞEN İSTANBUL 16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN
2017/160 ESAS, 2018/860 KARAR SAYILI DOSYASI

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
ASIL-BİRLEŞEN DAVA TARİHİ: 16/09/2014-22/01/2014
KARAR TARİHİ: 13/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan
davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM:
ASIL DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı … A.Ş. Arasındaki ticari ilişki çerçevesinde taraflar arasındaki bağlantılı satış sözleşmesi kapsamında, davacı tarafından keşide edilip davalı … A.Ş. ye teslim edilen 27/10/2012 tarihli 10.000 TL bedelli, 08/12/2013 tarihli, 15.000 TL bedelli, 12/01/2013 tarihli 15.000 TL bedelli, 25/05/2013 tarihli 30.000 TL bedelli çeklerin karşılığında davacı şirkete mal teslimi yapılmadığını ancak çeklerin davalı …A.Ş. tarafından diğer davalı faktoring şirketine temlik edildiğini, çeklerin tahsilatının gerçekleştiğini, davalı … A.Ş.’nin çek karşılığında mal tesliminde bulunmaması diğer davalı faktoring şirketinin ise çekleri yönetmeliğin 22. maddesine aykırı olarak devralması sebebi ile davaya konu 4 adet çek bedeli toplamı olan 70.000 TL nin ayrı ayrı tahsil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … A.Ş. Ve … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Temlik eden davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle;dava konusu çeklerin diğer davalı …şirketinden 12/05/2011 tarihli faktoring sözleşmesi kapsamında temlik alındığı, çekler karşılığında düzenlenmiş fatura bulunduğu, ve çeklerin bu fatura karşılığında temlik alındığı, çeklerin temlik nalındıkları tarihte yürürlükte olan faktoring mevzuatına uygun temlik alındıkları, faktoring şirketinin alacağın geçerli bir mal ve hizmet satışından doğup doğmadığını araştırmasının yeterli olduğu, sözleşmenin eksiksiz ifa edilip edilmediğini araştırma yükümlülüğünün bulunmadığı, 6361 Sayılı Kanunun 9/2,3 fıkraları uyarınca kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hainde, temel borç ilişkisindeki def’ilerin faktoring şirketine karşı ile sürülemeyeceği, bu nedenle dava konusu kambiyo senedinin bedelsiz kaldığı iddiasının davalıya ileri sürülemeyeceği belirtilerek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.

BİRLEŞEN DAVA; (İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas, … Karar Sayılı davası)
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkille … A.Ş. arasındaki ticari ilişki çerçevesinde Müvekkil tarafından anılan firmaya verilmiş olan bağlantı çeki, … A.Ş. tarafından davalı faktoring şirketine ciro edildiği ve anılan firmaca da hu çek tahsil edildiğini, bu çekin; … BANK …Şb. Ne ait. 25.000.TL lik 09.02.2013 tarihli… nolu … Şti. keşideli çekin anılan sözleşme gereğince verilen hu çek karşılığında, … A.Ş. taahhüt ettiği malları müvekkile vermediğini, dolayısıyla bu çeklerin karşılığında, herhangi bir fatura olmadığını, yani bu çekin faktoring şirketine ciro edildiği tarih itibariyle müvekkilin … A.Ş. ’ne hiçbir borcu olmadığını, aksine bu çek nedeniyle alacaklı durumda olduğunu, anılan firma şu anda resmen iflas etmiş durumda olduğunu, çeklerin davalı faktoring şirketine verildiği tarihte yürürlükte olan, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyetleri hakkındaki Yönetmeliğin 22. Md. sinde göre; “faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ve Cinnah Caddesi No benzeri belgelerle tevsik üstlenemeyeceğini, oysa davaya konu bu çekin karşılığı olarak … A.Ş. tarafından müvekkile hiçbir mal, hizmet verilmediğini, anılan firmadan alınan mallar, daha önceki keşide sarihi çekilere ödendiğini, davaya konu çekin veriliş ve keşide tarihi itibariyle müvekkilin anılan firmaya hiçbir borcu olmadığını, bu nedenlerle çekin tahsil tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleriyle vekâlet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep talep ve dava etmiştir.
Davalı …A.Ş cevap dilekçesinde özetle; …A.Ş. ile diğer davalı … A.Ş. arasında düzenlenen faktoring sözleşmesi uyarınca davalı …’n faturalı ticari satımları neticesinde müşterilerinden aldığı kambiyo evrakları müvekkilim şirket tarafından faktoring işlemine tabi tutulmuş ve bu suretle alman davacıya ait bir adet çek takasta ödenmek sureti ile tahsil olunduğunu, dava ret ’nın davası haksız ve kötü niyetli olduğunu, davacı, davalı … ile bağlantı sözleşmesi akdettiğini ve bu sözleşme uyarınca herhangi bir mal teslimi olmaksızın davaya konu çek ve başkaca çekleri teslim ettiğini ve bu çeklerin esasen bedelsiz olduklarım, ödenmiş olması sebebi ile bir sebepsiz zenginleşme halinin olduğunu ifade ettiğini, bu konuda tarafımızca yeterinde araştırma yapılmaksızın ve geçerli bir fatura olmaksızın çek teslim alındığı iddiasında bulunulduğunu, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiğini, davacı ile diğer davalı …Boya arasındaki sözleşmeden kaynaklanan defler, müvekkil şirkete karşı ileri sürülemeyeceğini, davacının kötüniyetli olduğunu, Müvekkil şirket yetkilileri yasanın kendilerine yüklediği ödevi yerine getirerek tüm silsileye uygun ve eksiksiz evrak teatisi ile Alacak Bildirim Formu, Faturalar, Çek Teslim Bordrosu gibi tüm evrakları tetkik ederek işlemi gerçekleştirmişlerdir. Bu konudaki tüm evraklar, davacı delillerinin tarafımıza tebliğinden sonra, tebliğ edileceğini, Davacı dava dilekçesinde eski yasa döneminde çıkan bir genelge ile kendileri ile temas kurmadığımızı, bir hesap mutabakatı yapmadığımızı, bu suretle genelge hükümlerine aykırı hareket ettiğimizi iddia ettiğini, Söz konusu genelge incelendiğinde görüleceği üzere, Faktoring Şirketlerine, çek senet keşidecisine gerekirse başvurulması ve alım satımın teyidi alınması tavsiye edildiğini, müvekkil şirketin bu veri tabanlarım ve listeleri incelemiş, davacı ile diğer davalı arasındaki işlem geçmişini araştırmış ve işlemi doğru evraklar ile tamamladığını, müvekkil şirketin bile bile davacının zararına hareket ettiğine dair bir davacı iddiası da bulunmaması sebebi ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

KANITLAR VE GEREKÇE:
Asıl ve birleşen dava; tahsil edilmiş ve bedelsiz kaldığı iddia olunan çek bedellerinin tahsili istemine yöneliktir.
Asıl ve birleşen davalarda uyuşmazlık konusu hususlar; her iki davaya konu çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı, davalı Faktoring şirketlerinin çekleri mevzuata uygun temlik alıp almadıkları, bedelsizlik def’inin çekleri ciro yolu ile devralan davalılara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Asıl davada davalı … A.Ş. Aleyhine açılan davanın tefrik edilerek mahkememizin … esasına kaydedildiği, bu davalının dava tarihinden önce iflas ettiği, müflise karşı ileri sürülen çek bedellerinin istirdadı talebinin İİK’nun 235 maddesi kapsamında kayıt kabul davası olarak değerlendirilmesinin gerektiği, İİK’nun 235 maddesi kapsamında açılan davalarda müflis hakkında iflas kararı veren mahkemenin kesin yetkili olduğu, davalı hakkında iflas kararının Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas … karar sayılı ilamı ile verildiği, davaya bakma yetkisinin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri’ne ait olduğu anlaşıldığından mahkememizin yetkisizliği nedeni ile HMK nun 114/1-ç ve 115/2 maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Birleşen davanın ise İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… esas sayılı dosyasından tefrik edilerek …esasına kaydedildiği, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas 2017/73 karar sayılı dosyasında davalı … A.Ş. Aleyhine açılan davanın; bu davalının dava tarihinden önce iflas ettiği, müflise karşı ileri sürülen çek bedellerinin istirdadı talebinin İİK’nun 235 maddesi kapsamında kayıt kabul davası olarak değerlendirilmesinin gerektiği, İİK’nun 235 maddesi kapsamında açılan davalarda müflis hakkında iflas kararı veren mahkemenin kesin yetkili olduğu, davalı hakkında iflas kararının Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin… esas … karar sayılı ilamı ile verildiği, davaya bakma yetkisinin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri’ne ait olduğu anlaşıldığından kesin yetki nedeniyle HMK nun 114/1-ç ve 115/2 maddesi uyarınca usulden reddine karar verildiği, diğer davalı …şirketi hakkındaki davanın tefrik edilen … esas sayılı dosyası üzerinden yürütüldüğü, bu davanın da mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, Bakırköy …Aslye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden celbedilmiştir.
Mahkememizce asıl davadaki uyuşmazlıkların halli için dosyanın bilirkişiye tevdiine karar verilmiş, 13/06/2016 teslim tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı …boya ile diğer davalı … arasında 12.05.2011 tarihli, 5.000.000-TL tutarlı Faktoring sözleşmesi imzaladığı,Yapı kredi bankası Ankara- Yeni sanayi şubesine ait, 8722580 numaralı, 27/10/2012 tarihli, 10.000-TL bedelli çekin 07.06.2012 tarihli Alacak Bildirim Formu ve Taahhütnamaye konu çek olduğu, bu temlikle ilgili 08.06.2012 İşlem tarihli 2 adet … bankası işlem dekontunda … tarafından alacaklı …’e 18.400,00-TL’lik ve 100.000,00-TL’lik 2 adet EFT işlemi gerçekleştirildiği, dekontun açıklama kısmında “… A.Ş. Temlik Ödemesi” Açıklaması bulunduğu, …bankası … şubesine ait, … numaralı 08/12/2013 tarihli, 15.000-TL bedelli çekin 23,02.2012 tarihli Alacak Bildirim Formu ve Taahhütnamaye konu çek olduğu, bu temlikle ilgili 23.02.2012 işlem tarihli, … takip numaralı … Bankası işlem dekontunda … tarafından alacaklı …’e 279,100,00-TL’lik EFT işlemi gerçekleştirildiği, dekontun açıklama kısmında “…A.Ş, Temlik öd.” açıklaması bulunduğu, … bankası … şubesine ait, … numaralı 12/01/2013 tarihli, 15.000-TL bedelli çekin 09.03.2012 tarihli Alacak Bildirim formu ve Taahhütnamaye konu çek olduğu, bu temlikle ilgili 09.03.2012 işlem tarihli 5122 numaralı …Bankası A.Ş, işlem dekontunda … tarafından alacaklı …’e 105.800,00-TlL’lik EFT işlemi gerçekleştirildiği, dekontun açıklama kısmında “…A.Ş. Temlik Ödemesi” açıklaması bulunduğu, … Bank … Şubesine ait, … numaralı, 25/05/2013 tarihli, 30.000-TL bedelli çekin 04.09.2012 tarihli Alacak Bildirim Formu vc Taabhütnamaye konu çek olduğu, bu çek ile ilgili …’c bir ödeme yapılmadığı çeklerin teminat çeki olarak işleme alındığı 27.11.2014 tarihli davalı Kapital dilekçesinde beyan edildiği, davalı …’in dava konusu çekleri müşterisi olan …boya tarafından sunulan faturalara istinaden temlik aldığı, bu faturaların orjinallerinin değil fotokopilerinin dosya kapsamında yer aldığı, temlik alınan faturaların fotokopilerinde fatura içeriğinden sayılan bölümde ya da üzerinde herhangi şekilde Davacı …boyanın kaşe ve imzasının yer almadığı, yine Dosya kapsamında bu faturalara ilişkin malların davacı …Boya’ya teslim edildiğine dair bir teslim belgesi yer almadığı, faturaların irsaliyeli faturalar olmakla birlikte ürünlerin teslimatıyla ilgili teslim alan teslim eden imzalarının olmadığı, temlik alınan faturalardan yukarıda detayları verile tüm faturalarının kayıtlan Davacı …boyanın 2011 ve 2012 yıllarına ait cari hesap ekstrelerinde yer aldığı, faturalar için dosya kapsamında yasal süresi içinde itiraza ilişkin bir belge veya kavil bulunmadığı, Gerek eski TTK madde 23/2 gerekse Yeni TTK madde 21/2’de bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamıssa bu iceriği kabul etmiş savılacağı, Dava konusu dört adet çekin 07.06.2012, 23.02.2012, 09.03.2012, 04.09.2012 tarihli “alacak bildirim formu” başlıklı temliknameler ile Davalı … tarafından temlik alındığı, iyiniyetli faktoring şirketlerine karşı ileri sürülemeyecek def ileri düzenleyen İtiraz konusu 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu madde 9/2 ise çeklerin devredildiği tarihten sonra, 13.12.2012 günlü Resmî Ga/ete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği anlaşıldığından, bakılan davada uygulanmasına olanak bulunmadığı, 10 Ekim 2006 tarih vc 26315 sayılı Resmi üazete’de yayımlanmış olan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümleri uygulanacağı,Ancak zaten Dava konusu temlik alınan çekler vc dayandırıldığı faturalar Davacı yan kayıtlarında mevcut olduğu ve herhangi bir itirazı olmamasından dolayı fatura içeriğini kabul etmiş sayılacağı için takdir sayın mahkemeye ait olmak üzere Davalı …1 in Davacı …boyaya herhangi bir borcu olmayacağı, eş deyişle Davacının …’den herhangi bir alacağının olmadığı sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi raporu mahkememizce hüküm vermeye yeterli olmadığından, dava dosyasının finans bilirkişi Abdullah Yavaş ve hukukçu bilirkişi Ramazan Durgut’a tevdii ile rapor alınmasına karar verilmiştir. 14/04/2017 teslim tarihli bilirkişi raporunda özetle; rapor tanzimi için dava konusu faktoring sözleşmelerine konu tüm faturaların esaslı unsurlarını içerir nüshalarının veya bu unsurları içerir dökümanların sunulması gerektiği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce davalı faktoring vekiline … A.Ş. İle yapılan faktoring sözleşmesi ile sözleşme kapsamında temlik alınan fatura ve irsaliye asıllarını sunması için kesin süre verilmiş, belgelerin ibrazından sonra dosyanın ek rapor için önceki heyete tevdiine karar verilmiştir. 20/12/2017 teslim tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; davalı … A.Ş. İle Dava dışı … A.Ş. Arasında iki adet Faktoring Sözleşmesi imzalandığı, ilk Faktoring Sözleşmesi’ nin tarihinin 12/05/2011 ve sözleşme tuturanın 5.000.000,00-TL, ikinci Faktoring Sözleşmesi’ nin tarihinin 08/06/2012 ve sözleşme tutarının 15.000.000,00-TL olduğu, dava konusu olan çeklere ilişkin olarak dava dışı … A.Ş.’ nin davacı … Şti.’ den alacağını Davalı … A.Ş.’ ye temlik ederken belirli bir fatura alacağına dayandırdığı, söz konusu faturaların Dava dışı … A.Ş. Tarafından davacı …Şti. Adına düzenlendiği, temilk edilen fatura alacakları ile dava konusu çeklerin birbiriyle tutarlı olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce … Bankası… Şubesi’nden dava konusu … seri numaralı çeklerin, … Bank … Şubesi’nden 51626 nolu çekin ibraz bilgileri ile ibraz anındaki önlü arkalı okunaklı suretleri celbedilmiş, davacı vekiline, davalı vekilince ibraz edilen temlike esas tevsik edici faturaların ödendiği iddia olunduğundan, ödemelere ilişkin belgelerini sunması, ayrıca dava dışı …Şirketi ile aralarındaki 2011, 2012, 2013 yıllarına ait cari hesap ekstresi örneklerini sunması için bir aylık kesin süre verilmişe, aksi halde dosyadaki delillere göre karar verileceği ihtar edilmiş ve dosyanın daha önce rapor tanzim eden bilirkişi heyetine bir SMMM bilirkişi de eklenmek suretiyle tevdii ile; Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin, Faktoring Şirketi’nin kambiyo senedini doğrudan lehdardan temlik aldığı hallere ilişkin uygulamaları da göz önüne alınarak, ve davacı ile dava dışı müflis …Şirketi’nin 2011,2012,2013 yılı ticari defter ve belgeleri üzerinde; dava konusu çeklerin, davacı şirketin kambiyo senedini tevsik edici belge olarak sunduğu faturaların, davacı ve dava dışı müflis şirket defterlerinde ne şekilde kayıtlı olduğu, anılan faturaların daha önce ödenip ödenmediği, dava konusu çeklerin bu faturalar karşılığında keşide edilerek dava dışı müflis şirkete verilip verilmediği, çeklerin bedelsiz olup olmadığı hususlarında, taraf şirketlerin itirazları, davalı yanın ihtarnamelere yönelik beyanları değerlendirilmek suretiyle ek rapor tanzim edilmesi istenilmiştir.
12/02/2019 teslim tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; davacı şirket ile …Boya’nın çalışma prensibinin avans ödemeleri yapılıp daha sonra faturalı satışlar ve teslimatların yapılması şeklinde olduğu, davacı şirketin 2011 ve 2012 yıllarına ilişkin muavinlerinin incelenmesi neticesinde gerek dava konusu çeklerin verildiği tarihlerde gerekse alacak bildirim formlarının verildiği tarihlerde davacı şirketin alacaklı konumda olduğu, bir başka ifadeyle …Boya’ya borcunun bulunmadığı; ancak bunun ilgili avans ödemelerine (çeklerle yapılan) ilişkin faturalı teslimatların daha sonraki tarihlerde yapılmadığı anlamına gelmeyeceği, bu noktada incelenmesi gereken en önemli hususun, davacı şirketin sonraki tarihlerde avans ödemelerine ilişkin vermiş olduğu çekler karşılığında mal teslimi alıp almadığı hususu olduğu, davacı şirketin 2012 yılı mizan kayıtlarına göre net olarak 2012 yılı itibariyle 619.614,60-TL {=696.737,40-TL-77.122,80-TL) …Boyadan alacağı olduğu, 2012 yılı sonu itibariyle henüz çeklerin karşılıksız olduğu, davacı şirketin 2013 yılı mizan kayıtlarına göre, davacı şirketin net olarak 2013 yılı itibariyle 9.771,11-TL …Boyadan alacağı olduğu, bu durumda 2013 yılı sonu itibariyle davacı şirketin …Boyadan alacağı 9.771,11-TL olduğu avans ödemelerinden sonra faturalı teslimatların yapıldığı, çeklerin karşılıksız kalmadığı, ancak aynı yıla ilişkin 2013 yılı 320.01 Muavin kayıtlarına bakıldığında davacı şirketin dönem sonu bakiye alacağının 133.573,88-TL olduğu, bu durumda 2013 yılı sonu itibariyle 143.284,99-TL (=133.573,88+9-711,11-TL) alacağının kaldığı bu durumda 2013 yılı sonu itibariyle davacı şirketin …Boyadan alacağı 143.284,99-TL olduğu çeklerin karşılıksız kaldığının anlaşıldığı, muavin kayıtları ile mizan kayıtlan arasındaki farkların sebeplerinin davacı yan tarafından ortaya konması, 2012 yılı sonu ve 2013 yılı sonu itibariyle davacı şirketin …Boyadan borç alacak durumunun net bir şekilde açıklığa kavuşturulması, diğer bir ifadeyle sadece Alacak Bildirim Formlarının tarihlerindeki borç alacak durumu değil, ileriki tarihlerde de bu avans ödemelerine ilişkin faturalı mal teslimatlarının yapılmadığının ispatlanmasının gerektiği, buna göre yapılan incelemelerde; mizan kayıtlarına göre çeklerin karşılıksız kalmadığının, muavin kayıtlarına göre ise çeklerin karşılıksız kaldığı, faktoring şirketlerinin sorumlulukları arasında faturanın altındaki ticari ilişkinin sorgulanmasının, hizmetin verilip verilmediğinin araştırılmasının yer alacağı, dava konusu faktoring şirketinin ise sadece faturaları görmekle yetindiği, bu araştırmaları yapmadığı sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Birleşen İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/160 esas sayılı dosyasında alınan 19/12/2016 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı Müflis …A.Ş. ile ilgili olarak, hukukî değerlendirme ve nitelendirme mahkemeye ait olmak üzere, davanın açıldığı tarihte bu şirketin iflâs etmiş olduğu, bu nedenle kendisine karşı masa mallarına ilişkin herhangi bir davanın açılmasının mümkün olmadığı (İİK. m. 191), ancak Yargıtay uygulamasına göre bu davanın sıra cetveline itiraz davası (kayıt kabul talebi) olarak ele alınması gerektiği, huzurdaki dava sırasında, dava konusu alacağa dair yapılan kayıt kabul talebinin İflâs İdaresi tarafından kabul edildiği ve sıra cetveline kaydı yapıldığı, bunun davaya etkisinin mahkemenin takdirleri dahilinde olduğu, davalı faktoring şirketinin 6361 sayılı Kanun’un 9. Maddesine uygun hareket ettiği, bile bile borçlu zararına iktisabının kanıtlanamadığı kanaatine Sayın Mahkemece varıldığı takdirde, davanın davalı faktöring şirketi hakkında reddi yönünden gereken koşulların oluştuğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Birleşen İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/160 esas sayılı dosyasında alınan 17/04/2018 tarihli ek bilirkişi raporunda özetle;Çekin davalı faktöring şirketine 6361 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden Önce temlik edilmesi varsayımının da incelendiği, bu bağlamda da kök raporda varılan sonuçtan farklı bir sonuca erişmeyi gerektirir bir husus tespit edilemediği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas,… karar sayılı 11/06/2013 tarihli kararı ile … A.Ş’nin iflasına karar verildiği ve kararın 03/06/2014 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Asıl davada davalı … A.Ş. Aleyhine açılan davanın tefrik edilerek mahkememizin 2014/1385 esasına kaydedilen ve davaya bakma yetkisinin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri’ne ait olduğu anlaşıldığından mahkememizin yetkisizliği nedeni ile HMK nun 114/1-ç ve 115/2 maddesi uyarınca usulden reddine karar verilen davanın yargılamasına Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında devam edildiği, mahkemece; dosyaya sunulan bilgi ve belgelere göre davalı …A.Ş. hakkında Bakırköy … ATM’nin … E -… K sayılı kararı ile davalı şirketin 11/06/2013 tarihi itibari ile iflasına karar verildiği, Bakırköy iflas Müdürlüğünün 2013/25 İflas sayılı dosyasında tasfiye işlemlerine başlandığı, Bakırköy İflas Müdürlüğünün 13/06/2015 tarihli yazı cevabından davacı alacaklı vekilinin 10/06/2014 tarihinde geç kayıt müracatı olarak alacak kayıt talebinde bulunduğunun, 210.000 TL ‘lik alacak kayıt işleminin yapıldığının, İflas İdaresince alacağın kabulüne ve 4. Sıraya alınmasına karar verildiğinin bildirildiği, taraf vekillerinin, 210.000 TL alacağın dava konusu 70.000 TL alacak ile dava dışı diğer alacakların toplamı olduğu, alacağın masaya kaydedildiği ve davanın konusuz kaldığı hususunda mutabık oldukları anlaşıldığından konusuz kaldığından davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamında göre; Asıl ve birleşen davalarda uyuşmazlık konusu olan temel hususlar, her iki dava davalıları olan … ve …şirketlerinin, dava dışı Müflis …Şiketinden faturaya dayalı olarak ve faktoring sözleşmeleri kapsamında temlik aldıkları; asıl davaya konu 27/10/2012 tarihli 10.000 TL bedelli, 08/12/2013 tarihli, 15.000 TL bedelli, 12/01/2013 tarihli 15.000 TL bedelli, 25/05/2013 tarihli 30.000 TL bedelli çekler ile birleşen davaya konu 09.02.2013 tarihli 25.000.TL bedelli çekin bedelsiz kalıp kalmadığı, bedelsizlik def’inin davalılara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Yukarıda yapılan tespite göre çözümü gereken ilk uyuşmazlık anılan çeklerin bedelsiz olup olmadığıdır. Davacı tarafça dava dışı …Şirketine, hem asıl hem birleşen davaya konu çeklerin avans çeki olarak verilip ödendikleri, ancak çeklerin dayanağı olan satış faturalarına konu ürünlerin …tarafından kendilerine teslim edilmediği, bedelsiz kalan çeklerin iade edilmedikleri gibi asıl ve birleşen dosya davalıları faktoring şirketlerine ciro edildikleri iddia olunmaktadır. Çek bir ödeme aracı olup, avans çeki olarak verildiğini ispat yükü kambiyo borçlusu üzerindedir. Mahkememizce alınan 12/02/2019 teslim tarihli bilirkişi heyet raporunun mali incelemelere yönelik bölümlerinde detaylandırıldığı üzere davacı ile dava dışı …Şirkeri arasındaki çalışma prensibi; avans ödemelerinin yapılıp daha sonra faturalı satışlar ve teslimatların yapılması biçiminde yürütülmektedir. Başka ifade ile taraflar arasında ticari teamül önce avans ödemesi yapılması akabinde satış faturası tanzimi ve teslimat yapılması yönündedir. Bu tespite göre davacı her iki davaya konu çeklerin avans çeki olduğunu ispat etmiştir. Şu halde avans çeklerinin tanzimine esas temel satış ilişkisinde satış faturasına konu ürünlerin davacıya teslim edildiğini ispat yükü dava dışı …üzerindedir. Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası kapsamından; Müflis …Şirketi’nin iflas tasfiye işlemlerinin yürütüldüğü Bakırköy iflas Müdürlüğünün 2013/25 İflas sayılı dosyasına, davacı …Boya tarafından 210.000,00-TL alacak başvurusunda bulunulduğu, iflas idaresince alacağın kabul edilerek masaya kaydedildiği, iflas idaresi vekilinin anılan dosyada masaya kaydedilen 210.000,00-TL alacağın, davacının …’den olan toplam 70.000,00-TL tutarlı çek bedeli alacağı ile diğer tüm alacaklarını kapsadığın kabul edildiği anlaşılmıştır. Nitekim mahkemece eldeki kayıt kabul davasının konusu kalmadığınden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Davacının dava dışı …’den olan tüm alacaklarını masaya kaydettirdiği tartışma konusu olmadığına göre, bu tutarın hem asıl davaya konu toplam 70.000,00-TL tutarlı çeklerin bedelini, hem de birleşen davaya konu 25.000,00-TL tutarlı çek bedelini kapsadığı açıktır. Başka ifade ile tahsil edilen çeklerin bedelinin iadesine yönelik alacak talebini kabul eden iflas idaresi, bu çeklerin bedelsiz kaldığını da kabul etmiştir. Böylece davacı, hem asıl davaya hem de birleşen davaya konu çeklerin avans çeki oldukları ve bedelsiz kaldıkları hususlarını ispat etmiştir. Nitekim dava dışı şirket defter ve kayıtlarının incelenmesinde avans çeklerinin tesliminden ve ödenmesinden sonra düzenlenen satış faturasına konu ürünlerin davacıya teslim edildiğini gösterir teslim alan kısmı imzalı irsaliyeli faturaya rastlanmamıştır.
Somut olayda çözülmesi gereken ikinci uyuşmazlık bedelsizlik def’inin asıl ve birleşen dosya davalılarına karşı ileri sürülüp sürülemeyeceğidir. Asıl davaya konu 27/10/2012 tarihli 10.000 TL bedelli, 08/12/2013 tarihli, 15.000 TL bedelli, 12/01/2013 tarihli 15.000 TL bedelli, 25/05/2013 tarihli 30.000 TL bedelli çekler ile birleşen davaya konu 09.02.2013 tarihli 25.000.TL bedelli çekin incelenmesinde, davacının keşideci, dava dışı müflis …Şirketi’nin lehdar, davalılar … ve …Şirketleri’nin ise lehdardan sonraki ilk ciranta oldukları anlaşılmaktadır. Asıl davada davalı … A.Ş. ile dava dışı müflis … . A.Ş. arasında 12/05/2011 tarihli 5.000.000,00-TL limitli ve 08/06/2012 tarihli 15.000.000,00-TL limitli iki ayrı sözleşme imzalandığı, sözleşme kapsamında dava dışı müflis şirketin ava konusu çekleri davalıya 07/06/2012 tarihinde ciro yoluyla devrettiği, çeklerin dayanağı olduğu iddia olunan faturalara konu alacaklarını aynı tarihte davalıya temlik ettiği anlaşılmaktadır (12/02/2019 teslim tarihli bilirkişi heyet raporunun 7. Ve devamı sayfalarında detaylandırıldığı üzere). Birleşen davada davalı …A.Ş. ile dava dışı müflis … A.Ş. Arasındaki faktoring sözleşmesi kapsamında dava dışı müflis şirketin dava konusu çeki davalıya 28/06/2012 tarihinde ciro yoluyla devrettiği, çeklerin dayanağı olduğu iddia olunan faturalara konu alacaklarını aynı tarihte davalıya temlik ettiği anlaşılmaktadır (birleşen davadaki 17/04/2018 teslim tarihli bilirkişi ek heyet raporunun 3. Ve devamı sayfalarında detaylandırıldığı üzere). Her iki davada sözleşmelerin yapıldığı ve temlik işleminin gerçekleştirildiği dönemde 10/10/2006 tarihli ve 26315 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlüktedir. Anılan Yinetmeliğin 22/2 fıkrasına göre; faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilmeyen alacakları satın alamazlar ve tahsilini üstlenemezler. Somut olayda dava dışı müflis şirket ile davacı arasında temlike konu fatura ve çeklerin dayanağı olan bir ticari ilişkinin mevcut olduğu açıktır. Buna karşılık aralarındaki ticari ilişkide çalışma prensibi avans ödemelerinin yapılıp daha sonra faturalı satışlar ve teslimatların yapılması biçimindedir. Başka ifade ile asıl ve birleşen davalarda davalı faktoring şirketlerine temlik edilen fatura alacaklarının karşılığı olan ürünler davacıya henüz teslim edilmiş değildir ve fatura bedelleri karşılığında verilen çekler avans çeki mahiyetindedir. Yukarıda izah edildiği tahsil edilmiş bulunan çekler aslında bedelsizdir. Her iki davaya konu sözleşmelerin ve temlik işlemlerinin yapıldığı sırada yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Kanunun 167 maddesine göre borçlu temliki öğrendiği zaman temlik edene karşı haiz olduğu def’ileri temellük edene karşı da ileri sürebilir. Asıl ve birleşen davada davalı faktoring şirketleri dava dışı müflis şirketin davacıdan olan sayış faturalarına dayalı alacağını temellük etmiş ve fatura tutarlarında düzenlenen avans çeklerini doğrudan lehdardan ciro yolu ile devralmışlardır. Başka ifade ile davalı faktoring şirketleri ile davacı arasındaki ilişki sadece kambiyo ilişkisinden ibaret değildir. Açıklanan nedenlerle davacının asıl ve birleşen davalarda, dava dışı müflis şirkete karşı sahip olduğu şahsi bedelsizlik def’ini 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 167 maddesi uyarınca davalı faktoring şirketlerine karşı da ileri sürebileceği, bedelsiz olmasına rağmen tahsil edilen çeklerin bedellerinin istirdadını davalılardan da talep edebileceği açıktır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında; asıl davada davalı faktoring şirketinin alacağının … A.Ş. Tarafından devralındığı, bu şirketin daha sonra …A.Ş. İle birleştiği, birleşen davada davalı faktoring şirketinin alacağının … A.Ş. Tarafından devralındığı, asıl ve birleşen davaların temlik alan Varlık Yönetim Şirketleri tarafından yürütüldüğü, tahsili gecikmiş alacakların satış ve devrine ilişkin sözleşmenin dosyaya sunulduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; asıl davada davanın kabulü ile; … İflas müdürlüğü’ nün … iflas sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 70.000,00-TL ‘ nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine; birleşen davada davanın kabulü ile; Bakırköy İflas müdürlüğü’ nün 2013/25 iflas sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 25.000,00-TL ‘ nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;

H Ü K Ü M /
A)ASIL DAVADA; davanın KABULÜ İLE ; Bakırköy İflas müdürlüğü’ nün … iflas sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 70.000,00-TL ‘ nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 4.781,70 -TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 1.195,45-TL nin mahsubu ile bakiye 3.586,25-TL nin davalıdan tahsiline, peşin alınan harcın mahsubuna,
Asıl dava nedeniyle davacı tarafından yatırılan 1.195,45-TL peşin harcın davalıdan tahsiline,
Asıl dava nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 8.050,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava nedeniyle davacı tarafından yapılan 25,20 başvuru harcı, 2.900,00-TL bilirkişi ücreti, 452-TL posta gideri olmak üzere toplam 4.077,20.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava nedeniyle davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Asıl dava nedeniyle HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
B-)BİRLEŞEN DAVADA; davanın KABULÜ İLE ; Bakırköy İflas müdürlüğü’ nün … iflas sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 25.000,00-TL ‘ nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen dava nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 1.707,75.-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 426,94-TL nin mahsubu ile bakliye 1.280,81-TL nin davalıdan tahsiline,
Birleşen dava nedeniyle davacı tarafından yatırılan 426,94.-TL peşin harcın davalıdan tahsiline,
Birleşen dava nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 3.000,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen dava nedeniyle davacı tarafından yapılan 339,25-TL posta ve tebligat gideri, 25,20-TL başvuru harcı, 700,00-TL bilirkişi ücreti toplamı 1.084,25-TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine
Birleşen dava nedeniyle davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Birleşen dava nedeniyle mahkememizin … E.sayılı dosyası ile ilgili mahkeme veznesinde HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinde itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır