Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1461 E. 2018/1017 K. 17.10.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/1461 Esas
KARAR NO : 2018/1017
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 11/12/2014
KARAR : KISMEN KABUL- KISMEN RED
KARAR TARİHİ : 17/10/2018
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkilleri ile … A.Ş. Arasında … A.Ş.’nin ürettiği elektronik ürünlerinin servis hizmetlerinin Çatalca ve çevresi sınırları içerisinde icrası için 10.03.2000 tarihinde Yetkili Servis Sözleşmesinin imzalandığını, … A.Ş.’nin sözleşme devam ederken 2006 yılı başlarnıda müvekkillerinin de içinde bulunduğu yaklaşık 360 adet servise belirlenen tarihten sonra …. şirketin servisi olarak faaliyet göstermeleri yönünde …. ile anlatıklarının ve bu yönde yetkili servislerin de gerekli hazırlıkları yapmalarını istediğini, bu paralelde hem … A.Ş. hem de …. müvekkillerinin de içinde bulunduğu servisler istedikleri konsept gereği araç ve gereç yenilenmesini, yeni araçlar alınmasını gerekirse yeni yer tutulmasını istediklerini, müvekkilin de bu gereklilik sonucunda elinde bulunan değerleri önemli ölçüde harcayarak istenileni sonrasında müvekkil ile …. de çalışmaya başladığını, nihayetinde ….’ye servis kesildiğini, ve bedellerinin tahsil edildiğini, yani …. ile de yetkili servis sözleşmesi kurulduğunu, müvekkilin gerekli yatırımını yapıp çalışmaya başladıktan aylar sonra … A.Ş. ve ….’nin müştereken her servis ile sözleşme imzalanmayacağını, kendi belirledikleri servislerle sözleşme imzalanacağını belirttiğini, aslında yürüyen mekanizmayı kurulu sözleşmeyi anlamsızca bozmaya çalıştıklarını, bir yandan bu yapılırken diğer yandan da garip ve gereksiz birleşmelere zorladıklarını, fahiş bedellerle parça, araç gereç satın aldırma yine servis elemanlarına gereksiz ve pahalı kurslarda eğitim görme zorunluluğu getirerek yıldırmaya, pes ettirmeye çalıştığını, müvekkilleri ile arasındaki sözleşmenin işlemez hale getirildiğini, bu durumu ve daha sonrasında … A.Ş. ve….’nin kendi aralarında, bütün servis ağının … A.Ş. Davalıdan ….’ye servislerin aleyhine sonuç doğuracak şekilde, yasalara aykırı olarak satıldığının saptandığını, müvekkillerinin haklarının derin ihlali üzerine … Noterliğinin 16.102008 tarih ve… Y. Numaralı ihtarı çekilere Müvekkilinin durumun açıklığa kavuşturulmasının istenildiğini, davalı tarafların verdikleri yanıtta müvekkilin haklarının ihlal edilmediğini belirterek talebin kabul edilmediğini, daha sonrasında da yine … Noterliğinin 27.11.2008 tarih ve … Y. Numaralı İhtarı ile de tazminat tazminat talebinde bulunulduğunu ancak davalı tarafın sessiz kaldığını beyan ederek davalıların sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle müvekkilin uğradığı maddi zararların şimdilik 8.000,00 TL’sinin ihtar tarihinden itibaren reeskont fazili ile tahsilini, davalı tarafların yer yer insan hakları ve çalışma haklarını ihlal eden kişilik haklarını ihlal eden müvekkili ağır bunalıma sokan hukuka aykırı eylemleri nedeniyle uğradığı zararlar için 10.000,00 TL’sinin ihtar tarihinden itibaren reeskont faizi ile tahisilini talep etmiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle; … A.Ş. Ünvanlı bir şirketin hiçbir zaman mevcut olmadığnı, davacı vekilinin … …A.Ş. Olarak isimlendirilen şirketin gerçek unvanının … A.Ş. Olduğunu, bu şirketin ise halen dava dilekçesinin ikinci sırasındaki davalı …Ş. İle birleşmiş bulunduğunu, … A.Ş. İle birleşmesi her iki şirketin 29 Haziran 2009 tarihinde yapılan Genel Kurullarında kabul edildiğini, bu hukuki duruma göre mahkememiz önünde derdest davalının tek davalısının , dava dilekçesinin ikinci sırasında davalı olarak gösterilen ve aynı dilekçesinin birinci sırasında hatalı olarak … A.Ş. Olduğunu, bu cevap dilekçesi … A.Ş. Tarafından sunulduğunu, davacının başlangıçta … A.Ş.’nin yetkili servisi olarak çalıştığı 2006 yılından sonra ise … A.Ş.’nin elektronik eşya yetkili servis organizasyonunun … A.Ş. Tarafından devralınması sebebiyle, yetkili servisin sözleşme ilişkisini bir müddet … A.Ş. İle devam ettirdiğini, Ancak dava dilekçesinde iddia edildiğinin aksine hiçbir tarihte davacıya … A.Ş. İle uzun vadeli bir sözleşme ilişkisi içine girdiğinin bildirilmediğini, kendisinden belirli bir konsepte hazırlık yapmasını, personel araç ve gereç yenileştirilmesini, yeni araçlar alınmasını gerekirse yeni bir yer tutması taleplerinde bulunduğunu, bu sebeple davacının … A.Ş. Tarafından yapmak zorunda bırakıldığını iddia ettiği masraflar hakkındaki talepleri tamamen dayanaksız bulunduğunu, 2006 yılında yapılan değerlendirmede davacının yetkili servis hizmetini iyi çalışma ilkeleri ve müvekkil şirketin tüketici memnuniyeti ve marka imajını koruyacak şeklide yerine getirmek konusunda yetersiz kaldığının görüldüğünü, davacının yetkili servis hizmetini iyi çalışma ilkeleri ve müvekkil şirketin tüketici memnuniyeti ve marka imajını koruyacak şekilde yerine getirmek konusunda yetersiz kaldığının görüldüğünü, davacının hizmetlerinin özellikle ekip, ekipman ve işyeri konusunda yetersiz kaldığının tespit edildiğini, davacının elindeki yedek parça stokları taraflar arasındaki mutabık kalınarak fatura fiyatları üzerinden geri alındığını, ve davacı ile yetkili servis sözleşme ilişkisinin sona erdirildiğini, davacının tazminat iddiasına dayanak gösterdiği sözleşmenin devamı ümidiyle yapılan masraflar ve mahrum kalınan gelirlere ilişkin taleplerinin tamamen dayanaksız olduğunu, davacının manevi tazminat isteği ve vergi ve sosyal sigorta primi borçları gibi giderlerinin dahi müvekkil şirket tarafından ödenmesini talep etmesinin hiçbir dayanağı olamayacağını beyan ederek yukarıda açıklanan ve yargılama süresince sübut bulacak nedenlerle davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Tüm dosya kapsamı incelenip değerlendirildiğinde; tarafların iddia ve savunmalarından, anlaşamadıkları hususlar, anlaştıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler şu şekildedir:
Davacı vekili müvekkili ile … (…) A.Ş ile yetkili servis sözleşmesi imzaladığı, 2006 yılı başlarında davalı … yetkili servisi olarak faaliyet gösterecekleri ve buna göre hazırlık yapmalarının bildirildiği, personel, araç gereç yenilenmesi gerekirse yeni yer tutulmasının istenmesi nedeniyle, davacının istenileni yaptığı ve davalı … ile çalışmaya başladıktan aylar sonra her servis ile sözleşme imzalanmayacağı, kendi belirleyecekleri servislerle sözleşme imzalanacağının belirtildiği, davalı …’in, davacının da içinde bulunduğu bir grup ile sözleşmeyi yazılı hale getirmeyeceğini belirterek ilişkileri kestiği, servis hizmetlerine engel olduğu bir yandan da gereksiz birleşmelere ve harcamalara zorlayarak pes ettirmeye çalıştığı, bütün servis ağının servislerin aleyhine, … tarafından …’e satıldığı, davalıların sözleşmeye ve hukuka aykırı davranışlarından kaynaklanan zararlardan sorumlu oldukları bildirilerek, yapılan yatırım bedelleri, mahrum kalınan gelir, vergi ve … borçları nedeniyle, 8.000-TL maddi ve 10.000-TL manevi tazminatın ihtar tarihinden itibaren reeskont faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiş, 14/12/2012 günlü 19.12.2012 ıslah harcı yatırılan ıslah dilekçesiyle 48 aylık süreye tekabül eden yoksun kalınan kar miktarını olan 70.046,00 TL tazminatın ihtarname tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili …A.Ş. ile … A.Ş.nin birleşmesinin 29.06.2009 tarihinde yapılan genel kurulda kabul edildiği, külli halefiyet gereği, …A.Ş.nin tüm hak ve borçlarının … A.Ş tarafından üstlenildiği, davacıya uzun vadeli sözleşme ilişkisi içine girildiğinin bildirilmediği, kendisinden belirli bir konsepte hazırlık yapmasının, personel, araç gereç yenilemesi, yeni araç alması, yeni yer tutmasının istenmediği, zorunlu olarak yapılan masraf ve mahrum kalınan gelir taleplerinin dayanaksız olduğu, davacının servis sözleşmesini layıkıyla yürütemediği dönemde sözleşmesinin feshini istediği, davacının elindeki yedek parça stoklarının mutabık kalınan fatura fiyatları üzerinden geri alınarak, yetkili servis sözleşme ilişkisinin sona erdirildiği bildirilerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava, yetkili servis sözleşmesinin davalı … tarafından haksız olarak feshi nedeniyle uğranılan zararların tazmini istemine ilişkindir.
Mahkememizce ilk karar (İstanbul (Kapatılan) … Asliyet Ticaret Mahkemesinin … E. …K. Sayılı 28/01/2013 tarihli kararı ) ile; iddia, savunma,dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre 01/11/2004 tarihli yetkili servis sözleşmesinin davalı tarafça haklı neden olmaksızın feshedildiği, davacı tarafından mahrum kalınan karın talep edilebileceği ve aylık ortalama mahrum kalınan karın 1.400,92 TL olduğu, davalının sözleşmenin feshinden itibaren benzer koşullara göre iç düzeni oluşturmak için gerekli sürenin en çok 1 yıl olacağı davacının geçmiş yıllar ortalamasına göre sözleşmenin haksız feshinden ötürü bilirkişice belirlenmiş bulunan 1.400,92 TL’lik aylık yoksun kaldığı kar miktarının 12 ile çarpılması sonucunda 16.811,04 TL’lik yoksun kaldığı karın davalıdan tahsilini talep edebileceği, diğer tazminat taleplerinin de fazlaya ilişkin yoksun kalınan kara yönelik tazminat istemlerinin reddi gerektiği gerekçeleriyle davalı …-… A.Ş hakkında açılan davanın bu şirketin … A.Ş. ile birleşmesi ile sona erdiğinden pasif dava ehliyeti kalmadığından iş bu davalı hakkında karar tesisine yer olmadığına,davacının asıl ve ıslahla açtığı maddi tazminat davasının, ksmen kabulü ile 16.811,04 TL yoksun kalınan kara ilişkin maddi tazminatın ilk davanın açıldığı tarih olan 15/06/2009 tarihinden itibaren davalıdan avans faiz oranını geçmemek üzere değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine fazlaya ilişkin maddi ve manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.
İş bu Mahkememiz ilk kararı davacı ve davalı …Ş vekillerince temyiz edilmiştir. Mahkememiz ilk kararı aşağıda belirlendiği şekli ile bozulmuş, bozma ilamına (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2013/16772 E. 2014/14106 K. Sayılı 19/09/2014 tarihli ilamı) uyma kararı verilerek yargılama yapılmış ve bozma ilamında belirlendiği şekilde bilirkişi raporu alınmıştır.
Bilirkişiler … ve …tarafından hazırlanan 25/01/2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda; 2000 yılından beri yenilenerek devam eden sözleşmenin belirsiz süreli olduğu kabul edildinğide … Grubu yetkili servisliğini bitiren bir servis şirketinin Türkiye’de adetsel ve ciro bazında benzer ya da muadili bir servis işi bulamayacağını, benzer bir servislik bulunamayacağının kabul edildiğinden, bu durumda da yeni iş modeli ile servislik yaparak işlerini düzene koyması için en az 2 yıllık (730 günlük) zaman için söz konusu zararı isteyebileceğinin belirlenmiş olduğunu, davacının 2004, 2005 ve 2006 yıllarındaki brüt gelirlerinin göz önünde tutulduğunda davacının 3 yıllık toplam karının 50.432,96 TL ve aylık ortalama karının 50.432,96 TL / 36 ay=1.400,91 TL olduğunu, davacının sözleşmesinin haksız olarak feshedilmeyip yetkili servis olarak çalışsa da gayriresmi verilerle kanaatlerince 24 aylık süre için hesaplandığında, aylık ortalama kar 2.000,00 TLX24 Ay =33.621,84 TL gelir elde edebileceğini, davacının sözleşmesinin haksız olarak feshedilmeyip yetkili servis olarak çalışsa da, gayriresmi verilerle kanaatlerince 24 aylık süre için hesaplandığında, aylık ortalama karın 2000,00 TLx 24 Ay =48.000,00 TL gelir elde edebileceğini, davacının özel servis olarak çalışsa da resmi defterlerinde olabilecek tahmini verilerle 24 aylık süre için hesaplandığında aylık ortalama karın 200,00 TLX24 Ay = 4.800,00 TL gelir elde edebileceği yönünde değerlendirme bildirmişlerdir.
Davacının, davalı … ile birleşerek tüzel kişiliği ortadan kalkan …-… şirketinin yetkili servisi olarak çalışırken bu şirketin davalı …Ş’ye devri sonrasında bir süre fiili olarak davalı …’in servisi olarak hizmet verdiği, ancak … tarafından sebepsiz olarak servis sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle davacının zarara uğradığı, sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle uğradığı müspet zarar kapsamındaki kazanç kaybı zararını isteyebileceği dosya kapsamından anlaşılmıştır.
Taraflar arasında belirsiz süreli ve sözlü olarak yapılan servis sözleşmesinin haksız feshi halinde kazanç kaybına ilişkin zararın hesabının hangi süre için yapılacağı ve hesaplama yöntemine ilişkin özel ve teknik bilirkişilerden rapor alınmıştır.
Bilirkişi kurulu davaya konu yetkili servis sözleşmesinin feshi halinde öncelikle davacının emsal bir iş bulamayacağı tespit edilmiş, davacının son üç yıllık resmi brüt gelirleri dikkate alınmış, bu durumda da ne kadarlık bir süre için söz konusu zararı isteyebileceği hayatın olağan akışına göre 24 ay olarak belirlenmiş, belirlenen bu sürede özel servis olarak çalışması halinde elde edebileceği kazanç ile davalının yetkili servisi olarak çalışması halinde elde edebileceği kazancı tespit edilmiş, ispat hukuku açısından resmi veriler baz alınarak hüküm değerlendirilmiş davalının yetkili servisi olarak çalışması halinde kazancının daha fazla olacağı anlaşılmakla özel servis olarak çalışması halinde elde edeceği miktarın yetkili servis olarak çalışması halinde elde edeceği miktardan mahsubu yapılmış aradaki kazanç farkının davacının uğradığı kazanç kaybına ilişkin zarar ( resmi defter verilerine göre 24 aya tekabül eden yetkili servis kazancı 33.621,84 TL olup, resmi verilere göre özel servis kazancı 4.800 TL olup aralarındaki fark miktar resmi kazanç kaybı 28.821,84 TL olarak belirlenmiştir.) olarak hüküm altına alınması gerekmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkememizin ilk kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, temyiz eden taraflar vekillerinin yukarıda belirtilen hususlar ( maddi zarar) kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir. Bu durumda usuli müktesep hak ( ” …1-Davacının …-. AŞ aleyhine açtığı davanın, dava devam ederken davalılar tüzel kişi idi, iş bu şirketin … ile birleşmesi ile sona erdiğinden dava, iş bu şirketin küllü halefi … aleyhine devam edeceğinden, davalının dava devam ederken dava ehliyeti sona ermesi sebebi ile Pasif dava ehliyeti kalmadığından iş bu davalı hakkında karar tesisine YER OLMADIĞINA, … 3-Davacının manevi tazminata ilişkin davasının manevi tazminat koşulları oluşmadığından REDDİNE,…”) kavramına dikkat edilmiştir.
Davacının bozma öncesi 19.12.2012 tarihinde ıslahının bulunması karşısında 01.02.2018 tarihli ıslahı; 6100 s HMK m. 146,184/2, 177/1,357/1, 373/1,373/4 gereğince Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1948 gün ve 1944/10 E., 1948/3 sayılı K. ve Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu 06.05.2016 gün ve 2015/1 E., 2016/1 K. dikkate alındığında bozmadan sonra ıslah yapılması mümkün olmadığından geçersiz sayılmıştır.
Saptanana ve hukuksal durum karşısında aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davacının bozma ilamı sonrasında 01/02/2018 tarihinde ıslah yaptığı gözetilerek ve daha öncesinde 19/12/2012 tarihinde ıslah yaptığı gözetilerek ıslahın geçersizliğine,
2-Davacının … . A.Ş aleyhine açtığı davanın dava devam ederken davalılar tüzel kişi iken iş bu şirketin … A.Ş ile birleşmesi sonrasında sona erdiği anlaşılmakla davaya iş bu şirketin Külli halefi … A.Ş aleyhine devam etmesi gereği davalının dava devam ederken dava ehliyeti sona erdiğinden pasif dava ehliyeti kalmadığından iş bu davalı hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davacının asıl ve ıslahla açtığı maddi tazminat davasının davanın niteliği gereği ve bozma ilamı gereği ile toplanan deliller kapsamında kısmen kabülüne, 28.821,84 TL yoksun kalınan kara ilişkin maddi tazminatın 15/06/2009 tarihinden itibaren davalı taraftan değişen oranlarda avans faizi işletilerek tahsiline davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
4-Davacının manevi tazminat isteminin reddine,
5-6100 S HMK gereğince ve Harçlar Kanunu uyarınca karar ve ilam harcı olan 1.968,82 TL’nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 243,00 TL, ıslah harcı olarak yatırılan 1.046,20 TL ile ıslah harcı olarak yatırılan 484,00 TL olmak üzere toplam 1.773,20 TL harçtan mahsubu ile Hazniye gelir kaydına, bakiye 195,62 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına, mahsup edilen toplam 1.773,20 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya iadesine, başvuru ve vekalet suret harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
6- 6100 S HMK gereğince bilirkişi ücreti, tebligat gideri, posta masrafı olan 4.161 TL yargılama giderinin davanın red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 1.498,23 TL’nin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bakiye kısmının davacı uhdesinde bırakılmasına,
7-İşbu dava nedeni ile davalı tarafından yapılan 132,00 TL yargılama giderinin davanın red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 84,47 TL’sinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, bakiye kısmının davalı uhdesinde bırakılmasına,
8- Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli ….T. deki esaslara göre ve 6100 S HMK gereğince belirlenen 3.458,62 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
9-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli ….T. deki esaslara göre ve 6100 S HMK gereğince red edilen maddi tazminat üzerinden belirlenen 4.884,66 TL nispi vekalet ücretin ile red edilen manevi tazminat üzerinden hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücreti olmak üzere toplam 7.064,66 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
10- 6100 S HMK m. 333 uyarınca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, mahkememize yazılı / sözlü başvuru ile zabıt katibince tutanağa geçirilmek suretiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde Yargıtaya gönderilmek üzere temyiz yasa yolu açık olmak üzere yapılan tahkikat sonucunda karar verildi. Karar usulen açıklandı, okundu.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır