Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2014/1124 Esas
KARAR NO0:2020/694

ASIL DAVA:Menfi Tespit
ASIL DAVA TARİHİ:23/12/2013 (Mahkememize tevzi tarihi:17/09/2014)
ASIL DAVADA KARAR:ASIL DAVANIN REDDİ
KARAR TARİHİ:12/11/2020

BİRLEŞEN DAVA:Menfi Tespit
BİRLEŞEN DAVA TARİHİ: 05/03/2014
BİRLEŞEN DAVADA KARAR:BİRLEŞEN DAVANIN REDDİ
KARAR TARİHİ:11/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan asıl ve birleşen menfi tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ- ASIL DAVA AÇISINDAN;
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Davacı müvekkilinin davalı şirket … A.Ş ile akdetmiş olduğu 5 yıl süreli ve 14/06/2011 tarihli “Otogaz Bayilik Sözleşmesi” ve bu sözleşmenin eki olan “Protokole” istinaden “…/…/ … Köyü, …/Pafta, … Parsel” adresindeki istasyonda … markası altında Otogaz (LPG) bayiliğini üstlenmiş olduğunu, davacı-müvekkilin … Bulvarı No:… …/… adresindeki petrol istasyonu için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulandan almış olduğu 12/08/2011 tarihli … Sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansı, dava dışı …. Mad. Tic. Ltd. Şti tarafından EPDK aleyhinde …. İdare Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında açılan iptali davasının yapılan yargılaması sonucunda verilen 25/03/2013 tarih ve … Karar sayılı karar ile lisans verilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi nedeni ile EPDK tarafından 24/06/2013 tarihinde iptal edilmiş olduğunu, Otogaz Bayilik Lisansının EPDK tarafından iptali üzerine davalı … A.Ş tarafından …. Noterliği’nin 15/11/2013 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile taraflar arasında akdedilen 14/06/2011 tarihli “Otogaz Bayilik Sözleşmesinin” 12. Maddesinde yer alan “Bayi bu izinleri ve lisansı temin edemediği veya her ne sebeple olursa olsun lisans iptal edildiği takdirde, bu yapılan Otogaz Bayilik Sözleşmesi kendiliğinden son bulacaktır” hükmüne istinaden 14/06/2011 tarihli “Otogaz Bayilik Sözleşmes” ve eki “Protokol” un sone erdiği, yetkili bayilik unvanının ve satıcılık sıfatının kalmadığı ihbar edilerek sözleşme ve protokol gereği verilen 79.000,00 TL + KDV tutarında peştemaliye bedeli ve destek olarak verilen 15.000,00 TL tutarındaki krediden bakiye kalan 11.250,00 TL ‘nin 3 … günü içinde ödenmesi, ödenmediği takdirde verilen teminat mektuplarının nakde çevrileceği ihtar edilmiş olduğunu, 14/06/2011 tarihli “Otogaz Bayilik Sözleşmesi” nin eki ve ayrılmaz parçası olan “Protokol” un “Yatırım Desteği ve Kredi” başlığını taşıyan 7. Maddesi incelendiğinde Bayi’nin 14/06/2011 tarihinden 14/06/2016 tarihine Otogaz Bayilik Sözleşmesi şartlarına uygun davranması durumunda ödenen paranın iadesinin talep edilmeyeceği açıkça vurgulanmış olduğunu, Gerçekten de “Protokol” un 7. Maddesinde; … Bayi ye satış arttırmaya yönelik işletme ve yatırım desteği olarak bir defaya mahsus ve tüm uzayan devreyi kapsamak üzere, 79.000 TL + KDV satış destek primi (peştemaliye) ödeyeceği, Bayi … dan aldığı satış destek primine (peştemaliye) karşılık … ‘a bir fatura tanzim edecektir. Bu protokolün imzlandığı andan itibaren Bayi …’dan aldığı satış destek primini (peştemaliye) herhangi bir nedenle iadesi gerektiği takdirde, bayinin sözleşme süresi sonuna kadar aldığı ve alacağı otogaz (LPG) nedeniyle doğacak borçlarının veya Otogaz Bayilik Sözleşmesi hükümlerinin ihlalinden dolayı …’ın en geniş anlamıyla her türlü hak ve alacağın teminatını teşkil etmek üzere ve …’ın en geniş anlamıyla her türlü hak ve alacağınını teminatını teşkil etmek üzere ve … tarafından herhangi bir şekilde gerekli görülmesi halinde başkaca bir ihtar ya da ihbara gerek olmaksızın paraya çevrilebileceğini kabul ve beyan ederek, …’a doğacak her türlü borcunun karşılığında toplam 79.000 TL + KDV tutarında banka teminat mektubunu bu protokolün imza tarihinde vereceğini, Ödeme 79.000 TL + KDV tutarındaki teminat mektubunun … tarafından teslim alınmasından sonra yapılacağını, ödenen satış destek primi (peştemaliye) herhangi bir şekilde bağış olmadığını, Bayi nin 14/06/2011 tarihinden 14/06/2016 tarihine kadar Otogaz Bayilik Sözleşmesi şartlarına uygun davranması durumunda ödenen paranın iadesi talep edilmeyecektir, Bayinin Otogaz Bayilik Sözleşmesinin 25. Maddesini ihlalinden dolayı … tek taraflı olarak, başkaca bir ihtar veya ihbara gerek olmaksızın fesih edilebileceğini, bu durumda Bayi … ın kar mahrumiyeti ve zarar ziyani ile birlikte ve ayrıca Otogaz Bayilik Sözleşmesinin feshi tarihinden itibaren, Otogaz Bayilik Sözleşmesi süresi sonuna kadar, kalan bakiye her gün için ayrı ayrı …’a 79.000 TL + KDV satış destek primi ( peştemaliye) tutarını nakden ve defaten başkaca bir ihtar veya ihbara gerek olmaksızın geri ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, … bayi’ye işletme ve yatırım desteği olarak 15.000 TL’yi kredi olarak vereceğini, belirtilen vadelerde çekle geri ödemek üzere kredi olarak ödeyeceğini, Ödeme 3.750 TL vade 15/12/2012, 3.750 TL 15/12/2013, 3.750 TL 15/12/2014, 3.750 TL – 15/12/2015 Bayi, işletme ve yatırım desteği olarak verilen krediye karşılık aynı miktarda (15.000 TL) tutarında banka teminat mektubu vereceğini, kredinin geri ödenmesine yönelik çeklerden birinin karşılıksız çıkması halinde, tüm borç muaccel hale gelecek ve … tüm borcunu derhal teminat mektuplarını paraya çevirmek yolu ile faizleri ile birlikte tahsil edeceğini, düzenlemelerine yer verilmekle satış destek primi ( peştemaliye) olarak verilen 79.000 TL + KDV tutarının 14/06/2011 tarihinden 14/06/2016 tarihine kadar Otogaz Bayilik Sözleşmesi şartlarına uygun davranılması durumunda iadesinin talep edilmeyeceği, işletme ve yatırım desteği olarak verilen 15.000 TL kredi tutarının ise belirtilen vadelerde çekle geri ödenmek üzere verildiği, geri ödemeye yönelik çeklerden birinin ödenmemesi haline münhasır olmak üzere tüm borcun muaccel hale gelerek teminat mektuplarının paraya çevrilerek tahsilinin sağlanacağı ayrıntılı olarak açıklanmış olduğunu, davacı müvekkili şirketin Otogaz Bayilik Sözleşmesi şartlarına uygun davranmış olduğun, gerek 79.000 TL + KDV satış destek priminin (peştemaliye) iadesi, gerekse de 15.000,00 TL kredinin grei ödenmesine yönelik verilen çeklerden 15/12/2012 ve 15/12/2013 tarihli çek bedelleri ödenmiş olmakla, henüz vadesi gelmeyen ve muaccel hale gelmemiş çek bedellerinin ödenmesi talebi taraflar arasında akdedilen “Otogaz Bayilik Sözleşmesi” ve eki niteliğindeki “Protokol” hükümlerine aykırı olduğunu, davacı-müvekkili şirket, davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakde çevrileceği tehdidi ile davalı şirket tarafından sürekli taciz edilmekte olduğunu, üzere …. Noterliği’nin 15/11/2013 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile de teminat mektuplarının nakde çevrileceği ihtar edilmiş olduğunu, oluşan durum karşısında, protokol ile, sözleşme şartlarına uygun davranılması halinde davacı-müvekkili şirketten 79.000, TL + KDV tutarındaki peştemaliye bedelinin iadesinin talep edilmeyeceğinin kararlaştırılmış olması ve destek olarak verilen 15.000 TL krediden bakiye kalan 7.500 TL’nin talep tarihinde muaccel olmaması nedeniyle davalı şirkete dava tarihi itibari ile borçlu olmadıklarının tespiti ile yargılama sonuçlanıncaya kadar davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerektiğini”beyan ederek, davanın kabulü ile Protokol ile, sözleşme şartlarına uygun davranılması halinde davacı-müvekkili şirketten 79.000 TL + KDV tutarındaki peştameliye bedelinin iadesinin talep edilmeyeceğinin kararlaştırılmış olması ve destek olarak verilen 15.000 TL krediden bakiye kalan 7.500 TL’nin talep tarihinde muaccel olmaması nedeniyle davalı şirkete dava tarihi itibari ile satış destek primi (peştemaliye) ve işletme & yatırım desteği olarak verilen krediden dolayı borçlu olmadığının tespitine, karşı tarafı dinlemeden yargılama sonuçlanıncaya kadar davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine, bu konuda … … … Şube Müdürlüğüne yazı yazılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle; dava konusu olayda HMK 17 maddesine ve 390(1) maddesi gereğince ihtiyati tedbir kararı vermeye yetkili Mahkemenin …stanbul Ticaret Mahkemesi olduğunu, 14.06.2011 tarihli Otogaz Bayılık Sözleşmesinin 45.maddesinde ” … Mahkemeleri” taraflarca tek yetkili kılındığını, taraflar arasında bu sözleşmenin yorumundan veya uygulanmasından dolayı çıkacak her türlü ihtilafların hallinde … Mahkemeleri ve İcra Dairelerinin yetkili olduğunu ve ihtilafların çözümünde ise … ‘ın Ticari Defter ve kayıtlarının kesin ve münhasıran delil olacağını tarafların kabul ve beyan ettiklerini, dosyanın kesin yetkili … Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilerek 23.12.2013 tarihli ara karar ile ittihaz edilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, 20.12.2014 tarihinde sona erecek olan süreli banka teminat mektubunu yargılama sonuna değin paraya çevrilmemesi yönündeki karar müvekkili şirketin yasalardan ve sözleşmeden doğan haklarının tedbir yoluyla ortadan kaldırılmasını sağlayacak şekilde olduğundan HMK ya aykırı olduğunu, belirterek 23.12.2013 tarihli tedbirin kararının taraflar arasındaki anlaşmaya , protokole ve emanet senedine aykırı olması , teminat şartına, yetkiye ve halihazırda doğmuş alacaklarının tahsilini tehlikeye sokması ve ileride telafisi mümkün olmayacak zararlara sebebiyet verecek olması karşısında ihtiyati tedbirin kaldırılmasına, yargılama gideri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA AÇISINDAN; (…. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. … K-20/12/2016 Esas sayılı birleşen dosyası)
Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Davacı müvekkilin davalı şirket … Aş.ile akdetmiş olduğu 5 yıl süreli ve 14/06/2011 tarihli Otogaz bayilik sözleşmesi ve bu sözleşmenin eki olan protokole istinaden “…-…-… Köyü …/pafta … parsel” adresindeki istasyonda … markası altında Otogaz (LPG) bayiliğini üstlendiğini, davacı müvekkilinin … Bulvarı No. … … … adresinde petrol istasyonu için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan almış olduğu 12/08/2011 tarihli … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansı, dava dışı …. Tic. Ltd. Şti. Tarafından EPDK aleyhinde …. İdareMahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında açılan iptal davasının yapılan yargılaması sonunda verilen 25/03/2013 tarih … karar sayılı karar ile lisans verilmesine ilşkin işlemin iptaline karar verilmesi nedeni ile EPDK tarafından 24/06/2013 tarihinde iptal edildiğini, müvekkili tarafından davalı … A.Ş.ne verilen … … Bankası’nın 29/07/2011 tarih ve … numaralı kesin teminat mektubu incelendiğinde; … Aş. Nin sözleşmelerine istinaden şirketlerinden aldığı her türlü emtialar ve ürünler yine bu sözleşmeler gereği kendisine emanet olarak bırakılan bilumum emtialardan dolayı borçlanılacak 50.000 TL ye kadar miktarın teminat altına alındığının görüldüğünü, 29/07/2011tarih ve … numaralı kesin teminat mektubunun müvekkil firmaya bırakılan emtia ve ekipmanlar karşılığı verilmiş olduğunun çok açık olduğunu, müvekkili firmadan emtia ve emanet eşya bedelleri ile bu emtiaların kira bedelleri olarak 50.000 TL tahsil edilmeye çalışılmasının hukuka, hakkaniyete ve sözleşmelere açıkça aykırı olduğunu, emtiaların davalı firmaya teslim edildiğini, teslim edilen emtia bedellerinin de ödenmesinin mümkün olmadığını, yine dilekçede yazılı diğer hususlarda nazara alınarak davanın kabulüne, … Aş.nin otogaz depolama ve satma lisansının iptal edilmiş olması nedenleri ile davalı şirkete 50.000 TL borçlu olmadıklarının tespitine, … … Bankası’nın 29/07/2011 tarih ve … numaralı kesin teminat mektubunun iadesine, yargılama sonuçlanıncaya kadar davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakte çevrilmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine bu hususta … Bankası … Şubesine müzekkere yazılmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili dava dilekçesinde ve özetle; …. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05/03/2014 tarihli tensip tutanağıyla davacı şirket lehine tanzim edilen … bankası … Şubesi … nolu 29/07/2014 vadeli teminat mektubunun paraya çevrilmesinin önlenmesine yönelik verilen ihtiyati tedbir kararına karşı süresi dahilinde itirazlarını sunarak tedbir kararının kaldırnılmasını ve davaya cevaplarının havi olduğunu, … 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosya tahtında davacıya ait bir diğer banka teminat mektubu hakkında verilen ihtiyati tedbir kararına karşı itirazlarının mahkemece haklı bulunarak kaldırıldığını, tarafların gerçek maddi durumu yansıtan dava malzemelerini mahkemeye sunmaları gerektiğini, davanın, davacının ikametgahında görülmemesi gerektiğini, 6100 sayılı HMK’nın 17 maddesi tarafların tacir olması ve aralarında kararlaştırdıkları mahkeme olması halinde ihtilafın başka hiç bir mahkeme tarafından görülemeyeceğini açıkça vaz ederek kesin yetki kuralını getirdiğini, otogaz bayilik sözleşmesinin ayrılmz bir parçası olan protokolün 10.maddesi ihtilaf başığı altında düzenlenmiş olduğunu taraflar arasında ortaya çıkacak uyuşmazlıkların sözleşmenin 45.maddesine göre çözümleneceği tek mahkemenin … Mahkemelerinin olduğunu, taraflar arasınadki münakit sözleşmeye göre davacı şirketin defter kayıtlarının kesin ve münhasır delil niteliğinde olduğunu, bu itibarla davalı şirket … A.Ş’nin ticari defterleri ile kayıtlarının münhasır ve kesin delil olduğundan deliller ile halli gerektiğinden başkaca delil toplanması ve dahi davacının ticari defterleri üzernide inceleme yapılması ve delil olarak kabulünün hukuken mümkün olmadığını belirterek ihtiyati tedbirin kaldırılmasına, davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Tüm dosya kapsamı incelenip değerlendirildiğinde; tarafların iddia ve savunmalarından, anlaşamadıkları hususlar, anlaştıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler şu şekildedir:
ASIL DAVA:
Asıl dava … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi … Esas … Karar sayılı yetkisiz kararı ile …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı sırasına kayıt olan, sonrasında …. Aslile Ticaret Mahkemesinin kapatılarak Mahkememizin 2014/1124 E. Sayılı sırasına kayıt olan dava dosyası olduğu anlaşılmıştır.
Asıl davada; davacı; otogaz bayilik sözleşmesi uyarınca protokol ile, sözleşme şartlarına uygun davranılması halinde kendilerinden 79.000TL+KDV tutarındaki peştamaliye satış destek primi bedelinin iadesinin talep edilmeyeceğinin kararlaştırılmış olması ve işletme yatırım desteği kredisi nedeni ile destek olarak verilen 15.000 TL krediden bakiye kalan 7.500 TL’nin talep tarihinde muaccel olmaması iddiası ile; davalı şirkete dava tarihi itibari ile satış destek primi (peştamaliye) ve işletme- yatırım desteği olarak verilen krediden dolayı borçlu olmadığının tespitini, davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
Asıl davada; davalı; iddia olunan vakıaları inkarla davanın reddini savunmuştur.
Asıl davada dava; 79.000,00 TL+ KDV peştemaliye satış destek primi ve 7.500,00 TL işletme yatırım desteği kredisi nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığına dair menfi tespit istemine ilişkindir.
BİRLEŞEN DAVA:
Birleşen dava …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas … Karar sayılı kararının temyizi ile Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2014/19368 Esas 2015/14089 Karar sayılı ilamıyla bozulduğu, … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E. Sayılı sırasına kayıt olduğu, … bu esaslı dosyada yetkisizlik kararı verilerek …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı sırasına kayıt yapıldığı, … bu esasa kayıtlı dosyada Mahkememiz asıl dosyasına birleştirme kararı verildiği anlaşılmıştır.
Birleşen davada; davacı davalı … A.Ş’nin otogaz depolama ve satma lisansının iptal edilmiş olması nedenleri ile davalı şirkete 50.000 TL borçlu olmadıklarının tespitini, … … Bankası’nın 29/07/2011 tarih ve … numaralı kesin teminat mektubunun iadesini, teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada davalı genel mahiyette iddia olunan vakıaları inkarla davanın reddini savunmuştur.
Birleşen dava, davacının 50.000,00 TL menfi tespit istemi ile teminat mektubunun iadesine ilişkindir.
Asıl ve birleşen davanın taraflarının aynı olduğu, dava konusunun aynı oto gaz bayilik sözleşmesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Tarafların iddia- savunma ve toplanan delilleri, bilirkişi raporu ile ticari kayıtlar incelenmiştir. TMK 6 ve 7 ile HMK 187- 293. maddeleri gereğince ispat hususuna ve ispat kurallarına dikkat edilmiştir. Tarafların ticari defterlerinin usulüne uygun tutulanların sahibi lehine delil olduğu hususuna değer verilmiştir. Taraflar arasında imzalanan oto gaz bayilik sözleşmesi ve eki protokolü, fesih ihtarı, banka teminat mektubu, …. İdare Mahkemesinin … E. Sayılı dosyası incelenmiştir.
Mahkememizce …. Asliye Hukuk Mahkemesine ( ATM Sıfatıyla ) davacı şirketin ticari defter ve kayıtları üzerinden inceleme yapılması açısından talimat yazılmış, Talimat Mahkemesince resen seçilen bilirkişi SMMM Hüseyin Bal tarafından 15/11/2017 tarihli rapor düzenlenmiştir. Davacı şirketin 2011-2012-2013-2014 ve 2015 yılı Ticari Defterlerinin TTK hükümlerine göre gerekli açılış onayının ve 2012 yılı kapanış onayının yasal süre içerisinde yapıldığı, 2011 yılı kapanış onayına yönelik TTK’da her hangi bir hüküm bulunmadığı gerekçesi ile kapanış onayının yapılmadığı, 2013 ve 2014 yılı kapanış onayına ise rastlanılmadığı, taraflar arasında akdedilen 14/06/20144 tarihli Protokolün “Yatırım desteği ve Kredi” başlıklı 7. Maddesi gereği, davalı … şirketince, davacı Bayii şirkete satış artırmaya yönelik işletme ve yatırım desteği olarak bir defaya mahsus ve tüm uzayan devreyi kapsamak üzere, 79.000,00 TL+ KDV satış destek primi (peştemaliye) ve işletme yatırım desteği olarak 15.000 TL (kredi) olmak üzere toplam 108.220,00 TL ödeneceği kararlaştırıldığı, … şirketi tarafından davacıya 23/12/2011 tarihinde 107.292,74 TL ödeme yapıldığı ve bu ödemenin davacı şirketin 2011 yılı ticari defterlerine işlendiği, ancak kararlaştırılan 108.220,00 TL’den davacı şirkete ödenen 107.292,74 TL’nin düşülmesi ile geriye kalan 927,26 TL tutarındaki bakiyenin tespit edilemediği, davada dayanılan 14/06/2011 tarihli protokol kapsamında dava konusu satış destek primine ilişkin davacı şirket tarafından … A.Ş adına 20/12/2011 tarih ve … seri numaralı 79.000 TL + 14.220 TL (%18 KDV)= 93.220 TL değerinde fatura düzenlendiği, düzenlenen faturanın davacı ticari defterlerine “Sair Gelir” olarak işlendiği, sözü edilen bedelin davacı şirket hesabına 23/12/2011 tarihinde ödendiği, dolayısıyla davacının kaydı olarak bu faturadan borcu bulunmadığı, sözü edilen 79.000 TL + KDV (%18) karşılığının 14/06/2011 başlangıç tarihli 5 yıllık satış destek primi olması itibariyle protokolün de 5 yıl tamamlanmadan iptal edildiği anlaşılmakla, davada dayanılan protokolün 7. Maddesi gereği … şirketinin 79.000 TL + KDV (%18) tutarındaki satış destek priminden alacaklı olup olmadığı hususundaki hukuki yorumun Mahkemenin takdirine bırakıldığı, davacı şirketin ticari defterlerine göre kaydı olarak; davalı şirket hesabına 14.072,74 TL değerinde 4 adet çek verildiği çeklerden 3,750 TL değerinde birinin 17/12/2012 tarihinde ödendiği dolayısıyla davacının … şirketine dava tarihi (23/12/2013) itibariyle 10.322,74 TL çek borcu bulunduğu, bu tutar ile davalı … şirketinin talep ettiği 11.250,00 TL kredi tutarı arasında 927,26 TL fark bulunduğu, yukarıda da bahsedildiği üzere farkın tespit edilemediği, davacı yanın ticari defterlerinde kaydi olarak bulunan 10.322,74 TL çek borcunun ve … şirketinin talep ettiği 11.250 TL kredi tutarının ödendiğine ilişkin davacı şirkete ait incelenen ticari defterlerinde her hangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığı teknik olarak değerlendirilmiştir. Mahkememizce, davalı tarafın ticari kayıtlarına dair Bilirkişi SMMM …’ ndan 28/03/2019 tarihli teknik rapor alınmıştır. Davalının defterlerinin HMK 222 ve TTK md. 85 uyarınca usulüne uygun tutulmakla sahibi lehine delil niteliğinin olduğu, davacının … bu davanın konusu olan sözleşme kapsamında davalı taraftan tahsil ettiği 93.220,00 TL’lik bedelin sözleşmenin erken iptal edilmesi dolayısıyla 55.411,56 TL’si kadar dava tarihi itibari ile borçlu olduğu, davalının yatırım kredisi olarak verdiği çekler ile ilgili ise davacının dava tarihi itibari ile borcunun 7.500,00 TL’si olduğu teknik olarak değerlendirilmiştir. Mahkememizce tüm dosya kapsamında asıl ve birleşen dava açısından; Bilirkişi SMMM …’ ndan ek 08/11/2019 tarihli teknik rapor alınmıştır. Kök raporda yapılan hesaplamaların sözleşmenin iptal tarihi sonrasında kalan süre ile ilgili olduğu, Otogaz bayilik lisansının EPDK tarafından iptali sonrasında sözleşmenin feshedilmiş olduğu, tüm bu hususlar dahilinde sözleşmenin fesih tarihi ile sözleşmenin bitiş tarihine kadar olan kalan sürenin 1086 gün olarak hesap edilmiş olduğu, … bu sözleşme kapsamında ödenen peştemaliye ücretinin kalan süreye isabet eden kısmının belirlenmiş olduğu, … bu belirlemeler doğrultusunda davacının asıl dava ve birleşen davada ki menfi tespit taleplerinin uygun bulunmadığı, diğer taraftan; davacının beyanlarında geçen “14/06/2011 tarihli “Otogaz Bayilik Sözleşmesi” nin eki ve ayrılmaz parçası olan Protokol ün “Yatırım Desteği ve Kredi” başlığını taşıyan 7. Maddesi incelendiğinde Bayi’nin 14/06/2011 tarihinden 14/06/2016 tarihine kadar Otogaz Bayilik Sözleşmesi şartlarına uygun davranması durumunda ödenen paranın iadesinin talep edilmeyeceğinin açıkça vurgulanmış olduğu, davacı şirketin, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesi ve onun eki netiliğindeki protokol şartlarına uygun davranmış olup 79.000 TL + KDV satış destek priminin (peştemaliye) ödenmesini gerektiren şartların oluşmaması nedeni ile davalı şirkete satış destek primine ilişkin olarak herhangi bir borcunun bulunmadığı “beyanları ile ilgili itirazların sözleşme kapsamında olduğu, Sözleşmenin hukuki değerlendirmesinin Mahkemeye ait olduğu, Mahkemenin sözleşmenin fesholmasının davalının kusurundan veya davacının hiçbir kusurunun bulunmadığı kanaatine ulaşması halinde; dosyada mübrez sözleşme kapsamında davalı tarafça ödenen peştemaliye’nin sözleşmenin fesholmasına karşın iadesinin talep edilemeyeceği ve yatırım desteği ile ilgili verilen dava tarihi itibari ile vadesi gelmeyen 7.500,00 TL’lik çeklerin ödenmesine yer olmadığı sonucuna varılabileceği Mahkemenin … bu kanaate ulaşılması halinde davacının … bu dava ve birleşen davada ki menfi tespit taleplerinin kabulünün gerekeceği teknik olarak değerlendirilmiştir.
Saptanan ve hukuksal durum bu olunca; dava konusu oto gaz bayilik sözleşmesi ve eki niteliğindeki protokolün dava taraflarınca serbest iradeler ile imzalandığı; sözleşme serbestisi kapsamında; sözleşmenin imzalanması- ifası ve neticelerinden tarafların basiretli tacir olarak davranmaları gereği ahde vefa esasına sadık kalmalarının TMK m. 2 gereği taraflardan beklendiği taktir edilmiştir. Sözleşmede; Mahkememizin yetkili olarak belirlendiği, tarafların davalının ticari kayıt ve defterlerini münhasır delil olarak belirlediği, lisans alınmaması halinde veya lisans iptali halinde sözleşmenin feshedilebileceğinin davalının sözleşmeden doğan tüm haklarını kullanabileceğinin davacının kabulünde olduğu, sözleşmesel alacakların tahsilinin her hangi şarta bağlanmamış olduğu, lisans iptalinin sözleşmenin feshine ve sözleşmeden kaynaklanan hakların talep edilmesine engel bulunmadığı, neticelere tarafların sözleşmesel sorumluluk kapsamında katlanmaları gerektiği açık ve net bir şekilde düzenlenmiştir. Davacı, lisans temin edilmemesi/ lisans iptal edilmesi halinde oto gaz bayilik sözleşmesinin kendiliğinden son bulacağını, davalı- birleşen dava davalısının zarar ve ziyanlarını, ceza yaptırımı ve ayrıca kar mahrumiyetini karşılamayı kabul etmiştir. Aksine dair; lisans temin edilmemesi/ lisans iptali halinde, davacının asıl ve birleşen dava konusu yaptığı; davalı – birleşen dava davalısı tarafa borçlu olmadığına dair menfi tespit isteminde bulunduğu alacak kalemleri ( peştemaliye satış destek primi, işletme yatırım desteği kredisi bakiye alacağı, teminat mektubunun nezdinde bulundurulması ve nakde çevrilmesi vb …) ile ilgili davacının neden davalı- birleşen dava davalısına ödemede bulunmaması gerektiğine ilişkin bilgi ve belge sunamadığı, asıl ve birleşen davasını ispatlayamadığına kanaat getirilmiştir. … bu durum karşısında sözleşme ve eki protokol gereği aşağıdaki şekilde asıl ve birleşen davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Asıl ve birleşen davanın reddine,
2-ASIL DAVA YÖNÜNDEN;
2-1.6100 S HMK gereğince ve Harçlar Kanunu uyarınca davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre karar ve ilam harcı olan 54,40 TL ‘nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 1.720,05 TL harçtan mahsubuna Hazine’ ye gelir kaydına, bakiye 1.665,65 TL harcın karar kesinleştiğinde, talep halinde davacıya iadesine, başvuru ve vekalet suret harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
2-2.İşbu dava nedeni ile davacı tarafından yapılan yargılama giderinin uhdesinde bırakılmasına, davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
2-3.Kendisini vekille temsil ettiren davalı taraf lehine karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre ve 6100 S HMK gereğince belirlenen 13.518,40 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
2-4.6100 S HMK m. 333 uyarınca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen davacı gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN;
3-1.6100 S HMK gereğince ve Harçlar Kanunu uyarınca davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre karar ve ilam harcı olan 54,40 TL ‘nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 853,90 TL harçtan mahsubuna Hazine’ ye gelir kaydına,bakiye 799,50 TL harcın karar kesinleştiğinde, talep halinde davacıya iadesine, başvuru ve vekalet suret harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
3-2.İşbu dava nedeni ile davacı tarafından yapılan yargılama giderinin uhdesinde bırakılmasına,
3-3.Kendisini vekille temsil ettiren davalı taraf lehine karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre ve 6100 S HMK gereğince belirlenen 7.300,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
3-4.6100 S HMK m. 333 uyarınca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen davacı gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı birleşen dava davacısı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafın yokluğunda mahkememize yazılı / sözlü başvuru ile zabıt katibince tutanağa geçirilmek suretiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul BAM’a gönderilmek üzere istinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan tahkikat sonucunda karar verildi. Karar usulen açıklandı, okundu.

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır