Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/99 Esas
KARAR NO : 2023/97

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 09/02/2023
KARAR TARİHİ : 10/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … A.Ş.’ye ait müvekkili adına kayıtlı …, …, … ve … seri numaralı (BOŞ ÇEKLERİN) Çeklerin müvekkilinin ailesi ile tatile gittiği sırada evine hırsız girmesi sonucu zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava, davacının keşidecisi bulunduğu, …, …, … ve … numaralı boş çeklerin çalınması nedeniyle iptaline karar verilmesi istemine ilişkindir.
TTK nun 757.maddesi” İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir” hükmünü içermektedir. TTK.nun 757. maddesi uyarınca, iptal davası açma hakkı “HAMİL”e ait olup, keşidecinin dava açma hakkı yoktur.
TTK’nun 780. maddesi (b) bendinde çekin kayıtsız ve şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi, (e) bendinde düzenlenme tarihini ve yerini içermesi gerektiğinin düzenlendiği, TTK 781. maddesinde 780 inci maddede gösterilen unsurlardan birini içermeyen senedin çek sayılmayacağının düzenlendiği, somut olayda davacının çalındığını iddia ettiği çeklerin keşide tarihinin ve bedelin yazılı olmadığı, çeklerin kıymetli evrak vasfını taşımadığı, dolayısıyla davacının TTK nun 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmadığı anlaşılmıştır.
İstanbul BAM 12. HD. 01/12/2022 T. 2022/2242 E. 2022/1692 K. Sayılı ilamı; “TTK nun 780. madde de çek’in senet metninde “çek” kelimesini, kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi, muhatabın ticaret unvanını, ödeme yerini, düzenleme tarihini ve yerini, düzenleyenin imzasını taşımak zorundadır. TTK nun 781. madde de bu unsurları taşımayan senedin çek sayılmayacağı düzenlenmiştir. Tamamen boş çek yaprağı çalınması halinde çek doldurularak ibraz edildiği takdirde, keşidecinin hak talep eden hamile karşı İİK.72. maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanı mevcut bulunmaktadır. Hukuki yararının bulunması HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartıdır. Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir.
TTK. 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652.m)
Davacı vekili tarafından istinaf dilekçesinde dayanılan Yargıtay ilamları da incelenmiştir. Çek imzalı ise, doldurulması mümkün olduğundan iptali talep edilebileceği, yargı uygulamasında kabul edilmektedir. Ancak, imzalı çekin de iptalini yine hamil isteyebilecektir. Davacı keşideci ve çek hesabı sahibi olduğunu, çeklerin halen beş adedinin tamamen boş çek yaprakları, ikisinin imzalı ancak boş olduğu açıkça bildirildiğinden kıymetli evrak vasfı taşımayan boş çek yapraklarının ve imzalı olanlarında da keşidecisi davacı olduğundan davacı hamil sıfatını haiz olmadığından ilgili ilamların somut olayda uygulanmasının mümkün görülmemiştir. Zayii nedeniyle çek iptali davasını, ancak kıymetli evrak niteliğinde bulunan çek hamilinin açabileceği gözetildiğinde davanın gerek aktif husumet ehliyeti gerekse hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine ilişkin karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamıştır.” şeklindedir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Zayii nedeniyle çek iptali davasını, ancak kıymetli evrak niteliğinde bulunan çek hamilinin açabileceği gözetilerek davanın usulden reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davacının davasının usulden REDDİNE,
2-Peşin alınan harç yeterli olduğundan yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı tarafın yokluğunda tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK. 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 10/02/2023
Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır