Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/36 Esas
KARAR NO : 2023/489
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/01/2023
KARAR TARİHİ : 06/06/2023
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 12/01/2023 tarihli dava dilekçesinde özetle, Müvekkil ile iş ilişkisi içinde bulunan dava dışı … firması tarafından keşide edilerek müvekkile gönderilmek üzere kargoya verilen verilen iki adet çekin 19.09.2022 tarihinde kaybolduğunu tespit etmekle … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasında çeklerin iptali için çek iptali davası açtıklarını, söz konusu çekler arasında bulunan … numaralı 10.000,00 Euro bedelli çekin bankaya ibraz edilmesiyle birlikte, müvekkilin imzasının ve kaşesinin taklit edilmek suretiyle ciro edilerek birden fazla kişiye geçişinin sağlandığı anlaşıldığını, bunun üzerine şüpheliler hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturma dosyası üzerinden Resmi Belgede Sahtecilik ve Hırsızlık suçlamalarıyla suç duyurusunda bulunulduğunu, son olarak da halihazırda hamil olan davalı …’in, müvekkil aleyhinde … 31. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası üzerinden Kambiyo Senetlerine Mahsus icra takibi başlattığını, çekin yerinin tespit edilmesiyle birlikte, çekin iptaline ilişkin yargılamanın görüldüğü … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi durumdan haberdar edildiğini, ilgili mahkeme de kurduğu ara karar doğrultusunda tarafımıza istirdat davası açmak için 10 günlük süre verildiğini, çekin müvekkilin elinden rızasıyla çıkmadığını, davalının kötü niyetli olarak hareket ettiğini, ödemeden men yasağı olmasına ve yargı süreci de devam etmesine rağmen, söz konusu çekin icra takibine konu edilmesi de davalının kötüniyetli olduğunu gösterdiğini, aksi kanaat halinde dahi çekte yer alan ve müvekkil firmaya ait olduğu iddia olunan kaşe ve imzanın sahte olduğunu, bu sahtelik iddiasının kendisine karşı da ileri sürülebileceğini, bu nedenlerle Müvekkil elinden rızası dışında çıkan çekin istirdadına ve müvekkilin meşru hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, tensip zaptı, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş olup, davalı vekili tarafından süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
… 31. İcra Dairesine yazılan müzekkereye yanıt verildiği ve davaya konu icra dosyasının bir suretinin gönderildiği görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı tarafça, çekin kaybolduğu, ciro silsilesinin bozuk olduğu, davalının çeki haksız ve kötü niyetli olarak iktisap ettiğinden bahisle ve kendisinin yetkili hamil olduğu iddiasıyla çekin istirdatına karar verilmesi istemiyle eldeki dava açılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 763. maddesine göre, elden çıkan kıymetli evrakın ortaya çıkması halinde senedi elinde bulundurana karşı iade davası açılabilir. Zayi nedeniyle iptali istenen çekin davalı tarafından … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E sayılı çek iptali dosyasına çekin ibraz edildiğinin anlaşılması üzerine mahkemece verilen süre içinde davacı tarafça işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
TTK’nın 790. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.
TTK’nın 792. Maddesine göre, çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. TTK’nın 788/1. maddesinde, açıkça “emre yazılı” kaydıyla veya bu kayıt olmadan belirli bir kişi lehine ödenmesi şart kılınan bir çekin, ciro ve zilyetliğin geçirilmesiyle devredilebileceği, TTK’nın 790. maddesinde ise, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişinin, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı düzenlenmiştir. Ayrıca çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.
TTK’nın 792 maddesi uyarınca açılan istirdat davalarında ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının bu hususların yanı sıra ayrıca davalının çeki kötüniyetle iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Davacı taraf, ödemeden men yasağına rağmen davalının çeki icra takibine konu ettiğini beyan ederek kötü niyetli olduğunu iddia etmektedir. Ödeme yasağı bulunan kambiyo senedinin icra takibine konu edilmesinde hukuken engel bulunmadığı gibi bu durum başlı başına davalı tarafın kötü niyetli olduğunu göstermemektedir. Nitekim kanunda açıkça çekin kötü niyetle iktisap edilmesi şart olarak gösterilmiş olup, hamilin önceki lehtar ve cirantaların imzalarını detaylıca araştırma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Mahkememizce çekte ciranta olarak gösterilen dava dışı … ŞİRKETİ,… ŞİRKETİ ve … TİCARET ANONİM ŞİRKETİ’nin ticaret sicil kayıtları da dosya arasına alınmış olup, şirket yetkilileri arasında organik bağ olduğu da anlaşılmamaktadır. Dava konusu çekin icra takip dosyasından da anlaşıldığı üzere düzgün ciro silsilesi ile davalı tarafça iktisap edildiği, davacı tarafça, davalının çeki kötüniyetli veya ağır kusurlu olarak iktisap ettiğine yönelik delil sunmadığı, davalının da çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti de bulunmadığı kanaatine varılarak ispatlanamayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
Davanın reddine,
Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 179,90.-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 3.207,16-TL harçtan mahsubu ile bakiye 3.027,26-TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilesine yer olmadığına,
Taraflarca yatırılan avanstan arta kalan kısmın HMK 333 maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, Davacı tarafın yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 06/06/2023
Katip …
E-imzalıdır.
Hakim …
E-imzalıdır.