Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/175 Esas
KARAR NO : 2023/447

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/03/2023
KARAR TARİHİ : 30/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 10/03/2023 tarihli dava dilekçesinde özetle, Davalı tarafından müvekkilin ciranta olduğu karşılıksız çek için … 21. İcra Dairesi …E. sayılı dosyasından kambiyo senetlerine özgü icra takibi yapıldığını, takip talebinde asıl alacakla birlikte çek tazminatının tüm borçlulardan tahsili talep edildiğini, T.T.K’nın 783/3. maddesi ”Muhatap nezdinde karşılığı kısmen veya tamamen bulunmayan bir çek düzenleyen kişi, çekin karşılıksız kalan bedelinin yüzde onunu ödemekle yükümlü olduktan başka, hamilin bu yüzden uğradığı zararı da tazmin eder.” hükmünü düzenlendiğini, bu hükme göre çek tazminatından yalnızca çekin keşidecisinin sorumlu olduğunu, cirantaların çek tazminatından dolayı sorumlulukları bulunmadığını, ciranta olan müvekkilin çek tazminatı yönünden borçlu olmadığının tespiti gerektiğini, Müvekkil yönünden çek tazminatı ağır kusurlu ve kötü niyetli olarak takibe konu edildiğinden, İ.İ.K’nın 72/5. maddesi gereğince, çek tazminatı miktarı olan 85.700,00TL’nin %20’sinden aşağı olmamak üzere davalı aleyhine tazminata hükmedilmesi gerektiğini, ayrıca takip kötü niyetli ve ağır kusurlu olarak yapıldığından takibin tedbiren durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etme gereği doğduğunu, bu nedenlerle takibin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararına hükmedilmesine, müvekkilin takibe konu edilen 85.700,00TL tutarındaki çek tazminatınından borçlu olmadığının tespitine, davalı ağır kusurlu ve kötü niyetli olarak çek tazminatının müvekkilden tahsilini talep ettiğinden çek tazminatı miktarı olan 85.700,00TL’nin %20’sinden az olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin 29/05/2023 tarihli beyan dilekçesi ile, … 21. İcra Dairesi … Esas sayılı dosyası ile davacı ve yetkilisi olduğu şirket aleyhine kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile takip başlatıldığını, icra takibi başlatılırken çek tazminatı da talep edildiğini, takip başlatılırken sehven çek tazminatından takibe dayanak çekin keşidecisi dava dışı …A.Ş.’nin sorumlu olduğu yazılması unutulduğunu, bu hususun kötü niyet olmaksızın sehven yapıldığını, davacı’nın bu kısımdan sorumlu olmadığını kabul ettiklerini, davacı tarafından ikame edilen dava öncesinde … 10. İcra Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile çek tazminatının davacı yönünden iptali talep edildiğini, “1-Davacının davasının KABULÜ ile çek tazminatının iptaline, 2-Davacının kötü niyet tazminatı talebinin koşullar oluşmadığından reddine” karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, bu hususun icra takip dosyasına da bildirildiğini, takibin bu yönüyle iptalinin sağlandığını, icra takibinin çek tazminatına ilişkin davacı yönünden davanın konusuz kalması ve davacıdan sehven çek tazminatı talep edildiği ve çek tazminatından sorumlu olmadığının kabulü neticesinde ön inceleme duruşması yapılmaksızın karar verilmesini müvekkil adına talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Tarafların arasındaki uyuşmazlık; takibe konu çeke ilişkin takip talebinde istenen çek tazminatından davacının sorumlu olup olmayacağına ilişkindir.
… 21. İcra Dairesine yazılan müzekkereye yanıt verildiği ve davaya konu icra dosyasının (… Esas) bir suretinin gönderildiği , incelenmesinde, takibe konu edilen 857.000 TL bedelli çekte davacının ciranta olduğu, davalının ise hamil sıfatıyla keşideci ve cirantalar aleyhinde icra takibinde bulunduğu, takip talebinde 85.700 TL tutarındaki çek tazminatının da tüm borçlulardan talep edildiği görülmüştür.
Davalı tarafça sunulan … 10. İcra Hukuk Mahkemesinin… esas, … karar sayılı dosyasının gerekçeli kararının incelenmesinde işbu davaya konu edilen çek tazminatı yönünden ödeme emrinin iptalinin talep edildiği, mahkemece davanın kabulüne karar verilerek, çek tazminatı yönünden iptal kararı verildiği, kararın taraflarca istinaf edilmemesi üzerine , 24/04/2023 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
6102 Sayılı TTK’nun 783/3. maddesi; “Muhatap nezdinde karşılığı kısmen veya tamamen bulunmayan bir çek düzenleyen kişi, çekin karşılıksız kalan bedelinin %10’unu ödemekle yükümlü olduktan başka, hamilin bu yüzden uğradığı zararı da tazmin eder” hükmünü içermektedir.
Çeki düzenleyen kimsenin, bu çekin karşılığı olan miktarı, ibraz süresi içerisinde muhatap banka nezdinde bulundurması zorunludur. Görüldüğü üzere çek tazminatından çeki düzenleyen (keşideci) sorumlu olup, cirantaların çek tazminatından dolayı sorumlulukları bulunmamaktadır. Nitekim, dava tarihi itibari ile davacının, açmış olduğu davada haklı olduğu anlaşılmakla, davanın açıldığı tarihten sonra … 10. İcra Hukuk Mahkemesinin …esas, … karar sayılı dosyasından verilen hükümle çek tazminatı açısından ödeme emrinin iptaline karar verildiğinden, işbu dava açısından davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır. HMK’nın 331 maddesinde ;”Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder. ” düzenlemesine yer verilmekle davanın açıldığı tarihte davacının haklı olduğu anlaşıldığından dava kabul edilmiş gibi yargılama giderlerine hükmetmek gerekmiştir.
2004 sayılı Kanun’un 72 nci maddesi uyarınca menfi tespit davası açan borçlunun tazminat isteme hakkı vardır. Anılan maddenin beşinci fıkrası aynen; “Dava borçlu lehine hükme bağlanırsa derhal takip durur. İlamın kesinleşmesi üzerine münderecatına göre ve ayrıca hükme hacet kalmadan icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz.” hükmünü içermektedir. Madde metninden de açıkça anlaşıldığı üzere menfi tespit davası açmak zorunda bırakılan borçlunun tazminat talep edebilmesi için gerekli koşullar; bu yönde bir talep olması, borçluya karşı icra takibi yapılmış bulunması ile takibin haksız ve kötü niyetli olmasıdır. Başka bir ifadeyle 2004 sayılı Kanun’un 72 nci maddesi hükmüne göre menfi tespit davasının davacı (borçlu) lehine sonuçlanması üzerine, alacak likit olsun veya olmasın, böyle bir alacağa dayalı takibin, haksız ve kötü niyetli olması hâlinde, istem varsa davacı (borçlu) lehine kötü niyet tazminatına hükmedilmesi gereklidir. Takibin haksız olması tek başına yetmemekte, ayrıca kötü niyetli olması da gerekmekte olup ispat yükü; takibin kötü niyetli olduğunu iddia eden davacı (borçlu) üzerindedir. Nitekim aynı ilkeler, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 17.03.2010 tarihli ve 2010/19-123 Esas, 2010/154 Karar, 07.12.2011 tarihli ve 2011/13-576 Esas 2011/747 Karar ve 20.03.2013 tarihli ve 2012/19-778 Esas, 2013/250 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Somut olayda, davalı tarafın icra takibinde haksız ve kötü niyetli olmadığının anlaşılmasına göre kötü niyet tazminatı koşulları oluşmadığından kötü niyet tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
Davacının … 21. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında talep edilen 85.700,00 TL ‘lik çek tazminatından borçlu olmadığının tespiti isteminin konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına,
Kötü niyet tazminatı isteminin koşulları oluşmadığından reddine,
Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 179,90-TL’nin, peşin alınan 1.463,55-TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.283,65‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Davacı tarafından yapılan 74,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 6. Maddesi gereğince hesaplanan 6.856-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi gereğince yatıran tarafa iadesine,
Dair, Taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 30/05/2023

Katip …
E-imzalıdır.

Hakim …
E-imzalıdır.