Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/669 Esas
KARAR NO : 2023/772

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/09/2022
KARAR TARİHİ : 24/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, … 6.İcra Dairesi … Esas Sayılı dosyasında takip ve icra baskısı altında ödenmek durumunda kalınan 49.166,00 TL bedelin istirdadına karar verilmesini talep ettiklerini, davacı ile davalı arasında toplam 9 palet emtianın …’den ….’ya taşınması konusunda sözleşme yapıldığını, davalının “ayıplı ifası” sebebi ile birinci taşımada 2 palet emtianın “unutulmasından dolayı” … kaldığı, 2 palet geç gittiği için ve gümrüklemesinde kullanılan evrak uygunsuzluğu sebebi ile gönderilene teslimatın 2 ay sonra yapılabildiği, gönderilen … firmasının “…” geç teslim bedeli adı altında 2.500,00 USD bedelli İADE faturası tanzim ettiği ve davalının navlun bedeli olan 9.430,00 USD’den bu miktar mahsup edilerek davalıya ödendiği, davacının eksik navlun ödemesinin sebebi gönderilen-alıcının düzenlediği 2.500 USD yansıtma faturasına katlanılması olduğu, davacının da 2.500 USD için davalıya iade – yansıtma faturası düzenlediği ve buna süresi içinde itiraz da edilmediği, usulsüz bir şekilde yanlış adreste, davacı yana girişilen takibin kesinleştirildiği, gönderilen … firmasının, 9 kap için iş ve işlemleri yürütmesinden dolayı 2 kabın gelmemesi sebebi ile 7 kap için ithalatı yapamadığı, 2 ay kadar bekleme oluştuğu, davalının usulsüz taşıma süreci sebebi ile davacının katlandığı zararı karşılaması gerektiği, davacının icra baskısı altında 2.500 USD için 49.166,00 TL ödemek zorunda kaldığı, haksız ve usulsüz bir şekilde kesinleştirilen takipte ödenmek durumdan kalan bu miktarın iadesine karar verilmesi gerektiğini, davanın kabulünü, müvekkili şirketin borçlu olmadığı halde icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı 49.166,00 -TL’nin ödeme tarihi olan 17.05.2022 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte istirdatını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalıdan alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın dava dışı … ve … firmalarına ihbarını talep etmiş, davalının taşımayı sadece organize ettiğini, fiilen taşımayı gerçekleştirmediğini, davalının üzerine düşen görevleri tam ve gereği gibi yaptığı, davanın pasif husumetten reddi gerektiğini, davacı yanca iddia edilen geç teslim ile ilgili usul ve yasaya uygun 21 gün içinde yapılması gereken bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmediğini, davacı yanın ödediği hava taşıma navlun bedelinin iadesini talep edemeyeceği, gönderilenin tüm kargoyu 9 palet şeklinde teslim aldığı ve taşımanın tam ve eksiksiz tamamlandığına göre, davalının da tam navluna hak kazandığını, hiçbir geç teslim kaynaklı zarar sabit değilken, davacının 2.500 USD bedelli “geç teslim bedeli” faturasının kabul etmesinin, gecikmenin zarara yol açtığı anlamına gelmeyeceği, zarar sabit olmadıkça taşıyıcının sorumluluğu da gündeme gelmeyeceğini, davacı ile davalı arasında sözleşme gereği, davacının navlun borçlusu olduğundan dolayı ödeme yaptığı, istirdat talep edemeyeceğini, hak kaybı olmaması için eğer bir sorumluluk söz konusu olacaksa, davanın taşıyıcılara ihbarı gerektiği hususlarının ileri sürüldüğünü, dava dilekçesi içinde belirtilmiş, davalının 9.430 USD bedelli navlun faturası, …taşıma senedi-AWB, örnek yargı kararları ve doktrin görüşleri dilekçe ekinde sunulduğunu, haksız davanın reddini, huzurdaki davanın … Şirketi “…” ve … “…” adreslere ihbarını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, ayıplı olarak ifa edilen taşıma işine ilişkin olarak davalı tarafça icra kanalı ile tahsil edilen bedelin istirdatı istemine ilişkindir. davasıdır.
… 6. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası celp idilip incelenerek dosyamız arasına alınmıştır. Mahkememizce celp edilen … 6. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasında; davalı…A.Ş.’ nın 2.500,00 USD: 34.685,75 -TL asıl alacağın tahsiline ilişkin davacı aleyhine icra takibine geçtiği ve 17/05/2022 tarihinde 49.166 TL olarak alacağı tahsil ettiği görülmüştür.
Mahkememizin 10/01/2023 tarihli celse ara kararı gereği, tarafların iddia ve savunmaları, sunmuş oldukları bilgi ve belgelerin irdelenerek, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin tespiti, taşımacılık işlemine ilişkin davalı tarafın husumet itirazlarının değerlendirilmesi, taraflar arasındaki yazışmalar da değerlendirilerek taşımanın ayıplı bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediği, ayıplı gerçekleşti ise tarafların kusur durumlarının tespit edilmesi, geç teslimden kaynaklı davacı tarafça üçüncü kişiye ödenen bedelin mahsubu koşullarının oluşup oluşmadığı, davacı tarafın icra tehdidi altında ödediği paranın istirdatı koşullarının oluşup oluşmadığı konusunda rapor alınmasına karar verilerek, dosyaya Taşıma Uzmanı Bilirkişi …’in sunduğu 22/02/2023 tarihli raporunda, davacının ve davalının havayolu ile uluslararası kargo taşıma sözleşmesinde akdi taşıyıcılar olarak yer aldığı, davacının üst taşıyıcı olduğu ve taşıma bedelinden davalı yana karşı sorumlu olduğu, taraflar arasındaki yazışmalar da değerlendirilerek taşımanın 9 palet yükün bölünerek 7+2 palet şeklinde iki seferde taşındığı, bunun da belirli bir uygunsuzluğa yol açtığı, dava dışı …’nun kendi operasyonu planlamasından dolayı bunun belli bir gecikmeye yol açtığının söylenebileceği, dolaysı ile taşımanın ayıplı bir şekilde gerçekleştiğinin değerlendirildiği, gecikme ve uygunsuzluktan dava dışı fiili taşıyıcı …’nun sorumluluğu kabul ettiği ve zarar varsa tazmin edileceğini bildirdiği, dava konusu ihtilafta, geç teslimden kaynaklı davacı tarafça üçüncü kişiye ödenen bedelin mahsubu koşullarının oluşmadığı, davacının gecikme zararı sabit olmaksızın rızai olarak ödediği bedeli davalı yana yansıtamayacağı, Montreal Konvansiyonu m.31 gereği gecikme zararının somut olarak 21 gün içinde gereği gibi bildirilmediği, bu sürenin hak düşürücü mahiyette olduğu da gözetilerek, bun süreden sonra, taşıma sürecinde meydana geldiği iddia edilen gecikme zararının sabit olmadığı ve tazmin talebinde bulunulamayacağı, davacı tarafın icra tehdidi altında ödediği, bakiye navlun bedelinin istirdadı koşullarının oluşmadığının değerlendirildiği, sayın mahkemece iade faturası ve faturaların ticari kayıtlara alınması hususlarına dayanarak aksi kanaate varması bakımından hukuki niteleme, takdir ve değerlendirmenin yüce mahkemeye ait olacağı kanaatine varıldığını bildirdiği görülmüştür.
Mahkememizin 11/04/2023 tarihli ara kararı gereği, taraf defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılıp, alının kök rapor ile taraf iddia ve savunmaları da değerlendirilerek, davaya konu 2.500 USD’lik faturanın taraf defterlerinde kayıtlı olup olmadığı kayıtlı ise hangi tarihte kayıtlı olduğunun tarafların kök raporda yapmış olduğu itirazlarda irdelenerek özellikle gecikme zararına ilişkin olarak süresi içerisinde ihbarda bulunulup bulunulmadığına dair rapor alınmasına karar verilerek, Bilirkişiler Mali Müşavir bilirkişi …ve daha önceden rapor alınan taşıma uzmanı bilirkişi…’in 03/08/2023 tarihli raporunda davacı …A.Ş.’nin 2021 ve 2022 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yaptırılmış olduğu, davaya konu 23/11/2021 tarihli … 169 numaralı 2.500 USD tutarındaki navlun iade bedeli faturasının davacı … A.Ş. tarafından fatura tarihi olan 23/11/2021 tarihinde … A.Ş.’ye olan ticari borçların izlendiği … nolu cari hesaba kaydedildiği, davacı …A.Ş. tarafından yapılan kayıtlara göre 27/10/2021 tarihli … nolu ve 9.430 USD tutarındaki faturaya istinaden davalı …A.Ş.’ye 03/11/2021 tarihinde 6.930 USD ödeme yapıldığı, geç teslim nedeniyle … firması tarafından 03/11/2021 tarihli … nolu ve 2.500 USD tutarında … A.Ş. adına kesilen geç teslim faturasına istinaden … A.Ş. adına 23/11/2021 tarihli … nolu 2.500 USD tutarında fatura kesildiği ve aynı tarihte bu bedelin … A.Ş.’ye olan ticari borçların izlendiği …nolu cari hesaptan mahsup edildiği, 31/12/2021 tarihi itibariyle …A.Ş.’ye olan ticari borçların izlendiği 320.02.A060 nolu cari hesabın bakiyesinin sıfırladığı, dolayısıyla 31/12/2021 tarihi itibariyle …A.Ş.’nin…A.Ş.’ye herhangi bir borcunun kalmadığı, davalı … A.Ş.’nin 2021 ve 2022 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yaptırılmış olduğu, davaya konu 23/11/2021 tarihli … 169 numaralı 2.500 USD tutarındaki navlun iade bedeli faturasının davalı … A.Ş. tarafından fatura tarihi olan 23/11/2021 tarihinde kayıtlara alındığı, bu faturanın davacı … A.Ş.’den olan ticari alacakların izlendiği … nolu cari hesaba ters kayıt yapılarak alacaktan mahsup edildiği, bu kayıt sonucunda 31/12/2021 tarihi itibariyle cari hesap özetinde davalı …A.Ş.’nin davacı …A.Ş.’den herhangi bir alacağının kalmadığı, davacının 2.500 USD zarar yansıtma faturası bakımından, yansıtma hakkının sabit olmadığı; ancak davacının zarar yansıtma faturasının davalı yan ticari defterlerinde kaydedilmiş olduğu, davalının ticari defterlerine kaydettiği yansıtma faturasının davalı navlun alacağından takas ve mahsup ile bakiye alacağı kalmamasına karşın, davalının navlun alacağından bakiye şeklinde icra baskısı altında 2.500 USD davalının tahsil ettiği miktarı iade etmesi gerektiği kanaatine varıldığını bildirdiği görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; …numaralı taşıma senedine göre, göndereni …Tic. A.Ş., gönderileni …Ltd., fiili taşıyıcısı …, hava kargo taşıma işleri organize edeni …A.Ş. (davalı) hava kargo acentesi … olan toplam 9 kap, 1.680,00 kg olan emtia 4.450 kg chargeable weight-hesaplama kütlesi kg ile taşımaya alınmış; … tarihli seferle taşıma, Özel menfaat olmaksızın ve özel gümrük kıymeti belirtmeksizin taşıma, (… kayıtlı), Navlun gönderen ödemeli-prepaid şartlarında yapılan taşımanın tam ve eksiksiz yapıldığının taraflar arasında ihtilafsız olduğu, davacının, dava dışı yük ilgilisinden aldığı taşıma işini … Lojistik olarak üstlendiği, bu işi davalı … firmasına verdiği, … firmasının da … firması üzerinden … ile organize ettiği, davacının 9.430,00 EURO navlun faturasını aldığı, ancak bunun 2.500 USD kısmını ödemediği, ödememek için “iade faturası” tanzim ederek takas-mahsup talep ettiği, bunun sebebi olarak da kendisinin katlandığı gecikme kaynaklı zararı gösterdiği, taşımanın 16.10.2021 tarihli AWB ile yapıldığı ve davalı … Konteyner firmasının davacı … Lojistik firmaısna 27.10.2021 tarihli 9.430,00 USD bedelli navlun faturasını taşıma senedi referanslı olarak düzenlediğine göre, en geç taşımanın 27.10.2021 tarihinde tamamlandığının kabul edilmesi gerektiği, bu tarihin de 16.10.2021 tarihine göre belirli bir gecikmeye işaret ettiği gibi, taraflar arası mail yazışmalarının da gecikmeyi gösterdiği, gecikmenin esasen fiili taşıyıcı …’nun yükleme ve taşıma planlamasından kaynaklı olduğu, nitekim dava dışı … tarihli mailinde açıkça “kargonun 2 kabının …operasyonel nedenden sevk edilmemiş…” olduğunu bildirdiği , ayrıca zarar varsa tazmin edileceğinin bildirildiği, davacının, 21.10.2021 tarihli mailinde, 16.10.2021 tarihinde 9 palet yük için taşıma anlaşmasına karşın, 7 palet gittiği, 2 paletin gitmediği, bu nedenle alıcının 2 paleti beklemek durumunda kaldığı, ek masrafları olacağı, bunu davalı yana yansıtacağını bildirdiği, davaya konu 23/11/2021 tarihli … numaralı 2.500 USD tutarındaki navlun iade bedeli faturasının davalı … A.Ş. tarafından fatura tarihi olan 23/11/2021 tarihinde kayıtlara alındığı, bu faturanın davacı …A.Ş.’den olan ticari alacakların izlendiği … nolu cari hesaba ters kayıt yapılarak alacaktan mahsup edildiği, bu kayıt sonucunda 31/12/2021 tarihi itibariyle cari hesap özetinde davalı …A.Ş.’nin davacı … A.Ş.’den herhangi bir alacağının kalmadığının anlaşıldığı, buna göre davacının 2.500 USD zarar yansıtma faturası bakımından, yansıtma hakkının sabit olmadığı taşıma uzmanı bilirkişi tarafından tespit edilmiş ise de, davacının zarar yansıtma faturasının davalı yan ticari defterlerinde kaydedilmiş olduğu gözetildiğinde davalının ticari defterlerine kaydettiği yansıtma faturasının davalı navlun alacağından takas ve mahsup ile bakiye alacağı kalmamasına karşın, davalının navlun alacağından bakiye şeklinde icra baskısı altında 2.500 USD davalının tahsil ettiği miktarı iade etmesi gerektiği kanaatine varılarak davanın kabulü ile 49.166,00-TL’nin 17/05/2022 tarihinden itibaren ticari temerrüt faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulüne,
2-49.166,00-TL’nin 17/05/2022 tarihinden itibaren ticari temerrüt faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 3.358,52 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 839,64 TL harçtan mahsubu ile bakiye ‬‬2.518,88 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat iadesine,
4-Davacı tarafından yatırılan 839,64 TL peşin harç ile 80,70 TL başvuru harcından oluşan toplam 920,34‬ TL bedelinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; posta, tebligat müzekkere ve bilirkişi ücretlerinden oluşan toplam 4.762‬,00 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 17.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
8-Arabuluculuk ücreti olan 1.560,00 TL bedelin davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
9-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca derhal yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/10/2023

Katip
e-imzalı

Hakim
e-imzalı