Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/555 Esas
KARAR NO : 2022/496

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
DAVA TARİHİ : 30/07/2022
KARAR TARİHİ : 02/08/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasında,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile müvekkili şirketin keşidecisi olduğu, … Bankası … Şubesine ait Çek Hesap No:…, hesap no:… olan … çek numaralı 30/07/2022 keşide tarihli 48.000 TL bedelli, … çek numaralı 18/08/2022 keşide tarihli 48.000 TL bedelli, … çek numaralı 27/08/2022 keşide tarihli 48.000 TL bedelli, … çek numaralı 10/09/2022 keşide tarihli 48.000 TL bedelli, … çek numaralı 20/08/2022 keşide tarihli 50.000 TL bedelli, … çek numaralı 03/09/2022 keşide tarihli 55.000 TL bedelli ve … çek numaralı 24/09/2022 keşide tarihli 55.000 TL bedelli çekleri … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye tekstil ürünleri almak için verdiğini, ancak anlaşma konusu tekstil ürünlerinin zamanında teslim edilmediğini, davalı taraf ile yapılan telefon görüşmeleri neticesinde de olumlu sonuç alınamadığını beyan ile müvekkilinin ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önlenmesi, özellikle çeklerin kötüniyetli üçüncü kişilerin eline geçmesi ihtimali bakımından, müvekkilin dolandırılarak ve güveni kötüye kullanılarak elinden alınan 7 adet çekin ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve nihayetinde davalarının kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELLİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, dava, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1. maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir.
Türk Ticaret Kanununun 645-849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651-653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661-669.maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır.
TTK nun 757-765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı. maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s. maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtiliği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK nun 818/s. maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyetinin olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir ve yahut hamile karşı menfi tespit davası ve yahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir.
Yukarıda belirtildiği üzere keşidecesinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı da bulunmamaktadır. Keşideci; kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde TTK nun 790-792. maddelerin uyarınca hasım gösterip, borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahiptir.
Yargıtay 11. HD nin 2014/6648 Esas 2014/12228 Karar sayılı ilamında “Dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK nun 651. maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamil açabilir, keşideci açamaz” denilmektedir. Daire başka bir kararında ise ” Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline karar verilmiş ise de keşideci, çekin kaybolması, çalınması gibi zayi nedenine dayanarak iptal davası açamaz.” şeklinde aynı doğrultuda içtihatta bulunmuştur.
Dosya kapsamı incelendiğinde; dava konusu edilen çeklerin keşidecesinin davacı şirket olduğu, davacının keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmesine karşın, keşidecisinin çek iptali davasının ikame edemeyeceği belirlenmiş olup; öte yandan hamili belli olan bir çeke ilişkin olarak lehtara husumet yöneltilerek ancak menfi tespit veya istirdat davası açılabileceği, HMK 320. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde araştırmayı ve davacının duruşmada bizzat dinlenmesini gerektirir başkaca bir hususun olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde tensiben karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden tahsiline yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 345. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize sunulacak yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere tensiben karar verildi.02/08/2022

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”