Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/286 Esas
KARAR NO : 2023/425

DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 20/04/2022
KARAR TARİHİ : 24/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili sunduğu dava dilekçesi ile; … A.Ş. ile … Ltd. Şti. arasında 07.01.2020 tarihinde … ve 12.01.2021 tarihinde Zeyilname imzalandığını, …A.Ş.’nin madeni yağ üretim ve pazarlama faaliyetine ilişkin tüm malvarlığı ile hak ve alacakları; kısmi bölünme işlemi neticesinde kurulan …A.Ş.’ne devredildiğini, kısmi bölünme işlemi …A.Ş.’nin 15.04.2021 tarihli genel kurul kararı ile onaylandığını ve 30.04.2021 tarihinde … Ticaret Sicilinde tescil edildiğini, bu kapsamda Madeni Yağ Bayilik Anlaşması ve ekleri müvekkil … A.Ş.’ne devredildiğini, müvekkil şirket tarafından keşide edilen … 26. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarı ile davalının Anlaşmaya riayet etmesi ve düzenli şekilde ürün ikmal etmesi gerektiği ihtar edildiğini, davalı tarafından müvekkil şirkete ürün alınmayacağının bildirildiğini, davalı tarafın yukarıda anılan kabul ve taahhütlerine rağmen düzenli şekilde ürün ikmal etmediğini ve borçlarını vadesinde ödemediğini, anlaşmayı ihlal ettiğini, bu nedenle müvekkil tarafından haklı nedenle feshedildiğini, anlaşma kapsamında iadesi gereken 309.682,00 TL tutarındaki satış teşvik prim bedeli ve hesaplanan 124.024,00 TL fark tazminatının en geç 7 (yedi) gün içerisinde ödenmesi ihtar edildiğini, ancak ödenmediğini, toplam 125.105,83 TL’nin tahsili için … 1. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasından davalı aleyhine ilamsız icra takibi başlatıldığını, icra takibinin borçlunun haksız itirazı nedeniyle durduğunu belirterek … 1. İcra Müdürlüğü’nün…E. sayılı dosyasına davalı tarafından yapılan haksız ve kötü niyetli itirazlarının iptaline, takibin devamına ve davalının takip tutarının % 20’sinden aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında; yetkili mahkemenin … Ticaret Mahkemesi olduğunu, davacı tarafından açılan davanın tamamen haksız ve hukuka aykırı olduğunu, reddi gerektiğini, davacı ile müvekkil arasında yağ alma sözleşmesi yapıldığını, sözleşme imzalandıktan sonra bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de COVİD 19 nedeniyle kapanmalar olduğunu, müvekkilinin de işyerinin aylarca kapalı kaldığını, dolayısıyla öngörülemeyen pandemi nedeniyle müvekkili açısından mücbir sebep oluşturduğunu, pandemi nedeniyle bir yandan müvekkilinin iş hacmi düştüğünü, diğer yandan da davacı tarafından sözleşme hakimiyeti tek taraflı kötüye kullanarak yağın litre fiyatını fahiş bir şekilde artırarak piyasanın iki katı fiyatına vermeye çalıştığını, fahiş fiyatlarla müvekkiline mal satmaya çalışıldığını belirterek yetkisiz mahkemede açılan davanın yetki yönünden reddine, davacı tarafından açılan haksız ve hukuka aykırı olarak açılan davanın reddine, davacının %20 ‘den aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ve dosya incelenerek davacının davalıdan takip tarihi itibariyle alacaklı olup olmadığı varsa miktarının nelerden ibaret ve ne kadar olduğu konusunda rapor alınmak üzere dosyanın bilirkişiye tevdi edildiği, bilirkişinin mahkememize sunduğu 06/04/2023 tarihli raporunda;
Davacı şirketin, 2020,2021 ve 2022 yıllarında E.DEFTER uygulamasında olduğu,T.C. Maliye Bakanlığının (1) Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğine göre; Gerçek ve Tüzel kişiler için “Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçecektir.” hükmü bulunmaktadır. Aynı tebliğe göre, Gerçek ve Tüzel kişiler için “Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin son ayının beratının alınması kapanış onayı yerine geçecektir.” Hükmü bulunmaktadır. Buna göre şirketin 2020,2021,2022 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdikleri yasal süresinde yaptırılmış olduğu ve usulüne uygun tutulduğu görülmüştür. HMK 222./2 maddesi kapsamındaki koşulları taşıdığı belirlenmiştir.
Davalı tarafın 2020 yılı yevmiye defterinin yasal sürede açılış ve kapanış tasdiki mevcut olduğu, envanter defterinin yasal sürede açılış tasdiki mevcut olduğu, kebir defterinin noter tasdikinin yaptırılmadığı bilgisi verilmiş 2020 defterlerinin TTK hükümleri uyarınca usulüne uygun tutulmadığı kabul edilmiştir.2021,2022 yılı ticari defterlerinin 6102 SY 64.md.sinin 3.fıkrası son cümlesi kapsamında 06 Haziran 2013 Tarihli Resmi Gazete Sayı: 28669 ile yapılan değişikliğin 15/a md.si kapsamında tasdiklerinin süresi içersinde yapıldığı, HMK 222./2 maddesi kapsamındaki koşulları taşıdığı belirlenmiştir.
Davacı Sunulan Kayıtları uyarınca tespit edilenler; davacı tarafından davalıya ilişkin … müşteri nolu … hesabının sunmuş olup incelendiğinde, Davacı tarafından 11.2.2020 tarihinde 400.000 TL avans primi ödemesi yapılarak davalı borcu olarak kayıtlandığı, 17.01.2020 tarih ile 05.07.2021 tarihleri arasında ürün satışına ilişkin tanzim toplam 393.005,61 TL tutarındaki faturalarının davalı borcu olarak kayıtlandığı ve yine 638,76 TL Gekap Yansıtma faturasının davalı borcu olarak kaydedildiği, yine davacı tarafından 27.12.2021 tarihinde “tanzim ettiği 124.024,00 TL tutarındaki faturanın davalı borcu olarak kaydedildiği, karşılığında davalı tarafından davacıya yapılan havale ödemeleri, … masrafı, davalı satış primleri toplamı 455.540,28 TL’nin davalı alacağı olarak kaydedildiği, ayrıca 17.01.2022 tarihinde 339.000 TL nin davalı alacağı olarak kayıtlanması neticesinde takip tarihi itibariyle davacı kayıtlarında 123.128,19 TL davalı borcu mevcut olduğu görülmüştür.
Davalının Sunulan Kayıtları Uyarınca Tespit Edilenler: davalı tarafından davacıya ilişkin … Petrolleri hesabını ve … hesaplarını sunmuş olup incelendiğinde, Davacının vermiş olduğu 400.000 TL tutarında ödemenin davacı alacağı olarak kaydedildiği, 2020 yılı içerisinde davacının faturaları , davalı ödemeleri ve faturaları ,mahsup kayıtları neticesinde 2020 yıl sonunda 349.699,49 TL davacı alacağının 2021 yılına devrettiği,
2021 yılında… Petrolleri hesabında , 17.01.2021 tarihinde Tem.Mekt. ile ödeme 339.000 TL ‘nin davacı borcu olarak kayıtlandığı, davacı faturası, davalı iade ve ödeme kayıtları ile… hesaba virman kayıtları ile hesabın kapatıldığı,
… hesabında, … hesabında virman edilen tutar ile birlikte davacı faturası ve davalı ödeme kayıtları neticesinde 2021 yıl sonunda borç alacak kalmadığı hususları belirlenmiştir.
Taraf Kayıtlarındaki Farklılıklara İlişkin Tespitler: Davacı kayıtları uyarınca davalı tarafın 123.128,19 TL borçlu olduğu, davalı kayıtlarında ise davacıya ilişkin borç alacak bakiyesi olmadığı görülmüştür. Davacının 2020 yılında tanzim ettiği 26.495,99 TL tutarındaki faturanın davalıda 24.912,16 TL olarak kayıtlanması, davacı kayıtlarında davalı lehine olan … masraflarının davalıda kayıtlı olmaması, davalıda davacı lehine kayıtlı teminat mektubu komisyon bedelinin davacıda kayıtlı olmaması nedeniyle taraf kayıtlarında davalı lehine (-)895,91 TL toplam fark olduğu, taraf kayıtları arasındaki asıl farkın en son davacının tazminat bedeli 124.024,00 TL tutarın davalıda kayıtlı olmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Davalının Fark Tazmin faturası dışında kalan ticari ilişki kapsamında davalının davacıdan 895,81 TL alacaklı kaldığı taraf kayıtları kapsamında tespit edilmiştir.
Davalının Alımlarına İlişkin: Davacı tarafından davalının alımlarına ilişkin fatura kayıtlarını sunmuş olup, sunulanlar uyarınca 2020 yılında 9.173 lt ve 2021 yılında 4.368 lt olmak üzere toplam 13.541 lt alım olduğu hesaplanmıştır. Davalının son alımının 05.07.2021 tarihi olduğu görülmüştür.
Sözleşme ve Zeyilname hesaplamaya ilişkin belirlemeler kapsamında eksik alımlara ilişkin iadesi Teşvik prim avansı 309.712,11 TL olarak hesaplanmıştır.
Sözleşme ilgili maddesinin 7. sayfa 2. paragraf kapsamında fark tazminatına ilişkin davacının kabulünde olan kredi faiz oranları esas alınarak fark 121.773,42 TL hesaplanmıştır.
Mahkemece tazmin tutarının tamamının talep edebileceği yönünde kanaat oluşması halinde takip tarihi itibariyle borcun tespiti: Davalının Fark Tazmin faturası dışında kalan ticari ilişki kapsamında 895,81 TL alacaklı kaldığı kayıtlar kapsamında tespit edilmiş olup Tazmin faturasının kabulü halinde takip tarihi itibariyle 120.877,61 TL davalı borcu olduğu hesaplanmıştır .
Faiz : Davacı tarafından fesih ihtarından fark tazminatı talebinde bulunduğu ihtar tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde ödenmesinin ihtar edildiği mevcut olup, ihtarnamenin tebliğ tarihinden dosyada mevcut uyap çıktıları kapsamında takip tarihine kadar faiz 3095 s.y. 2/2 kapsamında 1.982,06 TL olarak hesaplanmış olup , davacı 1.977,64 TL talep etmiştir.
Davacının talep ettiği fark tazmin tutarının davalının iktisaden mahvına sebep olup olmayacağına ilişkin, davalının sunulan 2020 ve 2021 yılı mali tabloları incelendiğinde, şirketin 2021 yıl sonunda mevcutları 1.742.407,46 TL olmakla birlikte buna mukabil 1.510.173,42 TL borcu mevcut olduğu, 2021 sonu itibariyle özvarlığının 232.234,04 TL olduğu tespit edilmiştir. Şirketin kayıtlı sermayesinin 50.000 TL olduğu belirlenmiştir.
Şirketin mali tabloları uyarınca talep edilen 121.773,42 TL fark tazmin tutarının şirketin özvarlığının yarısına tekabül ettiği ve kayıtlı sermayesinin 2,5 katı olduğu, davalının iktisaden mahvına sebep olacağı tespit edilmiş olup, fark tazmin tutarının tenkisinde nihai takdir Sayın Mahkemeye aittir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava: akaryakıt bayiliği sözleşmesi ve ihtarnamelere dayalı alacağın icra takibine konulması üzerine borca ve ferilerine itiraz üzerine açılan itirazın iptali davasıdır.
Dosya, icra dosyası, davacı ve davalı kayıtları, sözleşme, zeyilname ihtarname ve dosya içeriği incelenmiş olup, davacı kayıtları uyarınca davalı tarafın 123.128,19 TL borçlu olduğu, davalı kayıtlarında ise davacıya ilişkin borç alacak bakiyesi olmadığı, taraf kayıtlarındaki farkın davacının tanzim ettiği 124.024 TL tutarındaki tazmin faturasından ve davalı lehine oluşan farktan oluştuğu, taraflar arasında akdedilen 5 yıl süreli 07.01.2020 tarihli … A.Ş. Bayilik Anlaşmasının (Madeni Yağ) ve taraflarca akdedilen Zeyilnamenin 30.12.2021 tarihli ihtar ile davacı tarafından feshedildiği, sözleşme ve Zeyilname kapsamında teşvik priminin iadesine ilişkin eksik alımlara ve buna bağlı sözleşmenin ilgili maddesi uyarınca fark tazmin bedeli 121.773,42 TL olarak hesaplanmış olup, cari hesaptaki 895,81 TL davalı alacağının düşümü ile davacının takip tarihi itibariyle 120.877,61 TL alacaklı olacağı, faiz hesabının da ihtarname kapsamında taleple bağlı 1.977,24 TL olacağı hükme elverişli teknik heyet raporundan anlaşılmakla bu mali tespitler dikkate alındığında davalı tarafın Bayilik Anlaşması ve Zeyilname ile kabul ettiği taahhütlerine rağmen düzenli şekilde ürün ikmal etmeyerek ve borçlarını vadesinde ödemeyerek anlaşmayı ihlal etmesi nedeniyle Bayilik Anlaşmasının davacı şirket tarafından haklı nedenle feshedildiği kanaatine mahkememizce varılmakla Bayilik Anlaşmasının feshi neticesinde anlaşma kapsamında iadesi gereken satış teşvik prim bedeli ve fark tazminatının davacı şirkete ödenmesi gerektiği anlaşıldığından davanın kısmen kabulü ile takibin 120.877,61 TL asıl alacak ve 1.977,64 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 122.855,25 TL üzerinden devamına, asıl alacak 120.877,61 TL ye takip tarihinden itibaren yıllık %15,75 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine, alacak likid ve belirlenebilir olduğundan kabul edilen alacak miktarı üzerinden hesaplanan % 20 oranındaki 24.571,05 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Davacının talep ettiği tazmin bedelinin davalının iktisaden mahvına sebep olup olmayacağına ilişkin davalı mali tabloları incelendiğinde, fark tazmin talebinin davalının iktisaden mahvına sebep olacağı şeklinde bilirkişi görüşü beyan edilmiş ise de; davaya konu alacak talebinin Anlaşmanın 5. maddesine istinaden davalıya peşin ödenen satış teşvik prim bedelinin iadesi halinde ödenmesi gereken fark tazminatından kaynaklandığı, Anlaşmanın 5. maddesinde Fark Tazminatının “Taraflar, işbu Anlaşma’nın imza tarihi itibari ile Bayi’ye peşin ödenmiş satış prim avansı meblağının iadesini gerektiren durumlarda, iade edilecek TL bedele ilave olarak, peşin ödemenin yapıldığı tarih ile iadenin yapılması gereken tarihteki TCMB faiz oranı dikkate alınarak, oluşan fark kadar fark tazminatı ödenmesi hususunda mutabık kalmışlardır.” şeklinde düzenlendiği, bu hükmün cezai şart niteliğinde olmadığı, sözleşmede belirlenen hüküm gereğince davalıya ödenen peşin satış teşvik prim bedelinin iadesi halinde, prim bedelinin peşin ödenmesi nedeniyle iade tarihine göre enflasyon nedeniyle paranın değer kaybını önlemek amaçlı getirilen paranın geri ödeme anındaki ödeme şekline ilişkin taraflarca belirlenen denkleştirici adalete dayalı sebepsiz zenginleşmeyi amaçlayan bir hüküm olduğu kanaatine varılmış olup cezai şart olarak nitelendirilse dahi 122.855,25 TL tutarındaki borç miktarı, davalının 2021 sonu itibariyle özvarlığının 232.234,04 TL olduğu yönündeki mali tespit uyarınca davalının ekonomik mahvına neden olmayacaktır.
Davalı, pandemi nedeniyle mücbir sebep oluştuğunu iddia etmiş ise de dava konusu işin madeni yağ alımı olduğu, sektöre ilişkin kapalılık kararı alındığına dair herhangi bir belgenin dosyaya sunulmadığı, kaldı ki davacı talebinin davalıya peşin verilen satış teşvik prim bedeline ilişkin fark tazminatı olduğu gözetildiğinde bu iddianın bu davada dinlenilmesi mümkün değildir.
Davalı, fahiş fiyatlandırmaya yönelik itirazda bulunmuş ise de taraflar arasındaki e-mail yazışmaları incelendiğinde, davacı şirket adına yazışma yapan kişinin sözleşmedeki hükümler kapsamında davalı ile yazışmalar yaptığı, sözleşmelerde ahde vefa ilkesi asıl olmakla sözleşme hükümlerine göre yazışma yapılması hakim durumun kötüye kullanıldığı anlamına gelmeyecektir.
Davalıya satışı yapılan ürünlerin taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olarak belirlendiği hususu ile davalı tarafın fark tazmin faturası dışında düzenlenen faturaları davalının ticari kayıtlarına aldığı mali rapordaki tespitlerden anlaşılmakla davalının fiyatlandırmaya yönelik itirazı yerinde görülmemiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile takibin 120.877,61 TL asıl alacak ve 1.977,64 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 122.855,25 TL üzerinden devamına, asıl alacak 120.877,61 TL ye takip tarihinden itibaren yıllık %15,75 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine, %20 oranındaki 24.571,05 icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Yasası’na göre alınması gereken 8.392,24 TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 1.510,97 TL harcın mahsubu ile bakiye 6.881,27 TL’nin davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 1.510,97 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 19.428,29 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Red edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 2.250,58 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından sarf edilen toplam 5.419,50 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesaplanan 5.322 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından sarf edilen 500 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesaplanan 9,00 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
8-Arabuluculuk ücreti olan 1.560 TL’nin davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak 1.531,94 TL’nin davalıdan, 28,06 TL’nin davacıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
9-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/05/2023

Katip
e-imzalıdır

Hakim
e-imzalıdır