Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/735 Esas
KARAR NO : 2023/755

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/03/2020
KARAR TARİHİ : 19/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili şirket ile davalı şirket arasında ticari ilişkinin 2016 yılında başladığı ve 2019 yılı Ekim ayında sona erdiğini, davalı şirketin acenteler ile seyahat ürün tedarikçileri arasında ilişkiyi sağlayan online satış platformu olarak hizmet verdiğini, müvekkili şirketin de davalı şirketin sağladığı online hizmeti kullanarak müşterilerine sağladığı uçak bileti, konaklama gibi seyahat ürünlerini davalı şirketten satın alarak müşterilerine ulaştırdığını, aralarındaki ticari ilişkiye istinaden yapılan ödemelerin, davalı şirkete yapılan havalelerin ve teminat niteliğinde haiz ileri tarihli muhtemel cari hesap teminatı olarak çeklerin verildiğini, bunun karşılığı olarak da davalı şirketin müvekkili şirkete faturalar kestiğini, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında ticari ilişkinin 2019 yılı Ekim oyunda sona erdiğini, aralarındaki cari hesabın kapatıldığını, davalı şirket tarafından kesilen faturalar ile müvekkili şirket tarafından yapılan ödemelerin arasında büyük farklar olduğunu, müvekkili şirket tarafından davalı şirkete verilmiş olan müvekkili şirketin … Bankası …Şubesine ait … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli, … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli, … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli çeklerin tamamının karşılıksız olduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirketin davalı şirket ile arasındaki ticari ilişkiye istinaden çek teslimlerinden ve almadığı hizmet bedellerinden dolayı davalı şirketten 628.911,09 TL alacaklı olduğu ve 600.000,00 TL bedelli çeklerin tamamının karşılıksız çıktığını, müvekkili şirketin davalı şirketten söz konusu çek bedellerinden hariç olmak üzere 28.911,09 TL alacaklı olduğundan 28.911,09 TL’nin davalı şirketten alınarak müvekkili şirkete ticari faizi ile ödenmesine karar verilmesinin gerektiğini, davaya konu çeklerden ödeme günü yakın olan … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli çek için … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyası ile ihtiyati tedbir kararı alındığını, … tarihli karar ile davaya konu çeklerden… tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli çek için 2 hafta süre ile davaya konu çek bedellerinin ödenmemesine ve icra takiplerinin durdurulmasına ilişkin olduğunu, dava konusu …tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli çek yönünden … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin… D. İş sayılı dosyası ile verilen tedbir kararının verilecek karar kesinleşinceye kadar devamına karar verilmesini, dava konusu … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli ve … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli çekler yönünden verilecek karar kesinleşinceye kadar ihtiyati tedbir kararı verilmesini, bu nedenlerle dava konusu … tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli …tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bedelli ve… tarihli … seri numaralı 200.000,00 TL bsedelli çeklerin iptaline karar verilmesini, müvekkili şirketin davalı şirkete borçlu olmadığının tespitini, müvekkili şirketin davalı şirketten söz konusu çek bedellerinden hariç olmak üzere 28.911,09 TL alacaklı olduğundan 28.911,09 TL’nin davalı şirketten alınarak müvekkiline ticari faizi ile ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı… A.Ş. Vekilinin cevap dilekçesinde özetle: Davacı … Şti. ile (“…”) müvekkili arasında 13.04.2016 tarihinde imzalanan distribütörlük sözleşmesinin 15. maddesine göre sözleşmeden kaynaklanan veya sözleşme hakkında çıkan her türlü uyuşmazlık veya talepte İstanbul Mahkeme ve İcra Dairelerinin yetkili kılındığını, bu sebeple yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacı … Şti. ile müvekkili arasında 13.04.2016 tarihinde distribütörlük sözleşmesi imzalandığını, Sözleşme ile … müvekkilin sistemini kullanarak bu sistem üzerinden nihai tüketicilere uçak bileti, otel konaklama ve diğer turistik hizmetlerin satış ve rezervasyon hizmetlerini sağladığını, taraflar arasında ticari ilişki gereğince Sözleşme’nin 8.15’i maddesinde de belirtildiği üzere, müvekkilce …’e, …’in … sistemi üzerinden yaptığı tüm satışların bedeli oranında bir fatura düzenleneceğini, daha sonra …, söz konusu satışlardan kazandığı komisyon bedellerini KDV oranlarını da dikkate alarak “Komisyon Bedeli” adı altında …’ye fatura edeceğini, davacının tek taraflı ticari defterlerine dayanarak yaptırmış olduğu bilirkişi incelemesinin herhangi bir bağlayıcılığı bulunmadığını, zira davacının ticari defterlerindeki kayıtları ile müvekkilin kayıtlarının birbiriyle uyuşmadığını, aslen müvekkilin davacıdan alacaklı olduğunu, davacı kayıtlarında … numaralı ve … numaralı toplam 6.300,96 TL tutarında komisyon faturası gözükmesine rağmen bu komisyon faturalarının müvekkil şirkete tebliğ edilmediğini, faturaların tebliğ edilmesi durumunda itiraz hakkının saklı kalması kaydıyla müvekkile gönderilmeyen komisyon faturalarına istinaden müvekkilden herhangi bir alacak iddiasında bulunmasının mümkün olmadığını, cari hesaplardan da görüleceği üzere zaman zaman müvekkil tarafından da davacıya çek ciro edilerek verildiğini, taraflar arasında alınan / verilen çeklerin ve cari hesaptaki diğer kalemlerin incelenmesi neticesinde davacının aslında taraflar arasındaki ticari ilişkiyi defterlerine olması gerektiği şekilde işlemediği, söz konusu ilişkiyi olduğu gibi işlemiş olsaydı davacının müvekkile borçlu olduğunun açıkça görüleceğini, taraflar arasındaki distribütörlük sözleşmesi dışında ayrıca charter ilişkisi de bulunduğunu, bu işlemin yapılabilmesi için … tarafından davacıya şifre verildiğini ve charter satışlarına ilişkin ticari ilişki başladığını, … sözcüğü kiralama anlamına gelmekte olup … uçuş da uçak kiralayan tur firmaları ve seyahat acentelerinin düzenlediği uçuşlar olarak bilindiğini, bu sebeple davacının müvekkile, müvekkil de sisteminden tedarik ettiği charter ürünlerinden kaynaklanan 11.498.- USD tutarında da borcu bulunduğunu belirtmiş ve taraflar arasındaki distribütörlük sözleşmesinin 15. Maddesine göre huzurdaki ihtilaf açısından … Asliye Ticaret Mahkemeleri yetkili olduğundan mahkemenin yetkisizliğine ve yetkisizlik kararı sebebiyle … 4 Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı dosyasından ve mahkeme dosyasından verilen bütün ihtiyati tedbir kararlarının kaldırılmasını, aslen davacının müvekkile 32.065,08 TL + 11.498 USD borcu bulunmakta olduğundan usul ve yasaya aykırı davanın reddini, müvekkilin herhangi bir borcu olduğunu kabul etmemekle birlikte yapılan yargılama sonucunda davacının alacağının bulunduğuna kanaat getirilmesi durumunda müvekkilin alacağı ile davacının alacağı arasında gerekli takas ve mahsup işleminin yapılmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dosyanın yapılan incelemesinde; … 1 Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas, … Karar sayılı, 17/11/2020 tarihli yetkisizlik kararı ile dosyanın Mahkememize tevzi edildiği, yargılamaya Mahkememizin 2021/735 E.sayılı dosyası üzerinden devam olunduğu görülmüştür.
Mahkememizce verilen ara karar uyarınca … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak resen seçilecek bir mali müşavir bilirkişi vasıtasıyla davacının ve davalının ticari defterlerindeki kayıtlar incelenmek suretiyle davacının davalıya borçlu olup olmadığı, varsa miktarının nelerden ibaret olduğu konusunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup, ibraz edilen 08/04/2022 tarihli bilirkişi raporunda; davalının 2017-2018-2019 ve 2020 yıllarına ilişkin ticari defterleri yerinde incelendiğini, ibraz edilen ticari defterlerin e defter olduğu, e defter beratlarının usulüne uygun olarak ve yasal sürelerinde GİB’e gönderildiğini, defterlerin mali mevzuata uygun olarak tutulduğu, defter kayıtlarının birbirini doğruladığının anlaşıldığını, sonuç olarak davalının incelenen 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin ticari defterlerinin usulüne uygun olarak düzenlendiği, e defterlerin, e defter beratlarının zamanında GİB’e gönderildiği, bunun usulüne uygun yapıldığı, envanter defterlerinin noter tasdiklerinin zamanında yapıldığı, davalının ticari defter kayıtlarına göre dava tarihi olan 10/03/2020 tarihi itibariyle davacının davalıya 75.434,39 TL borçlu olduğu bildirilmiştir.
Mahkememizce talimat mahkemesince davacının ticari defterlerinin incelenmesi açısından davacıya herhangi bir tebligat yapılmadığı, talimatın gereklerinin yerine getirilmediği anlaşıldığından davacının ticari defterlerinin de incelenebilmesi açısından davacıya tebligat çıkartılarak defterlerinin belirlenen günde hazır etmesinin sağlanmasına, bu konuda talimat mahkemesine talimat yazılarak ve davalının da itirazları değerlendirilmek suretiyle önceki bilirkişiden ek rapor alınmasının istenilmesine dair karar verilmiş olup, ibraz edilen 18/07/2023 tarihli ek bilirkişi raporunda; davacının davalıya borçlu olup olmadığı, davalı ticari defter kayıtlarına göre dava tarihi olan 10/03/2020 tarihi itibariyle davacının davalıya 75.434,39 TL borçlu olduğu, ancak bu tutarın bir kısmının kur farkından kaynaklandığı, bir kısmının asıl borç olduğu, ancak ne kadarının kur farkından kaynaklanmadığının tespit edilmediği, davacının davalıdan 31/12/2019 tarihi itibariyle 628.911,09 TL alacaklı olduğu, bu tutarın verilen sipariş avansları hesabında izlendiği, davalının beyan ve kabulünde olan ve davada sözü edilen davacının davalıya verdiği … tarihli … seri numaralı 200.000 TL bedelli, … tarihli … seri numaralı 200.000 TL bedelli, … tarihli … seri numaralı 200.000 TL bedelli çekler toplamı olan 600.000 TL’nin davacının davalıdan olan 628.911,09 TL alacağından düşülmesi halinde davacının davalıdan 28.911,09 TL alacaklı olduğunun hesaplandığı bildirilmiştir.
Mahkememizce raporun hüküm vermeye elverişli olmadığı anlaşılmakla; davacı ve davalının 2016/2017/2018/2019 yılı ticari defterleri incelenmek suretiyle davalının 13/06/2016 tarihli sözleşmeden çharter ilişkisinden kaynaklanan alacağı olup olmadığı, taraflar arasında kur farkı uygulamasının teamül haline gelip gelmediği, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığının tespiti açısından … ATM ‘ne talimat yazılmasına, talimat mahkemesince resen seçilecek 2 mali müşavir bilirkişi ve havayolu taşıma sisteminde uzman sektörel bilirkişiye dosyanın tevdi edilerek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, ibraz edilen 08/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda; sektörel yönden yapılan inceleme sonucunda; Davalı kayıtlarına göre davalı … tarafından satışı geçekleştirilen davacı …’e ait charter uçak koltukları toplamının 13.458 USD olduğu, Bu satışlara istinaden davalı tarafından 13.218 USD ödeme yapıldığı, davacı tarafça satışlara ait herhangi bir fatura tanzim edilmediği, davalı tarafın yapmış olduğu listelenen ve bedelleri ödenen ürünlerin sahibinin davacı taraf olduğu,…. uçakları ilgili olarak, davalının davacıdan alacağı olduğunu iddia ettiği 11.498 USD’nin sadece fatura kesme borcu olduğu, mali yönden yapılan inceleme sonucunda; Tarafların 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait ticari defterlerinin noter onayları / e-defter beratlarının süresinde yapıldığı, e defterlerin kayıtlarının mali mevzuata uygun yapıldığı, defter kayıtlarının sahibi lehine delil özelliğine sahip olduğu kanaatine varıldığı, Davacı ve davalı tarafın defterlerinin kayıtları arasında birden çok farklı kayıtlar olduğu, bu farklılıkların raporda tablo olarak gösterildiği, taraflarca bu kayıtlara ait belge ibraz edilmediğinden tablolarda yazılı kayıtlara ait belgelerin dosyaya ibraz edilmesi gerektiği, Gerekli belgeler dosyaya ibraz edildikten sonra defter ve belgelerin tekrar incelenmesi ile taraflar arasındaki borç-alacak ilişkisine ait sonucun doğru olarak yapılmasının mümkün olabileceği bildirilmiştir.
Davacı ve davalının rapora karşı itirazların değerlendirmesi, davacının itiraz dilekçesinin ekinde sunmuş olduğu belgelerin ve davalının itiraz dilekçesine ekli sunduğu belgelerin değerlendirilmesi ve davalının 2020/2021/2022/2023 yılı ticari defterleri de incelenmek suretiyle borç alacak miktarının tespiti açısından önceki bilirkişilerden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, ibraz edilen 07/08/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda; bilirkişiler tarafından kök raporlarında bir değişiklik olmadığı bildirilmiştir.
Davacı ile davalı arasında davalı … sisteminin kullanılarak uçak bileti rezervasyonu, satışı, konaklama ve diğer turistik hizmet satışları konusunda sözleşme imzalandığı, davalı …’nin sözleşmede tek ülke distribürötürü , davacı …’nın da alt distribürötürü ,seyahat hizmetleri tedarikçilerinin de (…) olarak anıldığı, sözleşmenin 6.maddesinde; …’nin (pana) sözleşmeye uygun olarak İati’nin sistemi üzerinden satışını gerçekleştirdiği seyahat hizmetlerinin sistemde talep edildiği şekli ile toplam veya depozito bedellerinin vergileri ile birlikte seyahat hizmetinin alındığı para birimi üzerine …’e nakden ve defaten ödeyeceği … nin sistem üzerinden yapılan satışlarını Tüd tarafından belirlenen kredi limiti, nakit ön ödeme veya kredi karşı ile yapılacağının kabul ve taahhüt ettiği, ödemelerin cari hesap üzerinden mahsup edilerek veya …’nin kredi kartı ile yapılacağı, cari hesap ödemelerinden …’ye nakit ya da teminat mektubu karşılığı kredi açılacağı, teminat mektubunun vadesi dolduğunda yenileceği, kredi miktarının … tarafından yenileneceği, …’nin 15 günde bir …’ün belirleyeceği hesaba havale yaparak ödeme yapacağı, sözleşmenin 8.15.maddesinde; …’ün …’nin İati sistemi üzerinden yaptığmı tüm satışların bedelini …’ye fatura edeceği, …’nin de bu satışlardan kazanmış olduğu komisyonların bedelleri karşılığında Kdv oranlarını dikkate alarak komisyon bedelleri adı altında …’e komisyon faturası keseceği, satışların ve komisyon miktarlarının tespitinde İati sistemindeki kayıtların esas alınacağı düzenleme konusu yapılmıştır.
Davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşme kapsamında; davacı kiralamış olduğu veya uygun fiyat ile başka tür operatörlerinden tedarik etmiş olduğu uçak koltuklarını davalının sistemi üzerinden satışa sunmuş, davacı da bu koltukların satışını gerçekleştirmiştir. Davalı taraf da, bilet bedelini davacı tarafa ödemiştir. Davacı yapmış olduğu tüm satışların faturalarını düzenli olarak kesip, sözleşmenin 6.3 maddesi uyarınca davalı …’ye yollamadığından taraf kayıtları arasında uyumsuzluk çıkmıştır.
Davacının ve davalının ticari defter ve kayıtlarının yapılan incelemesinde; 18/11/2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan 628.911,09 TL alacaklı gözüktüğü, davalının incelenen ticari defterlerindeki kayıtlara göre; 10/03/2020 tarihi itibariyle davacının davalıya 75.434,39 TL borçlu gözüktüğü, her iki tarafın ticari defterlerindeki kayıtların birbiri ile uyuşmadığı, davacı kayıtlarında bulunan hizmet bedeli olarak davalının borçlandırılması hususuna ilişkin kayıtların alt belgelerinin davacı tarafından dosyaya ibraz edilmediği, bu durumda davacının iddiasını ispat edemediği hüküm vermeye elverişli, denetime açık son bilirkişi kök ve ek raporu ile anlaşıldığından ispat edilemeyen davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-İspat edilemeyen davanın reddine,
2-Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 269,85 TL’nin, peşin alınan 10.740,23 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 10. 470,38TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 94.047,55 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve davacıya iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341.maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.19/10/2023

Başkan …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Katip …
E-İMZALI

Bu belge 5070 sayılı kanun kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.