Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/496 Esas
KARAR NO : 2023/739

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/07/2021
KARAR TARİHİ : 18/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Davacının adresinde 25/12/2020 akşamında hırsızlık eylemi gerçekleştiğini, yaşanan bu hırsızlık sonucunda davacının kasasında bulunan imzalı imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çeki, bir miktar parası ve ziynet eşyaları çalındığını, hırsızlık olayı ile ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruştuma dosyası açılmış, hırsızlık eylemi ile ilgili bazı şüpheliler gözaltına alınmış ancak çekler ortaya çıkmadığını, savcılık soruşturmasının devam ettiğini, davacının elinde iken kaybolan, hamili/lehdarı bulunduğu çeklerle ilgili olarak … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas Sayılı dosyasıyla ve … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas sayılı dosyasından çek iptali davası açıldığını, dava dosyasına çek bedellerinin %15’i oranında teminat yatırılarak çeklere ilişkin ödemeden men yasağı kararı vermiş ve bu kararını ilgili bankalara müzekkere ile bildirdiğini, dava konusu çekin … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…Esas Sayılı dosyasından iptal davasına konu edildiğini, İhbar olunan …Tic. A.ş. Tarafından davacıya teslim edilen … A.Ş. … Şubesine ait … numaralı 31/05/2021 tarihli 7.500,00-TL bedelli çeke de ödemeden men kararı işlendiğini, davacı hamili/lehdarı olduğu çekler ticari ilişkisi olduğu diğer firmalara verilmek üzere cirolu ve imzasız bir şekilde kasasında muhafaza edilmekteyken kimliği belirsiz kişilerce çalındığını, dava konusu çek gerçek bir ticaret karşılığında ihbar olunan …Tic. A.ş.’den teslim alındığını, dava konusu çek üzerinde davacının imzasının olmamasının nedeni, ciro için kasada bekletiliyor olması gerektiğini, dava konusu çek davalı… A.ş. tarafından 31/05/2021 tarihinde bankaya ibraz edildiğini, çekin teslim eden ihbar olunan …Tic. A.ş. Ve Keşideci … ile davalılar arasında herhangi bir ticari ilişki olmadığını, dava konusu çek üzerinde davacının imzasının olmamasının nedeni, ciro için kasada bekletiliyor olması olduğunu, davacıdan sonra çek üzerinde ciro silsilesi bozulduğunu, davalı şirket de çek bakımından yetkili hamil sıfatına haiz olmadığını, çekin yetkili hamilinin davacı olduğunu, dava konusu çekin … 1. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından icra takibine konu edildiğini, davalı … A.Ş., davacının çalınan başka çeklerini icra takiplerine konu ettiğini, … 1. İcra … Esas, …. 9. İcra Müdürlüğünün …Esas, … 24. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından ihtiyati haciz/haciz vs işlemlerine konu ettiğini, bu çeklerle ilgili, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas, … 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas, … 20. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas ve … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas sayılı dosyasından da tarafımızca huzurdaki dava gibi dava açıldığını, daha önceden de davacının çalınan çekini alıp işleme koyan faktoring firmasının yine aynı müşterisinden, çalıntı olduğu başka bir çeki teslim alıp işleme koyması ağır kusur ve kötü niyet göstergesi olduğunu, yine davalı faktoring firmasına … 14. Noterliğinin… tarihli … numaralı ihtarnamesi gönderilerek, dava konusu çek dahil (ihtarnamede 29. Sırada) 41 adet çekin davacının elinden rızası dışında çıktığı, çeklerin elinde olması halinde iyi niyetli kabul edilmeyip, kötü niyetli kabul edileceği ihtar edildiğini, ayrıca ihtarnameden de anlaşılacağı üzere, Finansal Kiralama,… Ve Finansman Şirketleri Birliği Başkanlığına da ihtarname gönderilmiş ve ihtarnamenin diğer faktoring firmalarına da ulaşması sağlandığını, keza kamu kurumu statüsünde olan Başkanlık bu ihtarnameyi tüm üyelerine gönderdiğini, davacı tarafın bu ihtarname haricinde yazılı olarak çekler çalındıktan sonra da Başkanlığa bildirimde bulunulduğunu, davalı gibi oldukça güçlü, paradan para kazanan, finans konusunda tüm tedbirleri ve riskleri dikkate alması gereken bir firmanın sürekli olarak davacının çalınan çeklerini alıp işleme koyması, üstelik çekler üzerinde aynı mahkemenin (… 5 Asliye Ticaret… Esas) ödemeden men kararı olmasına ve kendisine ihtarname gönderilmesine rağmen bunu yapması basiretsiz davranıştır, ağır kusurlu bir hareket olduğunu, diğer davalılarla da davacının herhangi bir ticareti olmadığını, ticari defter ve kayıtlarımız incelendiğinde bu husus ortaya çıkacağını, çeki ciro ederek piyasaya süren tacir için asıl olan bu çeki bir ticaret karşılığında kullanmış olması gerektiğini, dava konusu çek incelendiğinde tüm cirantalarının tacir olduğu görüldüğünü, ticari ilişki kapsamında çeki aldıkları yasal karine olan davalıların bu çeki hangi ticaret karşılığında elde ettiklerini ortaya koymaları gerektiğini, davacının, … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasında davaya konu çek bakımından teminat yatırdığını, bu dava bakımından da teminat yatırılması ihtimalinde aynı çeke ilişkin mükerrer bir teminat söz konusu olacağını, … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde görülen yargılama kapsamında ticaret sicil gazetesinde ‘’davaya konu çekleri elinde bulunduranların ilk ilan tarihinden itibaren 3 ay içinde mahkemeye ibraz etmeleri aksi halde çekin iptaline karar verileceği hususu’’ ihtar olunduğunu, dolayısıyla halihazırda davalının bahse konu çek iptali davasına müdahil olması ve çek bakımından yetkili hamil olduğunu ispat etmesi gerektiğini, davalı çekin çalıntı olduğunu, çekle ilgili ödemeden men kararı olduğu bile bile çeki kötü niyetli olarak icra takibine konu ettiğini, çek üzerinde ödemeden men kararı olduğunu gören Faktoring firmasının bu çeki alması ve icra takibine konu etmesi basiretli bir tacirden beklenmeyecek davranış olduğunu, Faktoring firması gibi teslim aldığı çeklerin güvenilirliğinden emin olmadan çeki alan davalının iyi niyetinin dinlenemeyeceğini, davalının söz konusu çek dolayısıyla başvuru borçlularına karşı müracaat hakkının doğmaması olduğunu, zira davalının, bankaya başvurduğunda ona ödeme yapılmama nedeni hesapta yeterli karşılık olmaması sebebiyle değil, çeke ilişkin iptal davasının derdest oluşu ve mahkeme tarafından ödemeden men yasağı kararı verilmesi gerektiğini, çekin … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …sayılı dosyasına sunulması gerektiğini, bankanın, davalıya ödemeden men kararı nedeniyle kendisine ödeme yapmamış olduğunu, bu durumda davalının başvuru borçlularına karşı talepte bulunması imkânı bulunmadığını, bu noktada ise davalının ve akabinde hukuken korunan hak sahibinin kim olduğu sorununun işbu davada çözüme kavuşturulması gerektiğini, bu nedenlerle öncelikle Keşidecisi ihbar olunan …olan ve davacıya diğer ihbar olunan …Tic. A.ş. Tarafından teslim edilen…Bankası A.Ş. … Şubesine ait … numaralı … tarihli 7.500,00-TL bedelli çekin” yetkili hamil olan davacı rızası hilafına hırsızlık suçuna konu edilmesi sebebiyle çekin yetkili hamilinin kim olduğu tartışmalı olduğundan, çekte ödemeyi kimin yaptığına bakılmaksızın, … 1. icra müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına ödenecek paranın alacaklıya ödenmesinin tedbiren önlenmesine ve dosya borcu depo edildiğinde icra takibinin durdurulmasına, çekin yetkili hamilinin davacı olduğunun/talep hakkının davacıda olduğunun tespitine, davacının yetkili son hamili olduğu takibe konu çekin davacı lehine davalıdan istirdadına, davacının davalılara borçlu bulunmadığının tespitine, davanın çek keşidecisi … Ve … Tic. A.ş firmalarına ihbarına, davalı haksız ve kötü niyetli olduğundan davacı lehine alacak miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle, Müvekkil, temlik alınan alacağı tevsik eden belgeleri kontrol ettiğini, bu kapsamda kanunun kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirdiğini, bu kapsamda müşteriye finansman sağlanarak gerçek bir ödeme yapılmış; karşılığında davaya konu edilen çek ciro yoluyla devir alındığını, Müvekkil şirketin, herhangi bir alacağı temlik alırken; 6361 sayılı Faktoring Kanunundaki usule uygun şekilde müşterinin alacağını fatura ile tevsik etme, aldığı kambiyo senedi ile faturadaki alacağın uyumlu olduğunu kontrol etme ve çekin görünüşteki ciro zincirini kontrol etme ile yükümlü olduğunu, bunun dışında herhangi bir yükümlülüğü bulunmadığını, dolayısıyla; arz edilen faktoring işlemi belgeleri, bu yükümlülüklerin yerine getirildiğini açıkça kanıtladığını, davacının ” çek istirdatı ” talebinin hukuki dayanağı olmadığı ve şartları da bulunmadığını, davacının önceki hamillere karşı ileri sürebileceği şahsi defilerini müvekkile karşı ileri süremeyeceği açık olmakla birlikte faktoring şirketinin çekin iktisabı anında bile bile davacının zararına hareket ettiğinin ispatlanması gerektiğini, bu nedenlerle davacının ileri sürdüğü delilerin müvekkilin çeki kötü niyetli iktisap ettiğini kanıtlamadığını, müvekkilin çeki iktisap tarihi 29.12.2020 tarihidir. Bu husus, faktoring işlem belgelerinden açıkça anlaşıldığını, davacının açmış olduğu Çek İptali Davası ( … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi …E.) ve bu davada verilen Ödemeden Men Kararı müvekkilin çeki iktisap tarihinden (29.12.2020) sonra olduğunu, davacının ” Çek üzerinde ödemeden men kararı olduğunu gören Faktoring firmasının bu çeki alması ve icra takibine konu etmesi basiretli bir tacirden beklenmeyecek davranıştır.” şeklindeki anlamsız iddiasının aksine, müvekkilin çeki Ödeme Yasağı Kararı’ndan önce iktisap ettiğini, davacı çekle ilgili müvekkile ihtarname (… 14. Noterliği, … tarihli 08339 numaralı) çekildiğini ileri sürmüşse de, müvekkilin çeki ihtisap tarihinin( 29.12.2020) ihtarname tarihinden önce olduğunu, davacının çekle ilgili Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Birliği BaşkanlığınA bildirim yapıldığını iddia etmişse de, müvekkilin çeki ihtisap tarihinin( 29.12.2020) söz konusu bildirimden önce olduğunu, davacı, müvekkilin çeki iktisap tarihinden sonraki delil ve bildirimlere dayanmaktadır ki; söz konusu delil ve bildirimlerin müvekkilin çek iktisabını kötü niyetli hale getirmeyeceğini, Müvekkil bir faktoring şirketi olmakla; elinde çek bulunan binlerce müşteri bu çekleri nakite çevirebilmek için en başta faktoring şirketlerine ibraz ettiklerini, faktoring şirketleri, piyasadaki çeklerin muhatabı olan başlıca şirketler olduğunu, bu çeklerin bir kısmının müvekkile veya farklı bir faktoring şirketine ibraz edilmesi kadar doğal bir durum olmadığını, Faktoring şirketleri kendisine ibraz edilen her çeki de kabul etmediğini, Faktoring işleminin yapılabilmesi ve çek kabulü için, mevzuatın ve uygulamanın gerektirdiği tüm yükümlülüklere ve diğer hususlara dikkat edildiğini, müşterinin alacağının Fatura ile belgelendirmesi aranmakta, sunulan fatura ile çek bedelinin uyumlu olmasına, çekteki ciro zincirinin kopuk olmamasına dikkate edilmekte, bunun yanı sıra istihbarat çalışması yapıldığını, yapılan faktoring işlemi ile faktoring şirketlerinin cebinden nakit para çıktığını, herhangi bir faktoring şirketinin, sorunlu olan ve müşteriye ödediği bedeli tahsil edemeyeceği bir faktoring işlemi gerçekleştirmek istemeyeceğini, davacının dayandığı BAM kararında, faktoring şirketi dışında bir şahsın hırsızlık ürünü olan birden fazla çeki iktisap etmesinin söz konusu olduğunu, karara konu olayda davalı bir faktoring şirketi değildir ve hırsızlık ürünü çok sayıda çekin kendisine ibrazını makul kılabilecek haklı bir gerekçe bulunmadığını, söz konusu kararın dosyamızdaki maddi vakıaları karşılamadığını, davacı ” çekin icra takibine konu edilemeyeceğini” ileri sürmüşse de, bu iddia da hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, bu nedenlerle davacı, müvekkilin çeki ”davacı aleyhine olacak şekilde kötü niyetli iktisap ettiğine” dair bir delil sunamadığını, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi, yargılama sırasında davacının kötü niyetinin sübut bulması halinde; dava değerinin % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesi, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 05/11/2021 tarihli ara kararı gereği, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ve dosya incelenerek rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişi raporunda, Davacı tarafından sunulan kayıtlar kapsamında çekin davacı tarafından çekte hamil olan … Tek.Hırd. alındığının kayıtlandığı ve yetkili hamil olduğ belirlenmiş olup, çek üzerindeki diğer cirantalar ile ir ticari ilişki borç alacak kaydının davacının sunulanlarında mevcut olmadığı, davalı tarafından ticari defter kayit belge sunumu hakkında dosyada bilgi olmadığı incelemede de sunulmadığı ancak davacının dosyaya sunulan faktörin sözleşmesi ve davaya konu çekin faturaya dayalı olarak alındığına dair fatura sureti bulunduğu ve diğer davalıların da ticari defter kayıt belge sunmadığı görüş ve kanaatine varıldığını bildirdiği görüldü.
Mahkememiz 28/09/2022 tarihli celse ara kararı gereği, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtlar, davalı … vekilinin bildirdiği adres ile davalı … şirketinin dosyaya bildirdiği adreslerde ticari defter ve kayıtların incelenerek ve dosya incelenerek faktoring ilişkisi kapsamında çekin istirdatı şartlarının oluşup oluşmadığının ve davacının davalılara borçlu olup olmadığının tespiti noktasında rapor alınmasına karar verilmiş olup, İhbar Olunan …kayıtları uyarınca dava konusu 7.590 TL tutarındaki çekin ticari ilişki kapsamında …-…’dan 17.12.2020 tarihinde alındığı ve davacı … ‘a 25.12.2020 tarihinde ticari ilişki kapsamında verildiği hususları tespit edildiğini, davalı … firmasının sunulan kayıtları uyarınca çekte görülen kendisinden önceki ciranta …Tic.A.Ş. ve sonraki ciranta olarak görünen …-…ile ticari ilişki mevcut olmadığı , dava konusu çeke ilişkin herhangi bir kayıt olmadığının tespit edildiğini, …’in dayanak faturası ….Ltd.Şti. “ne tanzim edilmiş bir fatura ise de incelenen … kayıtlarında söz konusu fatura kaydı bulunmadığını, faktoring ilişkisinin tarafı davalı …tarafından ticari defteri sunulmadığını, davalı … girketli tarafından ticari defterler sunulmadığı görüş ve kanaatine varıldığını bildirdiği görüldü.
Tüm dosya kapsamı ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda, Dava davacının davalılara borçlu olmadığına ilişkin menfi tespit davasıdır.
Davacı, keşidecisi… olan ve kendisine …Tic.A.Ş. Tarafından teslim edilen … Bankası A.ş. … şubesine ait, … seri numaralı 31./05/2021 tarihli, 7.500,00 TL bedelli çekin rızası dışında çalındığını belirterek, davalılara borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Davacı taraf, hırsızlık olayıyla ilgili … cumhuriyet başsavcılığının…sayılı dosyası ile şikayette bulunmuş ayrıca … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …esas sayılı dosyası ve … 5. Asliye Ticaret Mahkemesin in … esas sayılı dosyaları ile çek iptali davaları açmış, dava konusu çek davalı … A.Ş. Tarafından 31/05/2021 tarihinde bankaya ibraz edilmiş, … Cumhuriyet Başsavcılığından bankaya dava konusu çekin ibrazı halinde çeki ibraz eden şahıslarla beraber en yakın kolluk birimine teslimine ilişkin yazı yazılmış, dosyada aldırılan bilirkişi raporunda davacının ticari defterlerinin incelenmesinde, …Şirketinden çekin alındığının anlaşıldığı ve çek üzerinde bulunan diğer cirantalar ile davacının bir ticari ilişkisinin ve borç alacak kaydının mevcut olmadığı, Davalı … şirketinin çeki faturaya dayalı olarak aldığı anlaşıldığı, bilirkişi ek raporunda da, çekin ihbar olunan … hırdavat kayıtlarında ticari ilişki kapsamında site hırdavat … ‘dan 17/12/2020 tarihinde alınıp , davacı …’a 25/12/2020 tarihinde ticari ilişki kapsamında verildiğinin tespit edildiği, davalı … firmasının kayıtlarında ise , çekte kendisinden önceki ciranta olan …aş. Ve sonraki ciranta olan …tekstil … ile ticari ilişkisinin olmadığı ve dava konusu çeke ilişkin herhangi bir kaybın olmadığı tespit edilmiş, … ‘in dayanak faturası … şirketine tanzim edilmiş bir fatura ise de , … kayıtlarında söz konusu faturanın kaydının bulunmadığı anlaşılması karşısında davacı taraf davaya konu çekin ticari ilişki kapsamında …hırdavattan aldığını ispatlamış, davalılar … ise defter kayıtlarında çeki ne şekilde elde ettiklerini ispatlayamamıştır ayrıca davalılardan son hamil olan … firmasının 6361 sayılı yasa gereğince, kambiyo senedi ve fatura arasında uyum olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğü altında olup, davacının defterlerinde incelenmesi neticesinde davalılardan … ve …’ın ticari defterlerinde söz konusu çekin yer almadığı da anlaşıldığından davalı …’in TTK kapsamında basiretli bir tacir gibi davranması gerekirken ki üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmediği anlaşılmış ve davacıların davalılara söz konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verme kgerekmiş ve davacının %20 icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş , çekin davalı … A.Ş’den istirdadı ve davacıya verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davacının davasının KABULÜNE, davacının … Bankası … Şubesinden verilme, 31/05/2021 keşide tarihli, 7.500,00 TL bedelli … çek seri numaralı, keşidecisi … olan çekten dolayı davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE, davacının %20 icra inkar tazminatı talebinin reddine,
Çekin davalı … A.Ş’den istirdadı ve davacıya verilmesine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 512,32-TL karar ve ilam harcından 128,09-TL peşin harç ve icra takip dosyasında alınan 42,03-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 342,2‬0-TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 128,09-TL peşin harç, 59,30-TL başvurma harcının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 7.500,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından sarf edilen toplam 4.640‬,00-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalılar tarafından yapılan masrafların kendi üzerine bırakılmasına,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, İhbar olunan ın yokluğunda, miktar yönünden HMK 341 maddesi gereğince KESİN olmak üzere karar verildi. 18/10/2023

Katip
E-imzalıdır.

Hakim
E-imzalıdır.