Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/36 Esas
KARAR NO : 2021/739

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/07/2017
KARAR TARİHİ : 12/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 14/07/2017 tarihli dava dilekçesinde; Sundukları 23.05.2012 tarihli sözleşmeden anlaşılacağı üzere, müvekkili ile davalılardan …tic.A.Ş’ nin, … İli, …, … mevkii, … pafta, 399 Ada, 2 parselde kayıtlı, … adresindeki 18.268 m2 bahçeli kargir fabrika binası ve müştemilatının satımı konusunda 7.650.000 USD olarak anlaştıklarını, davalılardan …’ın sözleşmeden doğan borçların garantörü ve kefili olduğunu, satış bedelinin 500.000,00 USD’lik kısmının 11.500 m2 yere iskan alımına kadar alıcı şirket nezdinde teminat en tutulacağı ve iskan alındığında alıcı şirket tarafından satıcı müvekkiline hiçbir itiraz ve talepte bulunmaksızın ödeneceğini, iskan alınması için kaçak inşaat konumunda olan tüm yerlerin kaldırılması konusunda ve iskan alınması için gerekli harcamaların 500.000,00 USD bedelden yapılacağını, bu harcamaların tahmini 200.000,00 TL- 250.000,00 TL olacağı, iskan harcamaları düşüldükten sonra kalan bakiyenin müvekkiline ödeneceği konusunda anlaşma yaptıklarını, davalı şirketin, satışa konu gayrimenkulün 11.500 m2’lik kısmına iskan almış olmasına rağmen, müvekkili şirketin temsilcisi …’ın iyiniyetli görüşme taleplerine rağmen, ödemekle yükümlü olduğu 500.000,00 USD’nin ne kadarını iskan için harcadığını bildirmediğini ve ödeme de yapmadığını, sözleşmeden anlaşılacağı üzere, sözleşmenin yapıldığı tarihte, iskan harcamalarının 200.000,00 TL – 250.000,00 TL arasında tutacağı yazılmış olmasına rağmen, davalıların müvekkiline hiçbir borcunun kalmadığını bildirerek, müvekkilinin parasını ödemediklerini bildirerek fazlaya dair talep hakları saklı kalmak kaydıyla, 10.000,00 USD’nin dava tarihinden itibaren USD’ye uygulanan en yüksek faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılara usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalılar vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde; Dava konusu taşınmazın yapı iskan izni bulunmadığından, iskan işlemlerinin müvekkili şirket tarafından gerçekleştirildiğini, iskan alınana kadar 500.000,00 USD’nin müvekkili şirket nezdinde teminat olarak tutulduğunu, iskan alınması için kaçak inşaat konumunda olan tüm yerlerin kaldırılması işlemlerinin müvekkilince yapıldığını, iskan alınması için gerekli harcamalar ve harçların alıcı konumunda olan müvekkili tarafından tutulan 500.000,00 USD’lik bedelden yapılacağının sözleşme ile kararlaştırıldığını, her ne kadar sözleşmede iskan için yapılan harcamaların tahmini olarak 200.000,00 TL – 250.000,00 TL arasında olacağının tahmin edildiği ifade edilmiş ise de, yapılan harcamaların bu miktardan fazla olduğunu ve teminat olarak tutulan bedelden harcandığını, iskan alımı için, müvekkili şirket tarafından, proje ve sorumluluk giderleri, yapı denetim ve proje giderleri, yangın sistemleri, inşaat proje harcı, yapı kullanım izin harcı, tesisat ve ısı yalıtım proje onayı, yapı kontrol kat mülkiyeti harcı, çatı söküm ve montaj işlemleri vb harcamaların yapıldığını ve ilgili yerlerden getirtilecek belgelerle bu durumun ortaya çıkacağını, yapılan harcamaların sabit olup, davacıya ödenmesi gereken bir tutar olmadığını bildirerek davanın zaman aşımı yönünden reddine, davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; taraflar arasındaki satış sözleşmesi kapsamında alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizce, dosyanın inşaat mühendisi bilirkişiler …, harite mühendisi… ve mali müşavir …’ya verilip, taraf defter ve belgleeri üzerinde inceleme yapılıp, taraflar arasında satış sözleşmesi kapsamında davalıya ödenen miktarın ne kadar olduğu, sözleşme gereğince iskan alımına ilişkin ne kadar harcama yapıldığı, bunun belgesinin ne olduğu, taraf defter ve belgelerinde yer alıp almadığı, sözleşme gereğince davacı tarafından ödenen miktar üzerinden davacının alacağının olup olmadığı yönünde rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmiş olup, ibraz edilen 15.05.2018 tarihli raporda; Dava konusu somut olayda; yanlar arasında akdedilen 23.05.2012 tarihli “Satış Sözleşmesi ve Borç Taahhüdü” ile; davacının satıcı davalının alıcı olarak, … … ilçesi, … Köyü, … Mevkii, … Pafta, 399. Ada, 2.Parselde kayıtlı, … adresindeki 18.268 m2 bahçeli kargir fabrika binası ve müştemilatı vasfındaki gayrimenkulün satışının hükümlerinin kararlaştırıldığı, sözleşmede; satış bedelinin 7.650.000,00 USD olarak kararlaştırıldığı, sözleşme 4 mad. “iş bu sözleşmeye konu gayrimenkulün yapı iskan izni bulunmadığından, satış bedelinden 500.000 USD’lik kısmı iskan alınana kadar ALICI tarafından SATICI’ya ödenmeyeceği, 11.500 m2’e iskan alındığında, 500.000 USD ALICI tarafından, SATICI’ya hiçbir itiraz ve talepte bulunulmaksızın derhal ödeneceği, iskan alınması için kaçak inşaat konumunda olan tüm yerlerin kaldırılması konusunda iki taraf anlaşmaya varmış, ALICI bunu peşinen kabul etmiş ve itirazda bulunmayacağını taahhüt ettiği, iskan alınması için gerekli harcamalar ve harçlar ALICI tarafından tutulan 500.000,00 USD’lik bedelden yapılacağı, (Bu bedelin tahmini olarak 200.000TL-250.000. TL arasında olduğu tahmin edilmektedir) iskan çıkarıldıktan sonra yapılan masraflar düşülüp kalan bakiyenin SATICI’ya nakten Amerikan doları olarak iade edileceği, ALICI’nın bu bedelin tamamını SATICI’ya ödemeyi kabul ve taahhüt eder. ” hükümlerine havi olduğu, davalı şirket tarafından ibraz edilen ticari deffcer, belgeler ve dosya münderecatmın incelenmesi neticesinde; taraflarınca dava konusu iskan alım masraf toplamı hakkında görüş belirtilip, hesaplama yapılabilmesi için; davalı tarafından … Ltd. Şti.’ne yapılan ödemelere ilişkin ve yine… Ltd. Şti’ne yapılan ödemelere ilişkin belgelerin taraflarınca incelenmek üzere dava dosyasına sunulması gerekeceği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, dosya içerisinde bulunan satış sözleşmesi örneğinden davacı ile davalı… Tic. A.Ş. arasında bu davalıya ait fabrika binasının ve müştemilatının satımı konusunda sözleşme yapıldığı, bu sözleşmeyi davalı …’ın kefil olarak imzaladığı görülmüştür.
Davacı fabrika binasının davalıdan sözleşme uyarınca 7.650.000 USD bedelli satın alıp teslim aldıklarını aralarındaki sözleşmeye göre ödenen 7.650.000 USD bedelden, 500.000,00 USD’lik kısmı 11.500 m2 alana davalı tarafından iskan alınana kadar davalıda teminat olarak kalacağı, davalının iskam işlemlerini yapıp masrafları düştükten sonra 500.000 USD den kalan kısmı kendilerine geri ödeneceğini, davalıların 11.500m2 alana ilişkin iskan işlemlerini tamamladıklarını ancak masraflardan geri kalan kısmın kendilerine iade edilmediğini, şimdilik 10.000 USD alacağın davalılardan tahsilini talep etmiştir. Davalı vekili iskan alımına ilişkin işlemleri yaptıklarını, davacıya ödemeleri gereken bir tutarın olmadığını beyan etmiştir. … Belediyesi’ne yazılan müzekkereyle dava konusu fabrika ve müştemilatına ilişkin imar işlem dosyası dosyaya getirtilmiştir. … Tapu Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak tapu kayıtları dosyaya celp edilmiştir. Dosya mali müşavir, inşaat mühendisi ve harita mühendislerinden oluşan bilirkişi kuruluna verilip inceleme yaptırılmış, düzenlenen raporda davalının defter ve belgelerinin usulüne uygun tutulmuş olduğu, davalının defter ve kayıtlarında dava konusu sözleşme kapsamında iskan alımı işlemlerine ilişkin 422.059,45 USD tutarında harcama yapıldığına kayıtlı olduğu, bu kayıtlar içerisinde … ve … firmalarına yapılan ödemelere ilişkin belge sunulmadığının rapor edildiği görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde, 2017/650 Esas 2018/1018 Karar sayısı ile 16/10/2018 tarihinde, davacının davasının kabulüne, taleple bağlılık ilkesi gereği, 10.000 USD’nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a mad. gereğince devlet bankalarında yabancı para cinsinden paralara bir yıl vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı işletilerek davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Mahkememiz kararı davalı vekili tarafından İstinaf itirazına uğramakla, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi Başkanlığınca yapılan istinaf incelemesi neticesinde 2020/151 Esas 2020/474 Karar sayılı 24/12/2020 tarihli ilam ile mahkememiz kararı kaldırılmıştır.
Dava dosyası mahkememiz esas defterinin 2021/36 Esas sırasına kaydedilmekle yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememizce, … Bankası … Şubesine müzekkere yazılarak, davalı … şirketine ait hesaptan ” çek ayrıntıları yazılarak” 50.000 er USD tutarlı 3 adet çeke ilişkin ödemelerin yapılıp yapılmadığı, ödeme yapılmış ise kime ödendiğine dair bilgi verilmesinin ve çeklerin önlü arkalı görüntülerinin gönderilmesinin istenilmesine karar verilmiş, banka cevabi yazalarında, … nolu çekin … A.Ş tarafından … şubelerine ibraz edildiğini, 09.09.2013 tarihinde ödendiğini, … nolu çekin …A.Ş. tarafından … şubelerine ibraz edildiği, 07.10.2013 tarihinde ödendiği, … nolu çekin … A.ş. tarafından … şubelerine ibraz edildiğini ve 04.11.2013 tarihinde ödendiği bildirilmiş ve çek suretleri gönderilmiştir.
Mahkememizce … Belediyesi ve … Kaymakamlığına müzekkere yazılarak; … Yapı Denetim Firması ve daha sonra işi devralan … Yapı Denetim Firmasınca … Hizmetleri şirketi arasındaki işe ilişkin yapılan rapor ve bunlara dayalı hakediş evrak ve ödemelerinin eksiksiz gönderilmelerinin istenilmesine karar verilmiş, müzekkeremize verilen cevabi yazıda hakedişlerin gönderildiği görülmüştür.
Mahkememizce dosyanın önceki bilirkişi kuruluna verilerek, istinaf kararı gerekçesi, bu karar uyarınca yapılan yazışmalara verilen cevaplar ve bilirkişi kurulu raporuna yapılmış olan itirazlarda incelenerek; davacının alacağının olup olmadığına ve var ise miktarının ne kadar olduğuna dair rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmekle, dosyamız önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 10/08/2021 havale tarihli raporlarında; taraflar arasındaki sözleşme gereği, davacının dava konusu gayrimenkulün iskan alım masrafları için davalıya teminat olarak 500.000,00 USD verdiğini, davalıda teminat hesabında tutulduğu konusunun ihtilafsız olduğunu, dava konusu gayrimenkulün iskan alım masrafları için davalı tarafından katlanılan giderlerin 348.191,15 USD olduğunu, dolayısıyla 500.000,00 USD — 348.191,15 USD= 151.808,85 USD davacının davalıdan alacaklı olduğunu, davacının talebinin 10.000,00 USD olduğunu, davalının sunduğu, davacıya verildiği ve ödendiği sabit olan 150.000,00 USD’lik çeklerin, dava konusu iskan alım masrafları için alınan bedelin iadesine ilişkin davacıya verildiğine kanaat edilmesi halinde, davacının davalıdan 1.808,85 USD alacaklı olacağını, sayın mahkemenizce davalının davacıya verdiği 150.000,00 USD’lik çeklerin dava konusu iskan alım masrafları için alınan bedelin iadesine ilişkin olduğunun ispata muhtaç olduğuna kanaat edilmesi halinde, davacının davalıdan 151.808,85 USD alacaklı olacağını rapor etmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Davacı ve davalı şirket arasında 23.05.2012 tarihli ” … İli, …, … mevkii, 30L-3 A-B pafta, 399 Ada, 2 parselde kayıtlı, … adresindeki 18.268 m2 bahçeli kargir fabrika binası ve müştemilatının satımı konusunda” sözleşmenin akdedildiği, diğer davalının sözleşmenin kefili olduğu, davacının, davalıya bu işin teminatı olarak 500.000 USD teminat verdiğinden, davalılarca iskan işlemlerinin yapılması ve iskan alındıktan sonra kalan bakiyenin kendilerine ödeneceği hususunda anlaşmalarına rağmen ödenmediğinden bahisle fazlaya dair talep hakları saklı kalmak kaydıyla, 10.000,00 USD’nin nın davalılardan tahsilini talep ettiği, davalının, davacının da beyan ettiği üzere iskan için yapılan harcamaların tahmini olarak 200.000,00 TL – 250.000,00 TL arasında tutacağının tahmin ve ifade edilmiş olmasına rağmen bundan çok daha fazla tuttuğunu ve dolayısı ile davacıya iade edeceği bir meblağ olmadığından bahisle davanın reddi gerektiğini savunduğu görülmüştür.
Taraflar arasındaki sözleşme incelenmiş, davacının alacak talebine dayanak, taraflar arasındaki ihtilaf hususunda, “sözleşmeye konu gayrimenkulun yapı iskan izni bulunmadığından, satış bedelinden 500.000.USD’lik kısmı iskan alınana kadar ALICI tarafından SATICI’ya ödenmeyecektir. 11.500 m2 ye iskan alındığında, 500.000.USD ALICI tarafından, SATICI’ya hiçbir itiraz ve talepte bulunulmaksızın derhal ödenecektir. İskan alınması için kaçak inşaat konumunda olan tüm yerlerin kaldırılması konusunda iki taraf anlaşmaya varmış, ALICI bunu peşinen kabul etmiş ve itirazda bulunmayacağını taahhüt etmiştir. İskan alınması için gerekli harcamalar ve harçlar ALICI tarafından tutulan 500.000,00 USD’lik bedelden yapılacaktır.(Bu bedelin tahmini olarak 200.000TL-250.000.TL arasında olduğu tahmin edilmektedir) İskan çıkarıldıktan sonra yapılan masraflar düşülüp kalan bakiyenin SATICI’ya nakten Amerikan doları olarak iade edilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.
Celbi sağlanan banka kayıtları, kaymakamlık bünyesindeki … Yapı Denetim Firması ve daha sonra işi devralan … Yapı Denetim Firmalarınca … Hizmetleri şirketi arasındaki işe ilişkin yapılan rapor ve bunlara dayalı hakediş ile ödeme kayıtları, davalı şirket kayıtları ve tüm dosya kapsamı üzerinde inceleme yaptırılmış, davalıların iskan alımına ilişkin yaptığı harcamalar, bu bakımından yaptırdığı işler ve buna ilişkin faturalara ve taraflar arasındaki sözleşmenin incelenmesi sonucunda konusunda uzman bilirkişiler marifeti ile sunulan kök ve ek raporlardan; davacıya verildiği ve ödendiği sabit olan 150.000,00 USD’lik çeklerin, dava konusu iskan alım masrafları için alınan bedelin iadesine ilişkin davacıya verildiğine kanaat edilmesi halinde, davacının davalıdan 1.808,85 USD alacaklı olacağı, sayın mahkemenizce davalının davacıya verdiği 150.000,00 USD’lik çeklerin dava konusu iskan alım masrafları için alınan bedelin iadesine ilişkin olduğunun ispata muhtaç olduğuna kanaat edilmesi halinde, davacının davalıdan 151.808,85 USD alacaklı olacağı tespit ve rapor edilmiştir.
Ödemeye ilişkin deliller davanın her aşamasında ileri sürülebileceğinden, davalı beyanı ve bankadan alınan cevaptan davalı tarafından davacıya üç ayrı çek ile 150.000,00 USD ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporunun tarafsız, bilimsel veriler ve dosya kapsamı ile uyumlu, denetime elverişli olduğu, … Bankası …Şubesi muhataplı, 50.000 er USD tutarlı 3 adet çekin dava konusu iskan alım masrafları için alınan bedelin iadesine ilişkin olarak davalılarca davacıya verildiği kanaatine varılmakla, davacının davalıdan 1.808,85 USD alacaklı olduğu anlaşılmakla, davacının davasının kısmen kabulüne ve bu bedelin dava tarihinden itibaren, 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarında yabancı para cinsinden paralara bir yıl vadeli mevduat için uygulanan en yüksek faiz işletilerek davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi gerekçeli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, 1.808,85 USD nın dava tarihinden itibaren işleyecek 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarında yabancı para cinsinden paralara bir yıl vadeli mevduat için uygulanan en yüksek faiz işletilerek davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 441,41 TL TL nispi karar ve ilam harcının başlangıçta yatırılan 614,79 TL peşin harcından mahsubu ile fazla harç olan 173,38 TL nın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan toplam 4.327,10 TL yargılama giderinden davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 782,70 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan toplam 91,50 TL yargılama giderinden davanın reddedilen kısmı üzerinden hesaplanan 74,94 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerine bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın reddedilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.389,31 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı ve davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede İSTİNAF YOLU açık olmak üzere karar verildi. 12/10/2021

Katip Hakim
e-imzalıdır e-imzalıdır
“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”