Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/138 Esas
KARAR NO : 2021/960

DAVA : Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/02/2021
KARAR TARİHİ : 14/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 10.12.2019 tarihli satış sözleşmeleri akdedildiğini, davalı tarafından hazırlanan ve her iki tarafça imza edilen tip sözleşme kapsamında, kg fiyatı 7,450 USD’den 12.497,80 kg ve kg fiyatı 7,550 USD’den 3.503,00 kg … olmak üzere (satım bedeli toplam 119.556,26 USD) karşı tarafa toplam 16.000,80 kg … tesliminin müvekkili tarafından üstlenildiğini, toplam 16.000,80 kg … satışı için belirlenen teslim tarihi, pandemi sebebiyle taşıcıyıcının geç gelmesi sonucu her iki tarafın rızası ile uzatıldığını, nitekim, alıcının sözleşmenin süresinde ifa edilmediğine dair herhangi bir ihtar keşide etmemesi, seçimlik hak kullanmaması ve malın antrepoya girmesi akabinde malı muayene ettirmesi de alıcının rızasıyla ve her iki tarafın irade uyuşmasıyla mal teslim süresinin uzatıldığını gösterdiğini, malların … Limanına gelerek antrepoya girmesinden sonra karşı tarafça malın muayene edildiğini, karşı tarafın sözleşme konusu malın ayıplı olduğunu iddia ederek malı teslimden kaçındığını, bunun üzerine, müvekkili tarafından …A.Ş.’de (uluslararası gözetim, denetim, test ve belgelendirme faaliyeti gösteren tarafsız üçüncü kişi) malların muayene edilmesi sağlandığını, … için özel bir standart olmadığından, tarafsız üçüncü kişinin seçtiği en uygun yöntemle rapor hazırlandığı, … tarafından hazırlanan raporda, alınan homojen numunenin laboratuvar sonuçlarına göre böcek hasarı %0,78, ölü ya da canlı böcek %0, farklı renk %0, hasarlı tane %2,47, kırık tane %4,86 olarak tespit edildiğini, bahsi geçen raporun davalı tarafa gönderilerek malın teslim alınmasının talep edildiğini, ancak davalı tarafın, bahsedilen raporun … için geçerli olmadığını belirterek, kırık tane oranı, hafif lekeli bütünler, yüzeysel hasar gibi kriterlerde çok daha yüksek bir oran olduğunu ve malların sözleşmeye uygun olmadığını iddia ederek malı teslim almayacağını kesin olarak bildirdiğini ve 24.06.2020 tarihinde sözleşmeyi feshettiğini, delil tespiti yaptırılmasının akabinde, davalı tarafa … 38. Noterliği …tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edilerek, satım konusu malın sözleşmeye uygun olduğu, feshin haksız olduğu, bu sebeple fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 32.000 USD zararın ödenmesinin ihtar edildiğini, Davalı tarafın ihtara rağmen zararı gidermediğini ve … 18. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ettiğini, Mal teslim süresinin karşılıklı irade uyuşmasıyla uzatıldığını, malların sözleşmeye uygun olduğunu, malın ayıplı olduğu iddiasının kabul edilmediğini, Somut olaya Türk Hukukunun uygulanması gerektiğini, sözleşmede yabancılık unsurunun olmadığını, Somut olayda … hükümlerinin uygulanmaması gerektiğini, ancak yine de belirtmek gerekir ki, davalının bu hükümler çerçevesinde de sözleşmeyi fesih hakkı bulunmadığını, sözleşmeye uygun olmayan mallarda alıcının fesih hakkı WVC m.19/3’de düzenlendiğini, buna göre, ayıptan dolayı malın bedeli piyasa fiyatının %10 altına düştüğü taktirde, alıcının fesih hakkı doğduğunu, ancak somut olayda, böyle bir ayıp söz konusu olmadığını ve malın bedelinin ayıptan kaynaklı olarak düşmediğini, Müvekkili şirketin zararının giderilmesi amacıyla işbu davanın açılması zarureti hasıl olduğunu belirterek, Davanın kabulü ile müvekkili şirketin uğradığı zararın tespitine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 4.000 USD zararın davalıdan döviz cinsinden tahsiline, … 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş ve 2020/51 K. numaralı dosyasında yapılan masraf ve karşı vekaleti ücretinin haksız taraf olan davalıdan tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretininde davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili 02.04.2021 tarihli davaya cevap dilekçesinde; davacının iddia ve taleplerinin hukuka aykırı olduğunu ve kabulünün mümkün olmadığını, taraflar arasında akdedilen sözleşmede, sözleşmeden kaynaklanan bir uyuşmazlık çıkması halinde “…” kurallarının uygulanacağının kararlaştırıldığını, hal böyle iken uyuşmazlığın sayın mahkeme tarafından değil Hakem Heyeti tarafından çözümlenmesi gerektiğini, Sözleşmenin Türkçe olmasının tahkim şartına bir etkisi bulunmadığını, Sözleşmeye ürünlerin 21 iş günü içerisinde yüklenmesi gerektiğini, ürünlerin gemiye yüklenmesi gereken tarih düşünüldüğünde davacının Covid-19’u ileri sürmesinin mantığa aykırı olduğunu, Davacının sözleşme ile teslimini üstlendiği … standartlarında … emtiasının müvekkiline hiç teslim edilmediğini, ürünlerin kalite standardı taraflar arasında akdedilen sözleşme yazılı olarak belirlenmiş ve talep edilen ürünün spekleri sözleşme akdedilmeden önce davacı ile paylaşıldığını, davacı tarafından ürünlerin ayıplı olup olmadığına ilişkin alınan raporların, … standartları baz alınarak tanzim edilmediğini, farklı cins ürünlerle kıyaslanarak tanzim edilen raporların kabulünün mümkün olmadığını, Davacı tarafında teslim edilen ürünlerin ayıplı olması nedeni ile müvekkili tarafından haklı olarak sözleşmeden dönüldüğünü, Teslim alınmayan ürünlerin gıda emtiası olması sebebiyle, davacı tarafından satışının sağlanabilmesi için müvekkili tarafından her türlü destekte bulunulduğunu, Kabul etmemekle birlikte bir an için müvekkilinin haklı gerekçe olmaksızın sözleşmeden döndüğü düşünülse dahi bu kez de sözleşmenin tarafların ortak iradesiyle sona erdiğinin kabul edilmesi gerektiğini,Bu açıklamalar neticesinde müvekkilinin davacıya herhangi bir nam altında ödeme yapma yükümlülüğünün bulunmadığını belirterek,Tahkim ilk itirazı nedeni ile itirazın kabulü ile davanın usulden reddine, bu talebin kabul görmemesi halinde haksız ve mesnetsiz iddialarla açılan davanın esastan reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin de davacı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla mali müşavir, gıda mühendisi, uluslararası ticaret ve lojistik uzmanı bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 17/11/2021 tarihli rapor dosya arasına alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; taraflar arasındaki sözleşmenin davalı tarafça haksız olarak feshedildiği iddiasıyla açılan zararların tazminine ilişkin davadır.
Davalı vekili tarafından ürünlerin bir kısmının hiç teslim edilmediği, bir kısmının ise geç ve ayıplı olarak teslim edildiği iddia edilerek sözleşmenin haklı sebeple feshedildiği savunulmuştur.
Davacı tarafın 2019 ve 2020 yılı ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin süresi içerisinde yapıldığı, 2019 yılı defterlerinin yasal süre içerisinde kapanış tasdiki olmakla HMK 222./2 maddesi kapsamındaki koşulları taşıdığı, 2020 yevmiye defterinin yasal süreden sonraki tarihte kapanış onayı yaptırılmış olmakla HMK 222./2 maddesi kapsamındaki koşulları taşımadığı, davalı tarafından incelemede sunulan f-disk içeriği e-defter tasdik bilgileri incelendiğinde, davalı şirketin 2019 ve 2020 yıllarında e-defter uygulamasında olduğu, davalı şirketin 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdikleri yasal süresinde yaptırılmış olduğu ve usulüne uygun tutulduğu HMK 222./2 maddesi kapsamındaki koşulları taşıdığı mali bilirkişi tarafından belirlenmiştir.
Davacı ile davalı arasında 10.12.2019 tarihinde akdedilen … nolu 2 adet Satın alma sözleşmeleri incelendiğinde, …, … ve …, … kodlu her bir ürüne ilişkin kararlaştırılan miktar ve birim fiyatları belirlenmiştir. Sunulan sözleşmelerde mevcut miktar ve birim fiyatlar uyarınca sözleşme bedelinin toplam 119.556,26 USD olarak hesaplandığı, davacı tarafından davaya konu malın dava dışı … firmasına satıldığına ilişkin 09.10.2020 tarihli Emtia Alım Sözleşmesi incelendiğinde, … (kod mevcut değil) satışına ilişkin miktar ve birim fiyatların 88.066,44 USD olarak belirlendiği, davacı tarafından …firmasına ilişkin sunulan hesabın incelenmesinde, davacı tarafından 09.10.2020 tarihinde 88.066,44 USD karşılığı 659.117,22 TL tutarın … firması borcu olarak kaydedildiği, aynı tarihte … firmasının 192,17 USD karşılığı faturasının ve 695.117,22 TL ödemesinin alacak olarak kaydedilmesi, 1.542,84 TL ödemenin borç olarak kaydedilmesi ve kur değerleme kayıtları neticesinde borç / alacak bakiyesinin kalmadığı, davalı tarafın f-disk içeriği digital ortamda mevcut e-defter kayıtları ile davacı ile olan ticari ilişkisine ilişkin yardımcı kayıtların incelenmesinde ,davalı tarafından davacıya ilişkin defterlerinde bir kaydın mevcut olmadığı bildirilmiş olup şirkete ait 2020 yılı kebir defterleri incelendiğinde davacı ile olan borç / alacak durumuna ilişkin davacıya ilişkin bir kaydın olmadığı mali bilirkişi tarafından tespit edilmiştir.
Davalı ve davacı taraflar arasında yapılan 10.12.2019 tarihli sözleşmeye göre, 3500,0 kg … ve 12497,8 kg … standardında … alımında anlaşmaya varıldığı; ürün teslimatı sırasında davalı tarafça yapılan kalite kontrolü sırasında ürünün sadece … standardında … olarak geldiğinin ve sözleşmeye göre olması gereken kalite standartlarını taşımadığının tespit edildiği; buna istinaden … laboratuarı ve ayrıca uzman bilirkişiden ürünle ilgili rapor alındığı; ancak rapor sonuçlarının birbirinden ve ayrıca davalı tarafça yapılan kontrol sonucundan farklı olduğu; üçüncü kişilerden alınmış raporlarda kullanılan standartların … için uygun olmadığının değerlendirildiği; …320 ve … sınıflandırmasının yer aldığı … standardının … ithalatlarında kullanılan uluslararası kabul görmüş standart olduğu ve taraflarca bilinmesi gerektiği iddia edilmiş olup ülkemizde yasal olarak kullanılan mevzuatta … ile ilgili direkt atıf yapılmış herhangi bir standart ya da tebliğ bulunmadığından laboratuvarların kalite kontrol sırasında hem analiz yöntemleri hem de değerlendirme kriterleri için incelenen ürüne en yakın yapıdaki gıda maddesine ait dokümanları kullandığından raporlar arasında sonuç farklılıkları çıkması muhtemel ve doğal olduğu, ancak taraflar arasında yapılmış 10.12.2019 tarihli sözleşmede emtiaların … ve … olarak kodlandığı, dosya ekinde yer alan … standardı incelendiğinde, … ve … tanımlarının burada yer aldığı ve … için kullanılan özel bir doküman olduğu görüldüğünden tarafların “… ” isimli … standardını bilmesi gerektiği ve burada belirtilen kriterlere göre değerlendirme yapılması gerektiği, “…” isimli … belirtilen kalite kriterleri incelendiğinde, daha önce alınmış ürün analiz raporlarının kapsam olarak eksik olduğu, fakat gerek üçüncü kişilerden alınan rapor analiz sonuçlarının gerekse davalı tarafından yapılmış kalite kontrol sonuçlarının doğruluğu ve kesinliği ile ilgili yorum yapılmasının uygun olmadığı, ancak rapor sonuçlarının doğru olduğu düşünülerek … göre bir değerlendirme yapıldığında her üç analiz sonucu için ortak olan maddeler bazında bakıldığında hepsinde uygun olmayan sonuçların mevcut olması nedeniyle her üç kriter bakımından satın alınan ürünün… uygun olduğunu tespit eden her hangi bir raporun bulunmadığından belirtilen özel standartların sağlanamadığı gıda mühendisi tarafından tespit edilmiştir.
Davacının dava dışı … firmasına 09.10.2020 tarihli sözleşme ile 16.012,08 Kg net … ürününü sattığı, birim kg fiyatının 5,60 USD bedelle sattığı, toplam 88.066,44 USD bedelle yapılan satış, fatura ve ticari kayıtlarının davacı ticari kayıtları ile uyumlu olduğu, söz konusu emtianın, 10.12.2019 tarihli iki ayrı sözleşme ile davacı tarafından daha önce davalıya satılmış mallar olduğu, … kodlu üründen 12.497,80 Kg birim fiyatı 7,45 USD/kg fiyatla satışın ve … kodlu üründen 3.503,00 kg birim fiyatı 7,55 USD/kg fiyatla satışın teyit edildiği, toplam malın16.000 kg miktarında olduğu, yapılan mail yazışmalarında …. liman yüklemesinde gecikmelerin olduğu, davalı yanın 18.03.2020 tarihli yazışmada 04-09 Nisan tesliminin uygun olduğunu teyit ettiği, ancak yine yazışmalarda 27 Nisan 2020 itibarı ile yükün limana gelmediği, geminin ancak 09 Mayıs’da …’e varış yaptığı, taşıma sürecinde aksama ve gecikmenin olduğu, gecikme bakımından davalı yanın bir itirazı olmamasına karşın, ürünün gecikmesi sebebi ile bir takım bozulmalar olmuş ise davalının bunu denetleme ve uygun olmaması halinde teslim almamasının hasara/kalite düşmesine dayanan bir teslim almaktan kaçınma olabileceği, 18 Haziran 2020 itibarı ile davacı yanın, …-bağımsız denetim raporları ile sözleşme şartlarını sağlayan ürünün alınmasını, malın davalı için getirildiğini bildirdiği, buna karşılık, davalı yanın ürün kalitesinin … değil, … olduğunu ve beklenen kalite standardını sağlamadığını 01 Haziran 2020 tarihli mailde açıkça bildirdiği, ürünün ancak 2,45-2,55 USD/libre fiyatı olabileceği, buna göre yeni fiyatta anlaşılması gerektiğinin belirtildiği, 24 Haziran 2020 tarihli mailde, … analizinin “…” standardına göre yapıldığı, “…” için uygun olmadığı, bu nedenle sözleşme konusu malın alınmayacağı, sözleşmeden dönüldüğünün-fesih edildiğinin bildirildiği, bu bilgilere göre davalı yanın satın aldığı malları … gelmesine karşın, standart beklentiyi karşılamadığı için malın alınmadığı, davalı yanca sözleşmenin sonlandırıldığı, davalı yanca mallara ilişkin … kodla 12.542,00 kg için 29.05.2020 tarihli “ürün analiz sertifikası” alındığı, esasen malı satın alma iradesinin gösterildiği, ancak ürünün istenen “…” ve “…” standardının sağlanamadığı için ürünlerin alımından vazgeçildiği, davacının da ürünleri 2. satışında … veya …. standardı olmaksızın fiks bir fiyatla sattığı, bu durumun ürünlerin farkli iki standardı tutmadığını gösterdiği teknik heyet raporundan anlaşılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları kapsamında yapılan değerlendirmede, taraflar arasındaki 10.12.2019 tarihli sözleşmelerdeki … Borsası şartları ve taraflar arasındaki sözleşme hükümleri ile taraflarca dosyaya sunulan raporların incelenmesinde, davacı yanca davalıya 10.12.2019 tarihli sözleşmelerle satışı yapılan … ve … uluslararası standartlarında olduğu belirtilen 16.000,80 kg “… emtiasının” belirtilen standartları sağlayamadığı, davalının sözleşmeyi fesih sebebinin gecikme veya taşımadaki süreç kaynaklı olmadığı, emtianın niteliğinin beklentiyi karşılamaması olduğu teknik heyet raporundaki tespitlerden anlaşılmakla mahkememizce feshin haklı olduğu kanaatine varılmış olup davacının tedarik ettiği ürünü sattığı 119.556,26 USD bedel bakımından sözleşmenin feshi sonrası ancak 88.066,44 USD bedelle satabildiği, sırf satış fiyatına bağlı olarak zararının 31.489,82 USD hesaplandığı, ancak davacının bu zararını haklı fesih nedeniyle davalıya yansıtamayacağı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 492,52 TL harçtan mahsubu ile bakiye 433,22‬ TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 350,00 TL bilirkişi ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
5-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
6-Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL bedelin davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
7-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK. 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 14/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”