Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/90 Esas
KARAR NO : 2021/261

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/02/2020
KARAR TARİHİ : 31/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava dışı … Sigorta acentesi olduğunu, bu kapsamda müvekkili tarafından davalının talebi üzerine davalı ile … Sigorta arasında “CMR Sorumluluk Sigortası Sözleşmesi” kurulduğunu, davalıya sorumluluk riski için teminat verildiğini, davalı yan için 09.06.2018 düzenleme tarihli … numaralı CMR sorumluluk sigorta poliçesi tanzim edildiğini, Prim olarak 8.316 EURO ödeme kararlaştırıldığı ödemenin 7×1039 Euro ve 1×1043 Euro şeklinde 8 taksit olacağı şeklinde anlaşıldığını, müvekkilinin ödemeleri … Sigortaya yapmasına karşın davalının ödemeleri yapmadığını, bunun üzerine alacağın tahsili amacıyla … 23. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası üzerinden icra takibine geçildiğini, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; huzurdaki davada davacının aktif husumete ehil olmadığını, müvekkili ile davacı arasında iddia edildiği gibi bir akdi ilişki kurulmadığını, iddia dayanağı maillerin dava konusu CMR sorumluluk sigortası ile ilgili olmadığını, müvekkilinin ticari defterlerine göre davacı tarafa herhangi bir borcunun bulunmadığını savunarak haksız davanın reddi ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 23. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalıların hakkında toplam 19.866,27 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalının borca, faize ve ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu, süresinde de huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla mali müşavir ile taşıma ve sigorta uzmanı bilirkişi heyetine tevdii edilen dosyaya 20/01/2021 tarihinde tanzim olunan rapor dosyamız arasına alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; davacı sigorta şirketi acentenin CMR taşıma sözleşmesi gereğince alacağını icra takibine koyması üzerine davalı borçlunun zamanaşımına, borca, faize ve ferilerine itirazı üzerine açılan itirazın iptali davasıdır.
Davacı ve davalı tarafın 2018, 2019 yılı ticari defterlerinin tasdiklerinin süresi içerisinde yapıldığı, HMK 222/2 maddesi kapsamındaki koşulları taşıdığı, davacı tarafından sunulan … nolu … hesabına göre, 09.06.2018 tarihinde … nolu poliçe/CMR -Uluslararası Nakliye açıklaması ile 8.316,00 Euro’nun davalı borcu olarak kaydedildiği, 16.10.2018 tarihinde iptal poliçe açıklamalı 5.468,05 Euro’nun davalı alacağı olarak kayıtlanması neticesinde 2.847,95 Euro davalı borcunun kaldığı, … Sigorta tarafından sunulan … nolu poliçe ödemesi hakkındaki 24.09.2020 tarihli bilgi yazısında, acente tarafından … Sigortaya toplam 4.156,00 Euro tutarın ödendiği ve acenteye ödenen kısmın 1.308,05 Euro’luk kısmının iade edildiği, poliçeye ilişkin acenta tarafından … Sigortaya net ödenen tutarın 2.847,95 Euro (19.470,75 TL) olduğu sunulan yazı kapsamında belirlendiği, davalı tarafın sunulan kayıtlarında, davalı tarafından sunulan 2018 ve 2019 yılı yevmiye defterleri kapanış kayıtlarında … Sigortaya ilişkin herhangi bir borç alacak bakiyesinin bulunmadığı, mali incelemeler neticesinde davacı tarafından davaya konu poliçeye ilişkin her iki taraf kayıtları kapsamında davalıdan ödeme alınmadığı, davacının Anadolu Sigorta şirketi tarafından düzenlenen dosyaya sunulu yazı kapsamında ve sunulanlarında poliçeye ilişkin ödemiş olduğu ve iade alındıktan sonra 19.470,75 TL (2.847,95 Euro karşılığı) poliçeden kaynaklı ödeme yaptığı mali bilirkişi incelemesiyle tespit edilmiştir.
Davacı taraf, acente sıfatı ile kendisinin müvekkili sigortacıya ödediği, ancak sigorta ettiren davalıdan tahsil edemediği bedeli, feshedilen sigorta sözleşmesi ve iptal edilen sigorta poliçesine göre sigortacıdan iade alınamayan pirim ödemelerini tahsil için takibe girişmiştir. Davalı taraf ise akdi ilişkiyi kabul etmeyerek borcu olmadığını ileri sürmüştür.
Davacı yana dava dışı sigortacıdan 24.09.2020 tarihli verilen … nolu poliçe ödemesi hakkında ödeme bilgisi yazısında; 15.07.2018-15.10.2018 dönemlerinde alınan toplam 4.156 EURO karşılığı 28.434,42 TL bedelin sigortacıya acente tarafından ödendiği bildirilmiştir. Bu miktardan 1.308,05 EURO karşılığı 8.963,67 TL 13.12.2018 tarihinde acenteye iade edildiğinden davacının 2.847,95 EURO karşılığı 19.470,75 TL ödemeyi sigorta poliçesi gereği ödemesine rağmen iade alamadığından davacı, eğer bu bedelleri davalı için düzenlenen CMR sorumluluk sigorta poliçesi primi olarak davalıdan alamadığı halde bu bedellere katlanmış ise davalı ile sözleşme akdedilmiş ve davalının prim borcu altına girmiş olması şartı ile bedelin tamamını davalıdan talep edebilmesi gerekir.
Taraflar arasındaki e-posta yazışmalarında, 30.05.2018 tarihli saat 14:27 itibarı ile gönderilen içerikte … mail adresinden … adresine “… ruhsatları ektedir.” şeklinde bilgi geçildiği, bundan sonra davacının poliçe çalışmasına giriştiği, davalının da römork ve çekici bilgileri paylaşarak buna göre sorumluluk sigortası poliçesi çalışması talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalıya ait CMR taşıma senedi, ATR gümrük belgesi, gümrük beyannamesi ve sair taşıma ve sevk evrakının davacı yana iletilmiş olması da CMR sorumluluk sigortası kapsamında taşıma olması için yapılan bildirimlerin davacıya ulaştığına işaret etmektedir. Taşıma süreçleri hakkında davacının bilgilenmesi ancak CMR sorumluluk sigortası kapsamında taşıma olması için yapılmış bildirimler olabilir.
Dosyaya sunulan acente davacı … Sigorta firması tarafından düzenlenen, sigortacısı … Sigorta olan … numaralı poliçenin incelenmesinde; 08.06.2018 teklif tarihi, -09.06.2018 düzenleme tarihi, 08.06.2018-08.06.2019 dönemi için bir yıllık CMR sorumluluk sigortası olduğu, yıllık ciro 1.000.000 EURO, sefer otomatik limiti 100.000 EURO güvence verildiği, 08.06.2018 peşin bir taksit ve 08.01.2019 8. taksit şeklinde toplam 8 taksitte pirim ödeme kararlaştırıldığı, toplam 8.316 EURO pirim belirlendiği, prim ayarlama oranının 0792 olduğu tespit edilmiştir.
TTK m.1405 “(1) Sigortacı ile sigorta sözleşmesi yapmak isteyen kişinin, sözleşmenin yapılması için verdiği teklifname, teklifname tarihinden itibaren otuz gün içinde reddedilmemişse sigorta sözleşmesi kurulmuş sayılır.” şeklinde sözleşmenin kuruluş anını düzenlemektedir.
TTK m. 1421 “(1) Aksine sözleşme yoksa, sigortacının sorumluluğu primin veya ilk taksitinin ödenmesi ile başlar; kara ve denizde eşya taşıma işlerine ilişkin sigortalarda, sigortacı, sözleşmenin yapılmasıyla sorumlu olur.” şeklinde olup prim hiç ödenmese de sigortacının sorumluluğu ve teminatın sağlaması söz konusu olacaktır.
Bu hükümler dikkate alındığında, dosya kapsamındaki … numaralı poliçenin geçerli bir sigorta sözleşmesine dayandığı, poliçe şartlarında dava dışı … Sigorta tarafından davalıya CMR sorumluluk risklerinin sigorta edildiği ancak sigorta poliçesi gereği pirim ödeme borcunun sigorta ettirenin borcu olmasına rağmen bu borcun ödenmediği anlaşılmıştır.
Kural olarak sigorta ettiren tarafından bir taksit dahi olsa pirim ödenmeden sigorta güvencesi başlamaz. Ancak TTK m. 1421 gereği taşıma sigortalarında poliçe henüz düzenlenmese de; sözleşme kurulmakla sigorta güvencesini başlatmaktadır. Hatta sözleşme kurulmasından öncesindeki teklif, talep tarihi itibarı ile geçerli teminat sağlamaktadır. Ancak bunun için de ilk taksit sigorta priminin ödenmesi gerektiği TTK m. 1431 gereğidir. TTK m.1431/1- ikinci cümle “….Karada ve denizde eşya taşıma işlerine ilişkin sigortalarda sigorta primi, poliçe henüz düzenlenmemiş olsa bile, sözleşmenin yapıldığı anda ödenir…” şeklinde olup bir taksitin ödenmesi için poliçeyi dahi şart koşmamaktadır. Ancak sigorta priminin borçlusu sigorta ettirendir. Acentenin kendiliğinden düzenlediği sigorta poliçesi için sigorta ettirenden tahsil etmeden veya sigorta ettirenden gerekli taahhütleri veya talimatları almadan sigortacıya prim ödemesi beklenemez. Böyle bir ödeme süreci basiretli tacir ve acente özeni ile de açıklanamaz niteliktedir.
TTK m.1424 “(1) Sigortacı; sigorta sözleşmesi kendisi veya acentesi tarafından yapılmışsa, sözleşmenin yapılmasından itibaren yirmidört saat, diğer hâllerde onbeş gün içinde, yetkililerce imzalanmış bir poliçeyi sigorta ettirene vermekle yükümlüdür. Sigortacı poliçenin geç verilmesinden doğan zarardan sorumludur.” şeklindedir. Bu hükme göre, davacının düzenlenen poliçenin bir nüshasını davalıya vermiş olması gerekir ki; davalı da sigorta poliçesi gereği hak ve menfaatleri ile pirim ödeme taksitlerinden ve yükümlülüğünden haberdar olsun.
TTK m.1430 hükmü pirim ödeme şeklini ve taksitleri düzenlemektedir. Bu kapsamda, sigorta ettirenin prim borcu ödemesi için bu sigorta sözleşmesi ilişkisi gereğince ve sözleşme şartlarına göre ödeme yapması esastır. %50 prim ödemesi ile sigorta ettirenin cayma hakkı da düzenlenmiştir.
Davacının 04.10.2018 tarihli ihtarı ile 5.195 Euro prim borcu olduğunu bildirmesine karşın davalının bu sigorta poliçesini düzenlemesi için gerekli bilgileri de vermesine rağmen davalının hiçbir taksit ödemediği, poliçeyi aldığının belli olmadığı, davacının davalıdan hiçbir taksit almadan ödemeleri yapmış olması ve bunu davalıya rücu etmesi söz konusu olduğundan davacının davalı adına ve hesabına bu ödemeleri hangi sebeple yaptığını ortaya koyması gerekecektir.
Davacının acentesi olduğu dava dışı … Sigorta A.Ş.’ne … numaralı CMR sorumluluk sigorta poliçesi için yaptığı toplam dört taksit 4 x 1.039 EURO sigorta primi ödemesi ve bundan 1.308,05 EURO karşılığı 8.963,67 TL bedeli iade aldığı, bakiye bedelin davacının sigortacıya ödediği ve iade alamadığı, davalıya yansıttığı miktar 2.847,95 Euro karşılığı 19.470,75 TL olduğu bilirkişi heyetince tespit edilmiştir. Davacı, davalıdan peşinatı 09.06.2018 tarihinde tahsil etmemiştir. Dolayısıyla davacının bir (1) peşin, dört (4) taksit tahsil etmesi gerekirken hiçbir tahsilatı yoktur.
Tarafların dilekçeleri, sunulan taşıma ve sevk evrakı ve davacı yan ticari defterleri üzerinden yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; davalının verdiği bilgilere göre, davacı tarafından davalının 09.06.2018-09.06.2019 dönemi için CMR sorumluluk risklerinin sigortalandığı, ancak davalının bu sigorta sözleşmesi ve düzenlenen poliçeyi kabul etmediği, sigorta poliçesinin geçerli bir sözleşmeye dayanmasına karşın davalının peşinat veya 1. taksit sigorta pirim ödemesini yapmadığı, davalıya sigorta poliçesinin verildiği hususu ile poliçe içeriğini teyit ettiğinin de sabit olmadığı, davacının sigortacının vekili-acentesi konumunda olduğu gözetildiğinde, davalı için bir peşinat dört taksit prim ödemesini sigortacıya yapması yönünde davalının talimatı, yetkilendirmesi veya başkaca bir şekilde yükümlülüğü üstlendiğinin sabit olmadığı, davacının ticari defterlerine göre … numaralı CMR sorumluluk sigortası pirimi için ödediği toplam 4156 EURO karşılığı 28.434,42 TL pirimden 2.847,95 Euro karşılığı 19.470,75 TL miktarının davacı üzerinde kaldığı, iptal – cayma sonrası bu miktarın sigortacıya irat kaldığı, davacıya davalının… numaralı CMR sorumluluk sigortası için peşinat veya 1. taksit ödemesi de yapmadığı, bu çerçevede davacının ödemelerini davalıya yansıtabilmesi için davalının söz konusu poliçeden haberdar edildiği, poliçe içeriğini teyit ettiği ve taksitler halinde ödemeyi kabul ettiğinin sabit olmadığı kanaatine hükme elverişli bilirkişi heyet raporu dikkate alınarak ulaşılmış olduğundan davacı pirim ödemelerinin kendi sorumluluğunda kalması gerekeceğinden davanın reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan ‬ 239,94 TL harçtan mahsubu ile bakiye 180,64 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 350,00 TL bilirkişi ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
5-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
6-Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL bedelin davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
7-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK. 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 31/03/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”