Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/529 E. 2023/68 K. 01.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/529 Esas
KARAR NO : 2023/68

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 25/09/2020
KARAR TARİHİ : 31/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, dava dışı …’ın müvekkili şirket aleyhine kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ulusal bayram- genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti ve bakiye ücret alacağına ilişkin işçilik alacaklarının tahsilini teminen açtığı dava … 8. İş Mahkemesi’nin 25.11.2016 tarih ve … E-… K. Sayılı kararı ile hüküm altına alındığını, söz konusu karar İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi’nin 22.05.2017 tarih ve 2017/931 E-2017/775 K. Sayılı ilamı ile onandığını, mahkeme kararının alacaklı vekili tarafından … 12. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından takibe konu edildiğini, anılan icra dosyasına 11.01.2017 tarihinde nakit teminat olarak 20.118,70 TL yatırıldığını, onama kararı sonrası güncel kapak hesabından bakiye borç için 27.07.2017 tarihinde 1.151,21 TL olmak üzere icra dosyasına toplam 21.269,91 TL ödendiğini, müvekkil şirketin, davalı firmaların açılmasına sebebiyet verdiği dava nedeniyle 12.08.2015 tarihinde 110,60-TL gider avansı ile vekalet harç ve pul masrafı, 11.01.2017 tarihinde 632,52- TL bakiye karar harcı, 220,00 TL istinaf nispi karar harcı, 85,70-TL istinaf yoluna başvurma harcı, yine 11.01.2017 tarihinde 100,00-TL gider avansı, 07.04.2017 tarihinde 51,70 TL tehiri icra karar harcı ve 03.08.2017 tarihinde 435,83-TL bakiye istinaf karar harcı olmak üzere toplam 1.636,35-TL yargılama masrafı yaptığını, … 8. İş Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasından alınan 17.08.2016 tarihli bilirkişi raporunda dava dışı işçinin çalışmasının 22.12.2011-07.07.2015 arası davalılar nezdinde geçtiği tespit edildiğini, söz konusu mahkemenin 2015/396 E-2016/507 K. sayılı kararı ile müvekkil şirketin asıl işveren olarak işçilik alacaklarından müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğuna karar verdiğini, ancak işçinin korunması çerçevesinde işçinin alacağına kavuşmasını sağlamaya yönelik yasal düzenlemelerin bir tezahürü olan söz konusu karar müvekkil şirket ile davalı firmalar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine halel getirmediğini, davalı firmalar istihdam ettiği işçinin işvereni, muhatabı ve sorumlusu olduğunu, müvekkil şirketin davaya konu “Posta Gönderilerinin Dağıtımı Hizmetlerinin Yapılması” işi sözleşmelerle davalılara verdiğini, dava dışı … da davaya konu hizmet işini üstlenen davalı firmaların istihdam ettiği işçilerden biri olduğunu, davalı firmalar ile müvekkil şirket arasında akdedilen sözleşmelerin Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları başlıklı maddesinde “İdare yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni muhatabı ve sorumlusu olmadığını, yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı iş ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumluluklar yükleniciye aittir” denildiğini, yine aynı sözleşmenin Diğer Hususlar Başlıklı maddesinde yer alan “İdare yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni muhatabı ve sorumlusu değildir. Yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı iş ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumluluklar yükleniciye aittir” hükmünden kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarına ilişkin ödemelerden davalı firmaların sorumlu olduğunun anlaşıldığını, davalı firmalarla akdedilen sözleşme ve şartnamelerde “çalıştırılacak işçilerin iş kanunundan ve diğer yasalardan doğan tüm sorumlulukları yükleniciye aittir” hükmü yer aldığını, bu nedenle davalı firmalar ile müvekkil şirket arasında akdedilen sözleşmeler gereğince, … 8. İş Mahkemesi’nin …E-…K. Sayılı ilamı nedeniyle işçiye ödenmek zorunda kalınan tutarlar ve yargılama masrafı olarak yapılan miktarlar bakımından sorumlulukların, dava dışı işçiyi çalıştırdıkları süreler oranında davalı firmalara ait olduğunu, davalılara yapılan ödemelerin işçilere zamanında yansıtılmamasından müvekkil şirket sorumlu olmadığını, bu nedenle, iş bu rücuen alacak davası ticari mahiyette olduğundan dava şartını yerine getirmek üzere müvekkil şirket adına, … Arabuluculuk Bürosu … Arabuluculuk No. ve… Büro Dosya No. ‘lu dosyasına kayden başvuruda bulunulduğunu, müzakereler neticesinde anlaşılamadığını, 17.04.2020 tarihli anlaşmama son tutanağı düzenlendiğini, dava şartının bu kapsamda yerine getirildiğini, … 8. İş Mahkemesi’nin 25.11.2016 tarih ve … E-…K. Sayılı kararına istinaden müvekkil şirketten tahsil olunan, ayrıca iş bu dosyaya yapılmak zorunda kalınan masraflar toplamı 22.906,26- TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren avans faiziyle birlikte davalılardan dava dışı işçiyi çalıştırdıkları döneme ilişkin olarak sorumlulukları oranında tahsiline karar verilmesi gerektiğini, … 8. İş Mahkemesi’nin 25.11.2016 tarih ve … E-… K. Sayılı ilamı gereği … 12. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyasına 11.01.2017 tarihinde ödenen 20.118,70-TL, 27.07.2017 tarihinde ödenen 1.151,21-TL ve … 8. İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasına yargılama süresince yatırılan 1.636,35-TL mahkeme harç ve masrafları olmak üzere toplam 22.906,26-TL’nin, ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan dava dışı işçiyi çalıştırdıkları döneme ilişkin olarak sorumlulukları oranında rücuen tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı firmalara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, müflis şirketin … 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından 22.06.2016 günü saat 16:57’den itibaren iflasına karar verilmiş olup iflas işlemleri … 3.icra ve İflas Müdürlüğü’nün … iflas dosyası ile Adi Tasfiye olarak devam ettiğini, müflis şirket hakkında verilen iflas kararı henüz kesinleşmediğini, ikinci alacaklılar toplantısı yapılamadığını, alacağın varlığını kabul etmemekle birlikte davacı yanın dava dilekçesinde talep ettiği tüm talepleri yönünden zamanaşımı itirazında bulunduklarını, alacakların varlığını kabul etmemekle birlikte dava dilekçesinde talep edilen tüm talepler için zamanaşımı süresi dolmuştur. Zamanaşımına uğrayan tüm taleplerin zamanaşımından reddi gerektiğini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, davalı müflis şirketin iflas tarihinden önceki son adresi “…”.’dir. Bu nedenle dosyanın yetkili İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesi gerektiğini, asıl işverenin davacı şirket olduğunu, işçilerin çalışma şartları, işe alınıp çıkarılmaları ve denetim gözetimin davacı firma tarafından yapılıyor oluşu, taşeron firmalar değişsede işçilerin çalışmaya devam etmesi nedeniyle işçilik haklarından sorumluluk davacı firmanın olduğunu, dava dışı 3. kişinin işten çıkarılmasında müvekkil şirketin yetkisi ve kusuru olmadığını, müvekkil şirketin kusuru ve yetkisi olmadığı için müvekkil şirkete sorumluluk yüklenemeyeceğini, İflas masasında 3. şahısların müflis şirkette çalıştığına ilişkin kayıt bulunmadığını, davayı ve rücu talebine ilişkin ödemelerin yapıldığı 3. şahsın müflis şirkette çalıştığını kabul anlamına gelmemekle birlikte 3. kişinin hangi tarihler arasında hangi firmada çalıştığı, ne zaman işten ayrıldığı, son işverenin kim olduğu, yapılan ödemelerin hangi sebepler-kalemler için yapıldığı, imzalandığı iddia edilen sözleşmeler ve diğer bilgilerin belirtilmesi gerektiğini, yine talepte davalılardan istenen alacak miktarının tek tek belirtilmesi gerektiğini, Müflis şirketle davacı arasında akdolunan sözleşmelerde, sözleşme bedeline dahil olan giderler ve yine ihale şartnamesinde teklif fiyata dahil olan giderler sayıldığını, İhale idari şartnamesinde teklif fiyata dahil olan giderler başlığı altında işçilerin sadece aylık ücretleri, K.İ.K. payı, vergilerin teklif fiyatın içerisinde olduğu ifade edildiğini, dolayısı ile teklif fiyatın içerisinde işçilere ödenecek kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacakları yer almadığını, teklif fiyatın içerisinde yer almayan bir bedelin müvekkil şirketten rücu yolu ile istenmesi talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müflis şirketin sorumluluğunun Borçlar Kanunu 167 uyarınca yalnızca dava dışı işçilerin kendi bünyesinde çalıştığı dönemin yarısı ile sınırlı olacağını, Müflis şirketin kıdem tazminatı ve diğer alacaklarından sorumluluğunun yalnızca kendi dönemi ile sınırlı olmak üzere yarı-yarıya sorumluluk şeklinde olabileceğini, Müvekkil şirketin iş bu davaya konu ödemeler nedeniyle sorumluluğu olmadığını bu nedenlerle, Yetki itirazının kabulü ile, dosyanın yetkili İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesine, İİK’nun 194.maddesi gereğince devam eden davaların durdurulması ve ikinci alacaklılar toplantısı yapıldıktan 10 gün sonra devam olunması gerekmekte olup müflis şirket açısından davanın durdurulmasına, zaman aşımı itirazının kabulü ile tüm talepler yönünden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, hukuki mesnetten yoksun, haksız davanın tüm talepler yönünden reddi ile, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı yana tahmili yönünde karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Mahkememiz 13/10/2021 tarihli celse ara kararı gereğince, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, … 8. İş mahkemesinin …E. Sayılı dosyası, … 12. İcra müdürlüğünün …E. Sayılı dosyası, İstanbul BAM 31. Hukuk dairesinin 22/05/2017 tarihli ilamı, SGK kayıtları ve dosya incelenerek dava dışı …’ın , SGK kayıtları incelenerek asıl iş veren- alt iş veren ilişkisi kapsamında davacının ödemiş olduğu bedelleri, davalılara rücu edip edemeyeceği, edebilecekse her bir davalı yönünden rücu edebilecek miktarın tespiti konusunda rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişi İş mevzuatından kaynaklanan nitelikli hesaplama uzmanı …”in 10/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle, Davacının rucuan ASIL ALACAK miktarının 12.880,00 TL asıl alacak ve 2.678,66 TL faiz olmak üzere toplam 15.558,66 TL olduğuna davalı …Ltd. Şti.’nin toplam 15.558,66 TL asıl alacak ödemenin tamamından sorumlu olduğu , davalılardan … Şti.’nin sorumluluğunun 705,68 TL ile sınırlı olduğuna (548,35 TL asıl alacak +157,33 TL faiz) , davalılardan … Şti.’nin sorumluluğunun 366,12 TL ile sınırlı olduğu (284,50 TL asıl alacak +81,62 TL faiz) , davalılardan … Tic. Ltd. Şti.’nin sorumluluğunun 438,41 TL ile sınırlı olduğuna (340,71 TL asıl alacak+97,70 TL faiz) , davalılardan …Tic. Ltd.Şti.’nin sorumluluğunun 7.062,84 TL ile sınırlı olduğuna (5.870,25 TL asıl alacak +1192,59 TL faiz) görüş ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizin 03/02/2022 tarihli ara kararı gereği, önceki bilirkişilere tevdi ile icra müdürlüğünden gelen belgelerin incelenmesi ve davacının itirazlarının değerlendirilmesi konusunda ek rapor tanzim edilmesine karar verilmiş olup, Bilirkişi …”in 09/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle, İcraya konu edilmiş ve davacı yanca ödendiği tespit edilen 17.697,32 TL asıl alacak*takip öncesi faiz +takip sonrası faiz 3.572,59 YL re’sen hesaplanan icra masrafları olmak üzere TOPLAM 21.269,91 TL “nin rucu’en talep edilebileceği ; bu tutarın tamamından son işveren … Ltd. Şti.’nin sorumlu olduğu , ayrıca bu tutardan Tasfiye Halinde … Ltd.Şti.’nin 6.869,32 TL ile sınırlı sorumlu olduğu , Tasfiye Halinde …Ltd. Şti.’nin 898,78 TL ile sınırlı sorumlu olduğu, …Ltd. Şti. (Eski Ünvan: …Ltd. Şti.)’nin 592,45 TL ile sınırlı sorumlu olduğu , Tasfiye Halinde …Şti.’nin 448,16 TL ile sınırlı sorumlu olduğu , İcraya konu edilmemiş ve davacı tarafça yargılamaya katılmanın sonucu olarak ödemekle yükümlü olduğu yargılama gideri toplamı olan 1.629,85 TL “nin davalıların müştereken ve Müteselsilen sorumlu olup olmadıkları görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava; taraflar arasında hizmet alım sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin ferileri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Tüm bu anlatılan hususlar nazara alınarak davalıların sorumluluklarının ayrı ayrı belirlenmesine yönelik olarak alınan bilirkişi raporunda dava dışı işçinin alacağından davalıların sorumlu oldukları miktarın yasaya ve içtihatlar ile uyumlu olarak hesap edildiği kanaatine varılarak hükme esas alınmış olup sonuç itibari ile davanın kabulüne, 14.091,05-TL’nin Davalı … ŞTİ.’den ., 6.869,32-TL’nin Davalı Tasfiye Halinde …Tic. LTD. ŞTİ’den., 592,45-TL’nin … İnş. Tic. LTD. ŞTİ.’den., 448,16-TL’nin Tasfiye Halinde … LTD. ŞTİ.’den., 12/01/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulüne, 14.091,05-TL’nin Davalı … ŞTİ.’den ., 6.869,32-TL’nin Davalı Tasfiye Halinde …LTD. ŞTİ’den., 592,45-TL’nin …ŞTİ.’den., 448,16-TL’nin Tasfiye Halinde … LTD. ŞTİ.’den., 12/01/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
2- Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 962,56-TL nispi karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 391,19-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 571,37‬- TL nispi karar ve ilam harcından 364,34 TL’sinin davalı …Şti’den, 177,61 TL’sinin Tasfiye halinde …Ltd. Şti’den, 15,31 TL’sinin davalı …Ltd Şti’den, 14,11 TL’sinin davalı …Ltd. Şti.’den tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 391,19-TL peşin harç ile 54,40-TL başvurma harcı olmak üzere 445,59-TL ‘nin 284,13 TL’sinin davalı … Şti’den, 138,51 TL’sinin Tasfiye halinde …Şti’den, 11,95 TL’sinin davalı …Ltd Şti’den, 11,00 TL’sinin davalı … Ltd. Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 481,75-TL posta ve tebligat gideri ile 900,00-TL bilirkişi gideri toplamı olan 1.381,75‬-TL yargılama giderinden 881,07 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’den, 429,51 TL’sinin Tasfiye halinde … Ltd. Şti’den, 37,21 TL’sinin davalı …Ltd Şti’den, 33,96 TL’sinin davalı … Ltd. Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. Maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk giderinden 841,69 TL’sinin davalı … Şti’den, 410,31 TL’sinin Tasfiye halinde …Şti’den, 35,54 TL’sinin davalı … Ltd Şti’den, 32,45 TL’sinin davalı … Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinden 5.866,32 TL’sinin davalı … Şti’den, 2.859,73 TL’sinin Tasfiye halinde … Ltd. Şti’den, 247,70 TL’sinin davalı …Şti’den, 226,16TL’sinin davalı … Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davacı ve davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, Davacı vekili ve Davalı Müflis … vekillerinin yüzlerine karşı, diğer tarafların yokluklarında tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 31/01/2023

Katip
e-imzalı

Hakim
e-imzalı

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”