Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/189 Esas
KARAR NO : 2021/932

DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/03/2020
KARAR TARİHİ : 08/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu 13/03/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ve satıcılığı yapan müvekkili ile davalı şirket arasında küçükbaş hayvan alışverişi olduğunu, taraflarınca 02.03.2018 tarihli …numaralı faturada cinsi ve miktarı belirtilen koyunların 950,000,00 TL bedelle davalıya satıldığını, taraflarının faturalı satışa konu hayvanları davalıya teslim etmesiyle davalının da tesellümü ile satım ilişkisinin tamamlandığını, ancak davalının 02.03.2018 tarihli bu satış işleminden yaklaşık 7 ay sonra A-37 numaralı ve 950.000,00 TL tutarlı fatura ile satın aldığı hayvanlardan bir kısmının ayıplı olduğu iddiası ile … 37. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasından tarafları hakkında 250.000,00 TL tutarlı ilamsız icra takibine giriştiğini, taraflarının 18.10.2018 tarihinde tarafları aleyhine icra takibine girişildiğinin maddi ve hukuki vakıasını banka hesaplarındaki alacakları üzerine haciz konulmasına ilişkin müzekkereyi tebliğ alan banka görevlilerinin 19.11.2018 tarihindeki bildirimleri ile öğrendiklerini, davalıya satılan koyunların ayıplı olmadığı gibi, koyunları görüp alan davalının dahi bu hususta bir ihtirazi kaydı veya sonraki safahatta bir ayıp ihbarının olmadığını, hayvan alım satımında ayıba karşı tekeffülün şartlarının TBK’nın 223. ve 224. Devamı maddelerinde diğer ayıba karşı tekeffül hallerinden ayrık ve özel olarak düzenlendiğini, m.223 uyarınca alıcının, satılanın durumunu imkan bulur bulmaz gözden geçirmek ve bir ayıp görürse bunu uygun bir sürede ona bildirmek zorunda olduğunu, alıcının gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal etmesi durumunda satılanı kabul etmiş sayılacağını ve bu halde satıcının sorumluluğunun ortadan kalkacağını, TBK m. 224 uyarınca ayıp ihbarı olarak tanımlanan sürenin hayvan satışlarında 9 gün olduğunu, TTK’nın 23. maddesinin birinci fıkrasında c bendi uyarınca tacirler arsında ticari satışlarda hayvanın ayıplı olduğunun teslimi sırasında açıkça belli olduğu durumlarda tacirin, durumu iki gün içerisinde satıcıya bildirmek zorunda olduğunun belirtildiğini, söz konusu iki günlük sürenin malın teslim alındığı tarihi izleyen günden itibaren hesaplandığını, aynı maddenin ikinci fıkrasında ise malın ayıplı olduğunun teslim sırasında anlaşılamaması halinde teslimden sonra sekiz gün içerisinde alıcı tarafından malın incelenerek durumu satıcıya bildirmek zorunda olduğunun belirtildiğini, bu ihbarın sekiz günlük süre içerisinde yapılmaması durumunda alıcının hayvanı ayıp ile birlikte kabul etmiş sayılacağını, ayrıca canlı hayvan satımlarında teslim, tesellüm, dara ve tediye ile ilgili genel kurallar ve buna ilişkin özel hükümlerde; “Canlı hayvan alım satımlarında hayvanlar tartıya girinceye kadar satıcıya, tartıdan çıkınca alıcıya aittir. Tartıdan çıkan hayvanın teslim ve tesellümü yapılmış sayılır. Teslimle birlikte sorumluluk alıcıya geçer.” açıklamasına yer verildiğini, bu halde satılanın davalıya geçtiğini nefi ve hasarın davalıya ait olduğunu belirterek; haksız ve mesnetsiz olduğu belirli bulunan icra takibine devam edilmesi tarafları bakımından telafisi güç ve imkansız zararlara sebebiyet vereceğinden ihtiyati tedbir istemlerinin kabulü ile icra takibinin dava sonuna kadar durdurulmasına, borçlu olmadıklarının tespiti ile … 37. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasındaki takibin iptaline, icra tehdidi altında ödeme yapılması halinde ödemelerin istirdadına, haksız ve kötü niyetle davalı tarafın takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep etmiştir.
Mahkememizce celp edilen … 37. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasında; davacı/alacaklının 250.000,00 TL diğer asıl alacağının tahsiline ilişkin icra takibine geçtiği, davalı 20/11/2018 tarihli dilekçesi ile takibe, ödeme emrine, borca, faize ve borcun tüm ferilerine itirazı üzerine takibin durduğu görülmüştür.
Mahkememizce verilen 23/11/2020 celse ara kararı uyarınca, tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ve dosya incelenerek taraflar arasındaki ticari ve akdi ilişkinin tespit edilmesi davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespit edilmesi, … 37. İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı icra dosyasından davacının borçlu olup olmadığının belirlenmesi konusunda rapor düzenlenmek üzere bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, …tarafından ibraz edilen 18/02/2021 tarihli raporda özetle; “Dosyaya sunulan deliller, davacı şirket (…) ile davalı şirket (…) defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde; davacı ve davalı şirketlerin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tutulması gereken ticari defterlerini yasal süreleri içerisinde tasdik ettirdikleri dolayısıyla davacı ve davalı şirketin ticari defterlerinin sahipleri lehine delil olma özelliğini taşıdıkları, davaya konu ticari ilişki neticesinde düzenlenen faturanın davacı ve davalı şirket defterlerinde usulüne uygun olarak kayıt altına alındığı görülmüştür. Davacı şirket ve davalı şirket defter ve belgelerinin birbiri ile mutabık olduğu tespit edilmiştir. Davacı şirket ve davalı şirket defter ve belgelerine göre; dava tarihi (13.03.2020) itibariyle davacı şirket ile davalı şirket arasında borç/alacak bakiyesi bulunmadığı görülmektedir. Türk Ticaret Kanunu’nun 21/2 maddesindeki “Bir faturayı alan kimse aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa içeriğini kabul etmiş sayılır. ” denilmektedir. Taraf defter ve belgelerinde, davalı şirketin ilgili faturaya itirazı ya da kestiği iade faturasına rastlanılmamıştır. Davalı şirket, aldığı malların bir kısmının ayıplı olduğu iddiası nedeniyle fatura itiraz süresinden sonra, 19.10.2018 tarihinde .. 37. İcra Müdürlüğünün …E. Sayılı dosyasıyla davacı aleyhine 250.000,00 TL tutarlı ilamsız icra takibi başlatmıştır. Ancak Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre; davanın esasına dair olarak, fatura içeriği hakkında itiraz süreleri ile ticari satımlarda ayıp ihbar sürelerinden hangisinin değerlendirileceği hususu ve takdiri Sayın Mahkemenize ait olduğu” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce verilen 23/11/2020 celse ara kararı uyarınca, … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından gönderilen belgeler, davalının ayıba ilişkin savunma ve itirazları ile tüm dosya kapsamı değerlendirilerek ayıp olup olmadığı, ayıp durumu halinde fatura içeriğinin denetlenmesi, ayıp iddiası, ihbarı yönünden TBK’nın hayvan satışına ilişkin hükümlerine göre değerlendirme yapılması, delil durumu ile hayvanlara ilişkin teknik değerlendirme sonucunda davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespiti konusunda rapor düzenlenmek üzere bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, Veteriner Hekim … ve Borçlar Hukukçusu … tarafından ibraz edilen 08/10/2021 tarihli raporda özetle; “Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvan Bilgi Sistem kayıtlarına göre koyunların nakil tarihinde 1 yaş 6 aylık olduğu, dosya muhteviyatın da bulunan raporlarda koyunların ayıplı olduğuna dair herhangi bir veriye ulaşılamamış olup yine 5-7 yaş aralığında olduğu iddia edilen koyunlara 2 yaşındaki koyun küpeleri takıldığına dair bir bilgiye ulaşılamadığı” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Davacı taraf, davalı tarafa 950.000,00 TL bedelinde küçükbaş hayvan satışı gerçekleştirdiğini, davalının satılan malların bir kısmının ayıplı olduğu iddiasıyla … 37. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibini başlattığını, ayıp ihbarının yapılmadığını, malların ayıplı olmadığını beyan ederek söz konusu icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Uyuşmazlık; davacı tarafından satılan hayvanların ayıplı olup olmadığı, ayıp sebebiyle davalının zarara uğrayıp uğramadığı ve davacının … 37. İcra Müdürlüğünün …E. Sayılı icra takibininden dolayı borçlu olup olmadığı noktalarına ilişkindir.
Dosya kapsamından, tarafların hayvan satışı konusunda anlaştığı, ancak yazılı bir sözleşme yapılmadığı, davacı tarafından keşide edilen 02/03/2018 tarihli A-37 numaralı fatura konusu hayvanların 950.000,00 TL bedelle davalıya satıldığı, 19/10/2018 tarihinde davalı tarafından ayıp nedeniyle uğradığını iddia ettiği zararın tahsili için davacı aleyhine takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Yargılama sırasında tarafların ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi tarafından tanzim edilen raporda; tarafların ticari defter ve kayıtlarının birbirinin doğruladığı, dava tarihi itibariyle tarafların borç ve alacak bulunmadığı konusunda mutabık oldukları görülmüştür.
Davalı taraf 19/02/2021 tarihli beyan dilekçesinde; satışı gerçekleştirilen söz konusu hayvanların Tarım ve Orman Bakanlığının görevlendirdiği memurlar eliyle yaptığı muayene ve denetim sonucunda damızlık olması kaydıyla satın aldığı koyunların damızlık statüsünde olmayan yaşlı ve dişleri dökülmüş koyunlar olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafın aldatarak sözleşmede belirttiği niteliklerden farklı hayvanlar sattığını, bu aldatma durumunun, Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü nezdinde görevlendirilen veteriner ve memurlar tarafından yapılan tespit sonucunda öğrenildiğini beyan ederek … İlçe Tarım Müdürlüğü nezdinde yaptırılmış olup düzenlenen raporun ilgili birimden celp edilmesini talep etmiştir. Bunun üzerine mahkememizce 31/03/2021 tarihli celsede davalı vekiline … İlçe Tarım Müdürlüğü nezdinde düzenlenen raporu sunması için 2 haftalık kesin süre verilmesine, raporun sunulması mümkün olmaz ise yine 2 haftalık kesin süre içerisinde raporun numara, tarih ve kimin lehine düzenlendiğini hususlarını somutlaştırarak açıklamasının istenilmesine, verilen süre içerisinde rapor sunulmaz veya açıklama yapılmaz ise ayıp savunmasından vazgeçmiş sayılacağının ihtarına karar verilmiştir. Davalı vekili tarafından sunulan 14/04/2021 tarihli dilekçede; raporun temin edilemediği belirtilerek raporun bir örneğinin … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …E. Sayılı dosyasında bulunduğunu beyan ederek raporun celbi için müzekkere yazılmasını talep etmiştir. … İlçe Tarım Müdürlüğü ve … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasından ilgili raporlar celp edilmiş, davalı vekiline ne müzekkere raporlarını inceleyip beyanda bulunması için süre verilmiştir. Davalı vekili 14/06/2021 tarihli dilekçesiyle raporların ve dosya kapsamının veteriner bilirkişi tarafından incelenmesini talep etmiştir. Bunun üzerine mahkememizce raporların incelenmesi için dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir. Bilirkişi tarafından sunulan raporda; Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvan Bilgi Sistem kayıtlarına göre koyunların nakil tarihinde 1 yaş 6 aylık olduğu, dosya muhteviyatın da bulunan raporlarda koyunların ayıplı olduğuna dair herhangi bir veriye ulaşılamadığı, yine 5-7 yaş aralığında olduğu iddia edilen koyunlara 2 yaşındaki koyun küpeleri takıldığına dair bir bilgiye ulaşılamadığı tespit edilmiştir. Davalı vekili, bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde eksik belgeler ile inceleme yapıldığını beyan etse de davalının talep ettiği tüm delillerin mahkememizce celp edildiği, davalının bu belgeleri incelenmesine olanak tanındığı, davalının inceledikten sonra bilirkişi incelemesi talep ettiği, eksik belgelerin somutlaştırılmadığı ve sunulmadığı anlaşılmakla teksif ilkesi ve savunmanın genişletilmesi yasağı kapsamında davalının bilirkişi raporuna yönelik itirazları yerinde görülmemiştir.
TBK m.219’da, satıcının; herhangi bir surette alıcıya bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması durumları ve niteliği veya niteliği etkileyen niceliğe aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıplardan sorumlu olacağı, m.220’de, hayvan satışında satıcının, yazılı olarak üstlenmedikçe veya ağır kusuru olmadıkça ayıptan sorumlu olmayacağı, m.224’de, hayvan satışında satıcının sorumlu olacağı süre yazılı olarak belirlenmemiş ve ayıp da hayvanın gebeliğine ilişkin değilse satıcının, ancak ayıbın devrin yapıldığı veya alıcının devralmada temerrüdünün gerçekleştiği günden başlayarak dokuz gün içinde kendisine bildirilmesi ve ayrıca, hayvanın bilirkişilerce gözden geçirilmesinin aynı süre içinde yetkili makamdan istenmesi hâlinde sorumlu olacağının düzenlendiği görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; taraflar arasında yazılı bir satış sözleşmesi bulunmadığından davalının sözleşmeye aykırılık savunmasını kanıtlayamadığı, mahkemece alınan teknik bilirkişi raporunda hayvanların ayıplı olmadığının tespit edildiği, menfi tespit davasının ve ayıp iddiasının gereği olarak satılan hayvanların ayıplı olduğunun ispat yükünün davalıda olduğu, ancak davalı tarafından ayıbın varlığı ile uğranılan zararın somut bir rapor veya delil ile kanıtlanmadığı anlaşılmakla davacının sorumluluğunun bulunmadığı sonucuna varılarak, davanın kabulüne, davacının … 37. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibinden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, kötüniyet olgusu ispatlanamadığından davacının kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜNE, davacının … 37. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibinden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacının kötüniyet tazminatı talebinin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 17.077,50 TL nispi karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 4.269,38 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 12.808,12 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 4.269,38 TL peşin harç ile 54,40 TL başvurma harcı olmak üzere 4.323,78 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.539,60 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 25.950,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. Maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/12/2021

Katip …
¸¸

Hakim …
¸¸