Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/447 Esas
KARAR NO : 2020/681
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/07/2019
KARAR TARİHİ : 16/11/2020
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesi özetle; davalının AR-GE merkezi kurmak istediğini, müvekkili ile davalı arasında ise AR-GE merkezi kurulumu konusunda danışmanlık sözleşmesi yapıldığını, sözleşme kapsamında 15/07/2017 tarihinde davalı şirket merkezi olan …’e gidilerek gerekli görüşmelerin sağlandığını, müvekkilinin 20/11/2017 tarihinde sözleşme imzalamak üzere ücret teklifini mail yolu ile davalıya gönderdiğini, davalının indirim istemesi üzerine sözleşmeyi revize ederek müvekkiline sunduğunu, 30/11/2017 tarihinde sözleşmenin imzalandığını, müvekkilinin sözleşmenin 7. Maddesinde belirtilen 4.000,00 TL + KDV + stopaj ödemesini davalıdan alarak serbest meslek makbuzu kestiklerini, müvekkilinin tüm çalışmaları kendi bilgisayarından yaptığını ve ilgili mailleri davalıya gönderdiğini, 02/01/2018 tarihli mailde müvekkilinin davalıdan kameraların durumları ile ilgili bilgi istemiş program yapılacağının bilgisi verilmiş ancak davalıdan maile dönüş olmadığı gibi aramalara da cevap verilmediğini, sözleşme uyarınca davalının danışmana başvuru süreci hakkında bilgi ve belge vermek ile yükümlü olduğunun bildirildiğini, davalı şirketin yetkililerinin müvekkilini arayarak …’de başka bir danışman ile çalışılacaklarını bildirmiş bunun üzerine müvekkilinin 22/01/2018 tarihinde davalının … görevlisini arayarak yazılı bir fesih bildirimi ve gerekçe talep ettiğini ancak davalının davalının yazılı bir bildirim yapmadığını, davalının bildirim yapmaması üzerine müvekkili tarafından … 40. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname gönderildiğini, ihtarnamede davalı yanın 3 iş günü içerisinde sözleşmeden doğan bedeli ödemesi gerektiği aksi takdirde temerrüde düşeceğinin bildirildiğini, davalının ise … 25. Noterliğinin …tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile cevap vererek yükümlülüğünü kabul etmediklerini bildirmekle davanın kabulüne, 4.500,00 TL’nin davalının temerrüde düşme tarihi olan 22/03/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak tensip zaptı ve dava dilekçesinin tebliğ edildiği görülmekle, davalı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesi özetle; yetkili mahkemelerin … Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, davanın kısmi olarak açılamayacağını, davaya konu sözleşme bedelinin açıkça belirli olduğunu, davacının …’de bulunan küçük ölçekli fabrikasındaki çalışanlara sözleşmeye imzalattığını, 2017 yılı Aralık ayında ise müvekkili ile davacı arasında toplantı düzenlendiğini, davacının toplantı boyunca devletten nasıl teşvik alınacağı ya da hangi prosedürleri yapmayıp da nasıl yapılmış gibi gösterileceğinin inceliklerini anlattığını, toplantı bittikten sonra davacı hakkında detaylı araştırma yapıldığını ve davacı hakkında bir çok şikayet bulunduğunu gördüklerini, meselenin davacının müvekkilinin talep etmiş olduğu ücretten değil, hukuka aykırı yaklaşımı nedeniyle sözleşmenin fesih edildiğini, davacının dava dilekçesinde belirtmiş olduğu gibi sözleşmede belirtilen işin yapılmadığını bildirmekle davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 26/02/2020 tarihli ara kararı uyarınca tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, her iki tarafın ticari defter ve kayıtları öncelikle incelenerek davalı tarafından davacıya yapılan ödemelerin tespit edilmesi, dosya kapsamındaki mevcut deliller ile sözleşme hükümleri birlikte değerlendirilerek sözleşmenin feshine kadar dönemde yapılan arge merkezi işinin ne kadarının yapıldığı, sözleşmenin ne kadarının yerine getirildiğinin tespit edilmesi ve davacının talepleri ile delillerle sınırlı olarak değerlendirme yapılması, sözleşmenin 7. ve 8. Maddesi hükümleri değerlendirilerek davacının alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise alacaklı olduğu miktarın belirlenmesi konusunda rapor alınmak üzere dosyanın bilirkişi endüstri mühendisi …, mali müşavir … ve hukukçu bilirkişi …’ya tebliğ edilmiş, bilirkişilerin mahkememize sunmuş oldukları 05/08/2020 tarihli raporda; taraflar arasında Ar-Ge merkezi kurulmasında danışmanlık ve ardından 24 ay sürecek danışmanlık hizmetine yönelik sözleşme kurulduğunu, bu iki edimin farklı karakterde olması sebebiyle iki ayrı sözleşmenin tek bir sözleşme ile birleştirildiğini, davalının sözleşmenin kuruluşundan sonra ancak Ar-Ge merkezi belgesi alınmadan sözleşmeyi fesih ettiğini, feshin haklı olduğuna ilişkin davalının savunmasına yönelik bir bilgi ve belgeye ulaşılamadığını, taraflar arasındaki sözleşmenin değerlendirilmesi ile Ar-Ge merkezi kurulmasına kadar ödenmesi gereken ücretin davacıya verilmesi gerektiği, sözleşmede 10.000,00 TL (Stopaj kesintisi ve KDV hariç) olarak öngörülen bu miktarın Stopaj kesintisi ve KDV dahil olmak üzere 14.750,00 TL olduğu, kısmi davanın dikkate alınması gerektiği görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu 27/10/2020 tarihli dilekçesi ile 4.500,00 TL bedel üzerinden açılan davayı 21.500,00 TL daha arttırarak toplam 26.000,00 TL’nin davalının temerrüte düşme tarihi olan 22/03/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce … Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına müzekkere yazılarak davalının arge merkezi kurup kurmadığına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava; taraflar arasındaki Ar-Ge merkezi kurulumuna yönelik danışmanlık sözleşmesi kapsamında sözleşmenin haksız feshi nedeniyle sözleşme bedelinin davalıdan tahsiline ilişkindir.
Davacı taraf, 30.11.2017 tarihinde davalı ile “Ar-Ge Merkezi Analiz, Kurulum Ve Sürdürme Danışmanlığı” sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmenin 7. maddesinde belirtilen 4.000,00 TL+KDV+STOPAJ ödemesinin davalı tarafından yapıldığını, davalı şirketin yetkilisinin telefonla başka bir danışmanla çalışacaklarını söylediğini, bunun üzerine 22.01.2018 tarihli mail ile davalı tarafa yazılı bir fesih bildirimi göndermesi gerektiğinin bildirildiğini, davalı tarafın yazılı bir bildirimde bulunmaması üzerine … 40.Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin düzenlendiği, davalı tarafın … 25. Noterliği’nin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile cevap verdiğini beyan ederek taraflar arasındaki sözleşmenin 8. Maddesi uyarınca sözleşmede yazılı bedelin davalıdan tahsil edilmesini talep etmiştir. Davalı taraf, sözleşmeyi imzalayan şahsın çalışanı olduğunu, şirket yetkilisi olmadığını, davacı taraf ile yapılan toplantılarda davacının hukuka aykırı yönlendirmelerde bulunduğunu, sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini, tüm masraflar şirket tarafından karşılanarak davacının fabrikaya getirtildiğini ancak davacının sözleşme ile ilgili bir şey yapmadığını beyan ederek davanın reddinin gerektiğini savunmuştur.
Davalı tarafın yetkisiz bir temsilci tarafından sözleşmenin akdedildiği ve sözleşmenin kendisi açısından bağlayıcı olmadığı yönündeki itirazı açısından yapılan değerlendirmede; davalı tarafın sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği ve davacının masraflarını karşılayarak kendi fabrikasına getirttiği yönünde beyanda bulunduğu, davalı tarafından keşide edilen ihtarnamede taraflar arasında sözleşmenin kurulduğunun kabul edildiği, davalı tarafından sözleşmenin ilk aşaması için belirlenen ücretin ödendiği hususları birlikte değerlendirildiğinde sözleşmenin davalı tarafından bağlayıcı olduğu, davalının itirazlarının dürüstlük kuralına aykırı olduğu ve yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Yargılama sırasında, davacı tarafa talep ettiği alacağın hukuki sebebini açıklaması ve talebin cezai şart olup olmadığı konusunda beyanda bulunması için süre verilmiştir. Davacı taraf, sunmuş olduğu beyan dilekçesinde sözleşmenin 8/b maddesi uyarınca sözleşme bedelini talep ettiğini belirtmiştir.
Uyuşmazlık, davalının sözleşmeyi haksız olarak feshedip etmediği, sözleşmenin 8. maddesi kapsamında sözleşmede yazılı bedelin tamamının davacıya ödenmesi gerekip gerekmediği noktalarına ilişkindir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin incelenmesinde; konusunun Ar-Ge Merkezi kurma, başvuru, sürdürülebilirlik çalışmalarına ait dosyaların hazırlanması, denetimlere ve toplantılara nezaret edilmesi için gerekli hizmetin davacı tarafından davalıya verilmesine ilişkin olduğu, davacının “danışman” davalının ise “firma” olarak tanımlandığı, sözleşmenin 6. maddesinde hizmet sürelerinin başvuru ve kuruluş danışmanlığı hizmetleri için 2-4 ay olarak, teknik sürdürme danışmanlığı için 24 ay olarak düzenlendiği, sözleşmenin 7. maddesinde hizmet bedelinin aşamalı olarak (1)sözleşme imzalamada 4.000 TL+KDV+STOPAJ, (2)Arge Merkezi belgesi alındığında 10.000 TL+KDV, (3)Ar-Ge Merkezi belgesi alındıktan sonra her 3 aylık dönemde 2.000 TL+KDV+STOPAJ şeklinde olmak üzere 30.000 TL+KDV+STOPAJ olarak düzenlendiği, sözleşmenin 8/b maddesinde; çalışma süreci içerisinde proje çalışmalarının işletme veya firmanın yanlış bilgi vermesi sonucunda Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından durdurulması ya da firmanın vazgeçmesi durumunda sözleşmenin feshedileceği ve sözleşme kapsamında alınan yazım bedeli ve kabul bedelinin iade edilmeyeceği, sözleşmede yazılı ücretlerin tamamının defaten danışmana ödeneceğinin düzenlendiği, sözleşmenin “Cezai Şart ve Ek Süre” başlıklı 9. maddesinde firmanın sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden kaynaklanan gecikmelerden dolayı danışmanın sorumlu olmayacağının düzenlendiği görülmüştür.
Somut olay açısından tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; sözleşmenin 30.11.2017 tarihinde akdedildiği ve 22.01.2018 tarihine kadar taraflar arasında çeşitli bilgi alışverişlerinin yapıldığı, davalı tarafından sözleşmede belirtilen 4.000 TL+KDV+STOPAJ şeklindeki yazım bedeli olarak 5.900 TL davacıya ödeme yapıldığı, 22.01.2018 tarihinde taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin fiilen sona erdiği, davacı tarafın ihtarname ile sözleşmenin 8. Maddesinde belirtilen cezai şartın ödenmesini talep ettiği, davalının haklı bir neden olmaksızın sözleşmeyi feshettiği ve başka bir kuruluştan hizmet alarak 17.12.2018 tarihinde Ar-Ge Merkezi belgesi başvurusunun onaylandığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın çözümlenmesi için taraflar arasındaki sözleşmenin ve bilhassa 8. maddenin irdelenmesi gerekmektedir. Sözleşmenin “Cezai Şart ve Ek Süre” başlıklı 9. maddesinde; sözleşmenin ihlal edilmesi haline ilişkin bir cezai şart düzenlenmediği, aksine davalıdan kaynaklı olarak gecikme yaşanması halinde davacının sorumlu olmayacağının düzenlendiği, sözleşmede taraflardan birinin sözleşmeyi haklı bir neden olmaksızın feshetmesi halinde cezai şart ödeneceğine dair bir hüküm bulunmadığı, sözleşmenin 8-b maddesinde ise çalışma süreci içerisinde proje çalışmalarının işletme veya firmanın yanlış bilgi vermesi sonucunda Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından durdurulması ya da firmanın vazgeçmesi durumunda sözleşmenin feshedileceği ve sözleşme kapsamında alınan yazım bedeli ve kabul bedelinin iade edilmeyeceği, sözleşmede yazılı ücretlerin tamamının defaten danışmana ödeneceğinin düzenlendiği görülmüştür. Sözleşmenin 8-b maddesinin 7. ve 9. maddeler ile birlikte değerlendirilmesinde; bu hükmün esasında davalının yanlış bilgi vermesi sonucu Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından projenin durdurulması ya da davalının projeden vazgeçmesi hallerinin yaptırımı olarak düzenlendiği, maddenin devamında bu hallerde sözleşmenin feshedileceğinin ve sözleşme kapsamında alınan yazım ve kabul bedelinin iade edilmeyeceğinin düzenlendiği, dolayısıyla yazım ve kabul bedelinin alınması aşamasından sonra davalının projeden vazgeçmesi halinde 8-b maddesinin uygulanabileceği, yazım bedelinin sözleşmenin 7. maddesinin (a) bendinde düzenlenen sözleşme imzalandığında ödenecek 4.000,00 TL+KDV+STOPAJ ödemesi olduğu, kabul bedelinin ise 7. maddenin (b) bendinde düzenlenen başvurunun kabul edilmesi ve Ar-Ge Merkezi belgesi alınması sonucunda yapılacak 10.000 TL+KDV ödemesi olduğu, bu durumda sözleşmenin 8-b maddesinin projenin kabul edilip Ar-Ge Merkezi Belgesi alınmasından sonra davalının yanlış bilgi vermesi nedeniyle Bilim ve Sanayi Bakanlığı tarafından projenin durdurulması ya da projenin kabul edilip Ar-Ge Merkezi belgesi alındıktan sonra davalının projeden vazgeçmesi halinde uygulanabileceği sonucuna varılmıştır. Tüm bu açıklanan nedenlerle; proje onaylanmadan, Ar-Ge Merkezi belgesi alınmadan kuruluş aşamasında sözleşme feshedildiğinden sözleşmenin 8-b maddesinin somut olaya uygulanamayacağı, sözleşmede Ar-Ge Merkezi belgesi alınmadan davalının sözleşmeyi haklı bir neden olmaksızın feshetmesi hali için cezai şart öngörülmediği, davacının kuruluş aşaması için kararlaştırılan ödemeyi aldığı, ayrıca bu sırada yapmış olduğu tüm masrafların davalı tarafından karşılandığı anlaşılmakla davacının talep edebileceği bir cezai şart alacağının bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 54,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 76,85 TL + 367,17 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 444,02 TL harçtan mahsubu ile bakiye 389,62 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca hesap olunan 3.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A maddesinin 13. fıkrası uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı 16/11/2020
Katip
¸¸
Hakim
¸¸