Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/396 Esas
KARAR NO : 2020/746

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 27/06/2019
KARAR TARİHİ : 30/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu 27/06/2019 dava dilekçesi özetle; …Tic. A.Ş ile … A.Ş arasında müvekkili şirketin evraklarının arşivlenmesi ve saklanması amacıyla sözleşme imzalandığını, müvekkil şirketin 2015 yılında … ile …Tic. A.Ş ünvanı altında birleştiğini, şirketin ticari işletmesinde gerekli depolama alanı bulunmadığından ticari belgelerinin muhafazası için arşiv ve depolama şirketi … ile anlaştığını, dava dışı şirket… tarafından müvekkiline yapılan bilgilendirmede 11/06/2019 tarihinde “…” adresinde bulunan… adlı depolama tesisinde yangın çıktığını, yangının 15/06/2019 gününe kadar devam ettiğini, depolama tesisindeki tüm malzemelerin yanmış olduğunu ve yanan malzemelerin arasında müvekkilinin faturalar, banka ekstreleri fişler, hak ediş belgeleri, vergi beyannameleri, mutabakat dosyaları, sözleşmeler ve diğer evrakların da bulunduğunu bildirmiş olup müvekkili şirketin tutmakla yükümlü bulunduğu ticari belgeler hakkında zayi belgesi verilmesini talep ettiğini bildirmiştir.
Mahkememizce … A.Ş.’ye müzekkere yazılarak … adlı arşivleme deposunda meydana gelen yangında davacının zayi olan ticari belge ve kayıtlarına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizce … Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığına müzekkere yazılarak davaya konu yangına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizce … Vergi Dairesi’ne müzekkere yazılarak davacının ticari defterlerinde inceleme olup olmadığına dair bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizce verilen 09/10/2019 tarihli ara karar uyarınca, dosya kapsamındaki deliller, itfaiye raporu, dava dışı … A.Ş sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği tüm ticari defterler, belge ve kayıtların tespitinin yapılmasına, zayi olunan ticari defter, kayıt ve belgelerden hangisinin TTK m.82 uyarınca saklamakla yükümlü olunan belge ve defterlerden olup olmadığı, hangi belgeler için açısından TTK m.82 uyarınca zayi belgesi verilmesinin gerektiği konusunda rapor alınmak üzere bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, Mali Müşavir bilirkişiler …, …ve … tarafından ibraz edilen 20/01/2020 tarihli raporda; “Davacı …Tlc. A.Ş. ile dava dışı … A.Ş. Arasında 10/12/2010 tarihinde bir Müşteri Hizmetleri Sözleşmesi’nin imzalandığı, bu sözleşme kapsamında yukarıda rapor içinde detayı arz edildiği üzere, davacı tarafından 177 adet kutunun (1364 adet klasör) arşivlenmek üzere dava dışı … A.Ş.’ne teslim edildiği, dava dışı … A.Ş.nin … adresindeki binasının tamamen yandığı ve davacı şirkete ait içeriği verilen 177 adet kutunun (1364 adet klasör) tamamen yanarak zayi olduğu ve bu yanan kutular içindeki belgelerin TTK.m.82 uyarınca saklanmak zorunda olan belgelerden olduğu, iş bu klasörlerde yer alan zayi olan 2007- 2017 yılları arası evrakların dökümü rapor içerisinde 8. maddede yer aldığı, davacı vekilince 18/07/2019 tarihli dilekçe eki 2 adet klasör içinde sunulan “zayi olan ticari belge ve kayıtları” olduğu ifade edilen bu iki adet klasör içindeki belge ve bilgiler ile dava dışı şirketin sistem çıktısında ki kayıtların birebir eşleştirilmesi neticesinde rapor içinde 9. maddede yer alan 2017- 2009 yıllara ait belgelere TTK m.82. uyarınca zayi belgesi verilmesi gerektiği” görüş ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce verilen 17/06/2020 tarihli ara karar uyarınca, dosyanın önceki bilirkişi heyetine tevdii ile dosyaya giren belge ve deliller ile dosyanın ekindeki iki klasör, excell listesi incelenerek davacının itiraz ve beyanlarını da karşılamak suretiyle zayi olan belgelerin adet, dönem, tarih ve niteliği somut bir şekilde tespit edilerek nihai olarak TTK m.82 kapsamında zayi olan belge ve kayıtların hüküm kurmaya elverişli olacak şekilde denetime açık olarak ek rapor alınmak üzere bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, Mali Müşavir bilirkişiler …, … ve … tarafından ibraz edilen 09/10/2020 tarihli ek raporda; “Davacının dava dosyasına sunmuş olduğu 16/03/2020 havale tarihli dilekçe ekinde yer alan yıllar itibariyle İnternet Vergiciliği Belge Basım Bilgileri Sorgulama Formları ile davacı tarafından dava dosyasına sunulmuş olan zayi olan belgelere ilişkin iki klasör excell listeler ve dava dışı … A.Ş. tarafından inceleme sırasında sunulan davacı şirkete ilişkin zayi olan belgelere ilişkin listelerin karşılaştırılması neticesinde; kök raporda içerisinde 9. maddede yer alan TTK 82. maddesi uyarınca davacı şirketin saklamak zorunda olduğu 2009-2017 yılları arası zayi olan belgelere zayi belgesi verilmesine ilişkin listeye ek raporda 2009-2010-2011-2012-2013 yılları satış fatura numaraları eklenmiş olup, TTK m.82. uyarınca zayi belgesi verilmesi gerektiği” görüş ve kanaatine varılmıştır.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Dava; davacı taraf, ticari işletmesinde yeterli depolama alanı bulunmadığından ticari defter ve kayıtlarının muhafazası için arşiv ve depolama şirketi olan … şirketi ile anlaştığını, 11.06.2019 tarihinde … isimli şirketin … adli depolama tesisinde çıkan yangında tutmakla yükümlü olduğu ticari defterler, kayıtlar ve ticari işletmeye ilişkin belgelerin zayi olduğunu iddia etmiş zayi olan ticari defterler, kayıtlar ve belgeler hakkında TTK n.82/7 gereğince zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler, TTK’nın 82. maddesinin 1.fıkrasında;
Her tacir;
a) Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini,
b) Alınan ticari mektupları,
c) Gönderilen ticari mektupların suretlerini,
d) 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri,
sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemeyle hüküm altına alınmıştır. TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir. Yine TTK’nın 82. Maddesinin (7) numaralı fıkrasında, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir,” hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, yangın olayı 11.06.2019 tarihinde gerçekleşmiş, davacı taraf yangını 13.06.2019 tarihinde öğrenmiş, iş bu dava ise 27.06.2019 tarihinde, öğrenme tarihine göre 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır. Dosya kapsamındaki itfaiye raporunun, bilirkişi raporunun ve tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda; dava dışı … A.Ş ile davacı şirket arasında depo ve arşiv hizmeti verilmesi konusunda sözleşme akdedildiği, yapılan sözleşmeye göre davacıya ait ticari belgelerin dava dışı … A.Ş’nin deposunda muhafaza edildiği, 11.06.2019 tarihinde dava dışı … A.Ş’nin … deposunda çıkan yangın sonucu ticari belgelerinin bulunduğu klasörlerin ve kutuların zayi olduğu, zayi olan kutu ve klasörlerin içerisinde; davacı … Ticaret A.Ş’ye ait, 2009 yılına ilişkin … arasındaki satış faturalarının, 2009 yılına ilişkin alış faturalarının, 2010 yılına ilişkin …, …, …, …, … arasındaki satış faturalarının, 2010 yılına ilişkin alış faturalarının, 2011 yılına ilişkin …, …, …, …, …, … arasındaki satış faturalarının,2011 yılına ilişkin alış faturalarının, 2012 yılına ilişkin …, …, …, …, …, …, …, … arasındaki satış faturalarının, 2012 yılına ilişkin alış faturalarının, 2013 yılına ilişkin …, … arasındaki satış faturalarının, 2013 yılına ilişkin alış faturalarının, 2012, 2010, 2009 yıllarına ilişkin mahsup fişlerinin bulunduğu, zayi olan bu belge ve defterlerin TTK m.82 uyarınca tacirin saklama yükümlü olduğu belgelerden olduğu anlaşılmakla davacı şirkete ait yukarıda belirtilen belge ve defterler hakkında TTK m.82/7 uyarınca zayi belgesi verilmesine karar vermek gerekmiştir. Ayrıca belirtmek gerekir ki; zayi olduğu bilirkişi raporunda tespit edilen diğer belgeler de bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerdendir. Ancak tarih, sayı gibi ayırt edici unsurlarıyla somutlaştırılamayan ve tespit edilemeyen bu belgeler hakkında hüküm verilemez. Ek olarak, net olarak belirlenemeyen bu belgeler hakkında zayi belgesi verilmesi halinde belgeler ayırt edici unsurlarıyla somut olmayacağından hüküm hukuki sonuç doğurmayacaktır. Bu nedenle, zayi olan ancak somut olarak ayırt edici unsurlarıyla belirlenemeyen diğer belgeler yönünden zayi belgesi verilmesi talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Tüm bu açıklanan nedenlerle; yukarıda zayi olduğu tespit edilen ve TTK m.82’ye göre bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belge ve defterler hakkında TTK m.82/7 uyarınca zayi belgesi verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE; davacıya ait,
-2009 yılına ilişkin … arasındaki satış faturalarının,
-2009 yılına ilişkin alış faturalarının,
-2010 yılına ilişkin …, …, …, …, … arasındaki satış faturalarının,
-2010 yılına ilişkin alış faturalarının,
-2011 yılına ilişkin …, …, …, …, …, … arasındaki satış faturalarının,
-2011 yılına ilişkin alış faturalarının,
-2012 yılına ilişkin …, …, …, …, …, …, …, …arasındaki satış faturalarının,
-2012 yılına ilişkin alış faturalarının,
-2013 yılına ilişkin …,… arasındaki satış faturalarının,
-2013 yılına ilişkin alış faturalarının,
-2012, 2010, 2009 yıllarına ilişkin mahsup fişlerinin, zayi olduğunun tespiti ile ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE, fazlaya ilişkin istemlerin reddine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 54,40 TL karar ve ilam harcı peşin 44,40 TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 10,00 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineyi irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair; davacı tarafın yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/11/2020

Katip …
¸¸

Hakim …
¸¸