Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/389 Esas
KARAR NO : 2020/778

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26/06/2019
KARAR TARİHİ : 07/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesi özetle; dava dışı … A.Ş. Bankacılık, finans, sigorta vb. Pek çok sektöre arşiv hizmeti sunduğunu, müvekkili şirketin de iş ve işlemlere ilişkin bilgi, belge ile ilgili tüm dökümanlarını arşivlenmesi için dava dışı firmaya teslim ettiğini ancak 11/06/2019 tarihinde depolama alanlarında yangın meydana geldiğini, dava dışı … tarafından gönderilen … tarih ve … yevmiye numaralı ihbarname ve 25/06/2019 tarihli bilgi yazısı ile öğrenildiğini, söz konusu yangın nedeniyle müvekkili şirkete ait 6 adet arşiv kutusunun mevcut olduğunu ve bu kutuların zayi olduğunu, ilgili evrakların zayi olmasında müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, hak düşürücü süre içerisinde zayi davası açılması mecburiyeti olduğundan müvekkili şirketin hak ve menfaatlerine zarar gelmemesi bakımından … kod numaralı, 2016/Ocak-Şubat, … kod numaralı, 2016/Mart-Nisan, … kod numaralı 2016/Eylül-Ekim, … kod numaralı, 2016/Mayıs-Haziran, … kod numaralı 2016/Temmuz-Ağustos, … kod numaralı 2016/Kasım-Aralık aylarına ait Alış faturaları, Harcama Formlarının tespit edildiğini ve tespit edilen iş bu evrakların ve dava esnasında tespit edilebilecek belgelerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce … Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığına müzekkere yazılarak davaya konu yangına ilişkin bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizce dava dışı … A.Ş.’ye müzekkere yazılarak davaya konu yangın nedeniyle davacının zayi olan ticari defter ve kayıtlarına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizin 09/10/2019 tarihli duruşmasının 1 numaralı ara kararı uyarınca dosya kapsamındaki deliller, itfaiye raporu, dava dışı … A.Ş sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği tüm ticari defterler, belge ve kayıtların, faturaların tespitinin yapılmasına, zayi olunan ticari defter, kayıt ve belgelerden hangisinin TTK m.82 uyarınca saklamakla yükümlü olunan belge ve defterlerden olup olmadığı, hangi belgeler için açısından TTK m.82 uyarınca zayi belgesi verilmesinin gerektiği konusunda açık, denetime elverişli bir bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, rapor alınmak üzere dosyanın bilirkişi mali müşavir …, … ve …’ya tevdi edildiği, bilirkişilerin mahkememize sunmuş oldukları 15/01/2020 tarihli raporunda; dava dışı … A.Ş. firmasına ait … kayıt depolama tesislerinden bir tanesinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangında, davacı vekilinin dava dilekçesinde iddia ettiği müvekkili şirkete ait zayii olduğunu iddia edilen …, …, …, …, … ve … kot numaralı kutular ile dava dışı … A.Ş.’ nin sisteminde yangın çıkan… Kodlu bina içersinde davacı şirketle ilgili zayii olan kutular karşılaştırıldığında, davacı vekilinin dava dilekçesinde; müvekkili şirkete ait zayii olduğunu iddia ettiği …, …, … Kod numaralı kutuların dava dışı … A.Ş. sisteminde davacı şirket ile ilgili zayii olan kutular arasında yer aldığı, ancak işbu kutuların içerisinde nelerin bulunduğuna ilişkin dava dışı … A.Ş. sisteminde bilgi bulunmadığı, davacı vekili tarafından dava dilekçesinde işbu kutuların içerisinde 2016 Yılma ilişkin Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Eylül ve Ekim aylarına ilişkin Alış Faturaları ve Harcama Formlarının bulunduğunun iddia olunduğunu, davacı vekilince müvekkili şirkete ait zayii olduğu iddia olunan işbu belgele TTK m, 82 uyarınca Zayii belgesi verilmesi gereken belgeler kapsamında olduğu, davacı vekilinin dava dilekçesinde; müvekkili şirket ile ilgili zayii olduğunu iddia etliği …, …, … kod numaralı kutuların dava dışı … A.Ş. sisteminde davacı şirket ile ilgili zayii olan kutular arasında yer almadığını, davacı vekili dava dilekçesinde; işbu kutuların içerisinde; 2016 yılına ait Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin Alış Faturaları ve Harcama Formları bulunduğunun iddia olunduğunu, işbu zayii olduğu iddia olunan belgelerin TTK m.82 uyarınca Zayi belgesi verilmesi gereken belgeler kapsamında olduğu, dava dışı … A.Ş. firması sisteminde davacı şirket ile ilgili zayi olan kutular arasında davacı vekilinin dava dilekçesinde zayii olduğu iddiasında bulunmadığı …, …, … kodlu kutuların bulunduğu, işbu kutuların içerisinde; 2015 Yılı Ocak -Haziran ayları arası Muhtasar beyannameleri. Fatura, Kurumlar Vergisi Beyannameleri, 2013 yılı Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ve 2014 Yılı Ocak ayları Faturaların bulunduğu, ayrıca işbu kutuların içerisinde dönemleri belli olamayan Personel İş Sağlığı belgeleri, Banka Kredi belgeleri, BSMV Beyannameleri, Sözleşmeler ve Banka Ekstrelerine ilişkin belgelerin bulunduğu. İşbu belgelerin dönemi belli olanlarının TTK m.82 hükmü uyarınca Zayii belgesi verilmesi gereken belgeler kapsamında olduğu görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Mahkememizce … Ltd. Şti.’ye müzekkere yazılarak davacı tarafından basılan 2012/2017 yılları arasındaki faturaların tamamının seri numaraları, tarihi, sayısı ve adedinin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
Mahkememizin 26/06/2019 tarihli yenileme tensip zaptının 4 numaralı ara kararı uyarınca dosyanın önceki bilirkişilere tevdi ile … A.Ş tarafından gönderilen zayi envanter listesi, dosya kapsamında bulunan 2 adet CD ve tüm belgeler incelenerek, zayi olan kutular içerisinde bulunan belgelerden TTK m.82 kapsamında olanların dönem, tarih, adet, seri numarası gibi ayırt edici unsurlar ile somutlaştırarak hüküm kurmaya elverişli denetime açık bir rapor tanzim edilmesine karar verildiği, bilirkişilerin mahkememize sunmuş oldukları 15/10/2020 tarihli ek raporunda; davacı vekili dava dilekçesinde müvekkili şirketin 2016 yılı Alış Faturalarının tamamının yanarak zayi olduğu iddiasında bulunduğunu, dava dışı … A.Ş.’nin sistem kayıtları incelemesinde davacı şirketin 2016 yılı Alış Faturalarının yanarak zayi olduğuna ilişkin kayıt tespit edilemediği görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Dava; davacı şirkete ait ticari belgelerin zayi olması nedeniyle TTK’nın 82/7 maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Davacı taraf, ticari işletmesinde yeterli depolama alanı bulunmadığından ticari belgelerin muhafazası için arşiv ve depolama şirketi olan … şirketi ile anlaştığını, 11.06.2019 tarihinde … isimli şirketin … adlı depolama tesisinde çıkan yangında tutmakla yükümlü olduğu belgelerin zayi olduğunu iddia etmiş, zayi olan ticari belgeler hakkında TTK m.82/7 gereğince zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler, TTK’nın 82. maddesinin 1.fıkrasında;
Her tacir;
a) Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini,
b) Alınan ticari mektupları,
c) Gönderilen ticari mektupların suretlerini,
d) 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri,
sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemeyle hüküm altına alınmıştır. TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir. Yine TTK’nın 82. Maddesinin (7) numaralı fıkrasında, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir,” hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, yangın olayı 11.06.2019 tarihinde gerçekleşmiş, iş bu dava ise 26.06.2019 tarihinde, olay tarihine göre 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır. Dosya kapsamındaki itfaiye raporunun, … şirketinin müzekkere yanıtının, bilirkişi raporunun ve tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda; davacının zayi olduğunu iddia ettiği …, …, … kod numaralı kutuların zayi olduğu, ancak bu kutuların içerisinde ne olduğuna ilişkin bilgi ve belge bulunmadığı, davacı tarafın zayi olduğunu iddia ettiği …, …, … kod numaralı kutuların ise zayi olan kutular arasında yer almadığı, ancak davacının zayi olduğu yönünde iddia da bulunmadığı …, …, … kod numaralı kutuların zayi olduğu, bu kutuların içerisinde 2015 yılı Ocak-Haziran ayları arası muhtasar beyannameleri, fatura ve kurumlar vergisi beyannameleri, 2013 yılı Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ve 2014 yılı Ocak ayları faturalarının bulunduğu, ayrıca dönemleri belli olmayan personel iş sağlığı belgeleri, banka kredi belgeleri ve BSMV beyannamaleri, sözleşmeler ve banka ekstrelerine ilişkin evrakların bulunduğu anlaşılmıştır.
Zayi olduğu tespit edilen …, …, … kod numaralı kutuların içerisinde davacı tarafça 2016 yılına ilişkin Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Eylül ve Ekim aylarına ilişkin alış faturaları ve harcama formları bulunduğu iddia edilse de söz konusu kutuların içerisinde bu belgelerin bulunduğuna dair somut bir delil sunulmadığından, bu kutuların içerisinde belgeler nitelik, sayı ve tarih gibi ayırt edici unsurlarla ispatlanamadığından bu kutuların içeriğindeki belgelere yönelik zayi belgesi verilmesi isteminin reddinin karar verilmiştir.
Davacı tarafından zayi olduğu iddia edilen …, …, … kod numaralı kutuların ise zayi olan kutular arasında yer almadığı tespit edildiğinden kutuların içeriğindeki belgelere yönelik zayi belgesi verilmesi isteminin reddinin karar verilmiştir.
Ek olarak davacı tarafın zayi olduğu yönünde iddiada bulunmadığı ancak yargılama sırasında zayi olduğu tespit edilen …, …, … kod numaralı kutular açısından yapılan değerlendirmede; bu kutuların içerisinde 2015 yılı Ocak-Haziran ayları arası Muhtasar Beyannameleri, faturalar ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri, 2013 yılı Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ve 2014 yılı Ocak ayları faturalarının bulunduğu, ayrıca dönemleri belli olmayan personel iş sağlığı belgeleri, banka kredi belgeleri ve BSMV beyannameleri, sözleşmeler ve banka ekstreleri bulunduğu anlaşılmıştır. Zayi olduğu bilirkişi raporunda tespit edilen bu belgeler bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerdendir. Ancak Muhtasar Beyannameleri, Kurumlar Vergisi Beyannameleri Vergi Dairesi’nden veya Maliye’den temin edilebileceğinden, bankalara ilişkin ekstre ve diğer belgeler de ilgili bankalardan temin edilebileceğinden bu belgelerin zayi olduğu söylenemez ve bu nedenle belgeler hakkında zayi belgesi verilemez. Faturalar ve diğer belgeler tarih, seri numarası, sayısı gibi ayırt edici unsurlarıyla somut olarak tespit edilemediğinden bu belgeler hakkında hüküm verilemez. Ayrıca, net ve kesin olarak belirlenemeyen bu belgeler hakkında zayi belgesi verilmesi halinde belgeler ayırt edici unsurlarıyla somut olmayacağından hüküm hukuki sonuç doğurmayacaktır. Bu nedenle, zayi olan ancak somut olarak ayırt edici unsurlarıyla belirlenemeyen tüm belgeler belgeler yönünden zayi belgesi verilmesi talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Tüm bu açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 54,40 TL harçtan peşin yatırılan 44,40 TL’den mahsubu ile eksik harç olan 10,00 TL’nin davacıdan tahsili ile hazineyi irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayacak olan avansın davacıya iadesine,
Dair; tarafların yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 07/12/2020

Katip …
¸¸

Hakim …
¸¸