Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/387 Esas
KARAR NO : 2020/145

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 25/06/2019
KARAR TARİHİ : 19/02/2020

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesi özetle; müvekkili şirketin toplamda 13 sigorta şirketinin acentesi olarak faaliyet gösterdiğini, 03/08/2011 tarihinde şirket defter ve kayıtlarının saklanması için… A.Ş. ile anlaşıldığını, 12/06/2019 tarihinde … A.Ş. Yönetimindeki … isimli arşiv ve depolama hizmeti verdiği depoda yangın çıktığını, müvekkili şirket tarafından ticari defter ve belgelirin zarar görüp görmediği, zarar görmüş ise zarar gören ticari defter ve belgelerin neler olduğuna dair 12/06/2019 tarihinde e-mail yolu ile bilgi talep edildiği ancak … A.Ş. tarafından müvekkiline verilen çıkan yangın nedeniyle net bilgi veremediklerini, … A.Ş. Tarafından 21/06/2019 tarihinde müvekkiline yangında zayi olan kutu adetini belirtir kaşe ve imzalı bir belge paylaşıldığını, paylaşılan belgede … kod numaralı 1 adet kutunun zayi olduğunu, kutu içerisinde müvekkiline ait 01/08/2008 ile 15/09/2008 arasında kesilen fiş ve faturalar olduğunun belirtildiği, … A.Ş. Tarafından müvekkiline gönderilen 21/06/2019 tarihli e-mailde yangına ilişkin 19/06/2019 tarihli itfaiye raporuda paylaşılarak yangının 11/06/2019-15/06/2019 tarihleri arasında devam ettiği, … A.Ş. Deposu içerisinde bulunan tüm malzemeler ile birlikte yanmış olduğunun tespit edildiği, fiş ve faturaların TTK 64(1) ile 82. Maddeleri gereğince tacirin saklamakya yükümlü olduğu belgeler arasında olduğunu bildirmekle davaya konu yangın nedeniyle fiş ve faturaların zayi nedeniyle iptalini talep ve dava etmiştir.
… A.Ş.’ye müzekkere yazılarak 11/06/2019 tarihinde … adlı arşivleme deposunda meydana gelen yangında davacıya ait zayi olan ticari defter ve kayıtların bilgi ve belgelerin mahkememiz dosyası arasına alındığı görüldü.
… Vergi Dairesine müzekkere yazılarak davacının ticari defter ve kayıtlarına ilişkin yapılan incelemelere dair bilgi ve belgelerin dosyamız arasına alındığı görüldü.
Dosya kapsamındaki deliller, itfaiye raporu, dava dışı … A.Ş sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği tüm ticari belge, kayıtların, fatura ve fişlerin tespitinin yapılmasına, zayi olunan faturalar, fişler ve belgelerden hangisinin TTK m.82 uyarınca saklamakla yükümlü olunan belge ve defterlerden olup olmadığı, hangi belgeler için açısından TTK m.82 uyarınca zayi belgesi verilmesinin gerektiği konusunda açık, denetime elverişli bir rapor alınmak üzere mahkememiz dosyasının mali müşavir bilirkişi …’a tevdi edilmiş olup bilirkişinin mahkememize sunmuş olduğu 25/12/2019 tarihli raporunda; TTK m82/7. Maddesi uyarınca; “…yangın su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde zayi uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge vermesini isteyebilir…” hükmü gereği davacının 11/06/2019 tarihinde meydana gelen yangın için 25/06/2019 tarihinde açılan Zayi Belgesi Talebi davasının hak düşürücü süre geçmeden açıldığını, gerek dava dosyasına sunulan yangın raporu, gerekse dosya üzerinde yapılan incleme ile TTK ve VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre 10 yıllık saklanma süresine tabi, 2008 yılı 1 Ağustos – 15 Eylül tarihi aralığında düzenlenmiş bulunan muhasebe fişleri ve ek dayanak belgelerinin yanma suretiyle belge bütünlüğünün bozulduğu, zayi talebinde bulunan davacı şirket … İçin … Vergi Dairesinin gönderdiği yazıda ticari defter ve faturalarının incelenmeye alınmadığı bildirilmekle arşiv hizmeti alınan depoda yaşanan yangının somut delillere dayanması karşısında bu konuda davacının kastının olamayacağını, yangının gerçekleştiği 11/06/2019 tarihinde arşiv odasında 01/08/2008 – 15/09/2008 tarih aralığındaki 85 adet mahsup fişine dayanak belgenin zayi olduğu, saklama mecburiyeti olan bu belgeleri için zayi belgesi istenebileceği görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Dava; davacı şirkete ait ticari belgelerin zayi olması nedeniyle TTK’nın 82/7 maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Davacı taraf, ticari işletmesinde yeterli depolama alanı bulunmadığından ticari defter ve kayıtlarının muhafazası için arşiv ve depolama şirketi olan … şirketi ile anlaştığını, 11.06.2019 tarihinde Iron Mountain isimli şirketin … adlı depolama tesisinde çıkan yangında tutmakla yükümlü olduğu belgelerin zayi olduğunu iddia etmiş, zayi olan ticari belgeler hakkında TTK m.82/7 gereğince zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler, TTK’nın 82. maddesinin 1.fıkrasında;
Her tacir;
a) Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini,
b) Alınan ticari mektupları,
c) Gönderilen ticari mektupların suretlerini,
d) 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri,
sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemeyle hüküm altına alınmıştır. TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir. Yine TTK’nın 82. Maddesinin (7) numaralı fıkrasında, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir,” hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, yangın olayı 11.06.2019 tarihinde gerçekleşmiş, iş bu dava ise 25.06.2019 tarihinde, olay tarihine göre 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır. Dosya kapsamındaki itfaiye raporunun, bilirkişi raporunun ve tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda; 03.08.2011 tarihinde dava dışı … A.Ş ile davacı şirket arasında depo ve arşiv hizmeti verilmesi konusunda sözleşme akdedildiği, yapılan sözleşmeye göre davacıya ait ticari belgelerin dava dışı … A.Ş’nin deposunda muhafaza edildiği, 11.06.2019 tarihinde dava dışı … A.Ş’nin … deposunda çıkan yangın sonucu ticari belgelerinin bulunduğu bir adet kutunun zayi olduğu, zayi olan kutunun içerisinde davacı şirkete ait 01/08/2008 – 15/09/2008 tarihleri aralığındaki 85 adet mahsup fişinin bulunduğu, zayi olan 85 adet mahsup fişinin TTK m.82/1-d uyarınca tacirin saklama yükümlü olduğu belgelerden olduğu anlaşılmakla davacı şirkete ait 01/08/2008 ile 15/09/2008 tarihleri arasındaki 85 adet mahsup fişinin TTK m.82/7 uyarınca zayi nedeniyle iptaline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜNE, davacıya ait 01/08/2008 ile 15/09/2008 tarihleri arasındaki 85 adet mahsup fişinin zayi nedeniyle iptaline,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 54,40 TL karar ve ilam harcı peşin 44,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 10,00 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineyi irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair; davacı tarafın yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı 19/02/2020

Katip …
¸

Hakim …
¸

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”