Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/245 Esas
KARAR NO : 2022/640

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 29/04/2019
KARAR TARİHİ : 11/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 29/04/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle, Müvekkili … A.Ş.’nin dava dışı sigortalısı olan … Tic. A.Ş. (“…”) tarafından …’ın … şehrinde yapımı devam eden bir proje işi için …’da yerleşik … (“…”) isimli firmaya muhtelif faturalar kapsamında … emtiası satıldığını, satım konusu emtianın satıcı …’in …’da bulunan üretim fabrikasından alıcının …’de bulunan şantiye alanına kadar olan karayolu nakliyesinin gerçekleştirilmesi işi … tarafından Davalı … A.Ş.’ye (“Davalı”) verildiğini, nakliye planı dahilinde muhtelif tarihlerde muhtelif plakalı TIR araçlarına yüklenen emtia …’daki alıcısına sevk edilmeye başlanmış ancak 2017 Mart ayı içerisinde alıcı firma şantiyesine ulaşan ve tahliye edilen bazı ekipmanlarda fiziksel hata tespit edildiğini, bu duruma ilişkin olarak şantiye yetkilileri tarafından her bir sevkiyat hasarı ile ilgili Sevkiyat Hasar tutanağı tanzim edildiğini, araç şoförlerine imzalatılmış ve hasarlı emtia fotoğraflarla belgelendiğini, hasar neticesinde Müvekkil tarafından dava dışı sigortalısına toplam 10 araç için 12 Eylül 2017 tarihinde 9.823,41 ABD Doları ve 1 Mart 2018 tarihinde 12.185,35 ABD Doları ödenmiştir. Aynı zamanda … Hizmetleri A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ekspertiz incelemesi için söz konusu ekspertiz şirketine 2.600 TL tutarında bir ödeme yapıldığını, müvekkil sigortalısına ödemiş olduğu toplam miktardan dava dışı … A.Ş.’nin sorumlu olduğu 1 adet araç için olan hasar miktarı ve eksper ücreti payı çıkarıldığında, Davalı’nın sebep olduğu hasar tutarı 19.770.43 ABD Doları ve ekspertiz ücreti ise 2.340 TL olarak tespit edildiğini, ödeme neticesinde Müvekkilin, sigortalısının Davalı’ya dair sahip olduğu tüm dava ve talep haklarına 6102 s. Türk Ticaret Kanunu’nun 1472. maddesi uyarınca halef olmuş, ayrıca bu hakları temellük de ettiğini, emtia hasarı kapsamında …’e karşı … 33. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası tahtında 12 Eylül 2017 ödeme tarihli 9.823,41 ABD Doları, 1 Mart 2018 ödeme tarihli 9.947,02 ABD Doları ve 25 Ocak 2018 tarihli ödeme tarihli 2.340 TL için icra takibi başlatıldığını, karşı tarafın söz konusu icra takibine itirazı sonucunda takibin durduğunu, daha sonra taraflar arasında 13 Ağustos 2018 tarihinde imzalanan sulh protokolü uyarınca icra takibine konu olan tır hasarları için protokolde belirtilen 5 tıra ait yük hasarı, navlun, ekspertiz ücreti ve işlemiş faizleri, icra vekalet ücretleri, icra harç ve giderleri için toplam 14.516,37 ABD Doları (asıl alacak olarak 12.368,50 ABD Doları hasar + navlun ve 1.300 TL’nin ABD Doları karşılığı) kısmi ödeme gerçekleştirildiğini, müvekkilin karşı taraftan kısmi ödeme dışında kalan 4 adet araç için, 12 Eylül 2017 tarihli sigorta ödemesine istinaden 568,39 ABD Doları, 1 Mart 2018 tarihli sigorta ödemesine istinaden 6.833,52 ABD Doları, 25.01.2018 tarihli sigorta ödemesine istinaden 1.040 TL bakiye alacağı ile bu miktarlar üzerinden belirtilen tarihlerden fiili ödeme tarihine kadar işleyecek olan faiz alacağı bulunduğunu, söz konusu icra takibi uyarınca bakiye kısmın tahsili için itirazın iptali davası açmadan önce 7155 sayılı kanunun 20. maddesi ile getirilen değişiklik uyarınca ve 6325 Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A maddesinde arabuluculuğa başvurulduğunu, taraflarca anlaşmazlık tutanağı 29.04.2019’da imzalandığını, müvekkilin eldeki davayı ikame etmek durumunda kaldığını, bu nedenlerle 568,39 ABD Doları (12 Eylül 2017 tarihli sigorta ödemesi), 6.833,52 ABD Doları (1 Mart 2018 tarihli sigorta ödemesi) ve 1.040 TL (25 Ocak 2018 tarihli sigorta ödemesi) alacağına ek olarak sigorta tazminatlarının ödeme tarihleri olan 12 Eylül 2017 ve 1 Mart 2018’den itibaren işlemeye başlayacak %5 CMR faizi, buna ek olarak ekspertiz ücreti ödeme tarihi olan 25 Ocak 2018 tarihinden itibaren ödeme gününe kadar işleyecek olan reeskont avans faizinin birlikte tahsiline, … 33. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasında kısmi ödeme sonrasında kalan bakiye alacak bakımından derdest olan icra takibine yapılan itirazların iptaline ve takibin devamına, İtirazın iptali ile birlikte alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri, avukatlık ücreti ve davanın sair tüm sonuçlarının davalılar üzerinde bırakılmasına, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.ş. vekilinin 10/06/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle, davanın konusu icra takibine dayanak oluşturan emtia hasarlarına ilişkin olarak taraflar arasında 13.08.2018 tarihinde sulh protokolü akdedildiğini, müvekkil şirket tarafından 5 tırdaki emtiaya ait yük hasarı, navlun, ekspertiz ücreti, işlemiş faizler, icra vekâlet ücreti, icra harç ve giderleri için toplam 14.516,37 USD tutarında kısmi ödeme yapıldığını, davacı şirket tarafından, müvekkil tarafça yapılan kısmi ödeme dışında kalan diğer 4 tırdaki emtia hasarlarına ilişkin de müvekkil şirket’in sorumlu olduğunu, 12.09.2017 tarihli sigorta ödemesine istinaden 568,39 USD, 01.03.2018 tarihli sigorta ödemesine istinaden 6.833,52 USD ve 25.01.2018 tarihli sigorta ödemesine istinaden 1.040,00 TL bakiye alacağın bulunduğunu iddiasıyla işbu huzurdaki davayı ikame edildiğini, uyuşmazlık konusu tırlarda meydana gelen hasarlara ilişkin taşıma işleminin filli taşıyıcısı … Ltd. Şti. olduğunu, davacı sigorta şirketinin, dava dışı … şirketinin sattığını, emtiaların … hattındaki taşıma işini Müvekkil Şirket’in üstlendiğini, müvekkil şirket ile … arasında akdedilen “Taşıma Sözleşmesi” uyarınca, taraflar …’in taşıyan sıfatı ile kendisine ait araçlarla, taşıtan sıfatına haiz Müvekkil Şirket müşterilerine ait emtiaların, Karayolu Taşıma Mevzuatı ve CMR Konvansiyonu kapsamında, Türkiye’nin muhtelif şehirlerindeki adreslerden, yurtdışındaki muhtelif ülkelere ait şehirlerdeki adreslere ve yurtdışındaki muhtelif ülkelerdeki şehirlerden Türkiye’deki muhtelif şehirlerdeki adreslere karayolu ile taşınması ve emtiaların alıca adreslerine zamanında, tam ve sağlam olarak nakledilerek yerine getirilmesi hususunda mutabık kalındığını,
sözleşme’nin amîr hükmü uyarınca: “Taşıyan (…), emtiayı sağlam ve eksiksiz bir biçimde yola ve yüke elverişli şekilde ambalajlanmış olarak koli, ambalaj ve palet bazında sayarak gönderenden teslim alır ve teslim aldığı şekilde ve sayıda alıcıya teslim ettiğini, taşıyan, yüklemeye nezaret etmek, emtianın yola ve yüke uygun şekilde yüklenmesini ve sabitlenmesini sağlamak, bu şekilde yüklenip sabitlenmediyse uyarı yapmak, gönderenin uyarılarını dinlememesi halinde uyarısına rağmen yanlış/eksik yükleme yapıldığını veya koli, ambalaj veya paletin kötü durumda olduğunu CMR’ye kaydetmek zorunda olduğunu, Yükleyen ve Gönderenin de imzaladığı böyle bir kayıt yoksa Taşıyan’ın emtiayı belgelerde görünen sayı ve özellikte, tam ve sağlam şekilde itirazsız olarak teslim alındığının kabul edildiğini, bu durumda ortaya çıkan her türlü kaza ve hasardan Taşıyan sorumlu olacaktır.” hususunda tarafların anlaştığını, taraflar arasındaki Sözleşme’nin bir başka amîr hükmü: “Taşıyan, emtiayı sağlam ve eksiksiz bir biçimde alıcıya teslim ettiğini, boşaltma, alıcı ya da alıcının bildireceği ilgili tarafından yapıldığını, Taşıyan, boşaltmaya nezaret etmek, boşaltma şekliyle ilgili gerekiyorsa uyarı ve açıklama yapmak, alıcının uyarılarını dinlememesi halinde uyarısına rağmen yanlış boşaltma yapıldığını CMR’ye kaydetmek zorunda olduğunu, ayrıca Taşıyan, boşaltılan ürünlerde hasar veya eksiklik varsa hasarın veya eksikliğin mahiyeti hakkında açıklayıcı bilgileri CMR’ye yazarak sürücüsünün ve alıcının imzalamasını sağlamakla görevli olduğunu, Taşıyan, sürücüsü imzalamamış olsa bile alıcı tarafından kayıt altına alınan eksiklik ve hasardan Taşıtan’a karşı sorumludur.” şeklinde olduğunu, taşımaya ilişkin CMR sigortasının taşıyan tarafından yaptırılacağı, malın teslim alınmasından teslim edilmesine kadar olan sürece, mücbir sebepler dışında, emtiada meydana gelecek hırsızlık, hasar, kayıp ve eksikliklerin tamamından emtianın teslim yerindeki perakende satış bedeli üzerinden taşıyan …’in sorumlu olacağı hususunda taraflar yazılı olarak mutabık kalındığını, satım konusu emtianın dava dışı satıcı …’in …’da bulunan üretim fabrikasından alıcının …’de bulunan şantiye alanına kadar … hattında karayolu nakliyesinin gerçekleştirilmesi işinin, Müvekkil Şirket ile … arasında akdedilen Taşıma Sözleşmesi’ne istinaden … tarafından üstlenildiğini, bu itibarla, Müvekkil Şirket’in söz konusu nakliye işlemleri esnasında mezkur tırlarda yüklü emtialardaki hasarların gerek meydana gelmesinde gerekse tazmini hususunda hiçbir sorumluluğu bulunmadığını, şantiye yetkilileri tarafından her bir sevkiyat hasarı ile ilgili olarak tanzim edilen Sevkiyat Hasar tutanaklarında imzaları bulunan şoförlerin kimlikleri tespit edildiği takdirde, bahsi geçen şahısların kısa bir inceleme neticesinde Taşıyan …’in sürücüleri olduğu ortaya çıkacağını, bu itibarla, davanın öncelikle Müvekkil Şirket ile arasındaki hukuki ilişki sebebiyle uyuşmazlık konusu emtia taşıma işlemlerinin fiili taşıyıcısının … olması sebebiyle, huzurdaki davanın “…” merkez adresinde mukim olan … Şirketi’ne ihbar edilmesini, emtialarda meydana geldiği iddia edilen hasarların ne şekilde oluştuğu, yükleme/boşaltma/istifleme esnasında oluşup oluşmadığı, sürücünün/yükleyicinin/boşaltıcının herhangi bir hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı, sevkiyatın gerçekleşeceği hat üzerinde karayolu yol durumundan kaynaklanan bir yol şartının bulunup bulunmadığı ve bunlara benzer çokça çoğaltılabilecek herhangi bir olasılıktan meydana gelip gelmediği hususunda hiçbir detaya hiçbir şekilde yer verilmediği, taşınmak için alınan emtianın üzerinde taşıyıcıyı yönlendirmesi gereken işaret veya numaralar da mevcut olmadığını, yükün olağan bir taşıma işlemi sırasındaki manevra ve sarsıntılarla dâhi hasara uğrayabileceği, somut olayda gönderici firma tarafından yük üzerine nakliye ya da araca yükleme sırasında herhangi bir uyarıcı, işaret konulmadığı gibi herhangi bir bildirimde de bulunulmadığını, emtialarda meydana gelen hasara ilişkin davacının tek somut delilinin, kendisi tarafından … Ltd. Co. adlı ekspertiz şirketine yaptırılmış ekspertiz raporlarının olduğu anlaşıldığını, 12.12.2017 tarihli ek ekspertiz raporunda, taşıması gerçekleştirilen 9 kap emtianın … kodlu nakliye aracından boşaltıldığı sırada birtakım ürünlerin hasarlı/kırık olduğunun tespit edildiği belirtildiğini, salt davacı tarafından ekspertiz şirketine sunulan TIR resimleri incelendiği ekspertiz şirketi dâhi hasarın nakliye rizikosundan meydana gelen bir hasar olmadığını muhtemelen boşaltma sırasında meydana gelen bir hasar olduğunun anlaşıldığını, konu ile ilgili yapılan sorgulamada TIR aracı şantiye alanına geldiğinde dorse brandasının açıldığı ve kapağa yakın 2 paketin hasarlı olduğunun görüldüğü ancak yapılan boşaltma sırasında yüklerin yan yatarak dorse yan duvarlarına zarar verdiğinin ifade edildiği şeklinde tespit ve değerlendirme yapıldığı görüldüğünü, eskpertiz raporunda “sigorta yetkililerinden yükleme resimleri ve nakliye sözleşmesinin talep edildiği ancak yükleme sırasında çekilen fotoğraflar olmadığı” belirtildiğini, davacı şirket tarafından dava dosyasına mübrez somut deliller incelendiği takdirde, mevcut hâli ile davacının emtialarda meydana geldiğini iddia ettiği hasarların emtiaların TIRlara yüklenmesi ve boşaltılması esnasında meydana gelip gelmediği, bir başka deyişle dava konusu hasarların kendi kusurundan kaynaklanmadığını ispat edemediğini, müvekkil şirket ile davacının sigortalısı dava dışı … ile 17.06.2017 tarihinde akdedilen Taşımacılık Sözleşmesi’nin …’nin Yükümlülükleri yan başlıklı amîr 4.10-2 maddesi uyarınca malların TIR’lara fiili yüklenmesi ve tahliyesi yükleyici firma adına başkaca hizmet sağlayıcılar tarafından kendi talimatları doğrultusunda gerçekleştirildiğini, operasyonlar ile ilgili tüm sorumluluğun kendisine ait olduğunu kabul ve taahhüt ettiğini, 13.08.2018 tarihinde taraflar arasında akdedilen sulh protokolü uyarınca, 9 tırdan 5 tıra ilişkin müvekkil tarafça, 14.516,37 USD kısmı ödeme yapıldığını, kısmi ödeme dışında kalan 4 tıra ilişkin ise Müvekkil Şirket’in herhangi bir sorumluluğunun bulunmamasından bahisle, sulh protokolüne konu meblağın davacı şirkete ödenmesiyle beraber Müvekkil Şirket’in sorumluluğunun sona erdiğini, taşıyıcı firmaya yüklenebilecek herhangi bir kusurun bulunmadığını, Müvekkil Şirket tarafından yapılan ödeme sonrasında işbu zarar sebebiyle Müvekkil Şirket’in sorumluluğu da sona erdiğini, davacının bu husustaki talebinin muhattabının artık Müvekkil Şirket olmadığını, uyuşmazlık konusu taşımacılık işlemlerinin fiili taşıyıcısı olan … Ticaret Limited Şirketi olduğunu, taşıma esnasında meydana gelen hasarın oluşmasında taşıyıcı …’in kusurunun bulunduğunun davacı şirket tarafından ispat edilmesi gerektiğini, davacı tarafın iddiası yalnızca zarardan Müvekkil Şirket’in sorumlu olduğu yönünde olduğunu, davacı tarafın, hususa ilişkin hiç bir açıklama yapmadığını, iddia etmekte olduğu hasarın taşıma sırasında mı yoksa tahliye sırasında mı oluştuğu ispat kesinliğe kavuşturulmadığını, Müvekkil Şirket taşıma ve tahliye işlemlerine dahil olmadığını, emtiaya gelen zararın ne zaman oluştuğu ve kimin sorumlu olacağı belirsizliğini korumadığını, Müvekkil Şirket tarafından yapılmış olan bu ödemeye rağmen davacı tarafın bakiye tutardan da Müvekkil Şirket’in sorumlu olduğu iddiasıyla huzurdaki davanın ikame edilmiş olması tamamen kötü niyetli ve haksız kazanç sağlama amaçlı olduğunu, davacının, dava dışı … Tic. A.Ş. ‘ye ödeme yaptığı iddiasının nedenini oluşturan emtia taşıma işlemi olduğunu, somut uyuşmazlık konusu olayda, Türkiye’de mukim … Tic. A.Ş.’nin, Kazakistan’da mukim … şirketine satmış olduğu ürünlerin taşınması esnasında meydana gelen bir zarar iddiası söz konusu olduğundan, işbu uyuşmazlık konusu olay hakkında CMR Konvansiyonu hükümlerinin uygulanacağını, davacı tarafın, emtianın hasarlı olduğunun tespiti için hak düşürücü süre içerisinde usulüne uygun bir ihbarda bulunduğunu ispat etmekle mükellef olduğunu, dava konusu zararın dava dışı sigortalı ile davacı arasındaki Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi kapsamında olması gerektiğini, davacı … Sigorta Anonim Şirketi ile sigortalısı dava dışı … A.Ş. arasında imzalanan sözleşmede, hasara neden olan rizikonun teminat dışı bırakılmamış olması gerektiğini, bu nedenlerle davanın fiili taşıyıcı … Limited Şirketi’ne ihbar edilmesine, davanın Müvekkil Şirket’in ilgili dönem sigorta şirketi olan … A.Ş.’ye ihbar edilmesine, müvekkil şirket’e karşı ikame edilmiş olan işbu haksız ve mesnetsiz itirazın iptali davasının müvekkil şirket yönünden tümüyle reddine, davacı tarafın işbu itirazın iptali davasında haksız ve kötü niyetli olması sebebiyle kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama masraf ve giderlerinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan … A.Ş vekilinin 24/12/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle, Müvekkil sigorta şirketinin davada davalı sıfatını taşımadığını, taraflarına ihbar dilekçesi ve ekinde dava dilekçesi tebliğ edildiğini, dava dilekçesinde taraf olarak müvekkilin yer almadığını, davalı, … A.ş. ’nin Yurtiçi Taşıyıcı Sorumluluk Sigorta Poliçesi … sayılı ve 26.04.2017-09.04.2018 vadeli poliçe ile müvekkil şirketçe temin edildiğini, bu sigortanın, yurt içinde karayolu ile yük taşımacılığı yapan nakliyeci firmaların, taşımayı yazılı olarak taahhüt ettikleri emteanın taşınması sırasında, malın uğrayacağı ziya ve hasarlar sonucunda taşıyıcıya yüklenebilecek yasal sorumlulukları, poliçede belirlenen özel şart ve limitler dahilinde teminat altına aldıklarını, davada müvekkil sigorta şirketine karşı herhangi bir husumet yöneltilmediğin, davada taraf değil ve hakkında doğrudan bir hüküm tesis edilemeyecek ise de , sorumluluğu düzenlediği poliçe genel ve özel şartlarına bağlı olduğunu, yargılama sonucunda sigortalının sorumluluğuna hükmedilse bile müvekkil şirketin ilgi poliçe kapsamında sorumluluğunun ancak sigortalı tarafından yapılan taşıma nedeni ile sigortalıya yüklenebilecek yasal sorumluluk nispetinde ve poliçe genel şartları ve ekli özel şartlar dairesinde poliçe limitleri ile sınırlı olarak söz konusu olabileceğini, ihbar konusu poliçe özel şartları gereğince her bir hasar tazmin talebi için 20.000,00-EURO tenzili muafiyet uygulanacağı düzenlenmiş olduğunu, dava konusu taleplerin poliçe muafiyet şartları gereği her halükarda teminat dışında olduğunu, dava konusu hasarı tazmin yükümlüğü fiili taşıma işini yapan … Ticaret Ltd.Şti.nde ve bu şirketin …nolu Nakliyat Aracısı / Komisyoncusunun Yasal Sorumluluk Sigorta Poliçesini düzenleyen sigortacısı … Sigorta A.Ş.dedir. Bu itibarla davanın … Sigorta A.Ş.ye ihbarını talep ettiklerini, bu nedenlerle ihbar olunan olarak hakkımızda hüküm kurulmamasını ve HMK 69/1 madde amir hükümlerinin Sayın Mahkemece resen gözetilmesini, davanın … Sigorta A.Ş.ye ihbarını talep etmiştir.
İhbar olunan … SİGORTA A.Ş vekilinin 08/10/2020 tarihli cevap dilekçesinde özetle, Müvekkil Şirket davada dahili davalı sıfatını taşımadığını, taraf sıfatının kamu düzenine ilişkin olduğundan hakkında usul yasası hükümlerine göre dava açılamayan kişi ihbar talebi ile davalı sıfatı kazanamadığından aleyhlerine hüküm kurulamayacağını, davalı … Tic. Ltd. Şti. tarafından organize edilecek taşımalar, müvekkil şirket nezdinde … Poliçe Numaralı 01.01.2017 başlangıç ve 01.01.2018 bitiş tarihli … Poliçesi ile sigortalı olduğunu, davacı tarafın, sigortalısına poliçe kapsamında olmayan bir hasara ilişkin ödeme yaptığını, davacı tarafın poliçe kapsamında olmayan bir hasara ilişkin ödeme yaptığını, davacı tarafın uyuşmazlık kapsamında aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, dava konusu taleplerin müvekkil şirket tarafından tanzim edilen sigorta poliçesinin teminatı kapsamı dışında olduğundan, müvekkil şirketin dava konusu zarara ilişkin herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, taşıma konusu emtiadaki hasar, yükleme, istifleme ve sabitleme işlemlerinin hatalı bir şekilde yapılması sebebiyle meydana geldiğini, dosya kapsamında tanzim edilen 05.06.2020 tarihli bilirkişi raporunda da açık bir şekilde tespit edildiğini, tespit ışığında, müvekkil şirketin dava konusu zarardan sorumlu olmadığını, müvekkil şirket tarafından tanzim edilen CMR Karayolu İle Yapılan Uluslararası Emtia Taşımaları İçin Taşıyıcı Sorumluluk Sigorta Poliçesi’nin “C-teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı maddesinin 18. fıkrası uyarınca, “Emtianın yük sahibi tarafından yanlış yükleme ve istiflenmesi sonucu oluşan hasarlara dayalı talepleri” sigorta teminatının dışında olduğunu, bu yönüyle, taşıma konusu emtiadaki hasarın, davacı tarafın sigortalısı tarafından yapılan hatalı yükleme, istifleme, sabitleme işlemleri sebebiyle meydana geldiği sabit olduğundan, hasarlı emtiaya ilişkin taleplerin de müvekkil şirket tarafından tanzim edilen poliçe kapsamında olmadığını, CMR Konvansiyonu madde 17 gereği, dava konusu hasar yükleme, istif/sabitleme hatası sebebiyle meydana geldiğinden, müvekkil şirketin CMR Konvansiyonu hükümlerine göre de dava konusu taleplere ilişkin sorumluluğu bulunmadığını, bu kapsamda, müvekkil şirketin CMR Konvansiyonu m. 17/4/c uyarınca da, yükleme ve istifleme hatalarından kaynaklanan zararlar nedeniyle herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, müvekkil şirket tarafından tanzim edilen Poliçe’nin 3. sayfasında, hasar başına 500,00-EUR muafiyet uygulanacağının belirtildiğini, ihbar olunan olarak aleyhinde hüküm kurulamayacağını da belirterek beyanlarını sunduğunu belirtmiştir.
Mahkememizin 03/07/2019 tarihli celse ara kararı gereğince, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, emtia nakliyat poliçesi, CMR konvansiyonu, ekpertiz raporu, sulh protokolü, emtialara ve rizikoya ilişkin belgeler ve dosya incelenerek, öncelikle dava konusu rizikonun gerçekleşmesindeki tarafların kusur oranı, riziko sonucu meydana gelen zararın tespit edilmesi ve sonrasında davacının davalı tarafa rücu hakkının bulunup bulunmadığı, rücu şartları oluşmuşsa ne kadar rücu edilebileceği, taraflar arasındaki sulh protokolü ve ödemeler ile icra dosyası da dikkate alınarak, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı varsa miktarının nelerden ibaret ve ne kadar olduğu konusunda rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişiler Sigorta Uzmanı …, Sigorta Ekperi …ve Makina Mühendisi …’un olarak ‘in 28/08/2019 tarihli raporunda özetle, … tarafırdan kesilen Navlurı faturası taşıma ile illiyet bağı olduğunu gösterir bir durumdur. Bu aşamada … taşımayı yaptığı belirtilen … Tic. Ltd Şti hasardan mMüşterek ve müteselsilan sorumludur. … Ltd, Şti. tarafından düzenlenen … nolu ekspertiz raporunda bu sevkiyatlara ilişkin talep edilen hasarlar araç üzeri çıplak gözle tespit edilmemiştir. Bu tespitler fiili olarak yapılmadığından dolayı bir hüküm ifade etmemektedir. Ayrıca taşıyıcı sağlam olarak aldığı ürünü sağlam teslim etmek zorundadır. Diğer taraftan eksper tarafından emtea için ambalaj Uygunsuzluğu tespit edilmesi durumunda; ambalajın uluslararası standartları da belirtilmelidir. …nolu rapor Evrak Tetkiki ile yapıldığından bu hususların tespiti mümkün değildir. Sonuç olarak; davalı şirketin yüzde yüz (X 100) sorumluluğunun bulunduğu esas olup; Davacı Şirketin davalı Şirkete kusuru oranında Rücu hakkı mevcuttur. Bu çerçevede; icra dairesine yapılan ödemeler düşüldükten sonra kalan bakiye tutar olan 7.401,91 USD yi esas alan 568,39 USD (12.Eylül 2017 tarihli ödeme) ve 8.833,52 USD (01 Mart 2018 tarihli ödeme) Davacı Şirketin ödeme tarihleri olan 12 Eylül 2017 ve 01 Mart 2018 tarihlerinde itibaren işleyecek 45 CMR faizi esas alınarak Davacıya ödenmesi gerektiği görüş ve kanaatine varılmıştır. Mahkememizin 21/10/2019 tarihli celse ara kararı gereğince, Tarafların itirazlarının karşılanması, sektör bilirkişi olarak görevlendirilen bilirkişinin gerçek zararın dosya kapsamında mevcut delillere göre açıkça belirleyip somut olarak göstermesi ve önceki görevlendirme kapsamında denetime açık hüküm kurmaya elverişli bir rapor tanzimi için dosyanın önceki bilirkişiye tevdii ile ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişiler Sigorta Uzmanı …, Sigorta Ekperi … ve Makina Mühendisi …’un olarak ‘in 18/12/2019 tarihli raporunda özetle, Söz konusu taşımada CMR’nin 34. Maddesi uyarınca Yargıtay 11. Hukuk Daireşinin verdiği 06.06.2002 tarihli (E.5434/K.5832) kararında belirtildiği üzere “Ara taşıyıcılarında taşımanın bir bölümünde alt taşıyıcı kullanmaları durumunda, bu alt taşıyıcıların seçiminde basiretli bir tacir gibi davranmaları zorunludur. Aksi halde, alt taşıyıcıların kusurları ile doğan zararda diğer üst taşıyıcılar müteselsilen sorumludur.” Bu çerçevede davalı şirket ve flili taşımayı yapan alt taşıyıcısı müştereken ve müteselsilen davacının hasarından sorumludur. Davacının sigortalısına yaptığı tazminat ödemeleri düviz bazlı olduğundan dolayı nicel hesaplama döviz tutarlı yapılmıştır. 12.09.2017 tarihli ödemesi yapılan 7.970,30 USD’nin rapor tarihi itibariyle 65 CMR faizi işletilerek , 885,47 USD faiz eklenerek 8.855,77 USD; 01.03.2018 tarihli ödemesi yapılan 6.833,52 USD’nin rapor tarihi itibariyle 45 CMR faizi işletilerek, 600,04 USD faiz eklenerek 7.433,56 USD; olmak üzere davacının toplam zararının gösteren tutar 16.289,33 USDolduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
Alınan raporlar incelendiğinde, toplam dokuz (9) adet karayolu taşımasından beş (5) adedine dair ihtilafın sulh ile sonuçlandığı, dört (4) adedi açısından ise bir anlaşma olmadığı, her bir taşımanın ayrı değerlendirilerek hasar veya zayi ile bundan taşıyıcının CMR m.417 ve devamına göre sorumlu olup olmadığı hususları gereği gibi irdelenmediğinden raporlar hükme esas alınmamıştır.
Mahkememizin 03/02/2020 tarihli celse ara kararı gereğince, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, emtia nakliyat poliçesi, CMR konvansiyonu, ekpertiz raporu, sulh protokolü, emtialara ve rizikoya ilişkin belgeler ve dosya incelenerek, öncelikle dava konusu rizikonun gerçekleşmesindeki tarafların kusur durumunun tespiti ile meydana gelen zarardan hukuken kimin sorumlu olduğunun belirlenmesi, riziko sonucu meydana gelen zararın tespit edilmesi ve sonrasında davacının davalı tarafa rücu hakkının bulunup bulunmadığı, rücu şartları oluşmuşsa ne kadar rücu edilebileceği, taraflar arasındaki sulh protokolü ve ödemeler ile icra dosyası da dikkate alınarak, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı varsa miktarının nelerden ibaret ve ne kadar olduğu konusunda rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişiler Taşımacılık Uzmanı …, Sigortacı … ve İnşaat Mühendisi …’in 12/06/2020 tarihli raporunda özetle, Davacının ödemesi ile sınırlı olmak üzere toplam dokuz (9) sefer CMR hükümlerine tabi taşımada meydana gelen zarar için ödediği tazminatı davalı yana rücu etmesinin gerek TTK m.1472, gerekse TBK m.183 ve devamı gereği somut olaya uygun olduğu, Davacı ile davalı arasında toplam beş (5) taşıma sonrası hasar bakımından sulh olunduğu, sadece dört (4) sefer bakımındanı ihtilafın sürdüğü, Dört seferde meydana gelen zararın 12.185,35 USD miktarında olduğu ve davacının sigortalısına bu miktar ödemede bulunduğu, bu miktarın içinde bozulan mal bedelleri ve bunların ikame masraflarının dahil olduğu, tamamının hasar zararı, olarak kabulü gerektiği, bu hesabın CMR m.25 ve m. 23 hükümlerine uygun olduğu, Zarar miktarının heyetimiz üyesi emtia uzmanı bilirkişi marifetiyle yapılan tetkikte kadri marufunda olduğunun teyit edildiği, Hasarın taşıma sürecinde meydana geldiği, hasar ve kısmi zayilerde esaslı etkili olan sebebinin gönderenin-sigortalının sorumluluk alanında kalan yükün yanlış istifleme, hatalı sabitleme ve yükleme kaynaklı olduğunun değerlendirildiği, Davalının ancak nezaret sorumluluğu kapsamında toplam zararın %15 kısmından sorumlu tutulabileceği, Heyetimiz değerlendirmesinde, %15 müterafik kusur oranı gözetilerek yapılan rücu edilebilir tazminat hesabının 1.827,80 USD miktarında olduğu, Davacı lehine hükmedilecek tazminata, takip tarihinden itibaren yıllık 45 CMR temerrüt faizi uygulanabileceği, işlemiş faiz talebinin CMR taşıması ve sorumluluk hükümlerine uygun olmadığı, Dava konusu tazminat alacağının kusur-sorumluluk-zarar-tazminat konularında yargılamayı gerektirdiği, görüş ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizin 21/09/2020 tarihli celse ara kararı gereğince, Dosyanın önceki bilirkişi heyetine tevdi ile öncelikle tarafların bilirkişi raporuna karşı yapmış olduğu itirazların değerlendirilmesi, dava konusunu oluşturan taşımalara ilişkin hasarların kesin olarak belirlenmesi, meydana gelen zararın yükleme-istifleme işleminden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, davalının nezaret sorumluluğu kapsamında kusurunun bulunup bulunmadığının, tartışmasız bir şekilde ortaya koyularak tarafların kusurlarının belirlenmesi, davalının yüklemeyi kontrol edip etmediği, cmr hükümlerine göre sorumluluğunun olup olmadığının tespit edilmesi, varsa müterafık kusur oranının belirlenmesi, sulh protokolü ile konusuz kalan kısım ve ödenen miktar açısından icra takibine esas dosya kapak hesabına göre TBK m.100 hükmünü de değerlendirerek varsa davacının alacaklı olduğu miktarın belirlenmesi, takibin devamına karar verilmesi halinde hükmedilecek miktar yönünden açıkça tespit yapılması için ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişiler Taşımacılık Uzmanı …, Sigortacı … ve İnşaat Mühendisi …, Mali Müşavir …’in 12/06/2020 tarihli raporunda özetle, Davacı tarafından 21.09.2020 tarihinde verilen dilekçesinde 05.06.2020 tarihli rapora ve 03.07.2020 tarihli davalı beyanına ilişkin 3. Sayfa 2.nolu bentte dava taleplerinin … nolu tırlarda bulunan emtealara gelen zararlar bakımından olduğunu bildirmiş olup, … nolu araca ilişkin … tarihli sigortalıya yapılan ödeme içerisinde bu araçla ilgili ödeme açıklaması mevcut olmadığı, ödeme yapıldı ise belgesinin sunulmadığı, … nolu araçlar için takip talebinde 9.947,02 USD talepte bulunulmuş iken bu kısma ilişkin sulh olunmadığı takipten sonra takibe konu tutarı düşürücü ödeme bilgisi ve belgesinin dosyada mevcut olmadığı, dosya kapsamında davacının dava talebini 6.683,52 USD olarak düşülmesine sebep ödeme görülememiştir. Davacının 9.823,â41 USD sülhe konüu kısmı davaya konu etmediği, BK 100 kapsamımda taraflarca masraflar ile birlikte ibra sözleşmesi düzenlendiği, 9.823,41 USD tutar kalemi taraflarca yapılan sulh kapsamında BK 100 kapsamında hesaba esas teşkil edecek kısmi ödeme ile değil ibra ile kapatıldığı, Sulh Sözleşmesindeki ibra konusu dışında kalan 9.947,02 USD “lik takibe konu 3 araç … nolu araçlar için dava talebinin herhangi bir tahsil ödeme bildirilmediği halde 6.833,52 USD olarak bildirilmiş olduğu, bu nedenle BK 100 kapsamında itirazın iptali davasına konu edilebilecek tutarın taleple bağlılık ilkesi kapsamında 6.833,52 USD 314,351,364 nolu araçlar için talep edilen kısmın & 15 kusur oranına göre ve mahkemeni takdiri kapsamında $ 20 ve £$ 30 orana göre dava talebinin içerisinde kaldığı anlaşıldığından 9.947,02 USD Üüzerinden 1.492,05 USD ve ödeme tarihinden takibe kadar 3,07 USD faiz hesaplanmıştır. Bu kısmı davadaki yöneltilen 6.8B33,52 USD üzerinden de Mahkemece değerlendirme yapılması halinde $ 15 kusur oranına göre 1.025,03 USD rücu edilebilecek tutar üzerinden ödeme tarihinden takibe kadar 2,11 USD faiz olacağı ve diğer oranlarda mahkemenin takdirine göre davalıya rücu edilebilecek davacı alacağı belirlenmiştir. 568,39 USD talebin takip tarihi ve dava tarihi itibariyle dayanaklarının bulunmadığı,5 adedi sulhe konu olduğundan sulh dışı kalan esasen 4 araç bulunduğu ancak 189 nolu 1 adet aracın hasarın ödenmesine ilişkin belge bilgi bulunmadığı dolayısıyla davacının 4 adet araç için takip talebindeki talebine devam ettirdiğine ilişkin dava talebi yönelttiği ancak mevcut kapsamında icra takibinde 3 adet araca ilişkin 780 TL talepte bulunulabileceği sonuçlarına varılmıştır.
Mahkememizin 26/04/2021 tarihli celse ara kararı gereğince, Dosyanın önceki bilirkişilere tevdi ile uyuşmazlık konusu 189, 314, 351 ve 364 iki ekspertiz raporunun tamamının değerlendirilmesi, poliçe hükümleri ve davacı ile sigortalı arasındaki tazminat hükümleri ile bağlı kalmaksızın TL cinsinden doğan zararların TL olarak, USD cinsinden doğan zararların USD olarak hesaplanması, bu kapsamda her taşıma için fatura, taşıma senedi, hasar tutanağı, sevk belgesininde hesaplama yapılırken dikkate alınması, nihai olarak her taşımı için toplam zararın ayrı ayrı hesaplanması ve hasar nedenlerinin ayrı ayrı ortaya konulması, tarafların bilirkişiye yönelik itirazlarının değerlendirilmesi konusunda ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, Bilirkişiler Taşımacılık Uzmanı …, Sigortacı .. ve İnşaat Mühendisi …, Mali Müşavir …’in 10/09/2021 tarihli raporunda özetle, Toplam dört araçlık taşıma için davacının rücu edebileceği tazminatın 7.401,91 USD VE 1.040 TL olarak hesaplandığı, Davacının takip tarihine kadar 28,44 USD faizi CMR m.27 gereği hesaplandığı, ayrıca TL talebi bakımından takip tarihine kadar 13,89 TL temerrüt faizi hesaplandığı, kusur oranına göre tazminatın belirlenmesi gerektiği, Müterafik kusur oranı açısından KÖK ve 1.EK raporları değerlendirilerek nihai takdirin yüce mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava; Davacı taraf, sigortalısı dava dışı Dorçe Prefabrik tarafından Kazakistanlı bir firmaya satılan emtiaların nakliyesini gerçekleştirmek üzere davalı taraf ile anlaştığını, nakliye sırasında emtialarda hasar meydana geldiğini, sigortalısının zararının emtia nakliyat sigortası kapsamında karşıladığını, TTK m.1472 gereğince davalıya rücu hakkının bulunduğunu, davalı tarafın kısmi ödeme yaptığını, ancak bakiye alacağının bulunduğunu, itirazla durdurulmuş olan … 33. İcra Müdürlüğünün …E.sayılı icra takibinde bakiye alacakları yönünden takibin devamını talep etmiştir. Davalı taraf dava konusu zararlardan fiili taşıyıcının sorumlu olduğunu, davanın fiili taşıyıcı …’e ihbarını ve davanın reddini gerektiğini savunmuştur.
Dosyada mübrez “Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi”nin incelenmesinden, Sigorta konusu sigortalı “…Tic. A.Ş.” nın kamyon ile …’dan …’e ihracat sevkiyatlarını farklı plakalı tır araçlarıyla gerçekleştireceği muhtelif miktarda “Prefabrik-Çelik Yapı Emteası, Ekipman, Mobilizasyon İnşaat Malzemesi v.s” emtiasını “… Şirketi” tarafından tanzim edilen … numaralı “Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi” ile 31.10.2015-12:00 başlangıç 30.10.2016-12:00 bitiş tarihli(366 gün) olmak üzere; senelik araç başı her bir seferde taşınacak emteanın kamyon başına sağlanan maksimum teminat limiti 150.000,- USD olarak araç başına sigorta güvencesi altına alındığı görülmüştür.
Dosyada mübrez Sigorta eksperi tarafından tanzim olunan raporda, …Tic. A.Ş. tarafından …’m … şehrinde yapımı devam eden bir proje işi için …’da yerleşik… isimli firmaya muhtelif faturalar kapsamında … Aksamları emtiasının … olarak satılmış olduğu, satışı gerçekleştirilen demonte vaziyetteki ekipmanların nakliyesi, …A.Ş. Tarafından muhtelif tarihlerde, muhtelif plakalı TIR araçları ile sigortalının Ankara’da bulunan üretim fabrikasından alıcının … şehrinde bulunan şantiye alanına kadar olan karayolu nakliyesinin gerçekleştirildiği, ancak muhtelif tarihlerde alıcı firma şantiyesine ulaşan bazı TIR araçlarından tahliye edilen bazı ekipmanlarda fiziksel hasarların tespit edildiği anlaşılmakta olup, söz konusu hasarların ekipmanların farkı, boyutlarda ve farklı cinste (ahşap, metal vs.) malzemeler olması sebebi dorse içerisine yapılan yüklemelerde ekipmanlar arasında boşluklar oluştuğu ve her ne kadar araç üzerinde gerekli sabitleme ve emniyete alma işlemi yapılmış olsa da Türk Cumhuriyetlerine giden karayolunun durumuna ve nakliye sırasında yo! şartlarına bağlı oluşan sarsıntılar esnasında dik ve hacimli ekipmanların kayarak birbirine veya dorse yan duvarlarına korkuluklarına çarpması / sürtünmesi ve anı zamanda 364 Nolu Tır sevkiyatında gerçekleştirilen tahliye çalışmaları sırasında ekipmanların devrilmesi neticesinde söz konusu hasarların meydana gelmiş olduğu görüş ve kanaatine varılmış olduğunu belirtilmiştir.
Davacı tarafından … 33 İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra dosyasından 16.03.2018 takip tarihinde 9.823,41USD ve 9.947,02 USD olmak üzere toplam 19.770,43 USD asıl alacak ve belirlenen tarihlerinden itibaren faizi ile birlikte ve 2.340,00 TL asıl alacak ve faizi ile birlikte tahsilini talep ettiği görülmüştür.
Davacı tarafın icra takibine konu alacaklarının ayrı ayrı incelenmesinden;
– 9.823,41 USD alacak talebine ilişkin olarak davacı tarafından 9.823,41 USD’nin 12.09.2017 tarihinden itibaren işleyecek $ 5 CMR Faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği , davacı tarafından sigortalısı … Firmasına 12.09.2017 tarihinde 9.823,4 USD havale ödemesi yaptığı ve …’nin alacağını 9.823,41 USD bedeli, 22.08.2017 tarihinde Hasar Tazminat Makbuzu ve İbraname belgesi ile … Sigorta’ya temlik ettiği , bilirkişi raporlarından davacı tarafından yapılan ödemenin 02.08.2017 tarihli ekspertiz raporunda hesaplanan 9.823,41 USD tutar kapsamında olduğu belirlenmiş olup, ekspertiz raporu incelendiğinde TIR 34,TIR 35, TIR 37, TIR 41 ve TIR 42 olmak üzere 5 adet tıra ilişkin hazırlanan rapor olduğu anlaşılmıştır.
– 9.947,02 USD alacak talebine ilişkin olarak davacı tarafından 9.947,02 USD’nin 01.03.2018 tarihinden itibaren işleyecek $ 5 CMR Faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği, davacı tarafından … tarafından … nolu hasar dosyasına ilişkin taraflarına ödenmesi gereken 12.185,35 USD tutarın poliçe borçlarına mahsup edilmesi talebi bildirildiği ve … sigorta tarafından 01.03.2018 tarihinde 483 nolu dekont ile işlemin kaydedildiği, bilirkişi raporlarından davacı tarafından yapılan ödemenin 12.12.2017 tarihli ekspertiz raporunda hesaplanan 12.185,35 USD tutar kapsamında olduğu belirlenmiş olup, ekspertiz raporu incelendiğinde TIR 282,TIR 3l4, TIR 351 ve TIR 364 olmak üzere 4 adet tıra ilişkin hazırlanan rapor olduğu anlaşılmıştır. Bilirkişi raporlarından, davacı tarafından bu ödemeye ilişkin 9.947,02 USD tutarın talep edildiğinin belirlendiği anlaşılmıştır.
– 2.340,00 TL alacak talebine ilişkin olarak davacı tarafından 2.340,00 TL’nin 25.01.2018 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği, … Sigorta tarafından ekspertiz firmasına yapılan 25.01.2018 tarihli 34.250,05 TL tutarındaki ödemeyi sunulduğu, davacının ödemeleri ,ibraname ve ekspertiz raporları birlikte değerlendirildiğinde , ilk ekspertiz raporunda 5 adet tıra (TIR 34,TIR 35, TIR 37, TIR 41 ve TIR 42) ilişkin hasar tespiti yapıldığı, ek ekspertiz raporunda ise 1 adet dava dışı (TIR 282/Omsan),3 adet (TIR 314, TIR 351 ve TIİR 364) davaya konu Tır olmak üzere 4 adet tır’daki hasara ilişkin ekspertiz raporu alındığı ve bu kapsamda davacının dava dışı … firmasına sigorta ödemesi yapıldığının anlaşıldığı, ekspertiz raporunda belirlenen tutarlara ilişkin ödemeler kapsamında, esasen 8 adet tıra ilişkin 16.03.2018 tarihinde takip talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
… Sigorta ile … Lojistik arasında 13.08.2018 tarihinde Sulh sözleşmesi -Protokol ve İbraname imzalandığı bildirilmiş olup, dosyada mübrez olan sözleşme içeriği incelendiğinde, ilk 5 sırada olan 5 araca ilişkin hasarın miktarı ve ödenmesi konusunda mutabakatla anlaştıkları , 5 aracın sebep olduğu hasar toplamı 14.516,37 USD … Sigorta vekilinin banka hesabına ödenmesi bu araçlara ilişkin dava ve talep haklarından feragat ettiği kabul ve beyan ettiği anlaşılmıştır. Bilirkişi … tarafından sulh protokolünün ekspertiz raporları ile karşılaştırılması sonucunda, 1, 2, 3, 4, 5. Sıradaki araçların ilk hazırlanan 02.08.2017 tarihli eksper raporunda mevcut 5 adet araca ilişkin olduğu, 6. sıradaki … nolu … plakalı aracın sulh protokolünde yer almış ise de 02.08.2017 tarihli ve 12.12.2017 tarihli ekspertiz raporlarında yer almadığı, belirlenen tespit ve taleplere ilişkin belirlemeler uyarınca bu araca ilişkin ekspertiz raporları kapsamında dava dışı şirkete yapılan ödemeler içerisinde yer almadığı, 7,8 ve 9 .sıradaki 3 adet aracın ise zarar belirlemelerinin 12.12.2017 tarihli eksper raporunda dava dışı (… firması 282 1nolu )bir adet araç ile birlikte yapıldığının tespit edildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişiler Taşımacılık Uzmanı …, Sigortacı …ve İnşaat Mühendisi …’in 12/06/2020 tarihli raporundaki tespitlerde; Somut olayda, toplam dokuz ayrı CMR taşıma senedi ile yapılan her biri ayrı taşıma işi olarak ifa edilen taşımalar sonunda her bir araçta tespit edilen hasar zararları CMR m.17 ve devamı hükümlerine göre ayrıca incelenmek ve değerlendirilmek gerekmektedir. Yapılan ilk beş (59 sefer — tanımlı araçlar ve tanımlı CMR taşıma senetlerine konu taşımalar için SULH olunduğu, artık bu beş (5) taşımanın ihtilafa konu edilemeyeceği açıktır. CMR hükümlerine göre sorumluluk irdelemesi ve tespitlerinin sadece sonraki dört (4) taşıma ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, 16.06.2017 sevk tarihli 8 kap emtia için … araç numaralı aracın varma yerinde 07.07.2017 varışta, 19.06.2017 sevk tarihli 8 kap emtia için TIR 314 araç numaralı aracın varma yerinde 07.07.2017 varışta, 23.06.2017 sevk tarihli 6 kap emtia için TIR 351 araç numaralı aracın varma yerinde 14.07.2017 varışta, 30.06.2017 sevk tarihli 9 kap emtia için TIR 364 araç numaralı aracın varma yerinde 21.07.2017 varışta hasarların tespit edildiği, hasar fotoğrafları ve hasar tutanakları ile teyit edilmektedir. Tutulan tutanak, çekilen fotoğraflar CMR m.30 manasında taşıyıcının dıştan görüşen hasarları bilerek ve görerek yükü varma yerinde teslim ettiğini, gerekli bildirimin derhal yapıldığını göstermektedir. Her dört (4) sefere ilişkin CMR taşıma senetleri ve hasar tespitleri gözetildiğinde, meydana gelen bu zararın tamamı CMR m.17/1 gereği “taşıma sürecinde” meydana gelmiştir. Bu durumda, taşıyıcının sorumluluktan kurtulma imkanı olup olmadığı irdelenmek gerekir. Kırılan emtialar panel karkas, betopan, kapı, panel şeklinde taşınan emtialardır. Bu emtiaların kendilerine hasar ambalaj, yükleme, istifleme ve sabitleme işleri gereği gibi yapılmadığında olağan kara yolu taşımacılığı süreçleri ve yol ve trafik seyirlerinde kırılmaları, birbirine zarar vererek hasar oluşturmaları CMR m.17/4- d kapsamında yer almaktadır. Yükün tam araç yükü olduğu, alındığı yerden varma yerine aktarma veya devir olmadığı, CMR hükümlerinde yüklemeye ilişkin bir düzenleme yoksa da; yükleme gönderen sigortalı tarafından yapıldığında buna bağlı hasardan taşıyıcının sorumlu tutulmayacağı da CMR m.17/4-c hükmü kapsamında olduğu açıktır. TTK m.863 hükmü gözetildiğinde, Türkiye’de yapılan yüklemeden “istifleme, bağlama ve sabitleme” edimlerinin de sigortalı yükümlülüğünde olduğu açıktır. Bu durumda, CMR m.8 gereği “dışsal görünüşü durum-yüklenmiş şekilde” de olsa denetlenmesi, CMR m.9 gereği dışsal iyi durum garantisi gibi hususlar gözetildiğinde, fiili taşıyıcının “nezaret sorumluluğundan” söz edilebilir. Bu da ancak CMR m.17/2 ve m.17/5 gereği “müterafik kusur” olarak değerlendirilebilir. Bu durumda davalının CMR m.3 ve m.34 gereği fiili taşıyıcının nezaret sorumluluğunda eksikliklerden ve gerekli uyarıların yapılmamasından, sorumlu olacağı değerlendirilmektedir. CMR hükümlerinde göre burada belirlenecek müterafik kusur bakımından asli kusurun taşıyıcı değil; sigortalıda olduğu, yüklerin arasında boşluklar, gereği gibi sabitleme yapılmaması, yükün niteliğine uygun olmayan istiflemelerin esaslı zarar sebebi olduğu açıktır. Nihai takdiri yüce mahkemeye ait olmakla birlikte bilirkişi heyetimiz, davalının nezaret sorumluluğu bakımından özensizliğinin %15 mertebesinde sonuca etkili olduğu kanaatindedir. Sayın mahkemece %30’dan fazla olmamak üzere %15 veya daha az ya da daha çok sorumluluk oranı ve müterafik kusur değerlendirmesi yapılması halinde sonucuna göre tazminat hesaplanabileceği bildirilmiş olup, anılan tespitlerin somut olaya ve yerleşik içtihatlara uygun olması nedeniyle hükme esas alınabileceği kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce, anılan rapordaki tespitlerde davalının nezaret sorumluluğu bakımından müterafik kusurunun Yargıtay içtihatları doğrultusunda somut olay da nazara alınarak %25 oranında olduğu kanaatine varılmıştır.
Tüm bu anlatılanlar ışığında somut olayın bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda; davalı sigorta şirketinin meydana gelen hasarda sorumluluğunun %25 oranında olduğu, davacı tarafın icra takibinde üç ayrı kalemden oluşan taleplerde bulunduğu, 9.823,41 USD’lik asıl alacak yönünden takip sonrası yapılan sulh protokolü ile alınan ödemeden bakiye 568,39 USD’nin işbu davada talep edildiği, talebe konu miktarın … nolu … plakalı araca ilişkin olduğu, ancak sigorta tarafından alınan ekspertiz raporuna istinaden dava dışı sigortalıya ödenen bedelin rücuen tahsilinin talep edildiği, ancak ödemeye esas alınan ekspertiz raporunda … nolu araca ilişkin tespite yer verilmediğinden dava dışı sigortalıya bu araç için ödeme yapılmadığının anlaşıldığı, bu hali ile davacı sigorta şirketinin bu araca yönelik talepte bulunamayacağı kanaatine varılarak bu yöndeki talebin reddine; 9.947,02 USD alacak talebi yönünden davalı ile yapılan sulh protokolü sonucunda işbu davada 6.833,52 USD alacağın talep edildiği, davalı tarafın sorumluluğunun %25 oranında olduğu kabul edildiğinden bakiye 6.833,52 USD asıl alacak miktarı yönünden talebinin kısmen kabulü ile davalının bu asıl alacağı yapmış olduğu itirazının 1.720,88 USD yönünden iptaline, anılan bedele 01.03.2018 tarihinden itibaren yıllık %5 CMR faizi işletilmesine; 2.340,00 TL alacak talebi yönünden davalı ile yapılan sulh protokolü sonucunda işbu davada 1.040,00 TL talep edildiği, ancak dava dışı sigortalıya yönelik olarak 3 araç için sorumluluğun olabileceği bunun da değerinin 780,00 TL olduğunun raporlar ile sabit olduğu, davalı tarafın sorumluluğunun %25 oranında olduğu kabul edildiğinden bu talebin de kısmen kabul edilerek itirazın 195,00 TL yönünden iptaline, anılan bedele takip tarihinden itibaren reeskont avans faizi işletilmesine, alacağın varlığının, kusur oranlarının tespitlerinin yargılamayı gerektirmiş olması nedeniyle icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-Davalının, … 33. İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazları yönünden, davacının, bakiye asıl alacak miktarı olan 568,39 USD yönünden itirazın iptali talebinin reddine, bakiye 6.833,52 USD asıl alacak miktarı yönünden talebinin kısmen kabulü ile davalının bu asıl alacağı yapmış olduğu itirazının 1.720,88 USD yönünden iptaline, anılan bedele 01.03.2018 tarihinden itibaren yıllık %5 CMR faizi işletilmesine, bakiye 1.040,00 TL asıl alacağa yönelik talebinin kısmen kabulü ile davalının bu asıl alacağı yapmış olduğu itirazının 195,00 TL yönünden iptaline, anılan bedele takip tarihinden itibaren reeskont avans faizi işletilmesine,
3-Davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 711,58-TL nispi karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 772,77-TL peşin harcın mahsubu ile fazla alınan 61,18 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan 711,58TL harç, 7100 TL bilirkişi ücreti, 457,4 TL posta ücreti toplamı olan 8268,98 TL yargılama giderinin, davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 1903,58 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın reddedilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. Maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin davanın kabul ve reddolunan miktarları dikkate alınarak 1016,12TL’nin davacıdan, 303,87 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Davacı ve davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkmesi ilgili Hukuk Dairesinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi, usulen okunup anlatıldı. 11/10/2022

Katip
e-imzalı

Hakim
e-imzalı

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”