Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/406 Esas
KARAR NO : 2019/1090

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/05/2018
KARAR TARİHİ : 01/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; yetki kuralları gereği … mahkemelerinin yetkili olduğunu, dava konusu aracın davalı … şirketine sigortalı olduğu ve ticari amaçla kullanıldığını, Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğunu, davalı şirkete kasko sigortalı … plakalı aracın 11.03.2018 tarihinde hasarlandığını, KDV dahil 7.894,08 TL hasar meydana geldiğini, KDV dahil hasar tutarının tamamından davalının sorumlu olduğunu, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin ilamlarına atıflar yapıldığını, ekspertiz raporu için 354,00 TL ödendiğini, sigorta şirketi tarafından ödenmesi gerektiğini, hasar bedeli alacağının temlik sözleşmesine uygun olarak ödenmesi için 30.03.2018 tarihinde başvuru yapıldığını, davalının 10.04.2018 tarihinde temerrüde düştüğünü, …Tic. Ltd. Şti.’nin davalı … şirketinden alacağını BK 183. vd. gereği alacağın temliki yoluyla müvekkiline devrettiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 4.000,00 TL hasar bedeli ile 250,00 TL ekspertiz ücretinin poliçe limitleri dahilinde muhatap şirketin temerrüt tarihi olan 10.04.2018 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 06/09/2019 havale tarihli beyan dilekçesi ile hasar bedeli yönünden dava değerini 4.439,42 TL bedele yükselttiğini beyan ederek süresinde
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; … plakalı aracın müvekkiline maksimum kasko sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, temlik sözleşmesinin geçersiz olduğunu, taleplerin aktif husumet yokluğundan usulden reddi gerektiğini, temlik verdiği iddia edilen … Tic. Ltd. Şti. yetkilisinin tanık olarak dinlenilmesi gerektiğini, davacının onarımı yapan firmaya ödeme yaparak zarara katlandığını ispat etmesi gerektiğini, müvekkilinden herhangi bir onay alınmadan haricen yapılan onarımlar bakımından poliçe ve genel şartlar uyarınca tazmin zorunluluğu bulunmadığını, TTK 1449/1, KSGŞ 3.22. Mad. ile akdedilen kasko sigorta poliçesi maddelerine atıflar yapıldığını, sigortalının müvekkiline herhangi bir bildirimde bulunmadan, onayı alınmadan hemen onartarak sözleşme hükümlerini açık bir şekilde kasten ihlal ettiğini, talep edilen tazminat miktarının kabulünün mümkün olmadığını, müvekkili tarafından atanan eksper tarafından yapılan incelemelerde araca ekspertiz yapma imkanının ortadan kaldırıldığını, hasar tespitinin piyasa realitesini yansıtmadığını, kendi tasarruflarında onarım işlemlerinin yapıldığını, audatex sistemi ile hesaplamanın eksperler arasında genel kabul görmediğini, işçilik bedellerinin piyasa realitesini yansıtmadığını, hasar miktarının 4.029,29 TL olduğunun belirtildiğini, KSGŞ ve poliçedeki yetkili servis klozu hükümleri uyarınca hasarın %30’u kadar muafiyet tenzil edilmesi gerektiğini, poliçe şartları gözetilerek gerçek zarar miktarının tespit edilmesini talep ettiklerini, eksper ücretine ilişkin talebin kabulünün mümkün olmadığını, davacının Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği’nin 7. mad. kapsamında eksper görevlendirdiğini, bu durumda eksper ücretinin davacıya ait olduğunu, Ekspertiz Ücret Tarifesine İlişkin Genelge’ye göre ekspere ödenmesi gereken tutarın 174,33 TL’yi aşamayacağını, talep edilen 250,00 TL’nın yüksek olduğunu, eksper masraflarının yargılama giderlerine tabi olduğunu, faiz başlangıcına ilişkin beyanlarının yasal olmadığını savunarak haksız davanın reddini ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında yeniden değerlendirilmesi amacıyla Makina Mühendisleri …, … ile Sigorta uzmanı …’e tevdii edilen dosyaya 22/03/2019 tarihinde tanzim olunan bilirkişi raporunda özetle;
KUSUR YÖNÜNDEN İNCELEME ve DEĞERLENDİRME:
Trafik kazası ile ilgili belgelerin incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda;11.03.2018 tarihinde meydana gelen trafik kazasında eksper tarafından 02.04.2018 tarihinde yapılan ihbar sonucu …’de … kaza ihbar numarası ile kaydı gerçekleştirilerek 02.04.2018 tarihinde ilk kez işlem gören olayda; … Sigorta A.Ş. ve … Sigorta A.Ş.’nin sürücülerin %50’şer oranında, … Sigorta A.Ş. ve … Sigorta A.Ş. tarafından sürücü …’ın %100 oranında kusurlu olduğu görüşü nedeniyle mutabakata varamamaları sonucu 2 … üyesi … ve …’ın sürücü …’nın %100 oranında kusurlu olduğu görüşü nedeniyle komisyon oybirliği onayı ile … plakalı otomobil sürücüsü …’nın %100 kusurlu olduğuna karar verildiğinin anlaşıldığı,
Tramer kusur incelemelerinde tramerde görev yapan sigorta eksperleri tarafından kaza senaryo kitapçığı esas alınmakta, kusur oranları %0, %50 ve %100 üzerinden izafe edilmekte, ara kusur oranları kullanılmamakta olup sigorta şirketleri tarafından itibar gösterilse de ceza ve hukuk yargılamalarında itibar görmediği, nihai takdirin Muhterem Mahkeme’ye ait olduğu, esasen dava konusu kasko sigorta poliçesi ile ilgili olduğu için kusur durumunun sonuca etkisi olmadığı, sadece sigorta şirketlerinin kendi aralarındaki rücu ilişkisini ilgilendirdiği,
Hazine Müsteşarlığı’nın 2007/27 sayılı Genelgesi ile, 2918 sayılı KTK 81. maddesine işlerlik kazandırmak amacı ile yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında, taraflara anlaşma hakkı sağlayan bir yöntem oluşturulduğu, bu yönteme göre, 01.04.2008 tarihinden itibaren Trafik Kanunu’na uymak koşuluyla kazaya karışan kişiler aralarında anlaşarak “Trafik Kazası Tespit Tutanağı” yerine geçecek anlaşma tutanağını düzenleyebilecekleri, bu kapsamda herhangi bir yaralanma ve ölümle sonuçlanmayan olayla ilgili olarak kazaya karışan sürücüler arasında tanzim olunup imzaları ile tasdik altına alınan “Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı”’nda; … plaka numaralı otomobilin sürücüsü …’nın, “34 … araçla kavşağın benim sol arka tarafından … araç bana vurdu ve çevirdi” şeklinde, … plaka numaralı otomobilin sürücüsü …’ın, “… aracımla … istikametine doğru ilerlerken kasiste yavaşladıktan sonra öne ani çıkan … araca sol arka kısmına çarptım” şeklinde yazılı beyanda bulundukları, çizilen “Kroki”de; yol, hava, zemin, geometri, trafik işaret levhaları vb.. detaylar belirtilmediği için belli olmamakla birlikte … caddesi yolundan gelen … plakalı otomobilin sol yan arka kesimlerine … caddesi yolundan gelen … plakalı otomobilin ön kesimleri ile çarptığı, olay yerinin trafik tabelaları ile de belirtildiği üzere dört yönlü dönel kavşak kesimi olduğu, her iki sürücüye hitaben “YOL VER” ve “ADA ETRAFINDA DÖNÜNÜZ” tabelaları bulunduğu, kavşak adası kesimine ilk giren sürücünün ise … olduğu, aşağıda gösterildiği,
Sürücülerin yeterli (B) ve (D) sınıfı sürücü belgelerine haiz olduğu, alkol durumları bilinmemekle birlikte tutanakta birbirlerinden alkol şüphesi duyduklarına, şikâyetçi olunduğuna dair herhangi bir iz, delil, beyan bulunmadığı,
Olay sonrasına ait fotoğraflamalar incelendiğinde; vaktin gündüz, hava ve görüşün açık, yolun kuru yüzey, düz, asfalt kaplama olduğu, olay yerine sürücüler tarafından birbirlerine dik doğrultuda düz gelindiği, birbirlerini fark edip olası kaza tehlikesini savuşturmak adına zamanında fren tedbiri alabilecekleri, 2918 sayılı KTK, trafik-yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleri, karayolu-trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlar, şerit-taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için taşıt yolunun ayrılmış bir bölümü, kavşak-iki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alan, trafik işaretleri-trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketler, işaret levhası-sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik olarak tanımlandığı, olay anını gösteren araç içi-dışı kamera görüntüleri, görgü tanıklarının beyanı ile sürücülerin kaza tutanağı dışında beyanlarının bulunmadığı, dolayısıyla olayda etkili olabilecek başkaca unsurların bilinmediği, sürücülerin bir bütün olarak trafik kurallarına uymaları gerektiği, kurallara uyan sürücülerin kazaya sebep olma oranları oldukça düşük olduğu, değişen veya beliren şartlar karşısında gösterecekleri tavırların ve davranış şekillerinin diğer bir sürücü tarafından tahmin edilmesi güç olduğundan trafik kurallarının tümünün bir bütünlük arz ettiği ve özellikle trafik içinde diğer bir sürücünün yolun durumuna göre uygun zamanda ve biçimde olayları algılayıp, yorumlayarak tehlikeleri zamanında fark etmesi ve ona göre davranışını sergileyebilmesi için olduğu, trafik kural ve kaidelerine uymanın kaza riskini önemli oranda düşürdüğü gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiği, normal şartlar altında gündüz vakti, görüşün açık, görüşe engel bir durumun bulunmadığı düz mahalde yolun ilerisinin ve çevresinin gereği gibi etkin şekilde kontrol edilememesi, tehlike mesafesinin ayarlanamaması, zamanında fren veya direksiyon manevra tedbiri uygulanamaması için olumsuz bir durum bulunmadığı, bilindiği üzere T.C.K. 22/2 maddesinde; “taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesi” şeklinde tanımlandığı, dikkatli, tedbirli, özenli ve kontrollü davranılması durumunda olayın önlenebilir nitelikte olduğu,
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Trafik İşaretleri El Kitabı’nda “Dönel Kavşak Yaklaşımı” işaret levhası için bu işaretin trafiğin bir ada etrafında döndürülmek suretiyle kavşak kollarına dağıtılmasıyla meydana gelen geometrik dizaynlı kavşak yaklaşımlarında kullanıldığı, kavşaktan önce veya gerekli hallerde yolun soluna da konulabileceği, trafik kuralı olarak kollardan yaklaşan trafiğin ada etrafında dönen taşıtlara yol vermesinin gerektiği, bu nedenle dönel kavşağı teşkil eden yol ağızlarında “Ada Etrafında Dönünüz” işaretinin kullanılmasının gerekli olduğu ve dönel kavşak girişlerinde ada etrafında dönüş yönünü ve aksi işaretlenmedikçe ada etrafında dönüş halinde bulunan araçların ilk geçiş hakkına sahip olduğunu bildirdiği, dönel kavşağa giren sürücülerin kavşak içindeki sürücülere yol vermesi gerektiğini belirten genel bir kural olması sebebiyle “yol ver ” levhası ile ya da “dur ” işaret levhası ile birlikte kullanıldığı, burada prensip olarak dönel kavşağın devamlı boş bırakılarak oluşması muhtemel tıkanıklığın kavşağı oluşturan kolları etkilemesini engellemek ve trafik akışını rahatlatmak amacı taşındığı, olayın meydana geldiği yerin adalı (+) tipi dönel kavşak kesimi olduğu, geçişini tamamlamak üzere olan sürücü …’ın sağından gelen sürücü …’ya nazaran ilk geçiş hakkına sahip olduğu, olayda sürücü …’nın kavşaklarda geçiş önceliğine uymamasının, solundan dönel kavşak içinden gelen yaklaşmış durumdaki diğer otomobilin geçmesini beklememesi, dikkatsiz ve kontrolsüz davranışı asli oranda, sürücü …’ın ise geçiş hakkına sahip olmasına rağmen kavşak kesimine hızını ayarlamaması, çevresini gereği gibi kontrol etmemesi, zamanında fren tedbiri uygulamaması, dalgın, dikkatsiz ve tedbirsiz davranışının tali derecede etkili olduğu,
Karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemlerin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (K.T.K.) ve alınacak tedbirler ile ilgili olarak, gerekli görülen ve bunların uygulanmasına ait esas ve usullerin Karayolları Trafik Yönetmeliği (K.T.Y.) ile belirlendiği, bunlara ve hadisenin meydana geliş şekli ile sonuçlarına göre;
Sürücülerin trafik işaret levhaları, cihazlan ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlara, trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen kural, yasak ve zorunluluk veya yükümlülüklere uymak (K.T.K. Mad. 47/c,d), kavşaklara yaklaşırken hızlarını azaltmak, hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak, dikkatli ve tedbirli seyretmek (K.T.K. Mad. 52/a,b), dönel kavşaklarda dönüşlerde; dönüş işareti vermek, hızını azaltmak, orta adaya yakın şeritten kavşağa girmek, ada etrafında dönerken gereksiz şerit değiştirmemek, gireceği yola yaklaşırken sağa dönüş işareti ile birlikte sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkmak, gireceği yolun gidiş yönündeki uygun bir şeridine girmek, yola girdikten sonra, en kısa sürede trafiği tehlikeye düşürmeden sağa yaklaşmak, dönel kavşaklardaki geriye dönüşlerde; sola dönüş halindeki kurallara uymakla birlikte, orta ada etrafında dönerken gireceği yola yaklaşıncaya kadar şeridini muhafaza etmek (K.T.K. Mad. 53/c), kavşağa yaklaşan sürücüler kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak, dikkatli olmak, geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine, dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara imkan vermek (K.T.K. Mad. 57/a,b), izin verilen hallerde manevraları yaparken karayolunu kullananlar için tehlike veya engel yaratmamak (K.T.K. Mad. 67/b) zorunda oldukları, araç sürücülerinin trafik kazalarında; kavşaklarda geçiş önceliğine uymama hallerinde asli kusurlu sayıldıkları (K.T.K. Mad. 84/h), olayda aksine davranarak yönetimindeki 34 BS 2098 plaka numaralı otomobil ile dönel kavşak kesimine dik istikamette ilerlemeden önce dönel kavşak içerisinde solundan yaklaşan diğer otomobilin geçmesini beklemeyen, hız ve mesafesini dikkate almayan, kontrolsüz ilerlemesine devam ederek sol yan kesimleri ile önünü kapatan, yolu ve çevresini gereği gibi kontrol etmeyen, olası kaza tehlikesini savuşturmak adına zamanında etkili fren veya direksiyon manevrası tedbiri uygulamayan, dikkatsiz, tedbirsiz, kontrolsüz ve özensiz davrandığı mütalaa olunan sürücü …’nın %75 oranında asli kusurlu olduğu,
Sürücülerin trafik işaret levhaları, cihazlan ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlara, trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen kural, yasak ve zorunluluk veya yükümlülüklere uymak (K.T.K. Mad. 47/c,d), kavşaklara yaklaşırken hızlarını azaltmak, hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak, dikkatli ve tedbirli seyretmek (K.T.K. Mad. 52/a,b), dönel kavşaklarda dönüşlerde; dönüş işareti vermek, hızını azaltmak (K.T.K. Mad. 53/c), kavşağa yaklaşan sürücülerin kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak, dikkatli olmak (K.T.K. Mad. 57/a) zorunda olduğu, olayda aksine davranarak yönetimindeki … plaka numaralı otomobil ile dönel kavşak içerisinde ilerlerken tehlikeleri ön görmeyen, hızını ayarlamadan ve yavaşlamadan yaklaşan, sağından gelen diğer otomobili, hız ve mesafesini dikkate almayan, yolu ve çevresini gereği gibi kontrol etmeyen, olası kaza tehlikesini savuşturmak adına zamanında etkili fren veya direksiyon manevrası tedbiri uygulamayarak ön kesimleri ile çarpan, dalgın, dikkatsiz, tedbirsiz ve özensiz davrandığı mütalaa olunan sürücü Muhammet Uğur Bayram’ın %25 oranında tali kusurlu olduğu, olayda başkaca kusurlu kişi, kurum, kuruluş bulunmadığı, Tramer kusur değerlendirmesinin uygun olmadığı tespit edilmiştir.
HASAR YÖNÜNDEN İNCELEME ve DEĞERLENDİRME :
Hasar ile ilgili belgelerin incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda; dava konusu … plaka numaralı otomobil için düzenlenen … numaralı “Axa Genişletilmiş … Kasko Poliçesi” incelendiğinde; Kıymet Kazanma Tenzili Klozu bölümünde; 10 yaşa kadar araçlarda tespit olunacak hasar tutarından kıymet artışı düşülmeksizin tazminatın ödeneceği, sürekli kullanımı olan ve zamanla ya da kullanımla değişmesi gereken parçaların, sarf malzemelerinin ve/veya daha önceki tamiratlarında kullanılan orijinal olmayan parçaların değişiminde %20 kıymet kazanma tenzili muafiyeti uygulanacağı,
A.1. Poliçe Kapsamında Teminata Alınan Riskler bölümünde; aracın karayolunda veya demiryolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz araçlarla çarpışması sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararların teminat altına alındığı,
A.2. Muafiyet Uygulamaları ve Çeşitli Hükümler bölümünde; poliçede kullanım tarzının hususi otomobil olarak beyan edilen sigortalı aracın hususi amacın dışında ticari bir amaçla kullanıldığının tespiti durumunda %80 oranında muafiyet indirimi uygulanacağı,
Servis Muafiyet Uygulamaları bölümünde; poliçede tanımlanan Axa anlaşmalı marka yetkili servislerin dışında her bir hasarda eksperce belirlenecek hasar tutarının %30’u oranında tenzili muafiyet uygulanacağı, bu durumda orijinal parça tedariğinin … Sigorta A.Ş. tarafından sağlanabileceğinin sigortalı tarafından peşinen kabul edildiği,
… Kasko Klozları bölümünde; poliçede yetkili servislerde onarım yapılmaması durumunda %30 muafiyet uygulaması mevcut olduğu,
Hasar Tazmin Yöntemi bölümünde; hasarın onarım yeri ve onarımı konusunda sigortacı veya sigortalının itirazı durumunda sigortacı tarafından aracın … anlaşmalı servislerinden birisine çekilerek onarımın yapılmasında tarafların mutabık kaldığı, onarımın … ile hiçbir anlaşması olmayan bir serviste yapılması durumunda sigorta şirketinin orijinal parça tedariğini sağlayacağı, temin edilmesindeki zorluklar gibi bir nedenle ve sigortalı açıkça izin verdiği takdirde onarımda orijinal dışı bir parça kullanılmasının mümkün olduğu,
Parça Türü bölümünde; aracın … Sigorta ile anlaşması olmayan servislerde/tamirhanelerde yapılması durumunda sigortacının orijinal parça tedarik yapma hakkının sigortalı tarafından peşinen kabul edilmiş sayıldığı,
Eksper Tayini bölümünde; eksper tayinin sigortacılık kanununun ilgili maddelerine göre yapılabileceği, ekspertiz ücretinin güncel mevzuat kurallarına göre belirlenip karşılanacağının belirlendiği,
Davacı vekilinin davasına dayanak olarak gösterdiği ve Eksper … tarafından hazırlanan 13.03.2018 tarihli “Ekspertiz Raporu”nda; değiştirilmesi gereken hasarlı parça ve malzemeler arasında orijinal vasıfta iskontosuz 2.819,90 TL bedel ile; ön tampon sol koruyucu başlık (119,24 TL), ön tampon sağ koruyucu başlık (119,24 TL), motor kaputu sol menteşe (129,81 TL), motor kaputu sağ menteşe (141,00 TL), motor kaputu blendajı (116,81 TL), sol far (562,82 TL), sağ far (562,82 TL), sağ ön çamurluk (498,39 TL), sol çamurluk tutucu (85,36 TL), sağ çamurluk tutucu (85,36 TL), kilit sağ taşıyıcı destek (66,48 TL), sağ kap tespit elemanı (165,99 TL), hava giriş kanalı (61,69 TL), hava giriş kanalı kapağı (26,58 TL), yağmurluk kenar plastiği (23,02 TL), küçük parçalar (55,29 TL) bulunduğu, uygulanması gereken onarım ve montaj işçilikleri arasında iskontosuz 3.870,00 TL bedel ile; kaporta (2.550,00 TL-(sökme-takma-değişim: ön tampon 80,00 TL, ön sol havalandırma ızgara 20,00 TL, ön sağ havalandırma ızgara 20,00 TL, iki far ayarlama 80,00 TL, kapak 20,00 TL, ön sol çamurluk 100,00 TL, ön sağ çamurluk 100,00 TL, ön sağ çamurluk sızdırmazlık 60,00 TL, motor kaputu 140,00 TL, motor kaputu blendajı 60,00 TL, cam silecek kolu 60,00 TL, blendaj rüzgarlık 20,00 TL, motor kaput menteşe 20,00 TL, ön sol tekerlek 60,00 TL, far ayarlama 60,00 TL, onarım motor kaputu 300,00 TL, sol çamurluk 300,00 TL, ön tampon 300,00 TL, sağ-sol şase 750,00 TL), boya (1.320,00 TL-sağ çamurluk 140,00 TL, ön tampon 260,00 TL, motor kaputu 320,00 TL, sol çamurluk 180,00 TL, metal parçaların boya hazırlığı 380,00 TL, plastik parçaların boya hazırlığı 40,00 TL) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 6.689,90 TL, KDV dahil 7.894,08 TL olduğunun belirtildiği,
Onarımı gerçekleştiren … Ltd. Şti. tarafından … Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen 19.03.2017 tarih ve… sayılı “Fatura”da; 13.03.2018 tarihli ekspertiz raporu ile tamamen örtüştüğü, onarım bedelinin KDV hariç 6.689,90 TL, KDV dahil 7.894,08 TL olduğunun belirtildiği,
11.03.2018 tarihinde ihbar edildiği beyan edilen hasar için … Sigorta A.Ş.’nin açtığı … sayılı hasar dosyası kapsamında görevlendirilen Eksper … tarafından hazırlanan 14.04.2018 tarihli “Kasko Kesin Ekspertiz Raporu”nda; onarımın anlaşmasız-yetkisiz …-…’ta faaliyet gösteren anlaşmasız-yetkisiz … Tic. Ltd. Şti.’nde gerçekleştirildiği, onarımı yapan servisin yetkili servis olmadığı, diğer ekspertiz raporunun piyasa realitesini yansıtmadığı, audatex sistemi ile yapılan hesaplamanın eksperler arasında genel kabul görmediği, takdir edilen işçilik bedelinin piyasa realitesini yansıtmadığı, sunulan evrak (eksper raporu) ve fotoğraflar üzerinden hasar değerlendirmesi yapıldığı, otomobilin 67.609 km’de, sigorta bedelinin 63.551,00 TL, onarım süresinin 5 gün olduğu, değiştirilmesi gereken hasarlı parça ve malzemeler arasında 2.015,41 TL iken %22-266,12 TL iskontolu 1.749,29 TL bedel ile; orijinal vasıfta:kaput menteşesi (129,81 TL), kaput menteşesi (141,00 TL), ön çamurluk (498,39 TL), far braketi (85,36 TL), kaput üst kilidi (116,61 TL), tampon ızgarası (119,24 TL), tampon ızgarası (119,24 TL), eşdeğer vasıfta:far (402,88 TL), far (402,88 TL) bulunduğu, uygulanması gereken onarım ve montaj işçilikleri arasında iskontosuz 2.280,00 TL bedel ile; kaporta (840,00 TL – sökme -takma-değişim:ön tampon 100,00 TL, sol ön çamurluk 100,00 TL, onarım:motor kaputu 150,00 TL, ön tampon 90,00 TL, sağ ön çamurluk 150,00 TL, sol ön podya 250,00 TL), şase onarım (350,00 TL-cellette kalıplı şase çektirme), boya (1.030,00 TL-motor kaputu 220,00 TL, ön tampon 220,00 TL, sağ ön çamurluk 220,00 TL, sol ön podya 150,00 TL, sol ön çamurluk 220,00 TL), elektrik (60,00 TL-sağ far 30,00 TL, sol far 30,00 TL) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 4.029,29 TL olduğunun belirtildiği,
Konularında uzman ruhsatlı levha sahibi farklı sigorta eksperleri tarafından aynı hasar için hazırlanan ekspertiz raporlarında farklı farklı onarım bedelleri belirlendiği, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2013/7 sayılı “Motorlu Araç Sigortaları Hasar İhbarlarının Yapılması ve Değerlendirilmesi Prosedürüne İlişkin Genelge”nin 10. maddesi; “… eksperler arasında ihtilaf olması durumunda uyuşmazlık derhal sistem üzerinden merkeze iletilir. Bu durumda merkez tarafından 3. bir eksper elektronik ortamda tesadüfi olarak tayin edilir. Hasar hakkında münhasıran 3. eksper tarafından rapor hazırlanır” şeklinde olduğu, dosya münderecatında ise üçüncü bir raporun mevcut olmadığı,
… Sigorta A.Ş. tarafından … markasında geçerli parça tedarikçi sözleşmesi ile anlaşmalı servisler için geçerli ATU veya ASU sözleşmesinin sunulmadığı, iskonto oranlarının bilinmediği,
Somut onarımda değiştirilen parçaların niteliğinin anlaşılabilmesi için otomobilin yetkili servis ortamında incelenmesi gerektiği,
Hasar ve onarım fotoğrafları incelendiğinde; hasarın otomobilin ön kesimlerinde etkili olduğu, sadmenin şiddetine, açısına, ilerleme hızına, temas eden yüzeylerin katılığına ve yakın civarda bulunan komponentlerin yapısal ve malzeme özellikli davranışlarına bağlı olarak motor kaputu ucu, sol ön çamurluk, sağ ön çamurluk, sol ön çamurluk iç podya sacı, sol şase kolu gibi dış-iç kaporta, ön tampon, sol far, sağ far, braket vb. polikarbon komponentlerinden değişik derecelerde ezilme, eğilme, çökme, sürtme, çatlama, kırılma vb. kalıcı deformasyona uğradığı, hasarın kaza ile uyumlu, oluşması beklenen ve muhtemel hasarlardan olduğu,
Onarımı gerçekleştiren … Tic. Ltd. Şti.’nin “TS8516 Tamir ve Bakım Servisleri” standardında hizmet verdiğine dair “TSE-HYB Hizmet Yeterlilik Belgesi”ne haiz olmadığı, … Sigorta A.Ş.’nin anlaşmalı onarım yerleri listesinde yer almadığı, … markasının yetkili servisi olmadığı, akdedilen kasko sigorta poliçesinde belirtilen %30 tenzili muafiyet uygulanması koşullarının oluştuğu,
Sigorta şirketlerinin genellikle poliçe genel ve özel şartlarındaki bazı maddelere atıflar yaparak hasar durumunda parçaların vasıflarını orijinal olsalar dahi onarımı mümkün değilse eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlarda elde edilen parçalar ile öncelikli değiştirme hakkına sahip olduklarını belirttikleri, parçaların muadili, parça tedarik ve anlaşmalı servis sözleşmeleri bulunmasa dahi parçalarda ve işçiliklerde anormal düzeylerde (%30-%75) iskonto uygulayabildiklerinin gözlendiği, Türkiye şartlarında farklı farklı bedeller ile onarımlar mümkün ise de önemli olan hususun kullanılan parça ve uygulanan işçilik kalitesi olduğu, ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun olmayan ve anahtar teslim adı altında bir takım alternatif onarım yöntemleri ile onarım maliyetleri düşürülmeye çalışılsa da onarımın yetkili servis veya benzer kalite ortamında gerçekleştirilmesi durumunda eşdeğer parça, yan sanayi parça veya anahtar teslim adı altında onarım yöntemleri prensip olarak uygulanmadığı, alternatif onarım yöntemleri ile kalitesiz, sertifikasız eşdeğer, çıkma parçalar kullanılması, ilim fen ve sanat kaidelerine uygun olmayan işçilik yöntemleri uygulanmasının risk taşıdığı, ayrıca imalatçı firmaların tüketiciye vermiş olduğu ve markadan marka değişmekle birlikte genellikle 2 yıl-6 yıl, 100.000 km-150.000 km genel, 3 yıl boya, 10 yıl-12 yıl anti korozyon gibi garanti şartlarını olumsuz etkileyebileceği, dışarıdan bakıldığında estetik açıdan onarılmış görünse de gereği gibi birleştirilmeyen veya onarılmayan bir aksamdaki ayıp, macun ve boya nedeniyle kapatıldığından kontrolünün imkansızlaştığı, ses, titreşim, korozyon-çürüme başlangıcına neden olabildiği, onarım sonrası çıkan sorunlarda araç sahiplerinin karşılarında muhatap bulamadığı, ölüm, yaralanma veya sadece maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında kazanın meydana gelişi ve sonuçları ile onarımda kullanılan yedek parça ve onarım kalitesi arasında illiyet bağı bulunduğunun tespiti hallerinde hem cezai hem de hukuki açıdan alternatif onarıma yönlendiren sigorta şirketinin, sigorta eksperinin, onarımı gerçekleştiren tamirhanenin, kendisi benimsemesi durumunda taşıt malikinin, eşdeğerliğe onay veren kurum veya kuruluşların sorumlu tutulacakları, bilindiği üzere bir taşıtın gövde yapısının aktif ve pasif güvenlik donanımlarından oluştuğu, seyir dinamiğini etkileyen bir çok mekanik, pnömatik-hidrolik, elektrik ve elektronik donanım bulunduğu, yetkili servis, özel servis, yedek parça tedarikçileri ile internet ortamında yapılan araştırmalar neticesinde logolu orijinal vasıftaki parça bedelleri ile eşdeğer parça ile arasında yaklaşık %30, logosuz yan sanayi parça ile arasında %50, uzak doğu malı tabir edilen parça ile arasında da %80 civarında farklar bulunabildiği,
İstatistik araştırmalara göre; 2018 yılında 428.074 adet trafik kazası meydana geldiği, 22.865.921 aracın tescilli olduğu, 12.398.190 adedinin otomobil, 487.527 adedinin minibüs, 218.523 adedinin otobüs, 3.755.580 adedinin kamyonet, 845.462 adedinin kamyon, 3.211.328 adedinin motosiklet, 63.359 adedinin özel amaçlı taşıtlar, 1.885,952 adedinin traktör olduğu, 2015 yılında yapılan istatistik araştırmasına göre; 685.000 otomobil, 288.000 kamyonet, 59.000 kamyon, 49.000 minibüsün kazaya karıştığı, 2016 yılında 1.182,491 adet kazanın 997.363 adedinin, 2017 yılında 1.202.716 adet kazanın 1.020.047 adedinin maddi hasarla sonuçlandığı, kazaların %80’inden fazlasını otomobil ve kamyonet sınıfı taşıtların oluşturduğu, hasar onarımında kullanılan parçaların 56’sının başlıca ön-arka tampon, far, motor kaputu, ön çamurluk, ön-arka kapı, stop lambaları başı çekmek üzere 25 parçadan oluştuğu, orijinal parçaların fiyatlarının eşdeğer parçaya oranla %60 fazla olduğu, sigorta şirketlerinin hasar onarımında orijinal parça yerine sertifikalı eşdeğer parça ve logosuz orijinal parça kullanılması halinde yedek parça maliyetlerini %17 düşürecekleri, Türkiye genelinde 68.500 hasar onarım servisi bulunduğu, bunlardan sadece 129’unun TSE belgesine haiz olduğunun saptandığı, Yargıtay içtihatlarına uygun şekilde hasar durumunda araçların kaza öncesi durumuna en yakın şekilde onarılmaları gerektiği, teknik olarak onarımların orijinaline yakın, ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi, kural olarak ve hakkaniyet çerçevesinde değer kayıplarına veya kıymet kazanma gibi sebepsiz zenginleşmeye mahal vermemek için parça orijinal ise orijinali ile, taşıma hasarlı ise taşıma hasarlı, eşdeğer ise eşdeğeri ile, yan sanayi ise yan sanayi ile, çıkma ise çıkma parçalar ile değiştirilmesi gerektiği, normal şartlar altında markadan markaya göre değişmekle birlikte orijinal yedek parçalarda %5-15, işçilikte %5-10 seviyeleri sektörde çok sık rastlanan, kabul gören, uygulanan, normal ve makul iskonto oranları olduğu,
Sigortacılık mevzuatı eşdeğer parça kullanımına izin verirken, kullanılan parçaların araç değerinde düşüşe yol açacak yan sanayi parçalar olmasını da açık bir şekilde yasaklandığı, bir motorlu taşıtın yedek parçalarının yaklaşık %20’si bizzat taşıt üreticisi tarafından üretilmekte, geri kalan %80’lik bölüm ise üretici firmanın anlaşmalı olduğu parça üreticileri tarafından sağlandığı, söz konusu %80’lik bölüm için taşıt üreticilerinin tedarikçilerinden belli sertifikalar talep ettiği, bir motorlu taşıtta kullanılan yedek parçalar orijinal yedek parça (OEM), eşdeğer parça (OEP), yan sanayi düşük kalite parça (AUP) ve çıkma-sökme parçalar olmak üzere 4 ana kategoride sınıflandırabildiği, yedek parçaların eşdeğerliğin sağlanabilmesi için; eşdeğer parçayı üreten, parçanın motorlu taşıt aracının parçaları ile eşdeğer kalitede olduğunu belgelendirmesi gerektiği, bu belge ile üretilen parçanın eşdeğerliliği iddiasının kanıtlanmış olduğu ve ispat yükünün aksini iddia edenlere devredildiği, söz konusu belgenin, belgelendirme denetimleri için referans olma özelliğine sahip olduğu, ülkemizde kamu kurumları tarafından düzenlenen yedek parça alım ihalelerinde eşdeğer parçalar için aranan belgelendirme koşulları yedek parçanın Türkiye’de üretilip üretilmediğine ve o yedek parça için Türk Standartları Enstitüsü (TSE)’nün standart oluşturup oluşturmadığına göre değiştiği, Türkiye’de üretilen yedek parçalara ait TSE standardı mevcutsa “TSE Uygunluk Belgesi”, mevcut değilse “TSEK Kalite Uygunluk Belgesi” eşdeğer parçanın standardına ilişkin olarak aranan belgelerden olduğu, TSEK Kalite Uygunluk Belgesi Türk standartları bulunmayan konularda imalata yeterlilik belgesi almış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili uluslararası standartlar, benzeri Türk standartları, diğer ülkelerin milli standartları, teknik literatür esas alınarak TSE tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirttiği, bu belgenin geçerlilik süresi 1 yıl olduğu, yedek parça yurt dışında üretilmişse yedek parçaya ait Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları (örneğin: TUV, Bureau Veritas) tarafından verilen belgelerin (Otomotiv yedek parçaları için ISO/TS 16949: 2002 gibi) ihalede sunulması gerektiği, ayrıca söz konusu kalite kontrol kuruluşlarının uluslararası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş olduklarının Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TURKAK) teyidi şartı arandığı,
12 Kasım 2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2005/4 sayılı “Motorlu Araçlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği”nin 3.maddesinin (r) bendinde orijinal yedek parça, (s) bendinde ise; eşdeğer yedek parça tanımlandığı, sigortacılık mevzuatının eşdeğer parça kullanımına izin verirken, kullanılan parçaların araç değerinde düşüşe yol açacak yan sanayi parçalar olmasını da açık bir şekilde yasakladığı, Hazine Müsteşarlığı’nın 06.11.2009 tarih ve 2009/18 sayılı Genelgesinde; “mevzuatın izin verdiği sınırlar dışına çıkılarak araç değerini düşürecek nitelikte parça takılması uygulamasından vazgeçilmesi” hükmü, 27.10.2010 tarih ve 2010/38 sayılı Sektör Duyurusunda ise “sigortalıların ve hak sahiplerinin mağdur edilmemesini teminen parça tedarik uygulamasının anılan Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nde yer alan tanımlamalara uygun biçimde yürütülmesi gerektiği, aksi durumlarda sorumlular hakkında 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi uyarınca müeyyide uygulanacaktır hükmü mevcut olduğu, 2002 yılında yapılan mevzuat değişikliği ile trafik sigortası hasarlarında kıymet kazanma tenzilini ortadan kaldırma amacıyla 15.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları”nın “Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi” başlıklı B.2. maddesinin b. fıkrasının ikinci paragrafı “hasar halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse veya eşdeğeri parça ile değiştirilme imkanı yok ise yenisi ile değiştirilir. Bu durumda taşıtta bir kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez” şeklinde olduğu,
Taraflar arasındaki uyuşmazlık kasko sigorta poliçe sözleşmesinden kaynaklanmakta ise de bilindiği üzere T.C. Danıştay 15. Dairesi’nin 2015/5277 Esas, E:2015/6111 sayı ve 04.10.2016 tarihli kararı ile; ZMS Genel Şartları’nın çıkma-sökme parça dahil bazı maddelerinin yürütmesinin durdurulmasına tebliğinden itibaren 7 gün içinde İdari Dava Daireleri Kurulu’na itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildiği, karara davacı vekilleri ile davalı Başbakanlık ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı vekillerinin itiraz etmeleri üzerine T.C. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 2017/176 İtiraz ve 23.02.2017 tarihli oyçokluğu ile karar ile; … değişim önceliğini eşdeğer parça veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parçaya veren düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı, aksi halde hasar gören aracın model yılından itibaren 3 yıl geçmiş olsa da, herhangi bir nedenle hasar tarihinden önce orijinali ile değiştirilmiş olan parçanın, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parçayla değiştirilmesi sonucunu doğuracağı,…, söz konusu düzenlemelerle, hasar gören araçların model yılına göre 3 yılı geçip geçmediği kriterine göre hasarlı parçanın, orijinal, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim önceliği düzenlendiği, itiraza konu Daire kararında belirtildiği gibi hasarlı parçaların her hal ve şartta mağdur olanın rızası haricinde orijinal olmayan haricinde parça kullanılmaması, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortasının zorunlu bir sigorta olması, diğer bir deyişle sigorta firmalarının poliçe düzenlemekten imtina edemeyeceği bir sigorta türü olması nedeniyle mağdur olanın sigorta firmaları aleyhine sebepsiz zenginleşmesine sebebiyet vereceğinin açık olduğu,… belirtildiği, dolayısıyla eşdeğer parçanın kullanılabilmesi için de kalite kriterlerinin sağlandığının eksiksiz ispat edilmesi ve araç sahiplerinin onayının alınması gerektiği,
Otomobilin onarım öncesi hasarlı parçalarının niteliklerini belirten herhangi bir teknik rapor veya tespit bulunmadığı, yetkili servisler dışındaki denetimsiz şartlarda sebepsiz zenginleşmeye mahal verecek şekilde piyasadan nispeten daha ucuz eşdeğer, yan sanayi veya çıkma parçaların temin edilerek onarımda kullanılmasına rağmen orijinal parça olarak faturalandırılmalarının veya onarılmalarının mümkün olabileceği,
… tarafından bilgilerin gizli olduğu gerekçesi ile eksperleri haricindeki sektör dışı bilirkişilere şifre tahsis edilmediğinden tramer ortamında 10.03.2015 ilk tescil ve trafiğe çıkış tarihli otomobilin şasi ve motor numarası ile kaza geçmişi sorgulaması yapılmasının mümkün olamadığı, maliki-işleteni … Ltd. Şti.’nin vergi kimlik numarası ile yapılan kısıtlı sorgulamasında dava konusu 11.03.2018 tarihli kazasından başka kaza kaydı bulunmadığının görüldüğü, Sayın Mahkeme tarafından …’ne yazılan müzekkereye cevabi yazı ve eklerinden 31.08.2009 ve 06.06.2015 tarihli kaza kayıtları bulunduğunun görüldüğü, bu kazaları incelendiğinde;
31.08.2009 tarihli kazanın; dava konusu otomobile ait olmadığı, o dönemde … A.Ş.’ne ait … plakalı, … marka, … tipindeki ticari kamyonet ile … plakalı aracın saat 07:30 sıralarında …’da karıştıkları kazaya ilişkin olduğu, … plaka numarasının boşa çıkarak 10.03.2015 tarihinde trafiğe çıkan dava konusu otomobile tescil edildiğinin anlaşıldığı,
06.06.2015 tarihli kazasında; sürücü … idaresinde … ili, … ilçesi, … mahallesinde … istikametinde seyir halinde iken ön kesimleri ile aynı önde ilerleyen …’ın idaresindeki … plakalı aracın arka kısımlarına, çarpmanın etkisi ile … plakalı aracın da ön kısımları ile önündeki … plakalı aracın arka kısımlarına çarptığı, benzer şekilde ön kesimlerinden hasarlandığı, otomobili … numaralı ve 09.03.2015-09.03.2016 vadeli kasko sigorta poliçesi ile teminat altına alan … Sigorta A.Ş.’nin açtığı … numaralı hasar dosyası kapsamında görevlendirilen Eksper … tarafından hazırlanan 01.07.2015 tarihli “Kasko Kesin Ekspertiz Raporu”nda; otomobilin 08.06.2015 tarihinde …-…’de faaliyet gösteren anlaşmalı-yetkili … Ltd. Şti.’nde incelendiği, 5.697 km’de, onarım süresinin 7 gün olduğu, değiştirilmesi gereken parçalar arasında %5-371,78 TL iskontolu 7.063,19 TL bedel ile; ön panel, kol dayama kaplamaları, amortisör, rot kolu, fan davlumbazı, far, motor kaputu, ön panjur, somun, etiket, braketler, antifiriz, darbe sönümleyici, tampon ızgarası, ön çamurluk, çamurluk davlumbazı, kaput menteşeleri, far braketleri, radyatör, ön tampon, tampon ızgarası, klima radyatörü, kol dayamalığı, ön panel bağlantısı, bilgi levhası, ön çamurluk, kaplama, dupont klima gazı, aks taşıyıcı, su hortumu, ön panel bağlantısı, hava kanalı, rot başı bulunduğu, uygulanması gereken işçilikler arasında %10-278,18 TL iskontolu 2.503,61 TL bedel ile; kaporta (799,20 TL-değişim:motor kaputu, sağ-sol menteşe, ön panjur, davlumbaz, tampon ızgara, ön panel, ön tampon, sağ-sol çamurluk, onarım;sol podya), boya (999,60 TL-motor kaputu, ön tampon, sağ çamurluk, sol çamurluk, sol podya sacı), elektrik (60,00 TL-sağ far, sol far), mekanik (450,00 TL-porya, amortisör, rot kolu, klima radyatörü, su radyatörü, rot başı, aks taşıyıcı,), diğer (120,00 TL), diğer (262,99 TL-RS mini onarım:intercooler ve jant), rot balans (90,00 TL) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 9.566,80 TL olduğu belirtildiği, onarımın yetkili serviste tamamlandığı, dolayısıyla orijinal vasıfta yedek parça kullanıldığının değerlendirildiği,
Dosya muhteviyatında başvuru konusu kazada hasarlanan parçaların orijinal vasıfta olmadıklarına, işlem gören komponentlerin daha önce kalitesiz işlem gördüğüne dair veri bulunmadığı, sunulması halinde yeniden değerlendirilmek üzere onarımın orijinal parça değişimi ve kaliteli-garantili işçilik uygulaması ile gerçekleştirilmesinde bir sakınca bulunmadığının şimdilik kabulü gerektiği, bu cihetle 14.04.2018 tarihli ekspertiz raporunda belirtilen sol ve sağ far için eşdeğer vasıfta parça değişimi takdirinin, parçalarda %22 iskonto oranının uygun ve makul olmadığı, ayrıca çamurluk tutucuları, kilit desteği, tespit elemanı, hava giriş kanalı, yağmurluk kenar plastiği gibi hasarlı parçaların değerlendirmeye dahil edilmediği ve hasarı tam olarak kapsamadığı,
Davacı şirkete temlik veren … Tic. Ltd. Şti.’ne ait … plaka sayılı taşıtın, … marka, … tipinde, 2015 model, Beyaz renkli, 10.03.2015 ilk tescil ve trafiğe çıkış tarihli, olay günü 67.609 km’de, yaklaşık 3 yıl yaşında, 1422 cc hacminde, 66 kW gücünde, dizel yakıtlı içten yanmalı motora ve manuel vites kutusu düzeneğine haiz, günde ortalama yaklaşık 62 km (67.609 km/1097 gün) yol kat edilen, günümüzde de aynı trend ile kullanılmaya devam edilmesi durumunda 90.000 km (62 kmx1455 gün) seviyelerinde olabileceği değerlendirilen hususi otomobil olup hasarın meydana geldiği 11.03.2018 tarihinde geçerli olan 2018 yılı Mart ayı listesine göre (153-1128 marka-tip kod numaralı) kasko değerinin 66.794,00 TL, günümüzde de yükselerek 87.108,00 TL olduğu, boyasız-hasarsız olduğu beyan edilen 80.000 km-100.000 km aralığındaki emsallerinin ikinci el piyasa değerinin ise günümüzde asgari 62.000,00 TL-azami 81.900,00 TL, en düşük ve en yüksek değerler elendiğinde asgari 67.500,00 TL-azami 70.000,00 TL aralığında değiştiği, ortalama 68.750,00 TL, makul seviyede pazarlık payı tenzili ile peşin 67.500,00 TL olduğu, olay tarihinde de değer kaybına uğramış halde 55.000,00 TL civarında kabulünün uygun göründüğü, hasarlı parçalara göre onarımının ekonomik göründüğü, pert total (tam zıya) koşullarının oluşmadığı,
Parça kodları ve bedellerinin esasen piyasada sıkça tercih edilen, üretici firmalardan elde edilen güncel verilerle donatılmış GT Motive ve Audatex yazılımı veya sigorta şirketlerinin kendi geliştirdikleri parça tedarik yazılımları (… vb.) kullanarak sistem üzerinde güncel sorgulama yapılarak belirlendiği, bu ve diğer alternatif yöntemlerle yapılan araştırmalar sonucunda davacı şirketin talebine esas aldığı 13.03.2018 tarihli ekspertiz raporunda belirtilen iskontosuz parça ve bedellerinin orijinal vasıfta parçalara ait olduğu, örnek vermek gerekirse günümüzde ve olay tarihine yakın 20.02.2018 tarihinde orijinal vasıfta: ön tampon sol koruyucu başlığın 182,43 TL-123,61 TL, ön tampon sağ koruyucu başlığın 182,43 TL-123,61 TL, motor kaputu sol menteşenin 220,59 TL-146,14 TL, motor kaputu sağ menteşenin 147,57 TL, motor kaputu üst kilidinin 182,62 TL-123,20 TL, sol farın 865,83 TL-587,33 TL, sağ farın 865,83 TL-587,33 TL, sağ ön çamurluğun 766,76 TL-575,45 TL, sol ön çamurluk braketinin 133,70 TL-90,00 TL, sağ ön çamurluk braketinin 133,70 TL-90,00 TL, sağ kilit destek taşıyıcısı-ön panel bağlantısının 104,50 TL-70,26 TL, sağ far alt bakalit tespit elemanının 259,84 TL-175,04 TL, ön hava yönlendirici-hava kanalının 93,25 TL-61,69 TL, hava giriş kanalı kapağı-schieber-sürgünün 40,36 TL-26,58 TL, yağmurluk kenar plastiğin-kılavuzun 34,10 TL, 23,02 TL, tampon ve çamurluklar için gerekli M8 cıvata-somun-taşıyıcı başlık vb. küçük parçaların 30,00 TL bedel ile temininin mümkün olduğu,
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu tarafından yayınlanan tavsiye niteliğindeki “Fiyat Tarifesi”nde azami işçilik ücretlerinin KDV dahil; oto boya malzeme dahil 133,00 TL/ saat -200,00 TL/saat (ön çamurluk için (1,77 saat), ön tampon veya arka tampon için (1,77 saat), arka çamurluk için (2,52 saat), ön kaput iç-dış için (3,54 saat), ön kaput dış için (3,05 saat), ön veya arka kapı iç-dış için (2,52 saat), ön veya arka kapı dış için (2,52 saat), ön panel veya arka panel için (2,03 saat), bagaj kapağı için (2,03 saat), orta kapı direği için (1,28 saat), arka panel havuzu için (1,77 saat), komple tavan için (4,03 saat), motor içi için (3,54 saat), komple bagaj içi için (3,05 saat), marşpiye için (1,50 saat), ayna kapağı için (0,60 saat), kapı kolu için (0,3 saat), kaporta 139,00 TL/saat-210,00 TL/saat (ön çamurluk-az hasar için (1,19 saat)-orta hasar için (1,44 saat) – yeni montaj (0,97 saat), arka çamurluk-az hasar için (1,91 saat)-orta hasar için (2,88 saat)-yeni montaj (3,35 saat), ön veya arka kapı-az hasar için (0,97 saat)-orta hasar için (1,44 saat)-kapı sacı yeni montaj (1,69 saat)-komple kapı yeni montaj (1,19 saat), marşpiye-az hasar için (1,19 saat)-orta hasar için (2,12 saat)-yeni montaj için (2,38 saat), tavan-az hasar için (2,88 saat)-orta hasar için (4,25 saat)-yeni montaj için (4,25 saat), tampon sökme-takma (1,19 saat), motor kaputu-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (2,38 saat)-yeni montaj için (0,97 saat), ön veya arka panel-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (2,38 saat)-yeni montaj (1,91 saat), bagaj kapağı-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (2,38 saat)-yeni montaj (0,76 saat), arka panel havuz sacı-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (1,91 saat)-yeni montaj (1,91 saat), orta direk-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (1,91 saat)-yeni montaj (2,38 saat), şase kolu tek taraf-az hasar için (1,44 saat)-orta hasar için (1,91 saat)-yeni montaj (1,91 saat), mekanik 147,00 TL/saat-220,00 TL/saat (komple motor sökme-takma (3,20 saat), şanzıman sökme-takma (1,60 saat), komple ön takım sökme takma (2,28 saat), taşıyıcı-amortisör-salıncak montaj (1,36 saat), direksiyon kutusu değişim (1,36 saat), arka alt takım işçiliği (2,04 saat), radyatör sökme-takma (0,92 saat), turbo sökme-takma (1,36 saat), aks ve rulman değişimi (0,68 saat), otomatik şanzıman sökme-takma (2,04 saat), klima radyatörü sökme -takma (0,68 saat), turbo radyatörü sökme-takma (0,55 saat), diagnostik test cihazı ile arıza tespiti 150,00 TL, triger seti değişimi (1,82 saat), elektrik/trim 100,00 TL/saat-150,00 TL/saat (klima kompresörü sökme-takma (1,35 saat), airbag sökme takma (adet 2,65 saat), komple elektrik tesisatı sökme-takma (6,70 saat), motor iç elektrik tesisat (2,65 saat), arka tesisat sökme-takma (1,35 saat), torpido sökme-takma (6 saat), sigorta kutusu değişimi (1,65 saat), tek taraf ön far veya stop değişim (0,53 saat), tek emniyet kemeri sökme-takma (0,65 saat), tek emniyet kemeri toka değişimi (0,65 saat), airbag aktivasyon programlama 105,00 TL-155,00 TL, klima boruları sökme-takma (1,35 saat), klima gaz dolumu 160,00 TL-240,00 TL, ön cam-arka cam değişim (2 saat), kapı cam değişim (1,35 saat), tavan döşeme sökme-takma (2 saat), komple döşeme sökme-takma (4,70 saat), rot balans 150,00 TL/saat-200,00 TL/saat (rot ayarı (2 saat), komple balans ayarı (1,45 saat), 4×4 komple rot-balan ayarı 250,00 TL, far ayarı 50,00 TL, sis ayarı 50,00 TL …) şeklinde olduğu, üst sınıf, orta sınıf araç taşıt segmentine göre değişebildiği, aracın boyasının opak, metalik veya sedefli olmasına göre değişmekle birlikte her parçada 2-3 kat boya uygulandığı, büyüklüklerine göre her parça için 150 gr-500 gr seviyesinde boya malzemesi harcandığı, vernik, vernik sertleştirici uygulandığı, yan parçalar için 150,00 TL-250,00 TL, yatay parçalar için 200,00 TL-300,00 TL, tamponlar için 150,00 TL-250,00 TL malzeme dahil işçilik bedellerinin söz konusu olduğu, marka ve segmentlerine göre değişmekle birlikte yetkili servis ortamında genellikle kaporta ve mekanik işçiliklerde KDV hariç 10-12 birim-1 saat- 130,00- 140,00-300,00 TL/saat, boya işçiliklerinde 140,00-200,00-300,00 TL/saat şeklinde ortalama ücretler uygulanabildiğinin bilindiği, özel tamirhaneler gibi rekabetçi gerçek piyasada ise daha düşük bedellerin söz konusu olduğu ve uygulandığı,
Dava konusu … plaka numaralı otomobilin onarımı için davacı vekilinin talebine esas aldığı 13.03.2018 tarihli ekspertiz raporunda ve onarım faturasında belirtilen parça nitelikleri ve bedellerinin uygun olduğu, işçilik bedellerinin ise piyasa rayicinin üzerinde olduğu, uygun olmadıkları, otomobilin markası için serbest piyasada parçalarda %10 ve işçiliklerde %5 iskontonun makul, piyasada kabul gören, kabul edilebilir oranlar olduğu, buna göre orijinal vasıfta yedek parça kullanılarak yetkili servis harici serbest piyasada ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olan kadri maruf, haddi layık onarım bedelinin;
İskontosuz 2.794,61 TL’sı yedek parça (ön tampon sol koruyucu başlık 119,24 TL, ön tampon sağ koruyucu başlık 119,24, motor kaputu sol menteşe 129,81 TL, motor kaputu sağ menteşe 141,00 TL, motor kaputu üst kilit 116,81 TL, sol far 562,82 TL, sağ far 562,82 TL, sağ ön çamurluk 498,39 TL, sağ ön çamurluk tutucu 85,36 TL, sol ön çamurluk tutucu 85,36 TL, kilit destek taşıyıcı 66,48 TL, tespit elemanı 165,99 TL, hava giriş kanalı 61,69 TL, hava giriş kanalı kapağı 26,58 TL, yağmurluk kenar plastiği 23,02 TL, küçük parçalar 30,00 TL),
İskontosuz 2.580,00 TL’sı işçilik (kaporta sökme-takma-değişim (450,00 TL-ön tampon ve sol sağ ızgaraları 100,00 TL, sol ön çamurluk ve davlumbazı 100,00 TL, motor kaputu -menteşeleri -kilit ve ayarı 150,00 TL, sağ ön çamurluk ve davlumbazı 100,00 TL), kaporta onarım (650,00 TL-motor kaputu yerel 150,00 TL, ön tampon yerel 100,00 TL, sol ön çamurluk 150,00 TL, sol ön çamurluk iç sacı 250,00 TL), şase onarım (350,00 TL-tezgahsız mekanik gerdirme ile sol şase kolu), boya (1.030,00 TL-motor kaputu kesme 220,00 TL, ön tampon komple 220,00 TL, sağ ön çamurluk komple 220,00 TL, sol ön çamurluk komple 220,00 TL, sol ön podya komple 150,00 TL), elektrik (100,00 TL-sağ far değişim ve ayarı 50,00 TL sol far değişim ve ayarı 50,00 TL) olmak üzere toplam; iskontosuz haldeKDV hariç 5.374,61 TL olduğu, makul düzeyde yedek parçalarda %10, işçiliklerde %5 iskontolu halde(2.515,15 TL+2.451,00 TL=) KDV hariç 4.966,15 TL olduğu, iskonto uygulanıp uygulanmayacağı ve KDV hususunun Mahkemenin takdiri olduğu,
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2014/15938 E., 2014/13033 K. ve 30.09.2014 tarihli ilamının özetle; “… motorlu aracın işletilmesi sırasında meydana gelen zararlardan dolayı sorumluluk zarar görenin uğradığı gerçek zararla sınırlıdır. Başka bir deyişle 818 sayılı B.K.nun 42. maddesi uyarınca (6102 Sayılı Kanun 50. md.) motorlu aracın neden olduğu zarar sebebiyle meydana gelen gerçek zarar giderilmelidir. Gerçek zarar, zarar gören şeyin eski haline getirilmesi için gereken onarım ve işçilik giderlerini kapsar. Somut olayda, hükme esas Adli Tıp Kurumu raporunda davacıya ait aracın onarımının hesaplanmasında orijinal parçalar yanında eşdeğer parçaların da esas alındığı anlaşılmaktadır. Gerçek zarar ancak aracın onarımında tamamen orijinal parçalar kullanılmak suretiyle sağlanır. Bu durumda mahkemece Adli Tıp Kurumu raporunda orijinal parça kullanılarak hesaplanan gerçek hasar miktarının doğru olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece, orijinal parça hesabına göre belirlenen miktar hükme esas alınması gerekirken yan sanayi yedek parça hesabına göre hüküm verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir …” şeklinde,
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2015/14700 E., 2016/4229 K. ve 04.04.2016 tarihli ilamının özetle; “… hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı sigortalıya ait araçta davalı … şirketinin anlaşmalı olduğu servisin yedek parça ve işçilik bedellerinde %10 iskonto uygulandığından bahisle iskontolu ve KDV hariç 8.587,80 TL tutarında hasar tespit edilmiş ve mahkemece iskontolu ve KDV hariç 8.587,80 TL hasar tazminatına hükmedilmiştir. 6762 sayılı TTK’nın 1283. maddesi hükmü uyarında, sigortacı sigorta ettiren veya sigortadan yararlananın uğradığı gerçek zararı tazminle yükümlü olup mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda hasar bedeli tespit edilirken davalı … şirketiyle servis arasında yapılan anlaşma gereği olduğu belirtilen %10 iskonto esas alınarak yedek parça ve işçilik bedellerinin rayiç değerinde indirim uygulanması doğru değildir …” şeklinde,
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2014/9038 E., 2014/9078 K. ve 05.06.2014 tarihli ilamının özetle; “… sigortacı, … tazmin borcunu yerine getirirken gerçek zararı ödemekle yükümlü olduğundan, aracın onarımı yapılsın yada yapılmasın onarıma ilişkin fatura olsun ya da olmasın hasar bedeli üzerinden hesaplanan KDV’yi de (3065 sayılı KDV Kanunu uyarınca) zarar görene ödemek zorundadır …” şeklinde,
… Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’nin 2017/549 E., 2017/1673 K. ve 04.07.2017 tarihli kararının özetle; “… Yargıtay 17 HD’nin yerleşmiş içtihatlarında belirtildiği üzere gerçek zarardan sorumlu olan sigortanın anlaşmalı yada yetkili servislerle arasında yaptığı anlaşmalara göre iskonto uygulamasına imkan bulunmadığı gözetilmeden parça ücretleri üzerinde yapılan %30 iskontoya göre hasar miktarının belirlenmesi ve yapılan bu hesaplamaya göre davalı sigortanın dava tarihinden önce ödemede bulunması nedeniyle bakiye alacak bulunmadığı gerekçesiyle bu kalem yönünden talebin reddedilmesi hatalıdır …” şeklinde oldukları, takdir ve hukuki mütalaanın Sayın Hakemliğin takdirinde olduğu,
Taraflar arasında akdedilen kasko sigorta poliçesinde mevcut olan servis muafiyet uygulaması ve … kasko klozu maddelerinde belirtilen %30 muafiyet tenzili uygulandığında davalı …Ş.’nin sorumlu olduğu tutarın; iskontosuz halde(5.374,61 TLx0,70=) KDV hariç 3.762,22 TL, KDV dahil 4.439,42 TL olduğu, iskontolu halde(4.966,15 TLx0,70=) KDV hariç 3.476,30 TL, KDV dahil 4.102,03 TL olduğu tespit edilmiştir.
Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği İlgili maddelerine göre; sigorta şirketinin eksperi kendisinin ataması halinde veya sigorta şirketinin atadığı eksperlerin tespitlerine 3 iş günü içerisinde sigortalı tarafından itiraz edilmesi halinde yeni atanacak eksperin ücreti veya sigorta ettiren tarafından atanan ve sigorta şirketine bildirilen ve sigorta şirketi tarafından atanana eksperin ücreti veya sigorta şirketince talep edilen hakem ekspertiz ücreti sigorta şirketi tarafından ödenecektir. Onarım tamamlandıktan sonra yapılan ihbar üzerine hasar onarım bedeline ilişkin olarak sigorta şirketince de eksper atanmış olup otomobil üzerinde gerçekleştirme fırsatı tanınmasına rağmen ibraz edilen ekspertiz raporu ve fotoğraf vb. belgelerin incelenmesi sonucunda tespit edilen tutar üzerinden uzlaşma sağlanamamıştır. O halde burada sigorta şirketinin olumsuz yaklaşımından söz edilemez, eksper tayin edilerek zarar miktarının belirlenmesi konuya ilişkin yasal ve idari düzenlemeler gereği sigorta şirketinin görevi kapsamındadır, yani sigorta şirketi her koşulda zararın tespiti maksadıyla eksper incelemesi yaptıracaktır, şayet sigortalı sigortacı tarafından yaptırılan eksper incelemesi sonrasında ikna olmamışsa itiraz edebilecektir. Bu nedenle bu prosedürlere uyulmaksızın gereksiz masraflar yapılarak talep edilen eksper ücretinin TTK. 1426. md uyarınca makul gider olarak kabul edilebilmesinin mümkün olmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun usulüne uygun olarak taraflara tebliğ edilmesi neticesinde tarafların beyan ve itirazlarının dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla dosya kök raporu hazırlayan bilirkişiye tevdii edilerek tanzim olunan 27/08/2019 tarihli ek raporda özetle; davacı vekili tarafından hazırlanan 11.04.2019 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun 9. sayfasındaki işçilik bedelleri için TESK tarafından yayınlanan tavsiye niteliğindeki işçilik bedellerini gösteren fiyat listesinin baz alındığının belirtildiği, bahsi geçen fiyat tarifesinin dilekçe ekinde olduğu ve 2013 yılına ait olduğu, tarifedeki fiyatların 2019 yılında da kullanılabileceğinin kabulünün hakkaniyete açıkça aykırı olduğu, piyasa rayicinden anlaşılması gerekenin serbest piyasadaki işçilik ücretleri olduğu, ekspertiz raporu ile faturadaki iskonto ve kdv hariç işçilik ücretinin 3.870,00 TL belirlendiği, 5 yıl önceki tarife göz önüne alındığında kadri maruf olduğu, %30 muafiyet uygulanarak hasar bedelinin iskontosuz ve KDV dahil 4.439,42 TL’na düşürüldüğü, tenzili muafiyet uygulamasının usul ve yasaya aykırı olduğu, tüketici aleyhine konulan şartların yerleşik Yargıtay uygulamalarına ve mevzuat hükümleri ile geçersiz olduğu, sigorta şirketinin zarar bedelinin tamamından sorumlu olduğu, bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olarak tanzim edildiği, hükme esas alınmaması gerektiği, iskonto uygulamasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu, piyasa rayicinden anlaşılması gerekenin sigorta şirketlerinin anlaşmalı servisleri ile aralarındaki özel anlaşmalardaki rakamlar olmadığı, özel servislere uygulanmasının beklenemeyeceği, Yargıtay kararına atıf yapıldığı diğer hususlarla birlikte belirtilerek işçilik fiyatları tespit edilirken 2013 yılı fiyat tarifesindeki fiyatların dikkate alınma sebebi ve güncel işçilik fiyatlarının ne kadar olduğu hususlarını içeren ek rapor alınmasına karar verilmesinin talep edilmiştir.
Davalı vekili tarafından hazırlanan 05.04.2019 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda yapılan tespit ve değerlendirmelerin eksik ve hatalı olduğu, kabulünün mümkün olmadığı, müvekkilinin zararı tazmin etmesi gerekip gerekmediği hususunda inceleme yapılmadığı, raporun eksik ve hatalı olduğu, müvekkilinden herhangi bir onay alınmadan haricen yapılan onarımların teminat dışı olduğu, sigorta poliçesinde düzenlenen anlaşmalı servisler klozunda izin alınmaksızın haricen yapılan onarımlar için ödeme zorunluluğu bulunmadığı hükmü bulunduğu, sigorta şirketinin onay verdiği bir servis dışında yapılan onarım miktarına ilişkin poliçeye dayalı tazminat talebinde bulunulabilmesi için onay almak zorunda olduğu, TTK 1449/1, 1447/1, KSGŞ B.1. maddelerine atıf yapıldığı, 11.03.2018 tarihinde meydana geldiği iddia edilmesine rağmen kazadan 1 ay sonra 06.04.2018 tarihinde bildirimde bulunulduğu, müvekkilince atanan eksperin inceleme yapmasına izin verilmediği, araca ekspertiz yapma imkanının ortadan kaldırıldığı, denetim hakkı verilmediği, kanun hükümlerini kasten ihlal ettiği, sigorta sözleşmesinden kaynaklanan haklarını zayi ettiği, tazminat talep etme hakkının ortadan kalktığı, Yargıtay kararına atıf yapıldığı, itirazları doğrultusunda uzman yeni bir bilirkişiden rapor veya ek rapor alınmasını talep ettikleri, hasar tutarının kabulünün mümkün olmadığı, tenzili muafiyet uygulandığında 2.820,50 TL olduğu, davacının ödemediği KDV’den müvekkilinin sorumlu tutulamayacağı, poliçe şartları dikkate alınarak hasar bedelinin tespit edilmesi gerekirken aykırı bir şekilde iskontosuz olarak yapılan hesaplamanın kabulünün mümkün olmadığı, müvekkili şirket tarafından eksper atanmış olmasına rağmen ekspertiz raporu aldırıldığı, Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği 7. maddesi kapsamında eksper görevlendirilmediği, ücretinin davacıya ait olacağı, ancak yargılama giderlerine dahil edilebileceği diğer hususlarla birlikte belirtilerek sigorta konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmasına, davanın reddine, hasar ve sorumluluk bakımından itirazları doğrultusunda yeniden rapor alınmasına karar verilmesinin talep edilmiştir.
Sonuç olarak; davacı yanın veya temlik edeninin ödemesinin sabit olması halinde, tenizili muafiyet oranı da gözetilerek iskontolu KDV dahil 4.102,03 TL tazmin talep edebileceği, davacının ya da temlik edeninin ödemesi sabit olmadığı takdirde, iskontolu KDV hariç talep edebileceği miktar 3.476,30 TL hesaplandığı, davacının mevcut sigorta ekspertiz raporuna karşın ayrıca rapor almasının kendi ihtiyarında olduğu ve bu nedenle ek sigorta ekspertiz masrafı talep edemeyeceği, talep edebilecek bile olsa, ödediği sabit olmak şartı ile bunun 237,00 TL ile sınırlı olduğu, ek sonuç, tespit, görüş ve kanaatlerine varılmış olup, yapılan itiraz ve beyanlar doğrultusunda yeniden yapılan değerlendirmeler sonucunda kök raporda belirtilen görüş ve kanaat dışında herhangi bir görüş ya da kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; davacı şirketin hasar bedeli alacağını temlik alarak 11/03/2018 tarihinde meydana gelen çift taraflı trafik kazası nedeniyle uğradığı hasar bedelinin davalıdan tahsiline ilişkin davadır.
Dava konusu kazanın 11.03.2018 günü saat 15:09 sıralarında sürücü …’nın sevk ve idaresindeki, kendi adına tescilli, … plakalı, … marka, … tipinde, 2013 model, Beyaz renkli hususi otomobil ile … ili, … ilçesi, Uğur Mumcu mahallesinde bölünmüş … caddesi yolunu takiben … caddesi istikametine düz seyir halinde iken olay mahalli olan … … caddesi-… caddesi ve … yolu caddesi yollarının birleşmesinden oluşan dönel kavşak kesimine gelip dik istikamette ilerlediği esnada sol arka kapı kesimlerine istikametine göre sol tarafından gelen ve … caddesi yolunu takiben … caddesi istikametine düz seyir halinde olan sürücü …’ın sevk ve idaresindeki, 12.03.2018 tarihinde düzenlenen “Hasar Tazmini ve Alacağın Temliki Sözleşmesi” ile hasar bedeli, değer kaybı bedeli, gün ve kazanç kaybı bedeli, ekspertiz ücreti, temerrüt faizi, KDV, makul giderler, munzam zararlar alacağını davacı … Tic. Ltd. Şti.’ne devir ve temlik eden … Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. adına tescilli, … plakalı, … marka, … tipinde, 2015 model, Beyaz renkli hususi otomobilin ön kesimleri ile çarpması sonucu toplam iki taşıtın karıştığı maddi hasarlı trafik kazası meydana gelmiştir.
Kazanın meydana gelmesinde … plakalı otomobilin sürücüsü …’nın %75 oranında asli kusurlu olduğu, … plakalı otomobilin sürücüsü …’ın %25 oranında tali kusurlu olduğu, davacı … Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne temlik veren …Tic. Ltd. Şti.’ne ait … plakalı otomobilin yetkili servis haricinde serbest piyasada fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde kadri maruf, haddi layık; iskontosuz KDV hariç 5.374,61 TL KDV dahil 6.342,04 TL, iskontolu KDV hariç 4.966,15 TL KDV dahil 5.860,05 TL bedel ile onarımının mümkün olduğu, akdedilen kasko sigorta poliçe sözleşmesinde belirtilen %30 oranındaki muafiyetin tenzili ile davalı …Ş.’nin sorumlu olduğu bedelin; iskontosuz KDV hariç 3.762,22 TL KDV dahil 4.439,42 TL, iskontolu KDV hariç 3.476,30 TL KDV dahil 4.102,03 TL olduğu, talep edilen eksper ücretinin makul gider olarak kabul edilemeyeceğini, davacı şirketin talep edebileceği eksper ücretinin 2018 yılı tarifesi uyarınca giderler ve KDV hariç 181,00 TL den az olmayacağı, giderler ve KDV dahil 237,00 TL olabileceği, 4.339,03 TL olarak hesaplandığı 05/03/2019 tarihli sigorta uzmanı ve makine bilirkişi heyet raporundan anlaşılmıştır.
Taraf vekillerinin itirazları üzerine alınan hükme elverişli 21/08/2019 tarihli aynı bilirkişi heyetine ait hükme elverişli ek raporda, tarafların itirazlarının işçilik ve hasar bedeline, tenzili muafiyet, iskonto, KDV ve kasko poliçesi şartlarına yönelik olduğu, esasen kök raporda ayrıntılı şekilde belirtildiği üzere; işçilik bedellerinin bilgi amaçlı bahsedilen TESK tarafından sunulan tavsiye niteliğindeki fiyat tarifesine göre belirlenmediği, söz konusu fiyat tablosunun reel serbest piyasada uygulanmadığı ve daha düşük bedellerin söz konusu olduğu, itiraz dilekçesinin ekinde sunulan 27.12.2013 tarihli tarifenin yeni halinin yaklaşık 5 yıl sonra 29.11.2018 tarihinde yayınlandığı, kök raporda belirtilen halinin 20.11.2018 tarihinde tespit edilerek Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Yönetim Kurulu’nun 29.11.2018 tarih ve 32 sayılı kararı ile onaylanan şeklini de içerdiği, dikkate alınmama sebebinin reel serbest piyasa şartlarına uygun olmamasından ve uygulanmamasından kaynaklandığı, örnek verilecek olursa listeye göre günümüzde orta sınıf bir araçta arka çamurlukta orta derece hasarın onarımı boya dahil 1.108,80 TL olması tavsiye edilirken realitede yetkili servis ortamında onarım bedelini dahi aştığı, listeye göre önerilen 200,00 TL/saat boya, 210,00 TL/saat kaporta işçiliklerinin yetkili serviste Aralık 2016 döneminde 110,00 TL/saat mekanik, 106,00 TL/saat kaporta-boya, Ocak 2017 döneminde 114,00 TL-109,71 TL, Temmuz 2017 döneminde 123,06 TL-122,60 TL, Ocak 2018 döneminde 128,80 TL-123,95 TL, Temmuz 2018 döneminde 140,39 TL-123,95 TL, Ocak 2019 döneminde 161,00 TL-123,95 TL olarak uygulanıldığı, araç sahiplerinin kaliteli hizmeti ucuza alma gayreti içerisinde olmalarına karşılık firmaların yüksek müşteri memnuniyetini daha düşük maliyetlerle kazanma isteklerinin servis hizmeti sunan işletmelerin iki tarafın çıkarlarını da dengeli bir şekilde karşılayan stratejik kararlar almalarını gerektirdiği, yetkili servislerin imalatçı firmalar tarafından öngörülen bazı standartları sağlama zorunluluğunda olduğu, özel servis ve yetkili servislerde öncelikli beklentilerde farklılıklar bulunduğu, yetkili servislerde homojen olan fiyatlandırmaların yan yana faaliyet gösteren özel tamirhaneler de dahi farklılık gösterdiği, rekabetçi ortamın söz konusu olduğu, işçilik bedellerinin hasarlı bölgenin boyutu ve hacmi, parçanın yeri ve cıvatalı-sökülüp takılabilir veya kaynaklı olup olmadığı, uygulanacak işçiliklerin niteliği ve süresi ile malzemenin metalürjik özelliklerine, boya cinsine (opak-metalik-sedefli) bağlı olarak değişmekle birlikte organize sanayi bölgesi-sanayi sitelerinde kaporta onarım ve boya sektöründe faaliyet gösteren özel tamirhane istasyonlarında onarım ve boya işçiliklerinin güncel fiyatlarının ne kadar olduğunun reel sektörde yapılacak araştırma ile belirlenebileceği, sabit bir liste veya tablo şeklinde sunulacak ve uygulanacak bir yapıda teşekkül etmemesine rağmen asgari 100,00 TL-azami 400,00 TL aralığında değiştiğinin gözlendiği, piyasanın nabzını tutan değişik eksperler tarafından değişik hasarlar için değişik yetkili veya özel servislerde hazırlanan ekspertiz raporlarında belirtilen değerlerin de veri niteliği taşıdığı, dava konusu … plaka numaralı otomobil için düzenlenen … numaralı “… Genişletilmiş … Kasko Poliçesi” incelendiğinde, Servis Muafiyet Uygulamaları bölümünde; poliçede tanımlanan … anlaşmalı marka yetkili servislerin dışında her bir hasarda eksperce belirlenecek hasar tutarının %30’u oranında tenzili muafiyet uygulanacağı, bu durumda orijinal parça tedariğinin … Sigorta A.Ş. tarafından sağlanabileceğinin sigortalı tarafından peşinen kabul edildiği, … Kasko Klozları bölümünde; poliçede yetkili servislerde onarım yapılmaması durumunda %30 muafiyetin uygulanması gerekeceği, Hasar Tazmin Yöntemi bölümünde, hasarın onarım yeri ve onarımı konusunda sigortacı veya sigortalının itirazı durumunda sigortacı tarafından aracın … anlaşmalı servislerinden birisine çekilerek onarımın yapılmasında tarafların mutabık kaldığı, onarımın … ile hiçbir anlaşması olmayan bir serviste yapılması durumunda sigorta şirketinin orijinal parça tedariğini sağlayacağı, temin edilmesindeki zorluklar gibi bir nedenle ve sigortalı açıkça izin verdiği takdirde onarımda orijinal dışı bir parça kullanılmasının mümkün olduğu, Parça Türü bölümünde, aracın … Sigorta ile anlaşması olmayan servislerde/tamirhanelerde yapılması durumunda sigortacının orijinal parça tedarik yapma hakkının sigortalı tarafından peşinen kabul edilmiş sayıldığı, Eksper Tayini bölümünde, eksper tayininin sigortacılık kanununun ilgili maddelerine göre yapılabileceği, ekspertiz ücretinin güncel mevzuat kurallarına göre belirlenip karşılanacağının belirlendiği, onarımı gerçekleştiren … Ltd. Şti.’nin “TSE-HYB Hizmet Yeterlilik Belgesi”ne haiz olmadığı, … Sigorta A.Ş.’nin anlaşmalı onarım yerleri listesinde yer almadığı, … markasının da yetkili servisi olmadığı, akdedilen kasko sigorta poliçesinde belirtilen %30 tenzili muafiyet uygulanması koşullarının oluştuğu, orijinal yedek parçalarda %5-15, işçilikte %5-10 seviyeleri ile … markasında parçada %10, işçilikte %5 iskonto oranlarının sektörde çok sık rastlanan, kabul gören, uygulanan, normal ve makul iskonto oranları olduğu, 31.08.2009 tarihli kazanın dava konusu otomobile ait olmadığı, 06.06.2015 tarihli kazasında benzer şekilde ön kesimlerinden hasarlandığı ve kasko sigortacısı … Sigorta A.Ş.’nin açtığı … numaralı hasar dosyası kapsamında işlem gördüğü, anlaşmalı-yetkili …Tic. Ltd. Şti.’nde incelendiği, dolayısıyla orijinal vasıfta yedek parça kullanıldığının değerlendirildiği, dosya muhteviyatında başvuru konusu kazada hasarlanan parçaların orijinal vasıfta olmadıklarına, işlem gören komponentlerin daha önce kalitesiz işlem gördüğüne dair veri bulunmadığı, dolayısıyla onarımın orijinal parça değişimi ve kaliteli-garantili işçilik uygulaması ile gerçekleştirilmesinde bir sakınca bulunmadığı, 14.04.2018 tarihli ekspertiz raporunda belirtilen sol ve sağ far için eşdeğer vasıfta parça değişimi takdiri ile parçalarda %22 iskonto oranının uygun ve makul olmadığı, ayrıca çamurluk tutucuları, kilit desteği, tespit elemanı, hava giriş kanalı, yağmurluk kenar plastiği gibi hasarlı parçaların değerlendirmeye dahil edilmediği ve hasarı tam olarak kapsamadığı, 13.03.2018 tarihli ekspertiz raporunda ve onarım faturasında belirtilen parça nitelikleri ve bedelleri uygun olmasına rağmen işçilik bedellerinin ise piyasa rayicinin üzerinde olduklarının değerlendirildiği, özetle hasar ile ilgili olarak hazırlanan ekspertiz raporları ile onarım faturasının uygun olmadığı, orijinal vasıfta yedek parça kullanılarak yetkili servis harici serbest piyasada ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olan kadri maruf, haddi layık onarım bedelinin 2.794,61 TL’sı yedek parça, 2.580,00 TL’sı işçilik olmak üzere iskontosuz KDV hariç 5.374,61 TL-KDV dahil 6.342,04 TL, iskontolu KDV hariç 4.966,15 TL-KDV dahil 5.860,05 TL olduğu, hasarın poliçe kuvertürü içerisinde kaldığı, akdedilen kasko sigorta poliçe sözleşmesinde bulunan %30 oranındaki muafiyetin tenzili ile davalı …Ş.’nin sorumlu olduğu bedelin iskontolu KDV hariç 3.476,30 TL – KDV dahil 4.102,03 TL olduğu hükme elverişli ek bilirkişi raporundan anlaşılmıştır.
Yargıtay 17. HD. 04/04/2016 T. 2015/14700 E. 2016/4229 K. “6762 sayılı TTK’nın 1283. maddesi hükmü uyarınca, sigortacı, sigorta ettiren veya sigortadan yararlananın uğradığı gerçek zararı tazminle yükümlü olup mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, hasar bedeli tespit edilirken davalı … şirketiyle servis arasında yapılan anlaşma gereği olduğu belirtilen %10 iskonto esas alınarak yedek parça ve işçilik bedellerinin rayiç değerinde indirim uygulanması doğru değildir.
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 1. maddesine göre Türkiye’de yapılan sınai, ticari, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Davacının aracına verilen zararı gidermek için gerekli onarım, parça ve işçilik hizmeti de anılan yasa gereğince KDV’ye tabidir. Bu nedenle davacı lehine KDV dahil edilerek hasar tazminatına hükmedilmesi gerekirken” şeklindedir.
Poliçe kapsamında yetkili ve sözleşmeli servis dışından yapılan işlerden dolayı %30 Tenzili muafiyet uygulaması yapılmıştır. Davalı sigortacı tarafından kasko sigortalı … plakalı araçta meydana gelen hasarın sigortacı tarafından sigorta poliçesi şartlarına göre tazmini gerektiği anlaşılmıştır. Ayrıca davacının zarar tespiti için almış olduğu 250,00 TL bedelli ekspertiz masrafının yargılama gideri olarak dikkate alınması gerektiği kanaatine varılmıştır. Anlaşmasız servise yaptırılan tamir ve servis hizmetleri için %30 muafiyet düşüldüğünde meydana gelen hasarın kasko sigortası kapsamında tazmin edilmesi gerektiği hükme esas alınan teknik bilirkişi heyet raporundan anlaşılmakla davanın başında davacı tarafından eksper marifetiyle hasar bedeli tespit ettirilerek dava açıldığından hasarın miktarın davacı tarafça davadan önce belirlenerek dava açıldığından davanın kısmi dava olduğu dikkate alınarak davanın kısmen kabulü ile 4.102,03 TL’nin 4.000,00 TL’sine 12/04/2018 tarihinden (davacı … şirketine başvuru tarihinin 30/03/2018 tarihi olduğu, başvuru tarihinden itibaren 8 iş günü sonrasına isabet eden 12/04/2018 tarihinde davalı … şirketinin temerrüte düştüğü tarih olduğundan) itibaren ve 102,03 TL’sine ıslah tarihinden (05/09/2019) itibaren yasal faiz (kazaya sebebiyet veren … plaka sayılı aracın hususi olduğu dikkate alınarak) işletilerek davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M… : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile 4.102,03 TL’nin 4.000,00 TL’sine 12/04/2018 tarihinden itibaren ve 102,03 TL’sine ıslah tarihinden (05/09/2019) itibaren yasal faiz işletilerek davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 280,21 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 72,58 TL + 8,00 TL ıslah harcından oluşan toplam 80,58 TL harçtan mahsubu ile bakiye 199,63 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 72,58 TL peşin harç ile 8,00 TL ıslah harcından oluşan toplam 80,58 TL harcın davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 250,00 TL eksper masrafı ile 2.729,70 TL posta, tebligat müzekkere ve bilirkişi ücretlerinden oluşan toplam 2.979,70 TL yargılama giderinden davanın kabulü reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 2.753,25 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
Bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 337,39 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
8-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
9-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 01/11/2019…

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”