Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/304 Esas
KARAR NO : 2022/383

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/03/2018
KARAR TARİHİ : 31/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile müvekkili ile davalı arasında (…) 03.04.2017 tarihinde bir takım fotoğraf makinesi, yedek parçaları ve donanımlarının ithal edilerek tesliminin gerçekleştirilmesi hususunda sözleşme imzalandığı, sözleşmeye konu ürünlerin sözleşmenin eki niteliğindeki sipariş formlarında kararlaştırıldığını, sözleşmeye göre alıcıya düşen borcun; ürünlerin Çin pazarından ithal bedellerinin ödenmesi, bu ithal bedelleri üzerinden %5 (Yüzde beş) oranında satıcıya komisyon ödenmesi, malın teslimi anına kadar davalı satıcı tarafından ödenecek, vergi, navlun ve diğer giderleri malın teslimi anında satıcıya ödenmesi olduğunu, sözleşmeye göre satıcıya düşen borcun ise ürünleri sözleşmede kararlaştırılan nicelik ve nitelikte en geç 03.08.2017 tarihinde alıcıya sözleşmede belirtilen adresinde teslim edilmesi, ürünleri teslim anında alıcıdan almak kaydıyla, teslim anına kadar vergi navlun ve diğer giderlerin ödenmesi, ürünlerin tesliminde kendi kusurundan kaynaklanan gecikmelerde her geçen gün için sözleşme bedelinin %0,3 (Binde 3 ) oranında alıcıya cezai şart ödenmesi olduğunu, sözleşmeye ek olarak düzenlenen sipariş formlarında, sözleşmeye konu ithal edilecek ürünlerin markası, sipariş adedi, sözleşmenin akdedildiği anda ürünlerin Çin’den ithal bedellerinin toplamda 80.834,00 USD olduğunun belirtildiğini ancak sipariş formundaki adet ve tutarlarda % 10 oranında artışı veya eksilmeyi sözleşmeye aykırılık olarak kabul etmeyeceklerinin kararlaştırıldığını, sözleşmenin sipariş bedeli olarak 80.834,00 USD nın 03.04.2017 tarihinde davalı satıcının … Bankası A.Ş. … Şubesi … numaralı hesabına havale edildiğini, satıcının ise sözleşmeye aykırı davrandığını ve sözleşmeye göre ithal edilecek ürünlerin vergisi, navlun ve diğer giderleri malların alıcıya teslimi bedelleri ödemediğinden ve davacı müvekkilinin sipariş ettiği ürünlerine ticari hayatın gereği olarak bir an önce kavuşmak istediğinden, henüz ürünler kendisine teslim edilmediği halde sözleşmeye konu ürünlerin navlun, gümrük vergileri ve diğer giderleri için davalı …’in … Bankası A.Ş. nezdinde bulunan … İBAN numaralı hesabına 14.08.2017 tarihinde 111.000,00 TL gönderdiğini, sözleşme gereği sipariş listesinde bulunan ürünlerin 03.08.2017 tarihinde davacı müvekkiline davalı tarafından eksiksiz teslim edilmesi gerekirken, ürünler müvekkiline 06.09.2017 tarihinde teslim edildiğini, bunun yanı sıra ürünler teslim edilmediği halde müvekkil tarafından 15.08.2017 tarihli … arası sıralı seri numaralı 14 adet fatura düzenlenmiş ancak eksik gönderilen ürünler için müvekkil 08.09.2017 tarihli …. numaralı satın alma iade faturasını düzenlendiğini, fakat davalı satın alma iade faturasında gösterilen eksik ürünlerin bedelin de iade etmediğini, tüm bunlar yanında teslimi gerçekleştirilen ürünlerin yurtdışında satın alındığı birim fiyatlarını gösterir fatura, makbuz veya belgeler ile bu ürünlerin vergi, navlun ve her türlü giderlerini gösterir resmi evrak ve makbuzlar müvekkile ibraz edilmediğini, bu nedenle; davalı satıcının … Bankası A.Ş. … Şubesi …. numaralı hesabına 03.04.2017 tarihinde davacı müvekkili şirket tarafından gönderilen 80.834,00 USD nin ürünlerin Çin piyasasından gerçek ithal bedeli olup olmadığı, davalı satıcının … Bankası A.Ş. nezdinde bulunan… IBAN numaralı hesabına 14.08.2017 tarihinde davacı müvekkil şirket tarafından gönderilen 111.000,00 TL nin ürünlerin navlun, gümrük vergisi ve diğer giderlerinin gerçek bedeli olup olmadığının, ürünlerin gerçek ithal bedeli bilinmediğinden dolayı sözleşmeye konu ürünlerin ithal bedeli üzerinden davalı satıcıya ödenecek % 5 oranındaki komisyon değerinin ne kadar olduğunun tespit edilemediğini, davacı müvekkil şirkete hali hazırda teslim edilmeyen ürünler bulunduğunu ve bu ürünler için de iade faturası düzenlendiğini, dolayısıyla davalı satıcının komisyon bedelinin daha önce belirtilen hususlar çerçevesinde likit olmadığı ve muaccel hale gelmediğinin izahten varaset olduğunu, izah edilen hususların netliğe kavuşması amacıyla müvekkili şirket tarafından davalı satıcıya … 1. Noterliği’nin …tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edildiğini ve davalıya 3 gün içerisinde sözleşmeye uygun davranarak, sipariş listesinde bulunan malların yurtdışı satın alma birim fiyatlarını gösterir evraklar ile malların vergi, navlun ve her türlü giderlerini gösterir resmi evrak ve belgeleri ibraz etmesi, teslim edilmeyen ürünlerin teslimi istenilmiş ve bu belge ve bilgiler ibraz edilmediğinde komisyon bedelinin likide olmayacağı ve muaccel hale gelmeyeceği ihtar edildiğini, ancak bugüne değin ihtara rağmen davalı satıcı tarafından sözleşme gereği yerine getirilmediğini beyan ile davalarının kabulü ile sözleşmeye konu malların sözleşmeye aykırı bir şekilde davacı müvekkili şirkete geç teslim edilmesini, sözleşmeye konu ürünlerin davacı müvekkili şirkete eksik teslim edilmesi, davacı müvekkili şirket tarafından teslim alınan ürünlerin vergi, navlun ve her türlü diğer giderlerine karşılık davalıya fazladan ödediği tutarlar nedeniyle davalının davacı müvekkili şirketten elde ettiği haksız kazançlar için fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla HMK 109 gereği şimdilik 5.000,00 TL’nin davalıdan alınarak, davacı müvekkili şirkete ödenmesini, yargılama harç ve giderleri ile avukatlık vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile taraflar arasında 03.04.2017 tarihli sözleşme imzalandığı ve bu sözleşme uyarınca davalı müvekkilimizin Çin’den fotoğraf makinesi, yedek parça ve donanımların ithal edilerek davacıya teslim edeceği hususlarının ve yine davacının sözleşme gereği ödemesi gereken tutarlardan dava dilekçesinde belirttiği 80.834.USD ile 111.000. TL tutarı davalıya ödediğinin gerçek olduğunu, ancak bir başka gerçekliğinde, dava konusu sözleşmenin ticari mal satım sözleşmesi olduğu, davacı şirkete malların zamanında ve tam olarak teslim edildiği, yine davalının ithalat yapan şahıs şirketi olduğu yani davacının çalışanı yada satın alma müdürü vs. olmadığı olduğunu, davacının, davalıya keşide ettiği ihtarname ile davalının ticari kazancını/kârını öğrenmek istediğini ve bu talebini dava ile de yinelediğini, Davalı müvekkilinin, sözleşme konusu ürünleri eksiksiz olarak, 15.08.2017 tarihli … arası sıralı seri numaralı toplam tutarı 449.000.-TL olan, irsaliyeli fatura ile davacı şirkete teslim ettiğini ve davacı şirket tarafından itiraz edilmediğini, davalının vergi vs. ödeme tarihleri, ürünlerin teslim edildiği 15.08.2017 tarihinden önce olması dahi, davacının geç teslim iddiasını çürüteceğini, dolayısıyla davacının ürünleri teslim aldıktan yaklaşık 1 ay sonra, ürünlerin eksik olduğu iddiası ile iade faturası düzenlemesinin ticari hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, bu hususun davacı tarafça somut deliller ile ispatlanması gerektiğini, müvekkili tarafından Çin firmasına ödenecek olan hizmet bedeli faturasının, davacının davalıya ödemesi gereken “diğer giderler” kapsamında olduğunu, tüm bu bedeller üzerinden davalıya ödenmesi gerek %5 oranında komisyon bedeli olduğunu, dolayısıyla, sözleşme gereği davacının ödemesi gereken vergi, navlun, %5 satıcı komisyonu ve diğer giderlerin 111.000.TL ‘nin çok daha üzerinde bir tutar olduğunu ve davacının halihazırda müvekkiline borçlu olduğunu beyan ile davanın reddi gerektiğini savunmuş, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalının ithal edip davacıya teslim etmesi gereken mallardan eksik teslim edilen mal bedelinin, geç teslim nedeniyle cezai şart alacağının ve teslim edilen mallar üzerinden fazla alınan bedellerin tahsili istemine ilişkindir.
Dosyanın mali müşavir bilirkişi …, Gümrük Müşaviri bilirkişiler … ve …’ye verilerek; taraf defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalının ithal edip, davacıya teslim etmesi gereken mallarda eksik teslim olup olmadığı, varsa eksik mal teslim bedelinin ne kadar olduğu, sözleşme kapsamındaki mallardan geç teslim yapılıp yapılmadığı, bu geç teslim nedeniyle sözleşme kapsamında cezai şart alacağğı doğup doğmadığı, varsa miktarının ne olduğu, davalı tarafından teslim edilen mallar üzerinden fazla alınan bir bedelin ve buna ilişkin tahsilatın olup olmadığına dair inceleme yapıp, rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmekle dosyamız bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından “Dosyaya sunulan deliller ve davacı şirket (Vemis Bilişim) defter ve belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde; Davacı şirketin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tutulması gereken ticari defterlerini yasal süreleri içerisinde tasdik ettirdiği, yevmiye defterinin kapanış tasdikini ise yasal süresi içerisinde yaptırmadığının görüldüğü, davacı şirket defter ve belgelerine göre, 2017 dönem sonu itibariyle davacı şirketin davalı şirkete 18.068,55 TL borçlu olduğunun tespit edildiği, dava dosyasına sunulan taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ek listesinde yer alan ürünlerin tamamının fatura içeriklerinde yer almasına rağmen, faturalarda yer alan bazı ürünlerin ek listelerde yer almadığı anlaşıldığı, davalı tarafından davacıya düzenlenen faturaların tamamının “İrsaliyeli Fatura” olduğu ve hiç birinde teslim eden ve teslim alan isim ve imzalarının olmadığının görüldüğü, davalı tarafından düzenlenen ve dava konusunu oluşturan faturaların düzenlenme tarihlerinin 15,08.2017 olduğu, davacı tarafından bu faturalara istinaden düzenlenen iade faturasının tarihinin 08.09.2017 olduğu, ihtar tarihinin ise 11,09.2017 olduğu tespit edildiği, takdiri mahkemede olmak üzere, taraflar arasındaki sözleşmede belirtilen teslim tarihi ile fatura tarihleri arasında fark dolayısıyla sözleşme hükümlerine göre hesaplanan gecikme bedelinin 3.395,02 USD olduğunun hesaplandığı, eşyaların ithalat işlemlerinde dosyada bir gümrük giriş beyannamesi kapsamı, 29.196.80 USD lik eşya görüldüğü, kalan eşyanın nasıl temin edildiği konusunda dosya münderecatında bir bilgi bulunmadığı” 07.02.2020 tarihinde rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş ve bilirkişi kurulunun mahkememizce yapılan görevlendirmede eksik teslim edilen mal bedeli, geç teslim nedeni ile cezai şart alacağı ve teslim edilen mallar üzerinden fazla alınan bedellere ilişkin hesaplama yapıp rapor düzenlenmesini istemiş olmasına rağmen, bilirkişilerin raporlarında, bu görevlendirme doğrultusunda inceleme yapıp rapor düzenlememiş olmaları nedeni ile dosyanın yeniden önceki bilirkişi heyetine verilip, mahkememizce ayrıntılı bir şekilde yazılan görevlendirme doğrultusunda talebe ilişkin yukarıda belirtilen taleplerin varlığı ve doğan zararın olup olmadığına dair rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmiş, dosyamız önceki bilirkişi heyetinden bilirkişi Hüseyin Güçlü’nün vefat etmesi nedeni ile bilirkişiler … ve …’a tevdi edilmekle, bilirkişiler ” dava dosyasına sunulan taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ekler kısmında yer alan ürünlerin tamamının, davalı larafından düzenlenen faturaların içeriğinde yer aldığının tespit edildiği, sadece sözleşme ek listesinde yer alan “…” isimli ürünün listede 1000 adet olarak yer almasına rağmen, … tarih ve … nolu fatura içeriğinde 100 adet olarak yazıldığı, ancak birim tutar ve toplam tutarlara bakıldığında 1000 adet hosaplandığı, adet kısmının sehven yazıldığının anlaşıldığı, dava dosyasına sunulan taraflar arasında akdedilen sözleşmenin sekiz (8) sayla ek listesinde yer alan ürünlerin tamamının fatura içeriklerinde yer almasına rağmen, faturalarda yer alan bazı ürünlerin ek listelerde yer almadığının tespit edildiği, bu ürünlerin -…. sayılı faturada 100 adet … sayılı faturada 100 adet … sayılı faturada 100 adet … olduğunu ve ürünlerin KDV dahit toplam tutarlarının 9.455,41 TL olduğunu, bu husus da takdirin mahkemeye ait olacağını, davalı tarafından düzenlenen ve dava konusunu oluşturan faturaların düzenlenme tarihlerinin 15.08.2017 olduğunu, davacı tarafından bu faturalara istinaden düzenlenen iade faturasının tarihinin ise … tarihi olduğunu, … 1. Noterliğinde düzenlenen ve … yevmiye numaralı ihtarın tarihi ise 11.09.2017’dir. Türk Ticaret Kanunu’nun 21/2 maddesindeki “Bir futurayı alan kimse aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa içeriğini kabul etmiş sayılır. ” denildiğini, takdirin mahkemeye ait olacağını, Davacı tarafından düzenlenen ve ihtaren davalıya gönderilen iade faturasına karşın davalı şirketin ilgili faturaya itirazı ya da kestiği iade faturasına davacı defter ve belgelerinde rastlanmadığını, davacı şirketin dava konusunu oluşturan, davalıya yapılan ödemelerin davacı dellerlerinde usulüne uygun olarak kaydedildiğinin görüldüğünü, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin tarihinin 03.04.2017 olduğu ve sözleşmenin “Teşlimat ve Gecikme” başlıklı 5. maddesine göre ürünlerin teslim tarihi sözleşme tarihinden itibaren en geç 120 gün olduğu, sözleşme tarihi ile davalı tarafından davacı şirkete düzenlenen faturalar arasında 134 gün olduğu, sözleşmenin aynı maddesinde “Müchir sebepler dışında satıcının kusurundan kaynaklanan gecikmeler olması durumunda her geçen gün için sözleşme bedelinin %00,3 (BindeÜç) oranında gecikme bedelinin satıcıdan herhangi bir tebligata gerek olmadan teslimden sonra ödenecek tutardan kesilecektir. ” denildiği, sözleşme bedelinin 80.834,00 USD’dir. Sayın Mahkemenizin takdirinin gecikme bedeline yönelmesi durumunda gecikme bedelinin 3.395,02 USD olarak hesaplandığını, kök raporlarında “Davacı şirketin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tutulması gereken ticari defterlerini yasal yüreleri içerisinde taydik ettirdiği, vevmiye deflerinin kapanış tüsdikini ise yasal süresi içerisinde yaptırmadığı görülmüştür. Kapanış fasdiki yapılmayan yevmiye defterinin sahibi lehine delil olup olmayacağı hususu Sayın Mahkemenizin takdirindedir. ” denildiğini, oysa ki davacı şirketin yevmiye defteri kapanış tasdikinin yasal süresi içerişinde yapıldığı, kök raporlarında sehven yer alan bu maddenin “Davacı şirketin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tutulması gereken ticari defterlerini yasal süreleri içerisinde tasdik ettirdiği, yevmiye defterlerinin kapanış tasdikini de yasal süresi içerisinde yaplırdığı dolayısıyla sahibi lehine delil olma özelliğini taşıdıkları görülmüştür.” şeklinde düzeltilmesinin uygun olacağını, yine kök raporlarında belirttikleri üzere;” eşyanın Çin’deki fiyatları ile karşılaştırılması hususunda, serbest piyasa ekonomisi kurallarına göre, sözleşmeye uygun olarak teslim edildiği görülen eşyanın, Çin’deki piyasa koşullarına göre temin edilmesi tarafları bağlayamaz. Davacının eşyanın maliyetini araşlırması, ucuza alınıp pahalı satılması, serbest piyasa koşullarında normal bir ticaret kuralı olarak ele alınmalıdır. Ticaretin amacı kar etmek üzerine kurulu olup fiyat tespili görecelidir. Fiyat araştırması faturaların sahte olup olmadığı üzerinden yapılabilir. Ancak Gümrük idaresince böyle bir yola başvurulmadığına göre, davacı bu hususta kişisel girişimiyle öğrenme yoluna başvurabilir” şeklindeki tespitlerinde bir değişiklik bulunmadığını” 08.02.2021 tarihinde rapor etmişlerdir.
Alınan bilirkişi ek raporu da taraflara tebliğ edilmiş ve itiraza uğramış olmakla, itirazlar yerinde görüldüğünden mahkememizce Dosyanın gümrük uzmanı Nizamettin Ağır, Mali Müşavir …Ve Yeminli Mali Müşavir …’ e verilerek; taraf defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalının ithal edip, davacıya teslim etmesi gereken mallarda eksik teslim olup olmadığı, varsa eksik mal teslim bedelinin ne kadar olduğu, sözleşme kapsamındaki mallardan geç teslim yapılıp yapılmadığı, bu geç teslim nedeniyle sözleşme kapsamında cezai şart alacağğı doğup doğmadığı, varsa miktarının ne olduğu, davalı tarafından teslim edilen mallar üzerinden fazla alınan bir bedelin ve buna ilişkin tahsilatın olup olmadığına dair inceleme yapıp, rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmiş, dosyamız bilirkişi heyetine tevdi edilmekle, bilirkişiler tarafından “gümrük müşavirinin tarafından yapılan inceleme neticesinde29.196,80. USD ithalat yapıldığı, ithalat sırasında toplam 118.206,25.TL gider yapıldığının tespit edildiği, defter ve belgelerin incelemesinin sonucunda, taraflar arasında 03.04.2017 tarihinde yapılan sözleşme ile ürünün cinsi, nevi, tipi markası, miktarı, birim fiyatı ve tutarı dolar olarak yarı İngilizce yarı Türkçe olarak belirtildiği, ayrıntılı olarak belirtilen ürünün tamamını 15-08-2017 tarihinde irsaliyeli fatura ile teslim edildiği, sözleşmede betirtilen ürünlerin sözleşmeden 120 gün sonra değil de 15.08.2017 tarihinde yani 14 gün geç teslim edildiği, bu geç teslim nedeniyle davacının alacağı gecikme bedeli 3.395,02 USD olduğu, sözleşmede belirtilen ürün bedeli dolar olarak hesaplanmış ve aynı rakam dolar olarak davalı tarafından alındığı, taraflar arasında öteden beri yapıları bir ticaretin var olduğunun anlaşıldığı, lakin, dava konusu sözleşme kaynaklı başkaca bir alacak, borç olmadığı, davacı TTK. Madde.21/2 de belirtilen iade faturası süresini çok aşan bir iade faturası kesmişse de bedelini almadığı, 03-04-2017 tarihinde yapılan sözleşme için mal bedeli 80.834.USD ve masraf karşılığı için 111.000.TL alındığı, başka para alınmadığı” 18/05/2021 tarihinde rapor edilmiştir.
İkinci bilirkişi heyetinden alınan rapor taraflara tebliğ edilmiş, davacı vekiline, dava dilekçelerindeki taleplerinde yer alan kalemlerden hangisinden ne kadar talep ettiklerini açık ve anlaşılır bir şekilde sunmaları için süre verilmiş, davacı vekili 21/09/2021 tarihli dilekçesi ile “Taraflar arasında keşide ve imza edilen sözleşme çerçevesinde sözleşmeye konu malların sözleşmeye aykırı bir şekilde davacı müvekkil şirkete geç teslim edilmesinden mütevellit şimdilik 4.500,00 TL, taraflar arasında keşide ve imza edilen sözleşme çerçevesinde sözleşmeye konu malların sözleşmeye aykırı bir şekilde davacı müvekkil şirkete eksik teslim edilmesinden mütevellit şimdilik 250,00 TL, davacı müvekkil şirket tarafından teslim alınan ürünlerin vergi, navlun ve her türlü diğer giderlerine karşılık davalıya fazladan ödediği tutarlar nedeniyle davalının davacı müvekkil şirketten elde ettiği haksız kazançlar için şimdilik 250,00 TL olmak üzere toplam 5.000,00 TL’nin davalı tarafın … (1.) Noterliği’nin… tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile temerrüde düşürüldüğü tarih olan 22.09.2017 tarihinden itibaren ticari avans faiziyle birlikte ödenmesini” talep ettiklerini beyan etmiştir.
Beyandan sonra dosyanın önceki bilirkişi kuruluna verilip, sözleşmenin 3. maddesine göre davacının yaptığı ödeme, 3. maddeye göre ödenmesi gereken navlun, vergi ve masrafların ne kadar olduğuna dair, sözleşmenin 3. maddesine göre davacının ödemesi gereken % 5 komisyonun ne kadar olduğuna dair bu bedel iade faturası mal bedeli düşülerek ve düşülmeden 2 seçenekli olarak hesaplama yapılmasına, eksik mal bedeli olan ( iade faturası konusu olan) bedelin ne kadar olduğu, %03 (binde) geç teslim bedeli, iade faturası mal bedeli düşülerek teslim edilen belirlenip teslimin 06/09/2017 tarihinde yapıldığı kabul edilerek hesaplama yapılıp rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş, bilirkişiler tarafından sunulan 20/12/2021 tarihli raporda ” Davacı tarafça “davalı ile yapılan sözleşme gereği sözleşme ekinde yazılı olan ürün, fiyat ,tutarlarını sözleşmede belirtilen güne kadar şirketimize teslim etmesi gerekirdi. Sözleşme gereği ithal olunan ürünlerin vergi, navlun, ve diğer giderleri için davalıya 111.000 TL ödendi, ürünler sözleşmede belirtilen süreyi aşarak geç teslim edildiği. Davalı iade edilen faturanın bedelini ödemedi, ürünlerin yurtdışı faturalarını, makbuz, belge , navlun, vergi,gibi gider belgelerini ibraz etmediği, ürünlerin gerçek ithal bedeli bilinmediğinden dolayı s. iya 05 komisyon tutarı belirlenemedi” davalı tarafın “davacı ile aramızda mal alım sözleşmesi İmzalandığı 605 komisyon karşılığı sözleşmede belirtilen malları teslim etmeyi kabul ettiği, malları zamanında ve tam teslim ettiği, bir ay sonra iade faturası aldığı, davacıdan 80.834.USD ürün bedeli alındığı. Gene 111.000 TL masraf ve komisyon bedeli için alındığı, masraf ve komisyonun bu rakamın çok üstünde olduğu, alacağı olduğu” nun beyan edildiği; yapılan incelemede davacının, davalıya 80.834 USD mal bedeli ve 111.000.TL masraf ve komisyon için ödeme yaptığının tarafların kabulünde olduğu, 3. maddeye göre ödenmesi gereken navlun,vergi ve masrafların ne kadar olduğu hususunda, davalı tarafın gümrük beyanı olarak 29.996,80 USD değerinde beyanı dosyaya eklediği, bu miktar malın navlun, vergi ve masraflarının 118.206,25 TL olacağı, 50.837,20 USD değerindeki malın gümrük giriş beyanı ibraz edilmediği, bu nedenle bu bedel için navlun, vergi, masraf bedeli hesaplanmadığı, bu bedeldeki malın daha önce ithal edilmiş depoda duran mal yada başka ithalatçılardan temin edilmiş olabileceği, sözleşmenin 3. maddesine göre davacının ödemesi gereken % 5 komisyon ne kadar olduğu hususunda ise ; sözleşmenin 3.maddesinin bu konuda “sipariş formundaki birim fiyatlar matların çin fiyatları olup % 5 komisyon , vergi , navlun, ve diğer her türlü giderlerin tamamı malın tesliminde alıcı tarafından , satıcıya ayrıca ödenecektir.” denildiği, davalının sözleşmede ayrıntı yazılı malları teslim ettiği, lakin, sözleşmede belirtildiği üzere Çin fiyatları ve gümrük beyanı olarak ancak 29.996,80 USD ibraz edebildiği, 29.996,80 USD nin %5 inin 1.499,84 USD yapacağı, gümrük beyanı ibraz edilmeyen , tutarın 50.837,20 USD % 5inin 2.541,86 USD yapacağı, bu komisyonun iade faturası mal bedeli düşülerek ve düşülmeden iki seçenekli olarak hesaplama yapılması halinde; davalı tarafından davacıya teslim edilen mal bedeli : KDV dahil 1.116.413,92.TL (iade faturası düşülmeden), davacı tarafından davalıya kesilen iade faturası bedeli : KDV dahil 15.910 ,47 TL olup, davalı – tarafından , davacıya teslim edilen ve iade faturası düşülerek bedeli KDV dahil : 1. 100.503,45 TL, % 5 komisyon bedeli ( iade düşülmeden ) : 55.820,69.TL olduğu, % 5 komisyon bedeli ( iade bedeli düşüldükten sonra ) : 55.025,17.TL olduğu; eksik malbedeli olan ( iade faturasının konusu olan ) bedelin ne kadar olduğu hususunda, KDV dahil, %0,3 geç teslim bedeli iade faturası mal bedeli düşülerek teslim edilen belirlenmesi hususunda, teslimin 06/09/2017 tarihinde yapıldığı kabul edilerek hesaplama yapılması KDV dahil teslim edilen mal bedeli 1.116.413,92.TL KDV dahil iade faturası bedeli 15.910,47.TL net teslim edilen tutar : 1.100.503,45. TL olmakla bu rakamın binde 3 ünün 3.301,51.TL olduğu rapor edilmiştir.
Davacı vekili 15/03/2022 tarihli dilekçesi ile 21.09.2021 tarihli bedel arttırım dilekçesi ile dilekçe ile her ne kadar taraflar arasında keşide ve imza edilen sözleşme çerçevesinde sözleşmeye konu malların sözleşmeye aykırı bir şekilde davacı müvekkil şirkete eksik teslim edilmesinden mütevellit şimdilik 250,00 TL talep edilmiş ise de; bilirkişi raporunda eksik teslim edilen ürün bedeli olarak 15.910,47 TL olarak tespit edildiğinden bakiye 15.660,47 TL yönüyle bedel artırımı yapmak suretiyle toplam 15.910,47 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte ödenmesini, 21.09.2021 tarihli dilekçe ile her ne kadar taraflar arasında keşide ve imza edilen sözleşme çerçevesinde sözleşmeye konu malların sözleşmeye aykırı bir şekilde davacı müvekkil şirkete geç teslim edilmesinden mütevellit şimdilik 4.500,00 TL talep edilmiş ise de; bilirkişi heyeti raporunda 14 gün geç teslim edilen ürünlerin gecikme bedeli olarak günlük 3.301,51 TL üzerinden 14 günlük toplam 46.221,14 TL tespit edildiğinden; bakiye 41.721,14 TL yönüyle bedel artırımı yapmak suretiyle toplam 46.221,14 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte ödenmesini, talep ettiklerini beyan etmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Davacı ile davalı arasında 03/04/2017 tarihinde bir takım fotoğraf makinesi, yedek parçaları ve donanımlarının ithal edilerek tesliminin gerçekleştirilmesi konusunda sözleşme imzalandığı, sözleşme kapsamında davalının davacının siparişleri doğrultusunda Çin Pazarından davacının istediği ürünleri temin etme işini üstlendiği, davacının ise ürün bedeli yanında davalıya % 5 komisyon ile vergi, navlun ve diğer giderleri ödemeyi kabul ettiği; davacının davasında, ürün bedeli ve komisyon alacağının davalıya ödenmiş olmasına karşılık ürünlerin eksik ve taahhüt edilen süreden sonra geldiği iddiası ile binde 3 gecikme cezasının ve eksik teslim edilen ürünler nedeniyle fazladan ödenen bedellerin davalıdan tahsilini talep etmiş; davalı taraf ürünlerin eksiksiz ve süresinde teslim edildiğini, bu nedenle davacıya herhangi bir borçlarının bulunmadığından bahisle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Taraflar arasında sözleşmesel ticari ilişkinin varlığı, davalının davacı için ürün tedarik ettiği, davacının karşılığında ürün bedeli ve komisyon ödemesi yaptığı hususlarında bir ihtilaf olmayıp; uyuşmazlık, davalı tarafın ürünleri süresinde teslim edip etmediği, ürünlerin sipariş formunda belirtilenden eksik olup olmadığı, dolayısı davacının gecikme cezası alacağının doğup doğmadığı ve davalıya fazladan ödemesinin olup olmadığı hususlarından kaynaklanmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 3. maddesinde sözleşme bedeli, ödeme ve komisyon, navlun ve vergilerin şekli ve kime ait olduğu düzenlenmiş olup, sözleşmenin 5. maddesinde de gecikmeden dolayı uygulanacak cezai şart hükme bağlanmıştır. Dosyadaki fatura ve kayıtlar ve aldırılan bilirkişi raporlarından; davalının sunduğu gümrük beyanında 29.996,80 USD değerinde beyanda bulunduğu, bu beyan üzerinden davacının sözmeşmenin 3. Maddesine göre ödemesi gereken navlun, vergi ve masraf tutarının 118.206,25 TL olduğu tespit edilmiş olduğundan, davacının vergi, navlun ve masraf olarak yapmış olduğu fazla ödeme bulunmadığından ve bu kalem masraflar davacıya ait olduğundan bu yöndeki talebinin reddine karar verilmiş; sözleşmeye konu malları kararlaştırılan tarihten 14 gün geç teslim ettiği, teslim edilen mal değeri ve dava tarihindeki döviz kuru üzerinden Türk Lirasına yapılan çeviri neticesinde davacının talep edebileceği cezai şart miktarının 5.251,76 TL olduğu, bu miktara ancak ıslah edilen miktar yönünden faiz talep edildiğinden kısmen kabulüne karar verilmiş; davacı sözleşmeye konu malın tesliminden itibaren, süresinde teslime, irsaliyeli faturaya ilişkin bir itirazı ve iadesi bulunmadığından eksik teslime ilişkin zarar talebinin kabul edilemeyeceği sonucuna varılarak, davacının davasının kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, 5.251,76 TL nın ( 4.500,00 TL sıne ıslah tarihi olan 15/03/2022 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi uygulanarak) davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Harçlar Yasası uyarınca hesaplanan 358,74 TL nın davacı tarafça yatırılan peşin harç ve ıslah harcı toplamı 1.065,33 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 706,59 TL nın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan peşin harç giderinden bakiye 358,74 TL nın davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 35,90 TL başvurma harcı, posta ve bilirkişi ücreti giderine istinaden yapılan 6.301,20‬ TL yargılama gideri toplamı 6.337,1‬0 TL den kabul ve red oranı gözetilerek; 535,65 TL sının davalıdan alıraka davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı vekili için AÜÜT gereği tayin ve takdir olunan, 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı vekili için AÜÜT gereği tayin ve takdir olunan,‬ 8.194,38 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılamayacak olan gider avansının ilgili tarafa iadesine,
dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede İSTİNAF YOLU açık olmak üzere karar verildi. 31/05/2022

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”