Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1026 Esas
KARAR NO : 2020/187

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 31/10/2018
KARAR TARİHİ : 27/02/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan 31/10/2018 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında “… Karayolu üzerinde bulunan akaryakıt istasyonunda … markası altında bayilik için muhtelif sözleşmeyle imzalandığını ve davalı şirket ile bayilik dikey ilişkisi kurduğunu, bu kapsamda taraflar arasında 16/01/2017 tarihinde 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve bayilik protokolü akdedildiğini, diğer davalı …’ın bayilik sözleşmesini garantör sıfatıyla imzaladığını ve davalı şirketin doğmuş ve doğacak borçlarının 200.000,00 TL’lik kısmını 10 yıl süre ile müşterek borçlu ve müteselsilen kefil sıfatı ile bayilik protokolünü imzaladığını, davalının bayilik protokolü ile her yıl asgari 800 m3 beyaz ürün satmayı taahhüt ettiğini ve akaryakıt bayilik sözleşmesi devam ettiği müddetçe sözleşme tarihi esas alınmak suretiyle, taahhüt edilip de alınmayan m3 başına 60 USD cezai taahhüdünü yerine getirmediğini, bunun üzerine … 8. Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile satış taahhüdüne uyulmadığını, cezai şart borcu doğduğunu, ürün verilmeye devam edilmesinin cezai şart isteminden vazgeçildiği anlamına gelmediğini, davalı şirketin ihtar edildiğini, davalı şirketin cezai şart borcunu ödemediğini ve … 15. Noterliğinin … tarih, … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmeyi süresinden önce haksız olarak feshettiğini beyan ederek, bayilik sözleşmesinin davalı bayi tarafından süresinden önce erken feshi sebebiyle 50.000,00 USD cezai şart bedelinin işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, davalı bayinin satış taahhüdünün ihlali nedeniyle satış taahhüdünü ihlalden doğan cezai şart alacağından fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 USD’lik kısmının temerrüt tarihinden itibaren işlemiş ve işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, ancak davalılar tarafından davaya cevap verilmemiş olduğu görülmüştür.
Dosyamız tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, taraflar arasında akdedilen sözleşmedeki delil şartı nedeniyle, davacının 2017/2018 yılı ticari defter ve kayıtları ve dosya incelenerek davacının davalıdan cezai şart alacakları olup olmadığı, varsa miktarının nelerden ibaret olduğu, davalının sözleşmede belirlenmiş alım taahhüdüne uyup uymadığı konusunda rapor alınmak üzere resen tayin edilen Mali Müşavir Bilirkişi Abdullah Yavaş’a tevdi edilmiş, bilirkişi 14/05/2019 havale tarihli kök raporu ile ; davacı şirketin ticari defterlerinin, açılış ve kapanış onaylarının yasal süresinde yaptırıldığı ve dava konusu hususlarla ilgili olarak ticari defterlerinin mevzuatta belirlenen usullere uygun tutulduğu tespit edildiğinden, davacının ticari defterlerinin HMK’nun 222. Maddesi uyarınca davacı lehine ve aleyhine delil teşkil eder nitelikte olduğu, davalı … Ltd. Şti. Tarafından davacı şirkete gönderilen … 15. Noterliğinin… tarih, … yevmiye numaralı fesih ihtarnamesinde yazılı gerekçelerin genel ve soyut nitelikte olduğundan ve dava dosyasında davalılara ait cevap dilekçeleri bulunmadığından, davalı şirketin 13/01/2017 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin haklı sebeplerle feshettiğini gösteren somut bir bilgi veya belgeye rastlanmadığı, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin 46. maddesi ve bu sözleşmenin eki olan Bayilik Protokolünün 3.1.4 maddesi uyarınca, davalı şirket ve kefili diğer davalı …’ın, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi süresince beher sözleşme yılında asgari 800 m3/yıl beyaz ürünü (benzin, motorin türleri ve biyodizel) davacı şirketten satın almayı taahhüt etmeleri nedeniyle, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi süresi 5 yıl üzerinden Bayilik Protokolünde davalı şirketin her yıl için satın almayı taahhüt ettiği beyaz ürün miktarının (800 m3 * 5 yıl=) 4.000,00 m3 olduğu ve davacı şirketin ticari defter kayıtları ve belgelerinden bayilik sözleşmesi tarihi 16/01/2017’den sözleşmenin feshedildiği 30/03/2018 tarihine kadar davalı şirket tarafından alınan beyaz ürün miktarının 125,165 m3 olduğu tespit edildiğinden geriye satın alınması taahhüt edilen (4.000,00-125,165=) 3.874,84 m3 beyaz ürün kaldığı, böylece davalıların sözleşme süresi boyunca ödemesi gereken alım taahhüdü tutarının m3 başına 60 USD üzerinden (3.874,84 m3 * 60 USD =) 232.490,10 USD olarak hesaplandığı, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin 47. Maddesi ve bu sözleşmenin eki olan Bayilik Protokolünün 4. maddesi uyarınca, davalı şirketin, akaryakıt bayilik sözleşmesini süresinden önce davalı şirket tarafından haksız ve hukuka aykırı bir sebep ve suretle feshedilmesi halinde, davalı şirket ve kefili diğer davalı …’ın 50.000,00 USD tutarındaki cezai şartı davacı şirkete nakden ve defaten ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt etmeleri nedeniyle davacı şirketin davalılardan 50.000,00 USD cezai şart alacağı olduğu, sözleşme fesih tarihi 30/03/2018’den dava tarihi 31/10/2018’e kadar 232.490,10 USD alım taahhüdü alacağı için TCMB kamu bankaları USD mevduatı azami yıllık faiz oranı üzerinden 6.504,95 USD faiz tutarı hesaplandığı, sözleşme fesih tarihi 30/03/2018’den dava tarihi 31/10/2018’e kadar 50.000,00 USD cezai şart alacağı için TCMB kamu bankaları USD mevduatı azami yıllık faiz oranı üzerinden 1.398,97 USD faiz tutarı hesaplandığı, öte yandan, dava dilekçesinde davalı şirketin alım taahhüdünü yerine getiremediği için alım taahhüdü alacağının 10.000,00 USD’lik kısmının talep edilmesi nedeniyle sözleşme fesih tarihi 30/03/2018’den dava tarihi 31/10/2018’e kadar 10.000,00 USD alım taahhüdü alacağı için TCMB kamu bankaları USD mevduatı azami yıllık faiz oranı üzerinden 279,79 USD faiz tutarı hesaplandığı, sonuç olarak davacı şirketin davalı şirketten davalı şirketin satın alma taahhüdünü yerine getirmemesinden kaynaklanan 10.000,00 USD ve dava tarihine kadar işlemiş faizi 279,79 USD olmak üzere toplam 10.279,79 USD alım taahhüt alacağı, davalı şirketin sözleşmeyi haklı bir sebep olmadan feshetmesi sebebiyle 50.000,00 USD ve dava tarihine kadar işlemiş faizi 1.398,97 USD olmak üzere toplam 51.398,97 USD cezai şart alacağı bulunduğu hususlarını rapor etmiştir.
Mahkememizce Gelir İdaresi Başkanlığı … Vergi Dairesi Müdürlüğüne müzekkere yazılarak dosyamız davalısı … Ticaret Ltd. Şti.’nin 2017-2018 ve 2019 yıllarına ait vergi beyannamelerinin gönderilmesine karar verilmiş olup, yazılan müzekkereye yanıt verildiği, verilen cevabi yazı gereği gönderilen vergi kayıtları incelenmek suretiyle hükmolunacak cezai şartın davalının iktisaden mahvına yol açıp açmayacağının tespiti açısından bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi tarafından sunulan 31/12/2019 tarihli ek rapor ile; Gelir İdaresi Başkanlığından gelen vergi kayıtlarının ve vergi beyannamesi ekinde verilen finansal tabloların incelenmesi sonucunda hükmolunacak cezai şartın davalı şirketin iktisaden mahvına yol açmayacağı hususlarını ek raporları ile bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve delillerin değerlendirilmesi neticesinde; Davacı ile davalılardan …Tic.Ltd. Arasında akaryakıt bayilik sözleşmesi akdedilmiş,sözleşmenin 16.01.2017 tarihinde yürürlüğe girdiği ve yürürlük tarihinden itibaren 5 yıl süreli olduğu,sözleşmenin 47. Maddesinde bayinin alpetin izni olmaksızın sözleşmeyi tek taraflı olarak fesh etmesi durumunda cezai şart ödeyeceği,46.maddesinde bayinin sözleşme ile veya sözleşme eki protokollerle belirlenen yıllık satış taahhütlerine uymaması sonucu fesih tarihinden sözleşme sonuna kadar geçecek süre için Alpet’in zarar ve ziyanın ödeneceğinin karalaştırıldığı,bayilik sözleşmesine ek olarak düzenlenen Bayilik Protokolün 3.1.4 maddesinde bayinin her bir sözleşme yılı için 800m3 beyaz ürün alacağı,her yıl için bu satış taahhüdüne uymaması durumunda satın almadığı beher m3 ürün miktarı için 60USD cezai şart ödeyeceği,4.maddesinde Bayinin süresinden önce akaryakıt bayilik sözleşmesini fesh etmesi durumunda50.000USD cezai şart ödeyeceğinin karalaştırıldığı, diğer davalı …’ın bayilik sözleşmesini garantör sıfatıyla . Bayilik protokolünü de 3.maddesinden doğan borçların 200.000TL’lık kısmına müşterek ve mütesselsil kefil sıfatıyla imzaladığı, davalı …, bayilik sözleşmesini garantör ve bayilik protokolünü de 200.000TL sına kadar müşterek ve müteselsil kefil sıfatıyla imzaladığından akdin ihlalinden doğan borçlardan sorumlu olduğu,davacının ticari defterlerinin mevzuatta belirlenen usullere uygun tutulduğu, HMK’nun 222/2. Maddesi uyarınca davacı lehine ve aleyhine delil teşkil eder nitelikte olduğu, davalı … Ticaret Ltd. Şti. Tarafından davacı şirkete gönderilen … 15. Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı fesih ihtarnamesindeki fesih gerekçelerinin yerinde olmadığı bayilik sözleşmesinin haksız surette fesih edildiği bayilik Sözleşmesinin 46. maddesi ve bu sözleşmenin eki olan Bayilik Protokolünün 3.1.4 maddesi uyarınca, davalı şirket ,garantör ve kefil davalı …’ın, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi süresince her sözleşme yılında asgari 800 m3 beyaz ürünü davacı şirketten satın almayı taahhüt etmeleri nedeniyle, Bayilik Sözleşmesi süresi olan 5 yıl üzerinden Bayilik Protokolünde davalı şirketin her yıl için satın almayı taahhüt ettiği beyaz ürün miktarının 4.000,00 m3 olduğu ve davacı şirketin ticari defter kayıtları ve belgelerinden bayilik sözleşmesi tarihi 16/01/2017’den sözleşmenin feshedildiği 30/03/2018 tarihine kadar davalı şirket tarafından alınan beyaz ürün miktarının 125,165 m3 olduğu tespit edildiğinden geriye satın alınması taahhüt edilen (4.000,00-125,165=) 3.874,84 m3 beyaz ürün kaldığı, davalıların sözleşme süresi boyunca ödemesi gereken alım taahhüdü tutarının m3 başına 60 USD üzerinden (3.874,84 m3 * 60 USD =) 232.490,10 USD olduğu, Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin 47. Maddesi ve bu sözleşmenin eki olan Bayilik Protokolünün 4. maddesi uyarınca, davalı şirketin, akaryakıt bayilik sözleşmesini süresinden önce davalı şirket tarafından haksız ve hukuka aykırı bir sebep ve suretle feshedilmesi halinde, davalı şirket ve kefili diğer davalı …’ın 50.000,00 USD tutarındaki cezai şartı davacı şirkete nakden ve defaten ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt etmeleri nedeniyle davacı şirketin davalılardan 50.000,00 USD cezai şart alacağı olduğu,davacının alım taahhüdünün yerine getirilmemesinden dolayı alım taahhüdü alacağının 10.000,00 USD’lik kısmını talep ettiği bu talebi ile bağlı olduğu,talep edilen ceza şart miktarlarının davalı şirketin iktisaden mahvına sebep olmayacağı hüküm vermeye elverişli denetime açık bilirkişi kök ve ek raporu ile anlaşıldığından davanın kabulüne, alım taahhütüne uyalmamasından kaynaklanan 10.000 USD ve 50.000 USD cezai şartın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle
1-Davanın KABULÜNE, alım taahhütüne uyalmamasından kaynaklanan 10.000 USD ve 50.000 USD cezai şartın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 22.624,27 TL karar harcından peşin yatırılan 5.656,07 TL harcın mahsubu ile eksik harç olan 16.968,20 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 5.656,07 TL toplam harç ile davacı tarafından yapılan toplam 1.255,25 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince hesaplanan 31.634,00 TL nispi vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayacak olan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalıların yokluğunda karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 27/02/2020

Başkan …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Katip …
E-İMZALI

HARÇ BEYANI
22.624,27 TL K.H.
5.656,07 TL P.H.
16.968,20 TL B.İ.H.
———————————————————-
YARGILAMA GİDERİ
1.000,00 TL B.KİŞİ
255,25 TL POSTA
1.255,25 TL TOPLAM YARGILAMA GİDERİ

Bu belge 5070 sayılı kanun kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.