Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/950 Esas
KARAR NO : 2019/1091

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/10/2017
KARAR TARİHİ : 01/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı sigorta şirketi tarafından sigortalı bulunan … Ltd. Şti.’nin malik ve işleteni olduğu … plakalı aracın …’ya ait … plakalı araca çarpması neticesinde hasar meydana geldiğini, kazanın meydana gelmesinden davalı sigorta şirketi tarafından sigortalı bulunan aracın % 100 oranında kusuru sebebiyle meydana geldiğini, davalının hasar bedelinden poliçe teminatı kapsamında sorumluluğunun bulunduğunu, araca ilişkin olarak eksper raporunun alındığını, alacağın temlik sözleşmesi kapsamında müvekkiline geçtiğini bildirerek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla şimdilik 250 TL eksper ücreti ile 250 TL hasar bedelinin faiziyle birlikte tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 29/05/2019 tarihli beyan dilekçesi ile, dava değerini 1.780,98 TL’ye ıslah ettiğini bildirerek ıslah harcını süresinde yatırdığı anlaşılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket tarafndan … plakalı aracın Zorunlu Karayolları Mali Sorumluluk Sigorta poliçesi ile sigortalındığını, sigortalı aracın 06/04/2017 tarihinde …’ya ait … plakalı aracın çarpması neticesinde hasar meydana geldiğini, eksper raporunda tespit edilen miktar ile davacının talep ettiği miktarın uyuşmadığını savunarak haksız davanın reddini ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla Makina Mühendisleri … ile …’ya tevdii edilen dosyaya 10/07/2018 tarihinde tanzim olunan bilirkişi raporunda özetle; yapılan araştırmalar, incelemeler ve hesaplamalar sonucunda; Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2016/133345 esas sayılı 2017/6134 karar sayılı ilamına göre; kaza öncesi hasarsız ikinci el piyası rayiç değerinin 65.300,00 TL olduğu, tamir edildikten sonra ikinci el piyasa rayiç değerinin 63.500,00 TL olduğu, bu kapsamda değer kaybının 1.800,00 TL olduğu, 06/04/2017 tarihinde meydana gelen trafik kazası bakımından, davalı şirkete sigortalı ait … plakalı otomobilin sürücüsünün tam kusurlu olduğu ve bu nedenle sigortalısının sorumluluğu hususunun tartışmasız olduğu, davacının gerek tazminat talep tarihinde, gerekse dava tarihinde, araçta değer düşmesi iddiası ile tazminat talebi bakımından menfaatinin geçerli olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun usulüne uygun olarak taraflara tebliğ edilmesi neticesinde tarafların beyan ve itirazlarının dosya kapsamında yeniden değerlendirilmesi amacıyla kök raporu hazırlayan bilirkişilere tevdii edilen dosyaya 05/02/2019 tarihinde tanzim olunan bilirkişi ek raporunda özetle; dava konusu … plaka numaralı otomobilde meydana gelen hasar ile ilgili olarak; …Ekspertiz… tarafından hazırlanan 28.05.2017 tarihli “Ekspertiz Raporu”nda; değiştirilmesi gereken hasarlı parça ve malzemeler arasında orijinal vasıfta iskontosuz 545,00 TL bedel ile; arka plaka takviye (19,42 TL), sol arka tampon kıl (42,68 TL), sağ arka tampon kıl (42,68 TL), sol kıl arka tampon (42,68 TL), sağ kıl arka tampon (42,68 TL), arka tampon sabitleme çıtası (74,49 TL), TSI yazısı (78,44 TL), … yazısı (89,91 TL), Golf yazısı (101,43 TL) bulunduğu, parça fiyat tarihinin 01.05.2017 ve 1 Euro’nun 3,8839 TL olduğu, uygulanması gereken onarım ve montaj işçilikleri arasında 10 birim-1 saat-120,00 TL işçilik ücretlendirmesi baz alınarak iskontosuz 2.264,00 TL bedel ile; kaporta sökme-takma-değiştirme (216,00 TL-arka yazı şeridi 36,00 TL, arka plaka 12,00 TL, sol- sağ plaka aydınlatma 24,00 TL), sol-sağ iç stop lambası 24,00 TL, sol-sağ stop lambası 24,00 TL, arka tampon koruyucu başlık 36,00 TL, arka alt spoyler 24,00 TL, sol-sağ reflektör 12,00 TL, arka kılavuz profil kaplaması 12,00 TL, arka tampon sol-sağ kılavuz kaplaması 12,00 TL), kaporta onarım (960,00 TL-arka tampon 240,00 TL, arka tampon taşıyıcı 120,00 TL, arka sonlandırma sacı 120,00 TL, arka kapak 360,00 TL, sol arka lamba tespit elemanı 120,00 TL), boya (1.088,00 TL – arka tampon 255,00 TL, arka sonlandırma sacı 120,00 TL, arka kapak 204,00 TL, sol arka lamba tespit elemanı 85,00 TL, boya metal hazırlık çalışması 323,00 TL, boya plastik hazırlık çalışması 34,00 TL) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 2.809,00 TL, KDV dahil 3.314,62 TL olduğunun belirtildiği,
Onarımı gerçekleştiren … Ltd. Şti. tarafından…Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen 01.06.2017 tarih ve … sayılı “Fatura”da; değiştirilen parça ve malzemeler arasında tampon braketi (42,68 TL), tampon braketi (42,68 TL), tampon braketi (42,68 TL), tampon braketi (42,68 TL), tampon çıtası (74,49 TL), Golf yazısı (101,43 TL), TSI yazısı (78,44 TL), Bluemotion yazısı (89,81 TL), arka plaka takviye (19,42 TL), uygulanan işçilikler arasında onarım (1.176,00 TL), boya malzeme ve boya (1.088,00 TL) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 2.798,31 TL, KDV dahil 3.302,01 TL olduğunun belirtildiği,
Davalı … Sigorta A.Ş.’nin açtığı … sayılı hasar dosyası kapsamında görevlendirilen Eksper… tarafından hazırlanan 05.06.2017 tarihli “Ekspertiz Raporu”nda; otomobilin 09.05.2017 tarihinde …’de faaliyet gösteren anlaşmasız-yetkisiz Tercih Otomotiv’de incelendiği, 51.597 km’de, piyasa değerinin 55.000,00 TL, onarım süresinin 7 iş günü, muallak hasarın 6.000,00 TL olduğu, arka kesimlerinden hasarlı olduğunun görüldüğü, yenilenmesi gereken parçalar ve işçilikler hususunda şifai mutabakat sağlandığı, onarım aşamasında gerekli kontrollerin sağlandığı, servis yetkililerinin kendi eksperlerinin yazdığı rapor ile Tahkim üzerinden hasar bedelini talep edeceklerini ifade ettiği, aracın hasarının bizzat görülmesinin mümkün olmadığı ve gönderilen hasar resimleri üzerinden değerlendirme yapılarak raporun tanzim edildiği, faturadaki işçiliklerin … sistemi üzerinden eksperin yazdığı ve piyasa genel işçilik rakamları ile ilgisi olmayan, 3-4 katı yazılan rakamlar olduğu, dikkate alınmadığı, trafik hasar sorgulamasında daha önce herhangi bir hasar ve pert kaydına rastlanmadığı, değiştirilmesi gereken hasarlı parça ve malzemeler arasında orijinal vasıfta iskontosuz 534,31 TL bedel ile; arka plaka takviye (19,42 TL), arka tampon sol braket (42,68 TL), arka tampon sağ braket (42,68 TL), arka tampon sol braket (42,68 TL), arka tampon sağ braket (42,68 TL), tespit parçaları (74,49 TL), TSI yazısı (78,44 TL), … yazısı (89,91 TL), Golf yazısı (101,43 TL) bulunduğu, uygulanması gereken onarım ve montaj işçilikleri arasında iskontosuz 1.344,31 TL bedel ile; kaporta onarım (330,00 TL-bagaj kapağı 150,00 TL, arka tampon (elektrik işçiliği dahi) 180,00 TL), boya (400,00 TL-arka tampon 200,00 TL, bagaj kapağı 200,00 TL), döşeme-kilit (80,00 TL-bagaj kapağı) bulunduğu, toplam onarım bedelinin KDV hariç 1.344,31 TL, KDV dahil 1.586,29 TL olduğunun belirtildiği,
Ruhsat sahibi farklı sigorta eksperleri tarafından aynı hasar için hazırlanan ekspertiz raporlarında farklı farklı onarım bedelleri belirlendiği, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2013/7 sayılı “Motorlu Araç Sigortaları Hasar İhbarlarının Yapılması ve Değerlendirilmesi Prosedürüne İlişkin Genelge”nin 10. maddesi; “… eksperler arasında ihtilaf olması durumunda uyuşmazlık derhal sistem üzerinden merkeze iletilir. Bu durumda merkez tarafından 3. bir eksper elektronik ortamda tesadüfi olarak tayin edilir. Hasar hakkında münhasıran 3. eksper tarafından rapor hazırlanır” şeklinde olduğu, dosya münderecatında ise üçüncü bir raporun mevcut olmadığı,
Otomobilin onarım öncesi hasarlı parçalarının nitelikleri ile onarım sonrası kullanılan tümü plastik esaslı parçaların niteliklerini belirten herhangi bir teknik rapor veya tespit bulunmadığı, ekspertiz raporlarında da bahsedilmediği, belirlenebilmesi için otomobil ve parçalar üzerinde bulunan kodlama ile işaretlemelerden yetkili servis ortamında teknik inceleme yapılması gerektiği, otomobilin 03.04.2014 ilk tescil ve trafiğe çıkış, 01.11.2016 … adına tescil edildiği, ZMS (Trafik) sigorta poliçeleri geçmişine göre davacı şirkete temlik veren …’nın malikliğinden önce 2013-2016 döneminde … adına kayıtlı olduğu, … tarafından bilgilerin gizli olduğu gerekçesi ile eksperleri haricindeki sektör dışı bilirkişilere şifre tahsis edilmediğinden tramer ortamında otomobilin şasi ve motor numarası ile kaza geçmişi sorgulaması yapılmasının mümkün olamadığı, malikliğinden önceki dönem bilinmemekle birlikte …’nın kimlik numarası ile yapılan kısıtlı sorgulamasında dava konusu 06.04.2017 ve sonraki dönemde 26.07.2017, 17.01.2018 tarihlerinde olmak üzere arka kesimlerinden hasarlandığı toplam 3 adet kaza kaydı bulunduğunun görüldüğü, dosya muhteviyatında hasarlanan parçaların orijinal vasıfta olmadıklarına, işlem gören komponentlerin daha önce kalitesiz işlem gördüğüne dair veri bulunmadığı, dolayısıyla onarımın orijinal parça değişimi ve kaliteli-garantili işçilik uygulaması ile gerçekleştirilmesinde bir sakınca bulunmadığı, somut onarımın yetkili servis ortamı dışında özel tamirhanede gerçekleştirildiği,
Hasar fotoğrafları incelendiğinde; otomobilin dijital odometresine göre 51.597 ve 52.409 km’de olduğu, hasarın esasen arka kesiminde kısmen etkili olduğu, sadmenin şiddetine, açısına, ilerleme hızına, temas eden yüzeylerin katılığına ve yakın civarda bulunan komponentlerin yapısal ve malzeme özellikli davranışlarına bağlı olarak bagaj kapağı sol alt ucu, arka tampon vb. komponentlerinden değişik derecelerde ezilme, sürtme vb. kalıcı deformasyona uğradığı, hasarın kaza ile uyumlu, oluşması beklenen ve muhtemel hasarlardan olduğu, görülebildiği kadarıyla arka tampon demiri ve sonlandırma sacında hasar izi emaresi bulunmadığı, bagaj kapağının onarılarak kesme tabir edilen yerel boya, arka tamponun ise astarlanarak komple boya işlemi uygulandığı,
Parça kodları ve bedellerinin esasen piyasada sıkça tercih edilen, üretici firmalardan elde edilen güncel verilerle donatılmış … ve … veya sigorta şirketlerinin kendi geliştirdikleri parça tedarik yazılımları kullanarak sistem üzerinde güncel sorgulama yapılarak belirlendiği, bu ve diğer alternatif yöntemlerle yapılan araştırmalar sonucunda ekspertiz raporlarında ve faturada belirtilen parça ve bedellerinin orijinal vasıfta parçalara ait olduğu, örnek vermek gerekirse günümüzde ve 27.04.2017 tarihinde; arka tampon braketlerinin 74,25 TL-39,63 TL, arka tampon orta sabitleme çıtasının 129,35 TL-69,15 TL, TSI yazısının 142,13 TL-72,82 TL, …yazısının 155,86 TL-83,37 TL, Golf yazısının 175,75 TL-94,17 TL bedel ile temininin mümkün olduğu,
26.04.2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanarak  yürürlüğe giren 6704 sayılı (Torba) yasası ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 90, 92, 97 ve 99. Maddelerinde önemli değişiklikler yapıldığı, genel olarak yapılan değişikliklerle tazminatın belirlenmesinde usul ve esasların önemli ölçüde değiştirildiği ve diğer taraftan zorunlu mali sorumluluk sigortasının poliçe teminatı kapsamı dışında tutulan hususların genişletildiği, eski metni (Maddi ve manevi tazminat-Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminat konularında Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır) şeklinde olan 90. maddenin “(Değişik:14/4/2016-6704/3 md.) Zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu Kanun ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin olarak bu Kanun ve genel şartlarda düzenlenmeyen hususlar hakkında 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır” şeklinde değiştirildiği,
… Sigorta A.Ş. tarafından … markasında geçerli tedarikçi sözleşmesi ile anlaşmalı servisleri için geçerli ATU veya ASU sözleşmelerinin sunulmadığı, iskonto oranları bilinmemekle birlikte ekspertiz raporunda iskonto uygulanmadığı, net rakamlar olduğu,
Sigorta şirketlerinin genellikle ZMS Genel Şartları’ndaki bazı maddelere atıflar yaparak hasar durumunda parçaların vasıflarını orijinal olsalar dahi onarımı mümkün değilse eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlarda elde edilen parçalar ile öncelikli değiştirme hakkına sahip olduklarını belirttikleri, parçaların muadili, parça tedarik ve anlaşmalı servis sözleşmeleri bulunmasa dahi parçalarda ve işçiliklerde anormal düzeylerde (%30-%75) iskonto uygulayabildiklerinin gözlendiği, Türkiye şartlarında anahtar teslim onarım adı altında farklı farklı bedeller ile onarımlar mümkün ise de önemli olan hususun kullanılan parça ve uygulanan işçilik kalitesi olduğu, ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun olmayan ve anahtar teslim adı altında bir takım alternatif onarım yöntemleri ile onarım maliyetleri düşürülmeye çalışılsa da onarımın yetkili servis veya benzer kalite ortamında gerçekleştirilmesi durumunda eşdeğer parça, yan sanayi parça veya anahtar teslim adı altında onarım yöntemleri prensip olarak uygulanmadığı, alternatif onarım yöntemleri ile kalitesiz, sertifikasız eşdeğer, çıkma parçalar kullanılması, ilim fen ve sanat kaidelerine uygun olmayan işçilik yöntemleri uygulanması risk taşıdığı, ayrıca imalatçı firmaların tüketiciye vermiş olduğu ve markadan marka değişmekle birlikte genellikle 2 yıl-6 yıl, 100.000 km-150.000 km genel, 3 yıl boya, 10 yıl-12 yıl anti korozyon gibi garanti şartlarını olumsuz etkileyebileceği, dışarıdan bakıldığında estetik açıdan onarılmış görünse de gereği gibi birleştirilmeyen veya onarılmayan bir aksamdaki ayıp, macun ve boya nedeniyle kapatıldığından kontrolünün imkansızlaştığı, ses, titreşim, korozyon-çürüme başlangıcına neden olabildiği, onarım sonrası çıkan sorunlarda araç sahiplerinin karşılarında muhatap bulamadığı, ölüm, yaralanma veya sadece maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında kazanın meydana gelişi ve sonuçları ile onarımda kullanılan yedek parça ve onarım kalitesi arasında illiyet bağı bulunduğunun tespiti hallerinde hem cezai hem de hukuki açıdan alternatif onarıma yönlendiren sigorta şirketinin, sigorta eksperinin, onarımı gerçekleştiren tamirhanenin, kendisi benimsemesi durumunda taşıt malikinin, eşdeğerliğe onay veren kurum veya kuruluşların sorumlu tutulacakları, bir taşıtın gövde yapısının, aktif ve pasif güvenlik donanımlarından oluştuğu, yetkili servis, özel servis, yedek parça tedarikçileri ile internet ortamında yapılan araştırmalar neticesinde logolu orijinal vasıftaki parça bedelleri ile eşdeğer parça ile arasında yaklaşık %30, logosuz yan sanayi parça ile arasında %50, uzak doğu malı tabir edilen parça ile arasında da %80 civarında farklar bulunabildiği,
2015 yılında yapılan istatistiklere göre; 685.000 otomobil, 288.000 kamyonet, 59.000 kamyon, 49.000 minibüs kazaya karıştığı, %80’inden fazlasını otomobil ve kamyonet sınıfı taşıtlar olduğu, hasar onarımında kullanılan parçaların 56’sının başlıca ön-arka tampon, far, motor kaputu, ön çamurluk, ön-arka kapı, stop lambaları başı çekmek üzere 25 parçadan oluştuğu, orijinal parçaların fiyatlarının eşdeğer parçaya oranla %60 fazla olduğu, sigorta şirketlerinin hasar onarımında orijinal parça yerine sertifikalı eşdeğer parça ve logosuz orijinal parça kullanılması halinde yedek parça maliyetlerini %17 düşürecekleri, Türkiye genelinde 68.500 hasar onarım servisi bulunduğu, bunlardan sadece 129’unun TSE belgesine haiz olduğunun saptandığı, Yargıtay içtihatlarına uygun şekilde hasar durumunda araçların kaza öncesi durumuna en yakın şekilde onarılmaları gerektiği, teknik olarak onarımların orijinaline yakın, ilim, fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi, kural olarak ve hakkaniyet çerçevesinde değer kayıplarına veya kıymet kazanma gibi sebepsiz zenginleşmeye mahal vermemek için parça orijinal ise orijinali ile, taşıma hasarlı ise taşıma hasarlı, eşdeğer ise eşdeğeri ile, yan sanayi ise yan sanayi ile, çıkma ise çıkma parçalar ile değiştirilmesi gerektiği, normal şartlar altında markadan markaya göre değişmekle birlikte orijinal yedek parçalarda %5-15, işçilikte %5-10 seviyeleri sektörde çok sık rastlanan, kabul gören, uygulanan, normal ve makul iskonto oranları olduğu,
Sigortacılık mevzuatı eşdeğer parça kullanımına izin verirken, kullanılan parçaların araç değerinde düşüşe yol açacak yan sanayi parçalar olmasını da açık bir şekilde yasaklandığı, bir motorlu taşıtın yedek parçalarının yaklaşık %20’si bizzat taşıt üreticisi tarafından üretilmekte, geri kalan %80’lik bölüm ise üretici firmanın anlaşmalı olduğu parça üreticileri tarafından sağlandığı, söz konusu %80’lik bölüm için taşıt üreticilerinin tedarikçilerinden belli sertifikalar talep ettiği, bir motorlu taşıtta kullanılan yedek parçalar orijinal yedek parça (OEM), eşdeğer parça (OEP), yan sanayi düşük kalite parça (AUP) ve çıkma-sökme parçalar olmak üzere 4 ana kategoride sınıflandırabildiği, yedek parçaların eşdeğerliğin sağlanabilmesi için; eşdeğer parçayı üreten, parçanın motorlu taşıt aracının parçaları ile eşdeğer kalitede olduğunu belgelendirmesi gerektiği, bu belge ile üretilen parçanın eşdeğerliliği iddiasının kanıtlanmış olduğu ve ispat yükünün aksini iddia edenlere devredildiği, söz konusu belgenin, belgelendirme denetimleri için referans olma özelliğine sahip olduğu, ülkemizde kamu kurumları tarafından düzenlenen yedek parça alım ihalelerinde eşdeğer parçalar için aranan belgelendirme koşulları yedek parçanın Türkiye’de üretilip üretilmediğine ve o yedek parça için Türk Standartları Enstitüsü (TSE)’nün standart oluşturup oluşturmadığına göre değiştiği, Türkiye’de üretilen yedek parçalara ait TSE standardı mevcutsa “TSE Uygunluk Belgesi”, mevcut değilse “TSEK Kalite Uygunluk Belgesi” eşdeğer parçanın standardına ilişkin olarak aranan belgelerden olduğu, TSEK Kalite Uygunluk Belgesi Türk standartları bulunmayan konularda imalata yeterlilik belgesi almış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili uluslararası standartlar, benzeri Türk standartları, diğer ülkelerin milli standartları, teknik literatür esas alınarak TSE tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirttiği, bu belgenin geçerlilik süresi 1 yıl olduğu, yedek parça yurt dışında üretilmişse yedek parçaya ait Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları (örneğin: TUV, Bureau Veritas) tarafından verilen belgelerin (Otomotiv yedek parçaları için …/… 16949: 2002 gibi) ihalede sunulması gerektiği, ayrıca söz konusu kalite kontrol kuruluşlarının uluslararası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş olduklarının Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TURKAK) teyidi şartı arandığı,
12 Kasım 2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2005/4 sayılı “Motorlu Araçlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği”nin 3. maddesinin (r) bendinde orijinal yedek parça, (s) bendinde ise; eşdeğer yedek parça tanımlandığı, sigortacılık mevzuatının eşdeğer parça kullanımına izin verirken, kullanılan parçaların araç değerinde düşüşe yol açacak yan sanayi parçalar olmasını da açık bir şekilde yasakladığı, Hazine Müsteşarlığı’nın 06.11.2009 tarih ve 2009/18 sayılı Genelgesinde; “mevzuatın izin verdiği sınırlar dışına çıkılarak araç değerini düşürecek nitelikte parça takılması uygulamasından vazgeçilmesi” hükmü, 27.10.2010 tarih ve 2010/38 sayılı Sektör Duyurusunda ise “sigortalıların ve hak sahiplerinin mağdur edilmemesini teminen parça tedarik uygulamasının anılan Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nde yer alan tanımlamalara uygun biçimde yürütülmesi gerektiği, aksi durumlarda sorumlular hakkında 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi uyarınca müeyyide uygulanacaktır hükmü mevcut olduğu, 2002 yılında yapılan mevzuat değişikliği ile trafik sigortası hasarlarında kıymet kazanma tenzilini ortadan kaldırma amacıyla 15.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları”nın “Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi” başlıklı B.2. maddesinin b. fıkrasının ikinci paragrafı “hasar halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse veya eşdeğeri parça ile değiştirilme imkanı yok ise yenisi ile değiştirilir. Bu durumda taşıtta bir kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez” şeklinde olduğu,
Ancak bilindiği üzere Danıştay 15. Dairesinin 2015/5277 Esas, 2015/6111 K. sayı ve 04.10.2016 tarihli kararı ile; ZMS Genel Şartları’nın çıkma-sökme parça dahil bazı maddelerinin yürütmesinin durdurulmasına tebliğinden itibaren 7 gün içinde İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildiği, karara davacı vekilleri ile davalı Başbakanlık ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı vekillerinin itiraz etmeleri üzerine T.C. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 2017/176 İtiraz ve 23.02.2017 tarihli oyçokluğu ile karar ile; … değişim önceliğini eşdeğer parça veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parçaya veren düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı, aksi halde hasar gören aracın model yılından itibaren 3 yıl geçmiş olsa da, herhangi bir nedenle hasar tarihinden önce orijinali ile değiştirilmiş olan parçanın, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parçayla değiştirilmesi sonucunu doğuracağı,…, söz konusu düzenlemelerle, hasar gören araçların model yılına göre 3 yılı geçip geçmediği kriterine göre hasarlı parçanın, orijinal, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim önceliği düzenlendiği, itiraza konu Daire kararında belirtildiği gibi hasarlı parçaların her hal ve şartta mağdur olanın rızası haricinde orijinal olmayan haricinde parça kullanılmaması, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortasının zorunlu bir sigorta olması, diğer bir deyişle sigorta firmalarının poliçe düzenlemekten imtina edemeyeceği bir sigorta türü olması nedeniyle mağdur olanın sigorta firmaları aleyhine sebepsiz zenginleşmesine sebebiyet vereceğinin açık olduğu,… belirtildiği, dolayısıyla eşdeğer parçanın kullanılabilmesi için de kalite kriterlerinin sağlandığının eksiksiz ispat edilmesi ve trafik sigorta sözleşmelerinin tarafı olmayan 3. kişi konumundaki mağdur araç sahiplerinin onayının alınması gerektiği,
K.T.K. 95. maddesinin; “Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir.” şeklinde olduğu,
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu tarafından yayınlanan tavsiye niteliğindeki “Fiyat Tarifesi”nde azami işçilik ücretlerinin KDV dahil; oto boya malzeme dahil 133,00 TL/saat (ön çamurluk için 235,00 TL-270,00 TL, ön tampon veya arka tampon için 235,00 TL-270,00 TL, arka çamurluk için 335,00 TL-405,00 TL, ön kaput iç-dış için 470,00 TL-670,00 TL, ön veya arka kapı iç-dış için 335,00 TL-405,00 TL, ön panel veya arka panel için 270,00 TL-335,00 TL, bagaj kapağı için 270,00 TL-335,00 TL, arka havuz için 235,00 TL-270,00 TL, marşpiye için 200,00 TL-235,00 TL, ayna kapağı için 80,00 TL-100,00 TL, kapı kolu için 40,00 TL-50,00 TL, kaporta 139,00 TL/saat (ön çamurluk-az hasar için 165,00 TL-200,00 TL-orta hasar için 200,00 TL-265,00 TL-yeni montaj 135,00 TL-165,00 TL, arka çamurluk-az hasar için 265,00 TL-330,00 TL-orta hasar için 400,00 TL-465,00 TL-yeni montaj 465,00 TL-530,00 TL, ön veya arka kapı-az hasar için 135,00 TL-165,00 TL-orta hasar için 200,00 TL-235,00 TL-yeni montaj 235,00 TL-265,00 TL, ön veya arka panel-az hasar için 200,00 TL-265,00 TL-orta hasar için 265,00 TL-330,00 TL-yeni montaj 265,00 TL-330,00 TL, şase kolu tek taraf-az hasar için 200,00 TL-265,00 TL-orta hasar için 265,00 TL-330,00 TL-yeni montaj 265,00 TL-330,00 TL, …), mekanik 147,00 TL saat (komple motor sökme-takma 470,00 TL-670,00 TL, taşıyıcı-amortisör-salıncak montaj 200,00 TL-235,00 TL, …), elektrik/trim 100,00 TL/saat (klima kompresörü sökme-takma 135,00 TL-200,00 TL, ön far değişim 53,00 TL-65,00 TL, klima boruları sökme-takma 135,00 TL-200,00 TL, ön cam değişim 200,00 TL-240,00 TL, …) şeklinde olduğu, rekabetçi gerçek piyasada ise daha düşük bedellerin söz konusu olabileceği, örneğin aracın boyasının opak, metalik veya sedefli olmasına göre değişmekle birlikte her parçada 2-3 kat boya uygulandığı, büyüklüklerine göre her parça için 150 gr-500 gr seviyesinde boya malzemesi harcandığı, vernik, vernik sertleştirici uygulandığı, yan parçalar için 150,00 TL-250,00 TL, yatay parçalar için 200,00 TL-300,00 TL, tamponlar için 150,00 TL-250,00 TL malzeme dahil işçilik bedellerinin söz konusu olduğu, marka ve segmentlerine göre değişmekle birlikte yetkili servis ortamında genellikle kaporta ve mekanik işçiliklerde KDV hariç 10-12 birim-1 saat-130,00-300,00 TL/saat, boya işçiliklerinde 140,00 – 300,00 TL/saat aralığında değişen ortalama ücretler uygulanabildiğinin bilindiği,
… plaka sayılı otomobil için düzenlenen ekspertiz raporları ile onarım faturasında belirtilen yedek parçaların kaza ile uyumlu ve onarım için gerekli olduğu, ancak davacı şirketin esas aldığı ekspertiz raporu ile onarım faturasındaki işçiliklerin hasar ile uyumlu olmadığı ve bedellerinin yetkili servis harici serbest piyasa rayicinin üzerinde olduğu, davalı şirketin esas aldığı ekspertiz raporundaki işçilik bedelleri serbest piyasa rayicine uygun olmasına rağmen sökme-takma-değişim işçilikleri içermediğinden hasar ile tamamen örtüşmediği, dava konusu otomobil için serbest piyasada parçalarda %10 ve işçiliklerde %5 iskonto oranları makul oranlar olmasına rağmen hasar tutarı iskontosuz ve iskontolu olarak hesaplanarak Sayın Mahkemenin takdirlerine sunulduğu,
Değiştirilmesi gereken hasarlı parçaların; arka plaka takviye (19,42 TL), arka tampon sol-sağ 4 adet braket (42,68 TLx4=) 170,72 TL, arka tampon orta sabitleme çıtası (74,49 TL), TSI yazısı (78,44 TL), … yazısı (89,81 TL), Golf yazısı (101,43 TL) olmak üzere; iskontosuz KDV hariç 534,31 TL olduğu, %10 iskontolu KDV hariç 480,87 TL olduğu,
Uygulanması gereken onarım ve montaj işçiliklerin serbest piyasada; kaporta onarım (350,00 TL-bagaj kapağı 150,00 TL-arka tampon 200,00 TL), boya (400,00 TL-bagaj kapağı 200,00 TL, arka tampon 200,00 TL), kaporta sökme-takma-değişim (135,00 TL-arka tampon ve grubu 120,00 TL, arka yazılar 15,00 TL), aydınlatma sökme-takma (40,00 TL-arka stop lambaları, reflektör), döşeme-kilit (50,00 TL-bagaj kapağı) olmak üzere; iskontosuz KDV hariç 975,00 TL olduğu, %5 iskontolu KDV hariç 926,25 TL olduğu,
Buna göre; orijinal vasıfta yedek parça kullanılarak serbest piyasada fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde kadri maruf, haddi layık toplam onarım bedelinin; iskontosuz KDV hariç 1.509,31 TL, KDV dahil 1.780,98 TL olduğu, iskontolu KDV hariç 1.407,12 TL, KDV dahil 1.660,40 TL olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak; davacı …Tic. Ltd. Şti.’ne temlik veren …’na ait … plaka numaralı otomobilin yetkili servis haricinde serbest piyasada fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde iskontosuz KDV hariç 1.509,31 TL, KDV dahil 1.780,98 TL, iskontolu KDV hariç 1.407,12 TL, KDV dahil 1.660,40 TL bedel ile onarımının mümkün olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; 06/04/2017 tarihinde meydana gelen trafik kazası nedeniyle … plakalı araçta meydana gelen hasar bedeli alacağına ilişkin tazminat davadır.
Yargıtay 17. HD. 04/04/2016 T. 2015/14700 E. 2016/4229 K. “6762 sayılı TTK’nın 1283. maddesi hükmü uyarınca, sigortacı, sigorta ettiren veya sigortadan yararlananın uğradığı gerçek zararı tazminle yükümlü olup mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, hasar bedeli tespit edilirken davalı sigorta şirketiyle servis arasında yapılan anlaşma gereği olduğu belirtilen %10 iskonto esas alınarak yedek parça ve işçilik bedellerinin rayiç değerinde indirim uygulanması doğru değildir.
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 1. maddesine göre Türkiye’de yapılan sınai, ticari, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Davacının aracına verilen zararı gidermek için gerekli onarım, parça ve işçilik hizmeti de anılan yasa gereğince KDV’ye tabidir. Bu nedenle davacı lehine KDV dahil edilerek hasar tazminatına hükmedilmesi gerekirken” şeklindedir.
Hükme elverişli 04/02/2019 tarihli makina bilirkişileri heyet raporuna göre, … plaka sayılı otomobil için düzenlenen ekspertiz raporları ile onarım faturasında belirtilen yedek parçaların kaza ile uyumlu ve onarım için gerekli olduğu, ancak davacı şirketin esas aldığı ekspertiz raporu ile onarım faturasındaki işçiliklerin hasar ile uyumlu olmadığı ve bedellerinin yetkili servis harici serbest piyasa rayicinin üzerinde olduğu, davalı şirketin esas aldığı ekspertiz raporundaki işçilik bedelleri serbest piyasa rayicine uygun olmasına rağmen sökme-takma-değişim işçilikleri içermediğinden hasar ile tamamen örtüşmediği, dava konusu otomobil için serbest piyasada parçalarda %10 ve işçiliklerde %5 iskonto oranları makul oranlar olmasına rağmen hasar tutarı iskontosuz ve iskontolu olarak hesaplanarak mahkememize sunulmuş ise de yukarıda değinilen Yargıtay 17. HD. 04/04/2016 T. 2015/14700 E. 2016/4229 K. sayılı ilamı dikkate alınarak orijinal vasıfta yedek parça kullanılarak serbest piyasada fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde kadri maruf ve haddi layık toplam onarım bedelinin, iskontosuz KDV dahil 1.780,98 TL olduğu anlaşılmakla davanın kabulü ile 1.780,98 TL’nin 250,00 TL’sine 29/09/2017 tarihinden itibaren ve 1.530,98 TL’sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı sigorta şirketinden alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile 1.780,98 TL’nin 250,00 TL’sine 29/09/2017 tarihinden itibaren ve 1.530,98 TL’sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı sigorta şirketinden alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 121,66 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL + 27,00 TL ıslah harcından oluşan toplam 58,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 63,26 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 31,40 TL peşin harç, 27,00 TL ıslah harcı, 250,00 TL eksper ücreti ile 1.182,80 TL posta, tebligat, müzekkere ve bilirkişi ücretlerinden oluşan toplam 1.491,20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 1.780,98 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda miktar itibariyle KESİN olmak üzere karar verildi. 01/11/2019

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”