Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/759 E. 2019/278 K. 26.03.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/759 Esas
KARAR NO : 2019/278

DAVA : Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ : 13/07/2016
KARAR TARİHİ : 26/03/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 13/07/2016 tarihli dava dilekçesinde; Davalı ile müvekkili arasında 15.05.2013 tarihinde … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Bulvarı, No: 94-B adresli gayrimenkul üzerinde kurulu bulunan akaryakıt istasyonunun davalı tarafından işletilmesi amacıyla 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi akdedildiğini, davaya konu akaryakıt istasyonuna ilişkin ekipmanların davalı şirketçe eksiksiz ve kullanıma elverişli bir şekilde teslim alındığına dair 7.05.2013 tarihli ariyet demirbaş belgesinin davalı , tarafından imzalandığını, davalının bayilik sözleşmesi ve ekleri gereğince ticari faaliyet göstermekte ^ iken göndermiş olduğu 02.07.2015 tarihli ihtarnameler ile sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmiş ve tesisi 3.kişilere devrederek bayilik sözleşmesini sonlandırmış olduğunu, müvekkilinin davalıya ariyeten teslim etmiş olduğu kurumsal kimlik uygulaması ve market raflarının ve market içi reklam görsellerinin sökümü için istasyona gittiğinde buna izin verilmemiş olduğunu, oysa davalının bayilik sözleşmesi ve ekleri uyarınca bayilik sözleşmesinin sona ermesi ile beraber sökülebilir ve iade edilebilir nitelikli tüm ekipmanları dağıtıcı firmaya teslimle yükümlü olduğunu, 06.01.2016 tarihli noter ihtarnamesi ile bayilik sözleşmesi ve ariyet demirbaş belgesi çerçevesinde davalıya teslim edilen mülkiyeti müvekkiline ait sökülebilir nitelikli aşağıda belirtilen menkullerin iade edilmesi hususu davalıya ihtar edildiğini, ancak ihtarnameye rağmen menkullerin müvekkiline iade edilmemiş olduğunu, davalı tarafça müvekkiline teslim edilmeyen sökülebilir nitelikteki malzeme ve ekipmanların; kurumsal kimlik uygulaması, market rafları ve market içi reklam görselleri olduğunu, müvekkili şirketçe davalıya teslim edilen malzeme ve ekipmanların müvekkiline aynen iadesi, aynen iadesinin mümkün olmaması durumunda belirlenecek rayiç bedelinin davalı tarafından müvekkiline ödenmesi gerektiğinden iş bu davayı açma zorunluluğunun doğduğunu belirterek talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla davalı tarafça iade edilmemiş olan sökülebilir nitelikteki malzeme ve ekipmanların müvekkili şirkete aynen teslimine, mümkün olmaması halinde belirlenecek rayiç bedellerinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava değeri, 03.12.2018 tarihinde davacı vekili tarafından 76.525,07 TL olarak ıslah edilmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı tarafından davaya cevap verilmemiştir.
Dava; taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesi kapsamıda verilmiş olan malzemelerin sözleşmenin feshi nedeni ile aynen iadesi veya değerinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizce, tayin edilecek mali müşavir ve makine mühendisi bilirkişi vasıtası ile davalının davacı tarafından teslim etmiş olduğu malların bulunduğu adreste keşfen inceleme yapılması ve davalının defter ve belgeleri üzerinde inceleme yaparak taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesi kapsamında verilmiş olan malzemelerin davalı defter ve belgelerinde yer alıp almadığı, bu malzemelerin sözleşmeye konu istasyonda bulunup bulunmadığı ve değerlerinin ne olduğuna ilişkin rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, … 1 ATM’nin … talimat sayılı dosyasına ibraz edilen 25/05/2017 tarihli raporda; … Ticaret Ltd. Şti.’nin … adına işlettiği ve … mahallesi, … Bulvarı No:94-B …adresinde faaliyet gösteren akaryakıt istasyonunda bulunan malzemelerin listesi 4.bölümdeki tabloda verildiği ve bu malzemelerin keşif tarihi itibariyle piyasa değerleri toplamının 12.935,00 TL olduğu, ancak bu malzemeleri Lukoil firmasının mı yoksa … firmasının mı bayiye bıraktığını dosyadaki delillere göre ispatlamanın mümkün olmadığı kanaat ve sonucuna varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce, … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yeniden talimat yazılarak mahkememizce gönderilmiş olan, 27/03/2017 tarihli talimatın mali müşavir ve makina mühendisi bilirkişi tarafından davalı defter ve belgelerinde inceleme yapılarak rapor düzenlenmesi gerekirken, sadece makina mühendisi tarafından düzenlenen raporun gönderilmiş olması nedeniyle, dosyanın önceki makina mühendisi bilirkişi … ve tayin edilecek olan Mali Müşavir Bilirkişiye tevdi edilerek, davalı defter ve belgeleri üzeride inceleme yapılıp taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesi kapsamında verilmiş olan malzemelerin davalı defter ve belgelerinde yer alıp almadığı bu malzemelerin sözleşmeye konu istasyonda bulunup bulunmadığı ve değerlerine ilişkin rapor aldırılmasının istenilmesine karar verilmiş olup, … 1 ATM’nin … talimat sayılı dosyasında yapılan inceleme sonucunda, ticari defterlerin ibrazı için gönderilen muhtıranın da Teb. K.35.maddesi gereğince tebliğ edilmiş olması, defterlerin ibraz edilmemesi, mahallinde icra edilen keşif sırasında da davalı şirketin keşif icra edilen adreste faal olmaması, Lukoil isimli bir akaryakıt istasyonunun kurulmuş olması durumuna göre mahkemelerince görevlendirilen bilirkişi tarafından talimatta belirtilen şekilde ticari defterlerin incelenemeyeceği ek rapor düzenlenemeyeceği bildirilmiştir.
Mahkememizce, dosyanın mali müşavir …, akaryakıt uzmanı … ve inşaat mühendisi …’e verilerek, dosya ve davacı defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi kapsamında davalıya teslim edilen malzeme ve ekipman bulunup bulunmadığı, bu malzeme ve ekipmanların aynen iadesinin mümkün olup olmadığı, mümkün değil ise değerinin ne olduğu ve davacının davalıdan alacağının bulunup bulunmadığına ilişkin rapor düzenlemelerinin istenilesine karar verilmiş olup, ibraz edilen 05.07.2018 tarihli raporda; davaya konu akaryakıt istasyonunda bulunan ve makine yüksek mühendisi bilirkişi tarafından yerinde tespiti yapılan raflann tamamının davacı … şirketi tarafından dava konusu akaryakıt istasyonuna gönderilen raflar olduğu, kurumsal kimlik uygulama bedeli adı altında yapılan masraf bedelinin davacının defterlerinde yer almakta olduğu, davanın tarafları arasında imzalanan 15.05.2013 tarihli Standart Bayilik Sözleşmesi ve 17.05.2013 tarihli Ariyet Demirbaş Belgesi maddeleri uyarınca davacı şirketin davaya konu akaryakıt istasyonunda bulunan (ve makine yüksek mühendisi bilirkişi tarafından yerinde tespiti yapılan) rafların iadesini talep etmekte haklı bulunduğu, söz konusu rafların modüler oluşu ve montaj ile yerine kurulmuş olduğu göz önünde bulundurulduğunda; konu olan rafların tekrar demonte edilerek/sökülerek davacı şirket tarafından iade alınmasının mümkün olduğu bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, dosyada bulunan bayilik sözleşmesi örneğinden, davalının davacının bayisi olarak … İli, … İlçesi, … Mahallesinde akaryakıt satış istasyonu işletmesi yönünde taraflar arasında sözleşme bulunduğu, dosyadaki ariyet demirbaş belgesi ve montaj tespit tutanağı ve fatura örneklerinden davacının bayilik sözleşmesi kapsamında davalıya ariyeten demirbaş eşya teslim ettiği, dosyada bulunan ihtarname örneğinden davalının davacıya çekmiş olduğu 02/07/2015 tarihli ihtarname ile aralarındaki bayilik sözleşmesini fesh ettiğini bildirdiği görülmüş, davacı davalının sözleşmeyi fesh etmiş olması nedeniyle sözleşme kapsamında kendisine ariyet olarak verilen malzemenin iade etmesi gerektiği, bu konuda davalıya ihtarname çektiklerini, davalının iade yükümlülüğünü yerine getirmediğini, malzeme ve ekipmanların aynen iadesini mümkün olmadığı halde raiç bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Talimat yolu ile davaya konu akaryakıt istasyonunda makine mühendisi bilirkişi vasıtası ile keşfen inceleme yaptırılmış ve aldırılan raporda; keşif mahalinde bulunan malzemelerin davalı … firmasına mı yoksa … firmasına mı bırakıldığının dosyadaki delillerle ispatının mümkün olmadığı ancak davalıya teslim edilen ekipman ve malzemelerin değerinin 12.935 TL olduğunun rapor edilmiş olduğu görülmüş, talimat yoluyla davalının defter ve belgelerinde inceleme yapılması istenmiş, talimat cevabında; davalının defter ve belgelerini incelemeye sunmadığı rapor edilmiştir.
Mahkememizce davacının defter ve belgeleri üzerinde ve dosya üzerinde mali müşavir, inşaat mühendisi ve akaryakıt sektör uzmanı bilirkişi vasıtası ile inceleme yaptırılmış, düzenlenen raporda; davacının defter ve belgelerinin inceleme sunulduğu, defterlerin usulüne uygun olduğu, dava konusu ekipmanlara ilişkin faturaların davacı defter ve belgelerinde kayıtlı olduğu, talimat yolu ile makine mühendisi bilirkişi tarafından keşfen inceleme sonucunda yapılan tespitte yer alan ekipmanların tamamının davacı şirket tarafından davalıya sözleşme kapsamında teslim edilen ekipmanlar olduğu, bunların defterlerde yer aldığı, davacının sözleşme gereğince davalıdan dava konusu ekipmanları talep edebileceğinin rapor edildiği görülmüştür.
Taraflar arasındaki sözleşme ve ariyet demirbaş belgesi sözleşmesinden sözleşmenin süresinin 5 yıl olduğu ve 01/11/2016 tarihine kadar geçerli olduğu sözleşmenin bitimi veya feshi halinde davacı tarafından davalı bayiye verilen tüm malzeme ve teçhizatın iade edileceğinin hükme bağlanmış olduğu, talimat yolu ile keşfen yaptırılan bilirkişi raporuyla ve mahkememizce yaptırılan bilirkişi raporuyla davacı tarafından davalıya teslim edilen malzemelerin defter ve belgelerde teslim kayıtlarının bulunduğu, davalıya ait istasyonda davaya konu malzemelerin mevcut olduğu ancak … veya … markası olduğunun tespit edilemediğinin bu malzemelerin değerinin 12.935 TL olduğunun rapor edildiği görülmüştür.
Dosya içerisinde bulunan sözleşme örnekleri, fatura teslim ve montaj tutanakları, yaptırılan keşif ve aldırılan bilirkişi raporuyla davacı ile davalı arasındaki bayilik sözleşmesi kapsamında davacının davalıya bayilik süresince kullanmak üzere ariyet malzeme verdiği, davalının sözleşmeyi süresinden önce fesh ettiği, sözleşme uyarınca iadesi gereken malzemeleri iade etmediği, bu malzemelerin değerinin 12.935 TL olduğu tespit edilmiş olduğundan davacının davasının kısmen kabulüne, 5.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleycek avans faizi ile 7.935TL’nin ıslah tarihi olan 06/02/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, 5.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleycek avans faizi ile 7.935 TL’nin ıslah tarihi olan 06/02/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 883,59 TL nispi karar ve ilam harcının, başlangıçta yatırılan 85,39 TL peşin ve 1.234,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.319,39 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 435,80 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yatırılan 883,59 TL harç ile, yine davacı tarafından aşağıda dökümü yapılan 3.816,60 TL yargılama giderinden davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 645,00 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan vekalet ücreti, maktu vekalet ücretinden az olamayacağından 2.725-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.26/03/2019

Katip …

Hakim …

Harç Beyanı
K.H.= 883,59 TL
P.H.= 1.319,39 TL
İ.H.= 435,80 TL

Davacı yargılama gideri
2.400,00 TL bilirkişi ücreti
1.193,80 TL (talimat dosyasına yapılan masraflar)
222,80 TL posta gideri
3.816,60 TL Toplam yargılama gideri