Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/518 Esas
KARAR NO : 2018/1020

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/05/2016
KARAR TARİHİ : 16/10/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 06/05/2016 tarihli dava dilekçesinde; Taraflar arasında 28.03.2014 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli “CNG (Sıkıştırılmış Doğalgaz) Satış ve Ariyet CNG Sistemi Teslim Sözleşmesi” imzalandığını ve bu sözleşmenin 5.maddesine istinaden davalının ilk CNG alımından itibaren 12 aylık dönemde 600.000 sm3 CNG’yi almayı kabul ettiğini ve sözleşmenin 5.4. maddesi uyarınca belirtilen fiili alım miktarının en az %50’sini almak veya bedelini ödemekle yükümlü olduğunun belirtildiğini, davalının, belirtilen aylık miktarın %50’sini almadığı taktirde ise yine aynı maddeye göre yıllık 50.000 sm3-200.000 sm3 gaz alımı yaparsa fiyat başlangıcının 1,33 TL+KDV olarak hesaplanacağı ve eksik kalan miktar üzerinden sözleşmede belirtilen koşullarda hesaplanan CNG satım bedelini peşinen ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğinin belirtildiğini, 28.03.2014 tarihinden 28.03.2015 tarihine kadar 300.000 sm3 asgari alım taahhüdü bulunmasına rağmen sadece 56.193 sm3 gaz alındığını, sözleşmenin ilk yılı için 243.807 sm3 eksik alım yapıldığını ve müteakip yıllarda da her yıl için asgari 300.000 sm3 alım taahhüdüne karşın hiç alım yapılmadığını, bu bağlamda asgari alım taahhüdüne uyulmaması yüzünden, sözleşmeye uygun olarak asgari alım taahüdü karşılıklarının ödenmesi talebiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50.000 TL olarak hesaplanan CNG satım bedelini ödemek durumunda olduğunu bildirerek 50.000 TL’nin davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı tarafından davaya cevap verilmemiştir.
Dava; taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine aykırılık nedeni ile ön görülen cezai şartın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkememizce, Davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılmak üzere … Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmasına karar verilmiş olup, .. 2 ATM’nin … talimat sayılı dosyasına ibraz edilen 30/06/2017 tarihli raporda; Davalının … adresindeki faaliyetinin 5-6 yıl önce sona erdiği, davalıya ulaşılamaması sebebiyle ticari defterlerin incelenemediği, dosyada yer alan bilgilere göre davacının davalıdan 50.000 TL ceza-i şart talep ettiği, davacının ceza-i şart talep edip edemeyeceği, ne kadarlık bir süre için ceza-i şart talep edebileceği, ceza-i şartın oluşumunda davacının kusurlu veya iyi niyetli olup olmadığı, konularının medeni-borçlar hukuku alanında uzman hukukçu tarafından irdelenmesi gerektiği ve bu doğrultuda; mali müşavir-akaryakıt sektör uzmanı-hukukçu bilirkişi heyetinden rapor alınmasının uygun olacağı sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce, dosyanın mali müşavir bilirkişi Zeynep Yazıcı, akaryakıt uzmanı … ve …’a tevdii ile; dosya, davalı defterlerinde yapılan inceleme ve davacının defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında alım gerçekleşip gerçekleşmediği, sözleşme hükümlerine göre cezai şart alacağının talep edilip edilemeyeceği, talep edilebilir ise cezai şart alacağının ne kadar olduğuna dair rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, mali müşavir bilirkişi …, akaryakıt uzmanı … tarafından ibraz edilen 10.08.2018 tarihli raporda; Davacı … ve Ticaret A.Ş. tarafından 2014 yılı ticari defterleri T.C. Maliye Bakanlığı, Vergi Denetim Kurulu, Boğaziçi Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı Vergi Müfettiş Yardımcısı …’e incelemeye sunulmuş olması dolayısıyla ticari defterler üzerinde inceleme yapılamadığı, ticari defterlerin tasdik verileri ve süresinde yapıldığının tespitinin tarafına sunulan fotokopilerden alındığı, davacı yanın incelenen muavin defter kayıtlarına göre 2014 yılı içerisinde davalıya çeşitli tarihlerde ve tutarlarda toplam 28 adet fatura düzenlendiği, düzenlenen bu faturaların 87.147,85 TL tutarında olduğu ve 86.889.28 TL tutarının ödendiği 2014 yılı sonu 258,57 TL borç bakiye ile devrettiği, … Ticaret A.Ş’nin davalıdan 258,57 TL cari hesap alacaklı olduğunun tespit edildiği, taraflar arasında imzalanan 28.03.2014 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli “CNG (Sıkıştırılmış Doğal Gaz) Satış ve Ariyet CNG Sistemi Teslim Sözleşmesi” dosya kapsamında görüldüğü, sözleşmenin 13.maddesinde sürenin 3 yıl olarak belirlendiği tespit edildiği, sözleşme ekinde alınacak CNG’nin aylık dağılım ve azami miktarlarını gösteren ve taraflarca imzalanan Ek-1 belgesinin, dosya kapsamında görüldüğü, sözleşme örneğinde sözleşmenin tüm sayfalarında tarafların kaselerinin ve imzalarının yer aldığının görüldüğü, davacının davalıya satış taahhütleri ve gerçekleşen satışlarını bildirdiği ve 2014 yılında taahhüt ettiği tutarın çok altında gaz çekişi yaptığını bildirdiği 23.10.2014 tarihli yazısının, dosya kapsamında görüldüğü, davalının taahhüt ettiğinden daha az mal aldığı, bu konuyla ilgili davacının 1 yıl tamamlanmadan önce 23.10.2014 tarihli yazısıyla davalıyı bilgilendirdiği ancak davalının buna cevap vermediği görüldüğünden, davalının sözleşmenin 5,4. maddesine istinaden 1.yıl için taahhüt ettiği miktarın %50’sini, sözleşmenin 8.3. maddesindeki birim fiyat başlangıcı olan 1.33 TL’den hesaplanacak cezai şart bedeli olarak davacıya ödemesi gerektiği kanaatinde olduklarını, takdiri mahkemeye ait olduğu, 1.yıl için talep edilebilecek cezai sart bedelinin 332.150,87-TL olarak hesaplandığı, 1.yıldan sonra sözleşmenin fiilen uygulanmaması nedeniyle sonraki 2. ve 3.yıl için cezai şart talep edilemeyeceği kanaatinde olduklarını, takdirin mahkemeye ait olduğu, şayet; davacının iddiasında haklı olunduğuna karar verilir ise; toplam: 332.150,87 +258,57 = 332.409,44 TL talepte bulunabileceği bildirilmiştir.
Mahkememizce, dosyanın mali müşavir bilirkişi Zeynep Yazıcı, akaryakıt uzmanı … ve …’a tevdii ile; dosya, davalı defterlerinde yapılan inceleme ve davacının defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında alım gerçekleşip gerçekleşmediği, sözleşme hükümlerine göre cezai şart alacağının talep edilip edilemeyeceği, talep edilebilir ise cezai şart alacağının ne kadar olduğuna dair rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, akaryakıt uzmanı Adem Ünal tarafından ibraz edilen 29.08.2018 tarihli ayrık raporda; davalının sözleşmenin 1.yılı içerisinde almayı taahhüt ettiği gaz miktarlarının aylık periyotlar halinde belirlenmiş olduğu, davalının sözleşmenin ilk 9 ayı boyunca davacıdan gaz alımı yaptığı, birinci yıldan sonraki yıllar için ise bir alım taahhüdünde bulunulmamış olduğu, sözleşmenin 1.yılı içerisinde davalının aylık gaz alımlarının belirlenen aylık taahhüt miktarlarının altında kalmasına rağmen, davacı tarafın bu konuya ilişkin bir çekince ileri sürmeden ve davalıdan talepte bulunmadan gaz teslimatına devam etmiş olduğu, 1.yıldan sonra sözleşmenin fiilen uygulanmamış olduğu ve bahsedilen diğer veriler gözönüne alınarak ulaşılan kanaat ve tespit ışığında, sözleşmenin sonraki 2. ve 3. yılları için davacı tarafça kar mahrumiyeti niteliğinde cezai şart talep edilemeyeceği bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, dosya içerisinde bulunan Sıkıştırılmış Doğalgaz Satış ve Ariyet CNG Sistemi Teslim Sözleşmesi örneğinden davacı ile davalı arasında davacı tarafından satış ve pazarlaması yapılan sıkıştırılmış doğalgazın davalı tarafından bayi olarak davacıdan satın alınıp, satışına ilişkin sözleşme imzalamış olduğu görülmüştür. Davacı davalı ile aralarındaki sözleşme gereğince davalının yıllık 600.000 m3 gaz satın almayı kabul ettiğini, sözleşme ekinde belirtilen fiili alım miktarlarının en az %50 sini almak ve bedelini ödemek ile yükümlü olduğunu, davalının sözleşmenin ilk bir yılında 300.000 m3 asgari alım taahhüdünü de bulunmasına karşın 56.193 m3 gaz alımı yaptığını, bir yılın sonrasında da hiç alım yapmadığını, davalının sözleşmeye aykırı hareket ettiğini, sözleşmede taahhüt ettiği miktarda gaz alımı yapmadığından, fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak 50.000 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Talimat yoluyla davalı şirketin defter ve belgelerinin incelenmesine karar verilmiş, yaptırılan incelemede, davalının defter ve belgelerini bilirkişi incelemesine sunmadığı görülmüş, davacının defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, mali müşavir, akaryakıt sektör uzmanı bilirkişilerden oluşan bilirkişi kurulundan rapor aldırılmış, bilirkişi kurulu; davalının 2014 yılı içerisinde aldığı sıkıştırılmış gaza ilişkin, davacı tarafından 28 adet fatura düzenlendiği, sözleşme hükümlerine göre davacının birinci yıl talep edebileceği cezai şartın 332.150,87 TL olduğu, yönünde rapor verdiği, bilirkişi kurulunda yer alan akaryakıt ve Lpg sektör uzmanı … tarafından düzenlenen ayrık raporda; sözleşmede davalının alması gereken gaz miktarının aylık periyotlar halinde belirlenmiş olduğu, davalının sözleşmenin ilk 9 ayı boyunca gaz alımı yaptığı, daha sonra herhangi bir alım yapmadığı, birinci yıl gaz alım taahhüdünün belirlenen miktarın altında olmasına karşın davacı tarafından davalıya herhangi bir çekince ileri sürülmediği, birinci yıldan sonra sözleşmenin fiilen uygulanmadığı bu nedenle davacının cezai şart alacağı isteyemeyeceği yönünde rapor verdiği görülmüştür. Taraflar arasındaki sözleşme hükümlerince davalının yıllık olarak satın alması gereken gaz miktarının belirlenmiş olduğu, davalının bu sözleşme ilişkisi içerisinde ilk yıl alması gereken taahhüde uymadığı, ikinci yıl ise davacıdan herhangi bir gaz alımı yapmadığı görülmüştür. Davacı davalı bayiinin ilk sene taahhüdüne uymadığını ikinci sene ise hiç gaz alımı yapmadığı halde davalıya karşı herhangi bir noter ihtarı ile ihtarname çekip itirazı kayıt bildirmediği, sözleşmeyi fesh etmeyip sözleşme ilişkisini sürdürdüğü, davacının davalıdan hem ifayı hem de ceza koşulunu talep edebilmesi için davalı bayiye mal vermeden önce ceza koşulu ile ilgili ihtarname çekmesi gerektiği, bunu yapmamış olması nedeniyle ceza koşulu alacağı talep edemeyeceğinden davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 35,90 TL’nin, peşin alınan 853,88 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 817,98 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.16/10/2018

Katip …

Hakim …

Harç Beyanı
K.H.= 853,88 TL
P.H.= 35,90 TL
İ.H.= 817,98 TL