Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/378 Esas
KARAR NO : 2018/1130

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/04/2016
KARAR TARİHİ : 14/11/2018

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Mahkememizin 2016/378 esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 2016/378 esas sayılı dosyasında davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çeklerin keşide yerinin … şubesi ile Karabük şubesi olduğundan icra takiplerinin yetkisiz icra müdürlüklerinde yapıldığını, müvekkilinin davacı tarafa herhangi bir borcunun bulunmadığını savunarak haksız davanın reddi ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 470,00 TL asıl alacak ile 101,40 TL işlemiş faizden oluşan toplam 571,40 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/380 esas, 2016/315 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/380 esas, 2016/315 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 600,00 TL asıl alacak ile 260,53 TL işlemiş faizden oluşan toplam 860,53 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/382 esas, 2016/314 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/382 esas, 2016/314 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 435,00 TL asıl alacak ile 244,23 TL işlemiş faizden oluşan toplam 679,23 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/384 esas, 2016/313 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/384 esas, 2016/313 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 600,00 TL asıl alacak ile 253,73 TL işlemiş faizden oluşan toplam 853,73 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/386 esas, 2016/312 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/386 esas, 2016/312 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 435,00 TL asıl alacak ile 247,56 TL işlemiş faizden oluşan toplam 682,56 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/388 esas, 2016/311 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/388 esas, 2016/311 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 350,00 TL asıl alacak ile 75,51 TL işlemiş faizden oluşan toplam 425,51 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/390 esas, 2016/310 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/390 esas, 2016/310 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen İstanbul 20. İcra Müdürlüğünün 2014/36920 esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 435,00 TL asıl alacak ile 93,85 TL işlemiş faizden oluşan toplam 528,85 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/392 esas, 2016/309 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/392 esas, 2016/309 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 435,00 TL asıl alacak ile 93,85 TL işlemiş faizden oluşan toplam 528,85 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/395 esas, 2016/308 karar sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı bir firma tarafından keşide edilen çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine, davalıya sorumlu olduğu tutarı ödemesi bakımından başvurduklarını, ancak davalı bankanın çekin takas odasına ibraz edilmiş olması nedeniyle sorumluluklarının kalmadığından bahisle taleplerini reddettiğini, bunun üzerine … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamını, % 20 oranında icra inkar tazminatı ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/395 esas, 2016/308 karar sayılı dosyası tensip aşamasında iken karara çıkmış olduğundan davalı tarafa tebligat yapılamadığından cevap dilekçesi ve deliller sunulamamıştır.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 20. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçludan banka sorumluluk bedeline ilişkin olarak 435,00 TL asıl alacak ile 93,85 TL işlemiş faizden oluşan toplam 528,85 TL alacağın tahsili amacıyla ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu ve süresinde huzurdaki davanın açıldığı tespit edilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile birleşen dosyalar ve celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla dosya Bankacı Bilirkişi …’a tevdii edilen dosyaya 17/10/2018 tanzim olunan bilirkişi raporunda özetle; Çek Kanununun 2. maddesinde özellikle çek hesabının açılması ve çek defterlerinin verilmesi ile ilgili olarak bankaların sorumlulukları belirlenmiş olup, bankalara başta araştırma yükümlülüğü olmak üzere çeşitli yükümlülükler getirildikten sonra son değişiklikle Kanun’un 3. maddesinde banka sorumluluk tutarı 26.01.2009 itibariyle 470 TL ya yükseltildiği, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 3. m. 2.fıkrası gereğince; bir çek yaprağına “karşılıksızdır” işlemi, bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktar ve çek hesabında bir bakiye varsa (kısmi karşılık) bu tutar çek tutanndan düşüldükten sonra kalan miktar için yapıldığı, ancak hamil tarafından banka sorumluluk miktarı ve kısmi ödemenin kabul edilmemesi durumunda 4. 5. ve 6. fıkralara göre “karşılıksızdır” işlemi yapılacağı, bir çek yaprağına “karşılıksızdır” işlemi uygulanırken her halükarda banka sorumluluk miktarının dışında kalan tutar için “karşılıksızdır” işlemi yapılacağı, çekin tutarı banka sorumluluk miktarından az veya banka sorumluluk miktarı ile aym ise veyahut kısmi karşılıkla birlikte banka sorumluluk miktarı çek miktarını karşılamakta ise çekin tutarı karşılandığından “karşılıksızdır” işlemi yapılamayacağı, öte yandan, takasa ibraz muhataba ibraz hükmünde olduğu, “Çekin bankaca takas odasına ibrazı, ödeme yerine ibraz sayılır” hükmü düzenlendiği, takasa ibraz edilen çekler için Cek K. 3/3. maddede belirtilen sorumluluk miktarları ödenmez Muhatap banka hamil lehine, sorumluluk miktarını (o tarihte çek taahhüt bedeli 470 TL) onbeş günlük süre ile bekletir. Çek K. m. 8/4’e göre bu süre içerisinde hamil tarafından muhatap bankaya sorumluluk miktarının ödenmesi için bir talep gelmezse bankanın sorumluluğu kalmayacağın, 3167 sayılı Yasanın 6. maddenin son fıkrasına göre, takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 10. maddede belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılmaz. Ancak, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekin, hesapta yeterli karşılığının olmadığının belirlenmesi halinde muhatap banka tarafından, hesapta bulunan kısmi karşılık tutarı, çeki ibraz eden hamil lehine onbeş gün süreyle bloke edilir, hükmünün düzenlendiği, 5941 sayılı Kanun’un 3.maddesi 3.fikrası b bendine göre; b) Karşılığının kısmen bulunması hâlinde, çek bedeli bin Türk Lirası veya altında ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığı bin Türk Lirasına tamamlayacak bir miktarı, çek bedeli bin Türk Lirasının üzerinde ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığa ilave olarak bin Türk Lirasını ödemekle yükümlüdür. (31.01.2012 tarihli Kanun ile 600 TL olmuştur.) . Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmünde olduğu, 30.04.2009 tarihinde … Bankası … Şubesi aracılığı ile Takas odasında muhatap bankaya ibraz edildiğinde çekin karşılıksız olduğu, davalı banka, takas odasında çekin karşılıksız olduğu, takasa ibraz edilen çeke ilişkin çek taahhüt bedelini ödeme yükümü bulunmadığını ileri sürmek suretiyle 5941 sayılı Çek Kanunu md 3’e göre, taahhüdü altında bulunan 470 TL lık yasal tutarı ödemeden imtina ettiği, çekin yasada öngörülen geçerlilik unsurlarını taşıyor olması şartıyla çekin ibrazı halinde bankanın yasal yükümlülüğü doğacak, bankanın 470 TL yi ödeme yükümlülüğü ise, çek hamilinin tazmin talebi ile birlikte doğacağı, yetkili hamil olan davacı şirketin 30.04.2009 ibraz tarihini takip eden 15.05.2009 tarihine kadar taahhüt bedelini tahsil için davalı bankaya müracaat ettiğine dair bir belgenin bulunmadığı, dava dosyasında mübrez olan davalı bankanın Kaş Şubesi tarafından davacı vekili Av. …’a yazılan 7580- 02.08.2012 tarih ve 1002 sayılı yazından tespit edildiği, davacı hamilin yasal süre olan 15 günlük süre içinde muhatap bankaya müracaat etmediği, yasal süreyi geçirmiş olduğu, davalı bankanın da, keşidecinin hesabında bulunan tutan 15 gün süreyle bloke ettiğine dair belge de mevcut olmadığı, dava konusu olayda, 31.04.2009 keşide tarihli 2007978 numaralı 3.000 TL bedelli çekin süresi içinde 30.04.2009 tarihinde muhatap bankaya ibraz edilmiş olduğu, çekin karşılıksız olduğu, sözkonusu çekin karşılıksız çıkması nedeniyle hamilinin bankaya karşı 470 TL ye kadar bir alacak hakkı bulunmadığı, hamilin Takasa ibraz tarihi olan 30.04.2009 tarihinden itibaren 15 gün içinde muhataba müracaat etmesi şartıyla banka yasal yükümlülüğünü yerine getirmekle yükümlü olduğu, hamilin bankaya karşı bu alacak hakkının ne zaman zamanaşımına uğradığına ilişkin 3167 sayılı yasadan sonra yürürlüğe giren 20/12/2009 tarih ve 5941 sayılı yeni yasada düzenlemenin mevcut olmadığı, 6762 sayılı TTK.’nın 726. Maddesini değiştiren 6273 sayılı kanunun 7. Maddesinin yürürlüğe girdiği 03.02.2012 tarihinden önce ibraz süresi dolan çeklerde altı ay, ibraz süresi bu tarihten sonra dolan çeklerde ise üç yıl olduğu, EBK.’nın 128. maddesindeki “Müruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar… ” hükmü uyarınca muacceliyet tarihinden (çekin ibraz tarihi 30.04.2009) itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin olayda uygulanıp uygunlanmayacağı mahkemenin takdirindedir.
Sonuç olarak; davaya konu çekin yasada Öngörülen geçerlilik unsurlarının haiz olması ve karşılıksız kaydı bulunması nedeniyle, çekin ibrazı sonucu bankanın yasal yükümlülüğü doğmuş ise de takasa ibraz edilen çekler için Çek K. 3/3. maddede belirtilen sorumluluk miktarları ödenmez Muhatap banka hamil lehine, sorumluluk miktarını (o tarihte çek taahhüt bedeli 470 TL) onbeş günlük süre ile bekletileceği, çek K. m. 8/4’e göre bu süre içerisinde hamil tarafından muhatap bankaya sorumluluk miktarının ödenmesi için bir talep gelmediğinden bankanın taahhüt bedeli ödemesine ilişkin sorumluluğunun ortadan kalkmış olduğu, Mahkemenin 2016 /378 esas sayılı dosyanın delili … 20. Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile Mahkemenin 2016 /378 esas sayı dosyası ile birleşen aağıdaki dava dosyalan eki icra dosyalanna konu çek taahhüt bedeli taleplerini içeren; 2016/395 E.sayılı dosya konusu …. 20. Müdürlüğünün …esas sayılı dosyası, 2016/392 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, 2016/390 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, 2016/388 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün… esas sayılı dosyası, 2016/386 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün 2… esas sayılı dosyası, 2016/384 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, 2016/382 esas sayılı dosya konusu İstanbul 20. Müdürlüğünün 2014/36911 esas sayılı dosyası, 2016/380 esas sayılı dosya konusu … 20. Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasındaki takip konusu alacaklar hakkında Takas Odasına ibrazı karşısında çeklerin karşılıksız kaydı almış oldukları, böylelikle çeklerin ibraz tarihlerinden itibaren muaccel olmuş alacakların 10 yıllık zaman aşımı süresinin (BK 128) dolmamış olduğunun gözetilmesi halinde, davacı yanın davalı bankadan 470 TL asıl alacak ve 101,40 TL işlemiş faiz olmak üzere alacak talebinde bulunabileceği yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; mahkememiz dosyası ile birleşen diğer dosyalarda, tahsil için bankaya ibraz ettiği çeklerin banka sorumluluk tutarlarının banka tarafından ödenmemesine dayalı olarak davalı banka adına icra takibi yaptığı, davalının itirazı üzerine takiplerin durduğu, açılan davanın itirazların iptali ve icra inkar tazminat talepli itirazın iptali davası olarak dava açtığı, ancak davacının 02/11/2017 tarihli dilekçe ile davasını ıslah ederek davasını alacak davası olarak ıslah ettiği anlaşılmıştır.
Somut dava konusuna ilişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30.03.2016 tarihli 2014/19-774 E. 2016/427 K. Sayılı ilamında;
“Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalı bankanın, muhatap banka dışında başka bankalara ibraz edilen karşılıksız çıkan çek yaprakları için 5941 sayılı Çek Kanununun 8/4 (mülga 3167 sayılı Kanunun 10) maddesinde düzenlenen sorumluluk miktarını ödemekle yükümlü olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü için ilgili yasal düzenlemelerin değerlendirilmesinde yarar vardır.
20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5941 sayılı Çek Kanunu’nun Geçici 1/3. maddesi:
“(3) Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, 3167 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 7 nci maddesi hükmü saklıdır” hükmünü içermekte olup, bu hüküm ile bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak 3167 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı düzenlenmiş bulunmaktadır.
Bu aşamada, “takas odası” kavramı üzerinde kısaca durulmasında yarar bulunmaktadır.
3167 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince, çeklerin banka şubeleri arasında hesaben tesviyesini sağlamak üzere, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gözetimi altında, merkezi Ankara’da bulunan ve faaliyetleri özel hukuk hükümlerine tabi “Bankalararası Takas Odaları Merkezi” adıyla bir tüzel kişilik kurulmuştur.
Takas odası aracılığı ile bankalar, nakit para kullanılmadan muhasebe işlemleriyle karşılıklı olarak hesapların tasfiye edilmesini sağlamaktadırlar.
Mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (eTTK) esas itibariyle çeklerin muhatap bankalara veya takas odalarına ibrazını öngörmektedir. eTTK m. 708/1′ e göre “Bir çek, keşide edildiği yerde ödenecekse on gün; keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.” eTTK m. 710′ a göre ise “Çekin bir takas odasına ibrazı, ödeme için ibraz yerine geçer”. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nda da benzer düzenlemelere yer verilmiştir.
Bu durumda çekler ya muhatap bankaya ya da takas odasına fiziken ibraz edilecek ve takas odasına ibraz da ödeme için ibraz yerine geçecektir. Diğer bir deyişle takas odası muhatap bankanın yerine geçecek; örneğin çekin ibraz tarihi, karşılığının bulunup bulunmadığı, karşılığı bulunsa da ödenmesinin kısıtlanıp kısıtlanmadığı çekin arkasına yazıldıktan sonra ilgili takas odası kaşesi altında yetkilileri tarafından imzalanacaktır.
Takasa ibraz edilen çeklerde muhatap bankanın çek yaprağı için yasal ödeme yükümlülüğü 3167 sayılı Yasanın 6/4. maddesinde düzenlenmiş olup anılan madde;
”Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 10 uncu maddede belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılmaz. Ancak, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekin, hesapta yeterli karşılığının olmadığının belirlenmesi halinde muhatap banka tarafından, hesapta bulunan kısmi karşılık tutarı, çeki ibraz eden hamil lehine onbeş gün süreyle bloke edilir.” şeklindedir.
Buna göre her iki yasada da takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak 3167 sayılı Kanunun değişik 6/4 maddesinde mevcut olmayan bir hüküm 5941 sayılı Kanunun 8/4 maddesine konularak kısmi ödeme yapılmayacağına ilişkin bu durumun muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı düzenlenmiştir. Bu durumda somut olay bakımından hangi yasa hükmünün uygulanacağının saptanması gerekmektedir.
Zira 3167 sayılı Kanunun 6/4. maddesi hükmünün uygulanması gerektiği sonucuna varıldığı takdirde başkaca hiçbir araştırma yapılmasına gerek bulunmaksızın takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için yasada belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamayacağı ve bankanın bu şekilde ibraz edilmiş çekler yönünden sorumluluk miktarını ödeme yükümü altına sokulamayacağının kabulü gerekir.
5941 sayılı Kanunun 8/4. maddesi hükmünün uygulanması gerektiği sonucuna varılması halinde ise çeklerin takas odaları aracılığıyla ibraz edilmesinin muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı hükmünden hareketle çek aslının bankaya bırakılması halinde bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünün söz konusu olacağı gözetilerek yapılacak araştırma ve inceleme sonucunda bir karar verilmesi gerekecektir.
5941 sayılı Yasanın geçici 1. maddesinin 3. bendinde, “Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, 3167 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur” hükmü yer almaktadır. Davalı banka uyuşmazlığın eski çek defterleriyle ilgili olduğunu savunduğuna göre öncelikle somut olayda uygulanacak yasa hükmünün tespiti açısından bu yöndeki savunmanın değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kaldı ki; davalı bankanın ödeme yükümlülüğünün doğması için çek asıllarının davacı yanca bankaya bırakılması zorunludur. Mahkeme gerekçesinde çek asıllarının bankaya ibraz edildiğine dair herhangi bir belirleme de yapılmadığı gibi dava dosyasında çek asıllarının bankaya bırakıldığına yönelik de bir delil bulunmamaktadır. Davacıdan çeklerin asıllarının davalı bankaya bırakıldığına ilişkin davalı bankaca düzenlenmiş yazılı bir belgesi olup olmadığı sorularak yukarıda açıklanan hususlar da araştırıldıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.” şeklindedir.
Davaya konu ana dosyamız olan 2016/378 esas sayılı dosyada çekin keşide tarihinin 30/04/2009, birleşen 2016/382 esas sayılı dosyada 03/10/2008, birleşen 2016/386 esas sayılı dosyada 01/09/2008, birleşen 2016/388 esas sayılı dosyada 31/10/2006, birleşen 2016/390 esas sayılı dosyada 26/01/2009, birleşen 2016/392 esas sayılı dosyada 18/08/2008, birleşen 2016/395 esas sayılı dosyada 25/08/2008 tarihleri olduğu 5941 sayılı Çek Kanunu’nun Geçici 1/3. Maddesi 20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, belirtilen çeklerin keşide tarihlerinin 20/12/2009 tarihinden öncesine ait olduğu tespit edildiğinden Yargıtay Hukuk Genel Kurul kararı ışığı altında takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için yasada belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamayacağı ve bankanın bu şekilde ibraz edilmiş çekler yönünden sorumluluk miktarını ödeme yükümü altına sokulamayacağı kanaatine varılarak bu dosyalar yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen 2016/380 esas sayılı dosyasında çekin keşide tarihinin 28/02/2010 ve birleşen 2016/384 esas sayılı dosyada 15/04/2010 tarihleri olduğu, belirtilen çeklerin keşide tarihlerinin 20/12/2009 tarihinden sonrasına ait olduğu çeklerin takas odaları aracılığıyla ibraz edilmesinin muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı hükmünden hareketle çek aslının bankaya bırakılması halinde bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünün söz konusu olacağı gözetilerek dosya kapsamında da birleşen bu dosyalar yönünden çek asıllarının bankaya ibraz edilmiş olması nedeniyle bu dosyalar yönünden de davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Ana dava dosyası olan 2016/378 esas sayılı dosyadaki dava ile birleşen 2016/382 -2016/386-2016/388-2016/390-2016/392-2016/395 esas sayılı davaların REDDİNE,
Mahkememizin 2016/378 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL + 12,80 TL ıslah harcından oluşan toplam 42,00 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,10 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/382 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/386 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/388 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/390 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/392 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Mahkememiz dosyası ile birleşen 2016/395 esas sayılı dosyası yönünden;
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
2-Birleşen dosyalar 2016/380 esas sayılı dosya yönünden davanın KABULÜ ile 600 TL’nin 02/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 40,99 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 11,79 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yatırılan 29,20 TL peşin harcın davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
-Davacı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-Birleşen dosyalar 2016/384 esas sayılı dosya yönünden davanın KABULÜ ile 600 TL’nin 02/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 40,99 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,20 TL harçtan mahsubu ile bakiye 11,79 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yatırılan 29,20 TL peşin harcın davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
-Davacı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
4-Mahkememizce davanın kabulüne karar verilen 2016/380 ve 2016/384 esas sayılı dosyalarda davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle her bir dosya açısından harca esas değer üzerinden ayrı ayrı olmak üzere AAÜT uyarınca takdiren toplam 1.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Ana dava dosyası olan 2016/378 esas sayılı dosyadaki dava ile birleşen 2016/382 -2016/386-2016/388-2016/390-2016/392-2016/395 esas sayılı davalarda davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle her bir dosya açısından harca esas değer üzerinden ayrı ayrı olmak üzere AAÜT uyarınca toplam 2.995,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
6-Esas ve birleşen dosyalar yönünden bakiye gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı KESİN olmak üzere karar verildi. 14/11/2018

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”