Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/20 Esas
KARAR NO : 2019/995

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/01/2016
KARAR TARİHİ : 15/10/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 15/11/2019
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından davalının sigortalısı …Tic. A.Ş.’ne taşıma hizmeti verildiğini, müvekkiline ait … plakalı araca İsviçre’de mukim alıcı … firmasına teslim edilmek üzere … firması tarafından yüklenen malzemelerin araca yüklendiği şekli ile alıcına 04.11.2013 tarihinde teslim edildiğini, yüklerin hasarlandığı iddiası ile davacı tarafından … firmasına 21.02.2014 tarihinde 7.768,29 Euro ödeme yapıldığı ve akabinde müvekkili aleyhinde icra takibi başlatıldığını, yapılan tebligatın usulsüz olması sebebi ile borca itiraz edilmeyerek … 4. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına masraflar ile birlikte 07.01.2014 tarihinde 37.600,00 TL ödendiğini, malların hasara uğramasından müvekkilinin herhangi bir kusuru bulunmadığını, haksız ödenen bu bedelin iadesi için iş bu dava açıldığını, müvekkilinin uluslararası taşıma hizmeti verdiğini, Türkiye’den aldığı malları İsviçre’ye götürmek üzere anlaştığını, dava konusu olayın CMR hükümleri doğrultusunda çözüme kavuşturulması gerektiğini, hasarın taşıma esnasında meydana gelmediğini, davalı tarafından da ispat edilemediğini, taşıma sırasında meydana geldiği kabul edilse dahi herhangi bir kusuru bulunmadığını, araca yüklenmesi, istiflenmesi ve ambalajlanması işinin müvekkili tarafından yapılmadığı, yüke ait fotoğraflardan ambalajlama, istifleme ve yüklemeden kaynaklandığının açıkça anlaşıldığını, davalı tarafın gönderdiği Hasar Tazminatı ve İbranamesi’nde tazminat bedeli 7.768,29 Euro olduğu belirtilmesine rağmen 10.506,87 Euro üzerinden icra takibine geçtiğini, malların hasar bedelinin ne olduğu ve hasar bedelinin nasıl hesaplandığının belirsiz olduğunu, ödeme emrinde 525,34 Euro işlemiş faiz talep etmesine rağmen takip tarihinden önce müvekkilini temerrüde düşüren bir ihtarnamenin ulaşmadığını, işlemiş faiz miktarının hukuka uygun olmadığını, hasarlanan malzemelerin ne olduğu, sovtaj bedelinin düşülüp düşülmediğini, yeniden kullanılıp kullanılamayacağı hususlarının hesaplamada dikkate alınması gerektiğini, taşımadan kaynaklanan hasar iddialarının açıkça görülebilen hasarlarda emtianın teslimi anında, açıkça görülemeyen hasarlarda tesliminden itibaren 7 günlük süre içinde yazılı şekilde bildirimde bulunması gerekirken davacı tarafından CMR Konvansiyonunun 30. maddesi uyarınca iddia edilen hasar için müvekkiline 7 günlük yasal süre içinde yazılı şekilde ihbarda bulunmadığını, icra takibi baskısı ile dosya borcunu ödeyen müvekkilinin ödemiş olduğu kısmın istirdadı ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın delilleri müvekkili tebliğ edilmediğini, ihtilafa konu taşımaya CMR Konvansiyonu’nun öncelikli olarak uygulanacağını, davacı tarafın sorumluluğunda yapılan taşıma sırasında emtialarda meydana gelen zararlardan mutlak bir şekilde sorumlu olduğunu, davacı taraf ile müvekkilinin sigortalısı …Tic. A.Ş. arasında akdedilen 30.04.2012 tarihli Uluslararası Karayolu Taşıma Sözleşmesi’nin 7.2. maddesinde amir hükme atıf yapılarak dava konusu hasarın davalı tarafın sorumluluğunda yapılan taşıma sırasında ve kusuru neticesinde meydana geldiği, kendiliğinden kanıtlandığını, taşıyıcının sorumluluğunun CMR 17. maddesinde hüküm altına alındığı, hasara uğrayan malların ambalajlanmaması veya hatalı ambalajlanmış olması durumunda taşıyıcının sorumlu tutulmadığını, 02.12.2013 tarihli ekspertiz raporu ve zarar ilişkin diğer belgeler ile sabit olduğu üzere hasarın davacı tarafından iddia ettiği CMR 17/4/b-c’de sayılan sorumsuzluk sebepleri ile meydana gelmediğini, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun iddialarının reddi gerektiğini, CMR m.30 ile ön görülen ihbar mükellefiyetinin gereği gibi yerine getirildiğini, taşımaya ilişkin davacı tarafından düzenlenen 24.10.2013 tarihli CMR senedi üzerine …, …, …, …, … ve … nolu 6 kap alüminyum sac emtiasının hasarlı bir şekilde teslim alındığına ilişkin ihtirazi kayıt konulduğunu, tazminat miktarının hukuka uygun bir şekilde hesaplandığı, CMR m. 23/3 uyarınca taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırı hasarlı emtianın kilogramı başına 8,33 SDR olduğu, hasarlanan 6.159 kg ağırlığındaki 6 kap emtianın fatura değerinin 13.534,33 Euro olduğunu, tazminat miktarının da hasara uğrayan emtiaların fatura değerinden sovtaj bedeli düşülerek hesaplandığını, talep edilen 10.506,87 Euro tutarındaki zarar tutarının sorumluluk üst limitinin (6.159 kgx8,33 SDR) altında kaldığını, faiz talebine ilişkin itirazın reddi gerektiğini, CMR 27. md hükmüne uygun olduğunu, hasarın tespit edildiği 19.11.2013 tarihinden itibaren faiz talep edildiğini, devacıyı temerrüde düşüren 03.03.2014 tarihli rücu yazısının dikkate alınması gerektiğini savunarak haksız davanın reddi ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin de davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Mahkememizce dava konusu celp edilen … 4. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklı sigorta şirketi tarafından davacı borçlu hakkında 10.506,87 Euro asıl alacak ile 525,34 Euro işlemiş faizden oluşan toplam 11.032,21 Eur alacağın tahsili amacıyla takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla Sigorta uzmanı …, Makina Mühendisleri … ile …’e tevdii edilen dosyaya 09/05/2017 tarihinde tanzim olunan bilirkişi raporunda özetle; uyuşmazlığa konu taşımanın CMR konvansiyon hükümlerine tabi olduğu, taşıyıcının CMR. 23. Maddesi hükmünde sınırlı sorumluluk üst sınırının 53.661,86 TL (karşılığı 261.166,91 TL olduğu), gerçek zararın 7.375,00 Euro belirlenmiş olması ve TL karşılığının hasar tarihi TCMB döviz satış kuruna göre karşılığının 20.128,01 TL olması nedeniyle taşıyıcının sorumlu olduğuna karar verilmesi halinde bu tutarla sorumlu olacağın, 9. Madde kapsamında açıklanmaya muhtaç hususlar bağlığı altındaki 3. alt maddeye ilişkin beyan ve belgeler dosyaya ibraz edilmeden nihai kanaate ulaşılamayacağı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi neticesinde tarafların beyan ve itirazlarının dosya kapsamında yeniden değerlendirilmesi amacıyla dosya kök raporu hazırlayan heyetten farklı olarak Sigorta ve taşıma uzmanı …, Makina Mühendisi … ile sigorta ve CMR uzmanı …’na tevdii edilerek 30/05/2019 tarihinde tanzim olunan bilirkişi raporunda özetle;
OLAY :
Davalı … Sigorta A.Ş. tarafından … numaralı Nakliyat Sigorta Poliçesine bağlı 01.01.2013-01.01.2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere … numaralı Nakliyat Abonman Sözleşmesi ile dava dışı …Tic. A.Ş. ile …Tesisleri, … A.Ş., … Tic. A.Ş.’nin bütün sevkiyatlarının nakliyat rizikolarına karşı sigortalanan, … A.Ş. firması tarafından İsviçre’de bulunan … firmasına gönderilmek üzere 48.651,87 Euro fatura bedelli, toplam 23.089 kg ağırlığında, 21 palet, çeşitli ebatlarda alüminyum levha emtia, 24.10.2013 tarihinde …’dan yüklenerek taşıma işini 30.04.2012 tarihinde akdedilen Uluslararası Karayolu Taşıma Sözleşmesi ile üstlenen davacı …. tarafından taşınarak 04.11.2013 tarihinde teslimi esnasında …, …, … numaralı paketlerde bulunan 2000x1000x1 mm, …, …, … numaralı paketlerde bulunan 2000x1000x3 mm boyutlarındaki alüminyum levhaların hasarlı oldukları tespit edilmiş, davalı … Sigorta A.Ş. tarafından sigortalısı … Tic. A.Ş.’ne yapılan 10.506,87 Euro’su asıl alacak, 525,34 Euro faiz olmak üzere toplam 11.032,21 Euro (30.745,66 TL-1Euro=2,7869 TL) alacak bedeli üzerinden 19.11.2014 tarihinde …. aleyhine … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibine itiraz edilmeyerek …. tarafından masraflar ile birlikte 07.01.2014 tarihinde 37.600,00 TL ödeme gerçekleştirilmiş, malların … firması tarafından yüklendiği şekilde alıcısına teslim edildiği, hasara uğramasından herhangi bir kusuru bulunmadığı, haksız olarak ödendiği iddiası ile ödenen bedelin iadesi talebiyle huzurdaki istirdat davası ikame edilmiştir.
DELİLLER ÜZERİNDE İNCELEMELER:
Dosyada bilirkişi incelemesi için sunulan deliller arasında; …. firmasına hitaben hazırlanan 17.06.2014 tarihli yazıda; sigortalıya 10.301,88 Euro ve ek olarak 204,99 Euro hasar tazminatı ödendiği belirtilerek toplam 10.506,87 Euro’nun 10 gün içinde belirtilen banka hesap numarasına ödenmesinin talep edildiği,
Beyanname Faturası ekran çıktısında, 21 paket, 21.889 kg net, 23.088 kg brüt ağırlığa haiz emtianın … ve … yükleme talimat no ile … plakalı çekici ve … plakalı dorse ile taşınmasının ön görüldüğü,
CMR (Uluslarası Hamule Senedi)’de; nakliyecinin … A.Ş., üreticinin … Tic. A.Ş., gönderenin … A.Ş., alıcının … olduğu, 24.10.2013 günü …’dan yüklendiği, çekicinin plakanın …, emtianın 21 palet, 23.089 kg ağırlığında alüminyum sac levha olduğu, …, …, …, …, …, … numaralı paletlerin hasarlı olduğuna dair el yazısı ile şerhlendiği,
…Tic. A.Ş. ile …. arasında 30.04.2012 tarihinde onbir sayfa “Uluslararası Karayolu Taşıma Sözleşmesi” imzalandığı, 5.1.2. maddesinde taşımacının gerek hizmetin verilmesinden önce, gerek hizmet sırasında ve gerekse hizmetin verilmesi aşamasından sonra … tarafından verilebilecek her türlü talimata kesinlikle uyacağı ve gerekli düzeltmeleri yapacağı, 5.1.4. maddesinde parsiyel taşımalarda … yükü dışındaki yüklerden kaynaklanacak her türlü hukuki sorumluluğun taşımacıya ait olduğu, 5.2.2. maddesinde taşıma araçlarına yükleme yapıldığı andan itibaren taşımacının malzemeleri teslim almış sayılacağı, 5.2.9. maddesinde taşımacının … için taşımasını yapacağı malzemelerin eksiksiz ve hasarsız yüklendiğinin tespiti, evsafına uygun ambalaj kontrolü ile yeterli sabitleme, boşaltma, tahmil ve teslimi esnasında kesinlikle su, nem, rutubet vb. ile temas etmemesi ve malzemelere zarar verebilecek herhangi bir etkene maruz kalmaması için gerekli tüm önlemleri almak zorunda olduğu, aksi takdirde taşımacının müşterilerin ve …’ın konu ile ilgili tüm zararlarını karşılamakla yükümlü olduğu, problemin tespitinde müşterilerin yetkililerinin taşıma aracı sürücüsü ile yaptığı tutanakla birlikte hasar tespitinin esas alınacağı, taşımacının teslim aldığı malzemelerin …’ın bildirdiği teslim adresine taşınması sırasında vuku bulabilecek her türlü kazadan, malzemelere gelecek her türlü zarar, hasar, ıslanma, ezik, çizik ve kayıptan, malzemelerin kısmen veya tamamen çalınması gibi zararlardan sorumlu olduğu, sözleşmenin 01.05.2012 tarihinde yürürlüğe girdiği, 1+1 yıl süreyle yürürlükte kalacağı ve 30.04.2014 tarihinde yürürlükten kalkacağı,
23.10.2013 tarih ve … numaralı “Paketleme Listesi”nde; toplam 21 paket-1.244 adet-brüt 23.089 kg-net21.689 kg ağırlığında emtia bulunduğu,
Hasarlılar arasında0718910-192 adet-1x1000x2000 mm-net 1034 kg-brüt 1066 kg, 0718911-192 adet-1x1000x2000 mm-net 1035 kg-brüt 1065 kg, 0718912-192 adet-1x1000x2000 mm-net 1035 kg-brüt 1065 kg, 0718997-63 adet-3x1000x2000 mm-net 1017 kg-brüt 1049 kg, 0718999-3x1000x2000 mm-63 adet-net 1019 kg-brüt 1.046 kg, 0719001-63 adet-3x1000x2000 mm-net 1019 kg-brüt 1046 kg olmak üzere 6 adet paketin bulunduğunun belirtildiği,
Hasarsızlar arasında0716621-29 adet-3x1500x3000 mm-net 1048 kg-brüt 1.116 kg, 0716622-29 adet-3x1500x3000 mm-net 1047 kg-brüt 1.114 kg, 0716624-20 adet-3x1500x3000 mm-net 1082 kg-brüt 1146 kg, 0716623-27 adet-3x1500x3000 mm-net 982 kg-brüt 1044 kg, 0716625-27 adet-3x1500x3000 mm-net 983 kg-brüt 1116 kg, 0708883-46 adet-2x1500x3000 mm-net 1100 kg-brüt 1165 kg, 0713262-44 adet-1,5x1500x4000 mm-net 1055 kg-brüt 1146 kg, 0713263-44 adet-1,5x1500x4000 mm-net 1062 kg-brüt 1140 kg, 0716583-27 adet-3x1500x3000 mm-net 980 kg-brüt 1044 kg, 0716584-28 adet-3x1500x3000 mm-net 1017 kg-brüt 1085 kg, 0716585-28 adet-3x1500x3000 mm-net 1017 kg-brüt 1085 kg, 0716586-30 adet-3x1500x3000 mm-net 1086 kg-brüt 1150 kg, 0716587-30 adet-3x1500x3000 mm-net 1088 kg-brüt 1150 kg, 0716587-30 adet-3x1500x3000 mm-net 1088 kg-brüt 1150 kg, 0716588-30 adet-3x1500x3000 mm-net 1093 kg-brüt 1162 kg, 0716589-30 adet-3x1500x3000 mm-net 1090 kg-brüt 1151 kg olmak üzere 15 adet paketin bulunduğunun belirtildiği,
… A.Ş. tarafından …firmasına düzenlenen 23.10.2013 tarih ve … no’lu faturada; … plakalı taşıt ile taşınacak toplam 21 paket emtianın brüt 23.088 kg, net 21.889 kg ağırlığında ve bedellerinin 48.651,87 Euro olduğunun belirtildiği, malzemelerin tesliminden sonra 14 gün içinde ödemenin yapılması durumunda %3 iskonto uygulanacağı,
… Tic. A.Ş.’ne ait vergi levhası, … Sanayi Odası Sicil Kayıt Sureti, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, Noter İmza Sirküleri, … tarihli Hasar Tazminat Makbuzu ve İbranamesi sunulduğu,
… Sigorta A.Ş. tarafından sigortalıları …Tic. A.Ş. … Tesisleri, …Tic. A.Ş. … Tesisleri, …A.Ş., …. A.Ş., …., … Ltd., … (…) Ltd., … Ltd., … Ltd.’nin 01.01.2013-01.01.2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere … nolu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi düzenlendiği,
… Sigorta A.Ş. tarafından … nolu abonman sözleşmesi şartları gereğince düzenlenen 19.11.2013 teklif tarihli ve … nolu Nakliyat Sigorta Poliçesi ile sigortalısı … Tic. A.Ş.’nin Tuzla ve Dilovası tesislerinin 2013 Ekim ayı ihracat karayolu sevkiyatlarını teminat altına aldığı, 15.10.2013 tarihinde yükleme tarihli malların sigorta bedelinin 41.195.515,15 TL, %10 marjlı 45.315.066,67 TL olduğu,
Hasar ile ilgili olarak açılan 20130702392 sayılı hasar dosyası kapsamında … firmasından … tarafından hazırlanan 02.12.2013 tarihli ekspertiz raporu ve tercümesinde; hasarın … tarafından 04.11.2013 tarihinde bildirildiği, emtiaların 02.12.2013 tarihinde … firmasından satın alma müdürü … ile birlikte Messrs … firmasının deposunda incelendiği, …, …, …, …, …, … numaralı toplam 6 paket alüminyum levha sac oldukları, …-…-… nolu paketlerde 1x2000x1000 mm, …-…-… nolu paketlerde 3x2000x1000 mm boyutlarda Alüminyum sac bulunduğu, tüm saclarda deformasyon ve kenar bölgelerde çizikler tespit edildiği, dış ambalaj olarak kullanılan plastik kaplamanın ilgili alanlarda yırtıldığı, bazı sacların yerlerinden çıktığı, mukavva kenar kapaklarının yırtıldığının gözlendiği, kabaca …-…-… nolu paketlerdeki sacların yaklaşık %50’sinin, …-…-… nolu paketlerdeki sacların 1/3’ünün mekanik hasara maruz kaldığının tahmin edildiği, … nolu paketin kısmen ambalajından çıkarıldığı ve kenar bölgelerinde hasar belirtisi göstermeyen sacların bazılarının yüzey bölgelerinin çizilmeye maruza kaldığının raporla belirlenerek bu nedenle kullanım için uygun olmadıklarının anlaşıldığı, her sacın denetlenmesi ve sınıflandırılması gerekeceğinden lokal işçilik maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle uygun maliyetli bulunmadığı, … tarafından iş yükü nedeniyle herhangi bir personelin kullanılamayacağının bildirildiği, alüminyum sacları geri dönüşüm amacıyla İsviçre’de satma olanağının gözden geçirildiği, üç kerestenin çaprazlama-beş kerestenin uzunlamasına çakılması ile elde edilen yükse desteği amaçlı ahşap plakanın üzerine çift oluklu mukavva bir katman yerleştirildiği, beş uzunlamasına plaka arasına yerleştirilen mukavva tabakası altlarına alüminyum sac, alüminyum saclar arasına da kağıt tabakaları yerleştirildiği, en üstteki alüminyum sacın tahta bir panel ile kaplandığı, tahta panel üzerinde uzun ve kısa kenar boyunca uzanan mukavva kenar koruyucuları yerleştirildiği, yükleme desteği ve alüminyum saclar arasındaki bağlantının yaklaşık 2 cm genişliğinde çelik üç halat yardımıyla çaprazlamasına sağlandığı, yükleme desteğinin alt kısmına ve alüminyum sacların üst kısmına, orta kısma denk gelecek şekilde ilave bir çelik halat daha yerleştirildiği, çelik halatın alt kısmına plastik kenar koruyucu konduğu, paket etiketleri üzerine “Kuru Tutun” ve “Kırılgan Eşyalar” sembolleri basıldığı, sunulan altı kutu pakette ambalaja ve plastik kaplamalara ve ayrıca bazı alüminyum saclara ait mukavva kenar koruyucularına dışarıdan uygulanmış mekanik güç izleri bulunduğu, malları teslime den nakliye aracında trafik kazası geçirdiğine dair dış hasar belirtisi görülmediği, sistem örneğine göre 21 paketin 24.10.2013 tarihinde 34 BD 4780 plakalı araca yüklendiği, yükleme tarihinin 24.10.2013 tarihli CMR Konşimentosu ile araç plaka numarasının 23.10.2013 tarihli ticari faturaya girildiği, … tarafından sevkiyatın … plakalı araç tarafından sevkiyatın gerçekleştirildiğini kanıtlayan bir fotoğraf sunulduğu, 06.01.2013 tarihli e-postada sevkiyatın ilk olarak … plakalı araca yüklendiği bilgisi bulunduğu, hasar nedeninin parçaların yanlış veya sert bir şekilde yüklenmesi ve sevkiyat sırasında yapılan ayrı bir yükleme sırasında meydana geldiğinin açıkça görüldüğü, malın toplam değerinin 48.651,87 Euro olduğu, …- …- … nolu paketlerdeki sacların sağlam değerinin 6.816,38 Euro ve net 3.104 kg (türkçe tercümesinde sehven 3.704 kg yazıldığı) …- …- … nolu paketlerdeki sacların sağlam değerinin 6.717,95 Euro ve net 3.055 kg, hasar gören toplam altı parçanın sağlam değerinin 13.534,33 Euro ve net 6.159 kg (türkçe tercümesinde sehven 6.759 kg yazıldığı) olduğu, 17.12.2013 tarihli e-postada tedarikçinin sacları satın almak için taşıma dahil 1000 Euro/1000 kg teklifte bulunduğu, İsviçre’den alınan teklifle mukayese edilebilir olduğu için İsviçre’deki satış opsiyonunun daha fazla üzerine gidilmediği, teklif edilen 6.159,00 Euro’luk (türkçe tercümesinde sehven 6.759,00 euro yazıldığı) satışın mahsup edilmesi ile zararın (13.534,33 Euro-6.759,00 Euro=) 7.375,33 Euro olduğu, zarardan etkilenen paketler için eşit olarak dağıtıldığında 300,00 Euro tutarında nakliye masrafının makul sayılabileceğinin belirtildiği, fotoğraflamaların yapıldığı, fotoğrafların ekspertiz çalışması ile uyumlu olduğu, ahşap paletler üzerine üst üste istiflenmiş alüminyum levhaların özellikle köşe ve yan kesimlerinden değişik derecelerde ezilme, eğilme, sürtme şeklinde kalıcı deformasyona uğradıkları, dış ambalajın yırtıldığının gözlendiği,
… Tic. A.Ş. tarafından 21.02.2014 tarihinde imzalanan “Hasar Tazminat Makbuzu ve İbranamesi”nde; 19.11.2013 tarihinde zarar gören emtea için 7.768,20 Euro tazminatı … Sigorta A.Ş.’nden nakit ve tamamen aldığı,
… Sigorta A.Ş. tarafından … Bankası … Şube’ye yazılan 26.02.2014 tarihli yazıda; Euro hesabından 7.768,29 Euro’nun … Tic. A.Ş.’nin … Bankası hesabına “… Hasar Dosya Ödemesi” açıklaması ile transfer edilmesinin rica edildiği,
… Sigorta A.Ş. tarafından …bank T.A.Ş. … Şubesi’ne yazılan 20.03.2014 tarihli yazıda; Euro hesabından 5.360,00 Euro’nun … Tic. A.Ş.’nin … Bankası hesabına “… Hasar Dosya Ödemesi” açıklaması ile transfer edilmesinin rica edildiği, …’de faaliyet gösteren … firması tarafından … Sigorta A.Ş.’ne hitaben hazırlanan 22.04.2014 tarihli belgede; 6.159 kg ağırlığındaki hasarlı alüminyum sacların 0,90 Euro/kg birim bedel ile toplam 5.543,10 Euro olduğu, %7’sine tekabül eden 388,00 Euro tutarındaki satış komisyonunun tenzili ile net 5.155,10 Euro olduğu, … Bankası A.Ş. “Dekont”una göre; 29.04.2014 tarihinde … tarafından … Sigorta A.Ş.’ne 5.155,10 Euro havale edildiği,
… marka yarı römorka ait plakanın … olduğuna dair fotoğraflama, …. tarafından “2014/31918 açıklaması” ile 37.600,00 TL’nın … 4. İcra Müdürlüğü’nün lehdarlığında … Bankası hesabına 07.01.2015 tarihinde eft ile yatırıldığına dair Türk … Bankası A.Ş.’nin dekontu görülmektedir.
HASAR YÖNÜNDEN İNCELEME ve DEĞERLENDİRME :
Dosya kapsamında …, … ve … tarafından hazırlanan 09.05.2017 tarihli bilirkişi raporunda özetle; hasarın bir kısmının köşe kısımlarda eğilme ve ezilme şeklinde, bir kısmının yan yüzey boyunca sürtünmeye ve/veya dayanma-darbeye bağlı ezilmeler tipinde şekil değişimleri, bir kısmında ise düşey doğrultuda dar bir alanda yan yüzeyde baskıya bağlı eğilme şekli değiştirmelerinin mevcut olduğu, kaynağının taşıt içinde malzemenin sabitlenme yetersizliğine bağlı tipte olmadıkları, deformasyon miktar ve şeklilerine bağlı olarak yükleme/boşaltma işlemi sırasında malzemenin maruz kaldığı çarpmaya bağlı darbe, taşıyıcı elemanlar üzerinde konumunun muhafaza edilememesi nedeni ile yer değiştirme ve benzer şartta taşıyıcı elemanlarına veya başka dar elemanlara dayanma ya da bulundukları yerde çarpma şeklinde ortaya çıkacak tipte oldukları, levhaların birbirlerine göre yer değişimleri ile ambalajlardaki hasarların da aynı duruma delalet ettikleri, 2000x1000x3 mm ebadındaki emtianın bedelinin 6.717,95 Avro, 2000x1000x1 mm boyutlarındaki malzemenin bedelinin 6.816,38 Avro, toplam hasar gören malzeme değerinin 13.534,33 Avro şeklinde kabulü gerektiği, ağırlık birim fiyatına göre 6.159,00 Euro sovtaj bedelinin yeniden değerlendirme, işleme ve bunun için gerekli maliyetler dikkate alındığında, ülke şartlarında uygun olduğu, sovtaj bedeli düşüldüğünde toplam zararın 7.375,33 Avro olduğunun değerlendirildiği, hasardan etkilenen parçaların yanlış ve sert bir şekilde yüklendiği ve sevkiyat sırasında yapılan ayrı bir yükleme sırasında meydana geldiği açıkça görülmektedir şeklindeki ekspertiz raporu ile taşıma sözleşmesinin 5.2.2. maddesi ve satıcı ile alıcı arasındaki ilişkiyi belirleyen ticari faturada satış teslim şeklinin … olarak yer aldığı dikkate alındığında, yüklemenin tamamen dava dışı … A.Ş. tarafından yapıldığının anlaşıldığı, hal gerçekten böyle ise taşıyıcının yükleme / istifleme/sabitlemeye nezaret, işletme güvenliğini gözetme, yanlış bir yükleme varsa buna karşı çıkması ve CMR üzerine ihtirazı kayıt düşmesi hususlarının tartışılarak taşıyıcının müterafik kusurunun değerlendirilmesi gerekirken, eğer … A.Ş. tarafından yüklemenin yapılmasından ve sevkiyata başlanmasından sonra emtianın bir noktada araçtan tahliyesi (boşaltılması) ve tekrar başka bir araca yüklenmesi (örneğin: … plakalı araçtan … plakalı araca yüklenip yüklenmediği) söz konusu ise, bu durumda hasar halinde artık taşıyıcının müterafik kusurunun değil de %100 kusurunun gündeme gelebileceği, aynı şekilde yine aynı taşıma sözleşmesinin 5.1.4. madde hükmüne göre taşıyıcı … A.Ş.’nden emtiayı yükledikten sonra seyir esnasında güzergah üzerinden başka bir noktadan parsiyel yükleme yapılmış, bu yükleri alüminyum sac paletlerinin üstüne ya da yanlarına yükledi ise bu durumda gene taşıyıcının %100 kusurunun tartışılması gerekeceği, Mahkemece güzergah üzerinde malların bu iki plakası zikredilen araçlar arasında transfer aktarması yapılıp yapılmadığı ile gene güzergah üzerinde bu mallar üzerine ya da yanlarına parsiyel yüklemeler yapılıp yapılmadığı hususlarının taraflara açıklattırılması gerektiği, abonman sözleşmesinin 5. sayfasında yer alan “Sevkiyatların Bildirimi” özel şartı ile kati poliçenin özel koşulu olarak … A.Ş.’nin 01.10.2013 – 31.10.2013 tarihleri arası karayolu sevkiyatları bildirim formu sunulmadan davalının TTK m.1472 hükmünde halefiyetinin ortaya konulamayacağı, ekspertiz raporunda tespit edilen 7.375,33 Euro hasarın CMR m. 23/2 hükmünde kadri marufunda olduğu, sunulan belgelere göre dava dışı sigortalısına 7.375,33 Euro değil de 7.768,29 Euro tazminat ödemesi yapıldığı, aradaki farkın açıklanmaya muhtaç olduğu, uyuşmazlığa konu taşımanın CMR Konvansiyon hükümlerine tabi olduğu, taşıyıcının CMR m. 23 hükümde sınırlı sorumluluk üst sınırının 53.661,86 Euro karşılığı 261.166,91 TL olduğu, gerçek zararın 7.375,00 Euro belirlenmiş olması ve TL karşılığının hasar tarihi TCMB döviz satış kuruna göre karşılığının 20.128,01 TL olması nedeniyle taşıyıcının sorumlu olduğuna karar verilmesi halinde bu tutarla sorumlu olacağı, açıklanmaya muhtaç hususlar başlığı altındaki 3 alt maddeye ilişkin beyan ve belgeler dosya ibraz edilmeden heyetin nihai kanaate ulaşamayacağı, aynı zamanda davalının TTK m. 1472 hükmünde halefiyeti konusunun değerlendiremeyeceği netice ve kanaatine varılmıştır.
Davalı … Sigorta A.Ş.’nin vekili tarafından hazırlanan 24.05.2017 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu uyuşmazlık kapsamında aktif husumet ehliyetine haiz olduğu, dava kapsamında sigortalısına dava konusu hasar bedelini ödemekle halefliğinin sabit olduğu, karayolu sevkiyat bildirim formunu sunduklarını, hasarın … nolu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ve bu poliçeye istinaden düzenlenen … nolu Nakliyat Sigorta Poliçesi kapsamında kalması sebebiyle sigortalısının uğradığı zararın tazmin edildiği, TTK m.1472 uyarınca sigortalısının her türlü dava ve talep haklarına halef olduğu, haklarını temlik aldığı, taşıma sırasında emtialarda meydana gelen zararlardan davcının mutlak sorumlu olduğu, davacı tarafından tanzim edilen CMR senedinde taşımanın … plakalı araç ile yapılacağı belirtilmesine rağmen rağmen beyannamede … olarak beyan edildiği, taşıma sırasında araç değiştirdiği, istifleme ve sabitleme işlemleriyle ilgili müvekkilinin sigortalısına herhangi bir sorumluluk yüklenemeyeceği, parsiyel yükleme neticesinde meydana gelen zararlardan davacının sorumlu olduğu, hem ekspertiz hem de bilirkişi raporunda isabetli bir şekilde tespit edildiği, hasar uğrayan 6 kap Alüminyum emtiaların fatura değerinin 13.534,33 Euro olduğu, müvekkilinin sigortalısı ile ilk önce sovtaj bedelinin sovtaj firması tarafından sigortalıya ödenmesi hususunda anlaştığı, 13.128,29 Euro tespit edilen hasar miktarından ilk başta belirlenen 5.360,00 Euro tutarındaki sovtaj bedeli düşülerek müvekkili tarafından 7.768,29 Euro tutarında sigorta tazminatı ödendiği, sovtaj bedelini ödeyecek olan firmanın ödemeyi geciktirmesi üzerine hesaplanan 5.360,00 Euro sovtaj tutarının müvekkili tarafından ödendiği, ancak devam eden görüşmeler neticesinde sovtaj bedelini 5.155,10 Euro olarak tahsil ettiği, aradaki 204,90 Euro’luk sovtaj tutarının da ödendiği, dava dilekçesinde 7.768,00 Euro olarak belirtilen ödeme tutarının toplamda 7.973,20 Euro olduğu, ekspertiz incelemesi için ekspertiz firmasına 3.078,55 CHF (2.533,68 Euro) ödendiği, zarar kapsamında ve zorunlu bir masraf niteliğinde olduğu, bilirkişi raporunda dikkate alınmamasına rağmen gerçek zarar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davacının sorumluluk tutarının 10.506,87 Euro olduğu, hasarın CMR’de ön görülen 53.661,86 Euro sorumluluk üst sınırının altında kaldığı, faiz talebinin hukuka uygun olduğu, CMR m.27 uyarınca yıllık %5 oranında faiz işletildiği, ödeme emrinde açıkça görüleceği, davacı tarafın kötü niyet tazminatına ilişkin talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğu, reddi gerektiği diğer hususlarla birlikte belirtilerek davanın reddine, yargılama giderleri, avukatlık ücreti ve davanın sair tüm sonuçlarının davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı ….’nin vekili tarafından hazırlanan 24.05.2017 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; taşınan emtianın ambalajlanması ve yüklenmesi/istiflenmesinin gönderici tarafından yapıldığı, hasarın yükleme ve ambalajlama hatası nedeniyle gerçekleştiği, hasarın müvekkili şirkete ait olmadığı, müvekkili şirket tarafından gerçekleştirilen taşımada malların hasara uğramasına sebebiyet verecek herhangi bir olay yaşanmadığının ekspertiz raporunda belirtildiği, bilirkişi raporunda da hasarın hatalı/eksik ambalajlama nedeniyle meydana geldiğine dair tespitler içerdiği, usulüne uygun düzenlenmiş CMR mevcut iken tek bir fotoğraf ile taşımanın farklı plakalı biri araç ile yapıldığından bahisle başkaca kanıt olmamasına rağmen müvekkili şirketin sorumlu tutulabileceğine işaret edilmesinin hatalı bir tespit olduğu, … plaka nolu fotoğrafın mevcut olduğu, bahsi geçen plakanın CMR’de görülen araca ait olduğu, … plakalı araçla ilgili ispata yarar başkaca bir delil sunulmadığı, o plaka ile hangi yükün taşındığının tespitinin mümkün olmadığı, bir an için yükün birden fazla araç ile taşınmış olması halinde dahi hasarın yükleme ve hatalı/eksik paketlemeden meydana geldiği, hasarın müvekkili şirkete yüklemenin usul ve yasaya aykırı olduğu, aksi kanaate varılması halinde sorumluluğun müterafik kusur oranında belirlenmesinin hakkaniyete uygun olacağı, hasar bedelinin tüm ürünler zayi olmuş gibi hesaplandığı, kullanılır durumda olan ürün bedellerinin hesaplanarak gerçek hasar bedelinin ortaya çıkarılması gerektiği, maliyetin yüksek olacağından bahisle tamamının hasarlanmış olduğunun kabulüyle hesaplanma yapılmasının hakkaniyete aykırı ve sebepsiz zenginleşme oluşturacağından en azından hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği, raporda buna ilişkin tespitte bulunulmamasının hatalı olduğu, hükme esas teşkil edemeyeceği, ek rapor alınması gerektiği diğer hususlarla birlikte belirtilerek itirazları dikkate alınarak yeniden rapor alınmasına, aksi takdirde ek bilirkişi raporu alınmasını talep etmiştir.
BELGE VE BİLGİLERİN İNCELEME VE DEĞERLENDİRMESİ:
Hasar ile ilgili belge ve bilgilerin incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda; Davalı … Sigorta A.Ş. tarafından nakliyat sigorta poliçesi ile teminat altına alınan dava dışı … Tic. A.Ş.’nin 1x1000x2000 mm, 3x1000x2000 mm, 1,5x1500x4000 mm, 3x1500x3000 mm ve 3x1500x3000 mm boyutlarında imal ettiği alüminyum düz sac levhaların dava dışı … A.Ş. tarafından pazarlanarak İşviçre’de faaliyet gösteren … AG firmasına 23.10.2013 tarihli fatura ile 48.651,87 Euro bedel ile satıldığı,
Emtiaların …’dan İsvçire’ye nakliyesi işinin …Tic. A.Ş. ile …. arasında 30.04.2012 tarihinde akdedilen uluslararası karayolu taşıma sözleşmesine istinaden davacı …. tarafından üstlenildiği,
24.10.2013 günü …’dan yüklendiği, beyanname faturasında taşımanın … plakalı çekici ve … plakalı dorse ile taşınmasının ön görüldüğü, emtia faturasında emtianın … plakalı yarı römork ile taşınacağı belirtildiği, CMR senedinde ise … olarak belirtildiği ve … tarafından ibraz edilen fotoğrafta … plaka olduğu, hangi plakalı yarı römorka göndericiden yükleme yapıldığı ve hangi plakalı yarı römork ile alıcıya teslim edildiğinin göndericinin ve alıcının tesislerindeki 24.10.2013 ve 04.11.2013 tarihli güvenlik kamera kayıtlarının, güvenlik kapılarının giriş-çıkış araç defter kayıtları ile bu tip ticari taşıtlarda genellikle bulunan uydu takip verilerinin incelenmesi ile tereddüte mahal vermeyecek şekilde anlaşılabilir nitelikte olduğu,
Mekanik, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakır, mangan, silisyum, magnezyum ve çinko gibi katılan alaşım elementlerine ve mikroyapısına bağlı olarak değişmekle birlikte hafif, dış hava şartlarına, sıvı ve gazlara karşı dayanıklı, ısı ve elektrik iletkenliğinin yüksek olması, döküm, dövme, haddeleme, presleme, ekstrüzyon, çekme gibi metodlarla şekil verilmesi ve işlenmesi kolay olması nedeniyle inşaat, elektrik, otomotiv, uçak, uzay vb. endüstrisinde değişik uygulamalarda kullanıldığı, hasarın değişik derecelerde esasen köşe kısımlarda eğilme ve ezilme, boylamasına ve enlemesine yan yüzeyleri boyunca sürtünme ve darbelere bağlı ezilme vb. kalıcı deformasyon şeklinde belirginleştiği, tarı römork kasasına yükleme ve kasadan indirme sırasında kullanılan forklift gibi hareketli iş makinalarının operatörlerinin uç kancaları ile rahat alabilmesi için zeminden belli bir yükseklikte ahşap malzemeden imal paletler üzerinde kondukları, oluklu mukavva ve alın yüzeylerin çizilmelere karşı aralarına kağıt materyallar konarak desteklendiği, yer değiştirmemeleri için halatlarla palete bağlanarak sabitlendikleri, yükleme ve/veya boşaltma işlemi sırasında maruz kaldığı çarpmaya bağlı darbe nedeni ile veya yarı römork üzerinde yakın civarına konan başka sert materyallerin yükleme ve/veya boşaltma sırasında yer değiştirme, dayanma ya da bulundukları yerde çarpma şeklinde ortaya çıkacak tipte oldukları, bazı köşelerde yukarı ve aşağı yönde görülen kırılmaların-şekil bozukluklarının yukarı yönde kaldırma ve aşağı yönde indirme hareketine maruz kalan başka malzemelerin temasından kaynaklanabileceği, yüklemenin muhtemelen üretici … firmasının … tesislerindeki forklift vb. ekipmanlar kullanılarak kendi personeli tarafından yapıldığı, taşıyıcının sadece şoför, çekici ve yarı römork sağladığı, yüklemeden önce veya yükleme sırasında emtiaların hasarlı olduklarına dair beyan, tutanak, belge, fotoğraflama, ihtirazı şerh bulunmadığı, emtiaların hasarsız, ayıpsız üretilerek gereği gibi ambalajlanmış halde yarı römork kasasına yüklenerek taşınmaya hazır halde teslim edildiğinin kabulü halinde arada geçen 11 günlük süreçte 6 palet emtianın ve ambalajlarının hasarlanmasının taşıma sırasında gerçekleştiğinin değerlendirileceği, ancak hasarın net olarak ne zaman ve nasıl gerçekleştiğinin anlaşılmasının mümkün olmadığı, yarı römorkun değiştirilmesi veya yükün yakın civarına başka yüklerin konması vb. aksiyonların yapılması durumunda hasar verme ihtimalinin çok yüksek olduğu,
Toplam 21 paket, 23.088 kg brüt, 21.889 kg net ağırlığa haiz emtianın hasarsız haldeki ticari satış değerlerinin 48.651,87 Euro olduğu, 21 paket emtiadan 0718910-192 adet-1x1000x2000 mm-net 1034 kg, 0718911-192 adet-1x1000x2000 mm-net 1035 kg, 0718912-192 adet-1x1000x 2000 mm-net 1035 kg, 0718997-63 adet-3x1000x2000 mm-net 1017 kg, 0718999-3x1000x2000 mm-63 adet-net 1019 kg, 0719001-63 adet-3x1000x2000 mm-net 1019 kg olmak üzere toplam 6 adet paketin hasarlandığının İsviçre’de teslimat sırasında belirlenerek belgelenip kayıt edildiği,
…-…-… nolu paketlerdeki 3.104 kg ağırlığındaki sacların hasarsız değerlerinin 6.816,38 Euro, …-…-… nolu paketlerdeki 3.055 kg ağırlığındaki sacların hasarsız değerlerinin 6.717,95 Euro, ve net 3.055 kg, toplam hasarın 6.159 kg ve 13.534,33 Euro olduğu,
Sac levhaların yakından incelenmesi neticesinde hazırlanan ekspertiz raporunda …-…-… nolu paketlerdeki sacların yaklaşık %50’sinin, …-… – … nolu paketlerdeki sacların 1/3’ünün mekanik hasara maruz kaldığının tahmin edildiği, … nolu paketin kısmen ambalajından çıkarıldığı ve kenar bölgelerinde hasar belirtisi göstermeyen sacların bazılarının yüzey bölgelerinin çizilmeye maruza kaldığının raporla belirlenerek bu nedenle kullanım için uygun olmadıklarının anlaşıldığı, her sacın denetlenmesi ve sınıflandırılması gerekeceğinden lokal işçilik maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle uygun bulunmadığı, firma tarafından iş yükü nedeniyle herhangi bir personelin kullanılamayacağının bildirildiği, dolayısıyla hasarlanan 6 adet paketin açılarak toplam 765 adet, 1 mm ve 3 mm kalınlığında, 1 metre genişliğinde, 2 metre uzunluğundaki levhaların tek tek her iki yüzey ve tüm kenarlarının incelenmesini gerektirdiği, iş yükü ve ek maliyet gerektirmesine rağmen neticede aralarında sağlam kalan bulunsa dahi alıcı firma tarafından teslim alınmayarak hasarlılar ile birlikte hasar işlemine tabi tutuldukları,
Hasarlı sac levhaların alüminyum malzeme olmaları ve geri dönüştürebilme özellikleri nedeniyle hasarlı halde dahi yüksek ekonomik değere sahip oldukları, sovtaj bedeli için 1 Euro/kg teklif edildiği, İsviçre şartlarına uygun olduğu belirlenmesine rağmen somut halde hasarlı haldeki sacların… firması tarafından 0,9 Euro/kg birim fiyattan %7-388 Euro satış komisyonu tenzilli 5.155,10 Euro bedel ile satın alındığı ve … tarafından … Sigorta A.Ş.’ne 29.04.2014 tarihinde 5.155,10 Euro ödendiği, … Sigorta A.Ş. tarafından sigortalısına 5.360,00 Euro sovtaj ödemesi yapmasına rağmen … AG firmasından 5.155,10 Euro tahsil ettiği, net sovtaj bedelinin 5.155,10 Euro olduğu,buna göre uğranan zararın (13.534,33 Euro-5.155,10 Euro=) 8.379,23 Euro olduğu, Ekspertiz raporu bedelinin 3.078,55 CHF karşılığı 2.533,68 Euro olduğu,
… Sigorta A.Ş. tarafından hasar nedeniyle sigortalısı … Tic. A.Ş.’ne 26.02.2014 tarihinde 7.768,29 Euro, 20.03.2014 tarihinde 5.360,00 Euro olmak üzere toplam 13.128,29 Euro ödeme yapıldığı, tahsil ettiği sovtaj bedelinin tenzili ile uğradığı zararın (13.128,29 Euro-5.155,10 Euro=) 7.973,19 Euro olduğu, ekspertiz raporu ücretinin eklenmesi ile uğradığı zararın net 10.506,87 Euro olduğu,
Davalı … firması tarafından davacı …. aleyhine … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile 19.11.2014 tarihinde başlatılan ilamsız icra takibinin de, 10.506,87 Euro’su asıl alacak, 525,34 Euro’su faiz (19.11.2013 tarihinden itibaren takip tarihine kadar işlemiş yıllık %5) olmak üzere toplam 11.032,21 Euro (30.745,66 TL-1Euro=2,7869 TL) alacak bedeli üzerinden başlatıldığı, …. tarafından da masraflar ile birlikte 07.01.2014 tarihinde 37.600,00 TL ödeme gerçekleştirildiği yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
KUSUR VE SORUMLULUK BAKIMINDAN DEĞERLENDİRMELER:
Davalının sigortalısına 13.128,29 EURO tazminat ödemesi yapıldığı, sovtaj bedeli olarak 5.155,10 EURO davalı tarafından sovtaj değerlendirmesi sonucu elde edildiği, böylece davalının emtia zararından kaynaklı rücu edebileceği miktarın 7.973,19 Euro olduğu belirlenmektedir. Buna ek olarak ekspertiz masrafı 2.533,68 Euro eklendiğinde davalının rücu edebileceği azami tazminat 10.506,87 Euro olarak tespit edilmiştir.
Davalı ödemesini davacıya rücu etmiş, 10.506,87 Euro asıl ve 525,34 Euro faiz olmak üzere 19.11.2013 tarihinde icra takibine girişmiş, davacı bu takipte, 07.01.2014 ödeme tarihi kurları gözetilerek toplam 37.600 TL ödemiştir. Esasen davacı ödemesi, davalının rücuen tazmin talepli giriştiği takipte ödeme olup; davacı bu defa işbu davayı istirdat-ödediği tazminatı geri istemek amaçlı ikame etmiştir.
Orijinal mal faturasına göre 21 palet emtianın yüklendiği aracın plakası … iken; orijinal CMR taşıma senedinde araç plakası … olarak yer almaktadır. Eksper raporunda … sevkiyatın … plakalı araçla yapıldığını kanıtlayan bir fotoğraf sunduğu gözetildiğinde; davacının taşıma başlangıcında, dava dışı gönderen tarafından yapılan yüklemeden sonra, araçta aktarma yaptığına, taşıma süreci sonunda yükü teslim ederken taşıttaki yükün davacı tarafından yüklendiğine işaret etmektedir.
Sunulan fotoğraflar ve sahada elde edilen bulgulara ve mevcut bilgilere dayanarak hasar nedenin, hasardan etkilenen parçaların yanlış ve sert bir şekilde yüklendiği ve sevkiyat sırasında yapılan ayrı bir yükleme sırasında meydana geldiği açıkça görülmekte olduğu gerek dosyada mevcut rapor ve gerekse ekspertiz raporu ile teyit edilmektedir. Ayrıca yükün özel niteliği de gözetilmek gerekirken bu hususta davacının sigortalısının özel bir talimatı CMR taşıma senedine yansımış değildir. Sayın mahkemece yapılan müterafik kusur değerlendirmesi görevlendirmesi gözetildiğinde;
CMR Konvansiyonu Md. 17/1 göre ; “Taşımacı yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur.” CMR Konvansiyonu 17/2 ye göre ise, taşıyıcı kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebepten ileri geldiğini ispat edemedikçe eşyaya gelen hasarı tazmin borcu altındadır. Bir başka değişle taşıyıcının kusurlu olduğu karine olarak kabul edilir. Sorumluluktan kurtulabilmesi için taşıyıcının kusurlu olmadığını ispat etmesi zorunludur. Taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin bu düzenlemeye karşılık taşıyıcı CMR Konvansiyonu 17/2 uyarınca eğer kayıp, hasar veya gecikme; istek sahibinin ihmalinden, istek sahibinin verdiği talimattan, yüke has bir kusurdan, taşımacının önlenmesine olanak bulunmayan durumlardan ileri gelmiş ise taşımacı sorumlu tutulamaz.
Somut olayda, aktarma-sonraki yükleme, yükün istiflenmesi ve yükün yanına başkaca yüklerle istifleme yapılması ihtimalleri gözetildiğinde, davacının sorumluluk alanında olduğu açıktır.
Yine CMR m.17/4-b) hiç ambalajlamama ve ambalaj kusuru, d) kırılma gibi eşyanın özel niteliği, gibi bir takım hususları taşıyıcının sorumluluktan kurtulması özel sebepleri olarak saymıştır. CMR m.17/5 birden çok sebebin zararda etkili olması-müterafik kusur, zarara katkısı olan sebeplerin birlikte değerlendirilmesi hususuna yer vermiştir. CMR m.18/2 açıkça CMR m.17/4’te sayılı sebeplerden birine dayanan taşıyıcının bunu ortaya koyduğunda zararın bu sebeplerle meydana geldiğinin varsayılacağını belirtmektedir. Yani bu sebeplerden birine dayanan taşıyıcının üstündeki ispat külfeti yer değiştirmektedir.
Somut olayda yükün CMR taşıma senedinde yükün niteliği ve özel yükleme veya sabitleme talimatı yoktur. Bu durumda, taşıyıcının aktarmada dikkatsizlik ve özensizliğinde eşyanın özel nitleiğinin de etkili olduğu gözetilmek gerekir. Bu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde;
CMR m.17/4-c bendi gereği davacının taşıma sürecinde muhtemel “aktarma, yükleme, boşaltma faaliyetleri”
CMR m.17/4-d bendi gereği taşınan yükün özel niteliği hususları birlikte değerlendirildiğinde, somut olayda; taşıma başlangıcında hiçbir ihtirazi kayıt, tutanak ve sair delil olmaksızın taşımaya alınan emtianın tam ve sağlam taşımaya alındığı karine olarak kabul edilecektir. Varma yerinde ise hasar tespit edilmiştir. müterafik kusur belirlemesinde asli kusurun davacı, tali kusurun dava dışı sigortalıda olduğu, aktarma riskinin başlı başına önemli olduğu gözetilmek gerekir.
Bu çerçevede davacının toplam hasarda %70, davalının sigortalısının %30 kusurunda söz edilebilir. Aktarma yapılmamı, davacı yükleme yapmamış olsaydı bu defa kusur oranı tam ters şekilde paylaştırılabilirdi.Kusur oranı tespit ve değerlendirmesi gözetilerek yapılacak irdelemede;
Davacının doğrudan meydana gelen 7.973,19 Euro zararın %70 kısmından sorumlu olduğu, bunun da 5.581,23 EURO olduğu, buna göre davalının takip konusu ettiği ve tahsil ettiği miktardan 2.391,96 EURO karşılığını iade etmesi gerektiği,
Ayrıca zarar belirleme masrafı-ekspertiz masrafı 2.533,68 Euro miktarından da yine %30 kısmını davalının tkaip konusu etmesi ve tahsil etmesinin yerinde olmadığı iade edilecek miktarın 760,10 EURO karşılığı TL olması gerektiği,
Davalının işlemiş faiz şeklinde takip konusu ederek tahsil ettiği 525,34 Euro karşılığını da iade etmesi gerektiği, zira CMR m.27 gereği bir tahsil talebinin davalı tarafından davacıya takip öncesi iletildiğinin sabit olmadığı,
Buna göre 2.391,96 EURO+ 760,10 EURO+525,34 Euro=3.677,40 EURO karşılığı davacı ödemesinin iadesi gerektiği,
Davacının 07.01.2014 ödeme tarihinde 37.600,00 TL gerçekleştirildiği ödeme tarihinde, 3.677,40 EURO karşılığı www.tcmb.gov.tr adresinden teyit edilen 2,9710 TL /EURO kurundan 10.925,56 TL miktarına denk gelmektedir. Davacının ödeme tarihinden itibaren 10.925,56 TL dosya borcu ödemesini iade talep etme hakkı tespit edilmektedir.
Davacının 10.925,56 TL asıl alacak için katlandığı icra masrafları ve sair giderleri de ayrıca istirdat talep etme hakkı olduğu açıktır. Öte yandan davacının 10.506,87 EURO için toplamda 37.600 TL ödeme yaptığı, bu durumda 3.677,40 EURO için ödenen miktarın; 37.600 TL/10.506,87 Euro = 3,578610, 3,578610×3.677,40 EURO= 13.159,98 TL olduğu bu durumda davacının masraflar dahil istirdat talebinin bu miktar olduğu sonucuna varılmaktadır.
SİGORTA YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
Davalı … Sigorta A.Ş. tarafından tanzim edilen … nolu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi, 01.01.2013-2014 tarihleri için teminat vermiştir. Davacı nakliyeci tarafından düzenlenen Hamule Senedi 24.10.2013 günlüdür. Bu halde, taşıma … nolu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi, kapsamındadır.
Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin Sevkiyat Bildirimleri başlığı altında, ithalat, ihracat veya transit sevkiyatlarda Sigorta Bedeli : sigortalı, sigortasını yaptıracağı sevkiyatlardan haberdar olur olmaz bu sevkiyat ile ilgili detayları en seri şekilde sigortacıya bildirmek ile yükümlüdür. Sigortacı, sigortalının vereceği bu bilgilere göre istinaden düzenleyeceği kati poliçeyi mümkün olan en kısa sürede sigortalıya bildirecektir…….. sigortalının elinde olmayan nedenler ile herhangi bir sevkiyatın bildirilmemesi veya geç bildirilmesi halinde dahi bu sevkiyatlar iş bu poliçe yazılı limit, şart ve fiyatlar ile teminat altında olacaktır özel şartı kabul edilmiştir.
Hamule Senedi 24.10.2013 günlüdür. Yükleme yeri sigortalının mahallinde yapılmıştır. 02.12.2013 günlü Ekspertiz Raporu ve tercümesinde; hasarın … tarafından 04.11.2013 günü bildirildiği belirtilmiştir.
Uyuşmazlık konusu taşıma için tanzim edilen … nolu Nakliyat Sigorta Poliçesi nde teklif tarihi 19.11.2013 günü olarak kayıtlanmıştır. Davalı Sigortacı, sigortalının Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin Sevkiyat Bildirimleri başlığı altında yer alan sigortalı, sigortasını yaptıracağı sevkiyatlardan haberdar olur olmaz bu sevkiyat ile ilgili detayları en seri şekilde sigortacıya bildirmek ile yükümlüdür özel şartını ikmal ettiğini ispat eder başkaca bir sigortalı bildirimi sunmamıştır.
Bu halde sigortalı kendi mahallinde 24.10.2013 günü yaptığı yüklemeyi, Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin Sevkiyat Bildirimleri başlığı altında yer alan sigortalı, sigortasını yaptıracağı sevkiyatlardan haberdar olur olmaz bu sevkiyat ile ilgili detayları en seri şekilde sigortacıya bildirmek ile yükümlüdür özel şartına göre derhal Davalı Sigortacıya ihbar etmesi gerekir iken, bu edimini ikmal etmemiştir. Poliçe teklif tarihi ise nakliyenin 04.11.2013 günü sonlanmasından 15 gün sonra 19.11.2013 günlüdür. Davalı sigortacı, sigortalının 2013 ekim taşımalarına ait ihbarını dosyaya sunmuş ise de, bu ihbarın tarihi belirli değildir.
Bu halde Davalı sigortacının sigortalısına yaptığı ödeme, poliçe özel şartlarına aykırı olup, hatır ödemesidir. Davalı Sigortacıya TTK1274.maddesinde kanuni halef hakkı vermez.
Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinde poliçenin karayolu taşımaları için Institute … kapsamında olduğu kabul edilmiştir. … düzenlemelerinin istisnalar başlığı altında yer alan 4.3 maddesinde 4.3. Sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya, hasar veya masraf. [Konteynır veya liftvan(1) içine yapılan istifleme, bu sigorta başlamadan önce ya da sigortalı veya adamları tarafından yapıldığında, bu 4.3 Klozu bakımından “ambalajlama” ya dahil sayılır]. hükmünü içerir.
Bu halde Davalı Sigortacının sigortalısına yaptığı ödeme abonman poliçesinin bağlı olduğu, … düzenlemelerinin istisnalar başlığı altında yer alan 4.3 maddesine aykırı olup, hatır ödemesidir. Bu neden ile de Davalı Sigortacıya TTK1274.maddesinde kanuni halef hakkı vermez.
Diğer yandan sigortalı 21.02.2014 günlü Hasar Tazminat Makbuzu ve İbranamesi başlıklı belgede, üçüncü şahıslara karşı olan takip ve dava haklarımı ödediği tazminat miktarına kadar … A.Ş ne temlik ettiğimi diyerek, Davacı nakliyeciye karşı olan haklarını Davalı sigortacı … Sigorta A.Ş. TBK183 ve devamı maddelerine göre temlik etmiştir. Bu halde Davalı sigortacı … ın TBK183 ve devamı maddelerine göre akdi halef sıfatı ile husumet ehliyetinin olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi Sigorta ve CMR uzmanı …’nun muhalefet şerhinde; çoğunluk görüşüne aşağıda açıkladığım üç noktadan muhalif olduğunu bildirerek, CMR 23.4 maddesine Yükün taşınması dolayısıyla ödenen taşıma ücreti, gümrük resimleri ve diğer ödemelerde, malın tamamen kaybedilmesi halinde tamamen ödenir. Kısmen kaybolma halinde ise karşılaşılan zarar oranında ödeme yapılır. Bunlar dışında başka tazminat ödenmez. hükmüne havidir. Bu halde Davacı nakliyecinin 2.533,68 ekspertiz masrafından kusuru oranında sorumlu tutulması yönündeki çoğunluk görüşüne katıldığını, davacı Nakliyecinin kusur oranına göre sorumlu olduğu hasar 7.973,19.€ (hasar miktarı) x 0,7 (kusur oranı) = 5.581,23€ olduğu, davacının toplam 37.600 TL ödemesinden 13.159,98 TL miktarını iade talep edebileceği yönündeki çoğunluk görüşüne katılmadığını, davacının takip tutarı olan 11.032,21.€ (takipte talep edilen) – 5.581,23€ (nakliyecinin sorumlu olduğu hasar miktarı) = 5.450,98.€ nun istirdat tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden istirdat talebinin ve bu kısma isabet eden icra vekalet ücreti, harç ve masraflar gibi ferilerin istirdadının yerinde olacağı, davalının 07.01.2014 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte belirlenecek miktarı iade etmesi gerektiği yönündeki çoğunluk görüşüne katılmadığı ile davacının dava dilekçesinde faiz talebi olmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; davacı şirketin taşıma şirketi olduğu, uluslararası taşıma sırasında taşıdığı yükün hasarlanması nedeniyle yükün sigortacısı davalı … şirketince sigortalısına hasar ödemesi yapıldığı, ödenen hasar bedelinin taşıyıcı davacıdan rucuen tahsili için davacı hakkında … 4. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyası ile icra takibi yapıldığı, davanın bu icra takibi neticesinde ödenen bedelin davalıdan istirdatı talepli istirdat davasıdır.
Davalının sigortalısına yaptığı tazminat ödemesi ve katlandığı sigorta ekspertiz masrafından kaynaklı toplam rücu edilebilir tazminat miktarının 10.506,87 Euro olduğu, davacının, davalı yana 07.01.2014 tarihinde 10.506,87 EURO için toplamda 37.600 TL tazminat ödemesi yaptığı, davalının sigorta tazminatı ödemesine sebebiyet veren hasarın esasen yükleme – istifleme -sabitleme kusurlarından kaynaklandığı, araç plakalarında farklılaşmanın davacı tarafından aktarmaya işaret ettiği, bu nedenle söz konusu işleri davacının yaptığının değerlendirildiği, öte yandan davalının sigortalısının da yükün doğal niteliği gereği yapılmaması gerekenler ve yükün taşıma sürecinde vasfı bakımından özel talimat vermediği, senede gerekli kayıtları düşmediği, bu nedenle tali olarak zararda kusurunun bulunduğu, davacının meydana gelen olayda kusurunun %70 oranında olduğu, davacının ödemesinden işlemiş faiz miktarının tamamı ve asıl alacak bakımından kusur oranı gözetilerek 3.677,40 EURO miktar ödemeye fazladan yapılmış olduğu, sigortalı kendi mahallinde 24.10.2013 günü yaptığı yüklemeyi, Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin Sevkiyat Bildirimleri başlığı altında yer alan sigortalı, sigortasını yaptıracağı sevkiyatlardan haberdar olur olmaz bu sevkiyat ile ilgili detayları en seri şekilde sigortacıya bildirmek ile yükümlüdür özel şartına göre derhal Davalı Sigortacıya ihbar etmesi gerekir iken, bu edimini ikmal etmediği, poliçe teklif tarihinin nakliyenin 04.11.2013 günü sonlanmasından 15 gün sonra 19.11.2013 günlü olduğu, Bu halde Davalı sigortacının sigortalısına yaptığı ödemenin, poliçe özel şartlarına aykırı olduğu gibi, abonman poliçesinin bağlı olduğu, … düzenlemelerinin istisnalar başlığı altında yer alan 4.3 maddesine de aykırı ve hatır ödemesi olduğu, bu neden ile de Davalı Sigortacıya TTK 1274.maddesinde kanuni halef hakkı vermeyeceği, diğer yandan sigortalı 21.02.2014 günlü Hasar Tazminat Makbuzu ve İbranamesi başlıklı belgede, üçüncü şahıslara karşı olan takip ve dava haklarımı ödediği tazminat miktarına kadar … sigorta A.Ş.’ne temlik ettiğimi diyerek, davacı nakliyeciye karşı olan haklarını davalı sigortacı … Sigorta A.Ş. TBK183 ve devamı maddelerine göre temlik etmiş olduğu, bu halde davalı sigortacı …’ın TBK183 ve devamı maddelerine göre akdi halef sıfatı ile husumet ehliyetinin olacağı, davacının ödemesinde asıl alacak olarak belirlenen miktar için katlandığı masrafları da iade talep edebileceği gözetildiğinde, davacının toplam 37.600 TL ödemesinden 13.159,98 TL’ye döviz kuruna göre (1 Euro 3,5786 TL) 3.677,40 Euro miktarını iade talep edebileceği, davalının 07.01.2014 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte belirlenecek miktarı iade etmesi gerektiği hükme elverişli 28/05/2019 tarihli çoğunluk bilirkişi heyet raporundan anlaşılmakla davanın kısmen kabulü ile 3.677,40 Euronun davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile 3.677,40 Euronun davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 898,96 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 642,12 TL harçtan mahsubu ile bakiye 256,84 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 642,12 TL peşin harcın davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan posta, tebligat, müzekkere ve bilirkişi ücretinden oluşan toplam 3.164,80 TL yargılama giderinden davanın kabulü reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 1.107,68 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
Bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan posta, tebligat, müzekkere ve bilirkişi ücretinden oluşan toplam 935,00 TL yargılama giderinden davanın kabulü reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 607,75 TL yargılama giderinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
Bakiye kısmın davalının üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca hesap olunan 2.932,80 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK. 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 15/10/2019

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”