Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/1123 Esas
KARAR NO : 2018/496

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/11/2016
KARAR TARİHİ : 07/05/2018

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından verilen 15/11/2016 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ticari ilişki nedeniyle … firmasından almış olduğu 5 adet çekin zilyedi olduğunu, çekleri keşidecisinden teslim alan müvekkili çalışanının çekleri kargo yoluyla şubesine teslim için gönderirken Dağıtım arabasından hırsızlık gerçekleşmiş olması nedeniyle çalındığını, … 1 Asliye Hukuk Mahkemesinde … E. dosya ile 12.08.2016 tarihinde zayi sebebiyle çek iptal davası açıldığını, 18.08.2016 tarihli tezkerenin …bank … şubesine gönderildiğini ve 27.08.2016 tarihli yazı ile ihtiyati tedbir konulduğunun bildirildiğini, 5 adet çekten 2 tanesine mahkemeye müracaat yerine icra takibine konu edildiğini haricen öğrenildiğini, çalınan çekler ile ilgili Cumhuriyet savcılığı … soruşturma sayılı dosyası ile şikayette bulunulduğunu, Çekin arkasında bulunanların hiçbir zaman yasal hamil olmadığını, davalının faktoring şirketi olduğunu, faktoring şirketinin istihbarat sahibi olduğunu, çekin men yasağı verilmiş bir çek olduğunu bilebilecek olduğunu, ve diğer hususları bildirerek, 2 adet çekin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, istirdatına çeklerin bedellerinin tahsili halinde bedellerin ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, yargılama ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde; Müvekkilinin üzerine düşen edimleri yerine getirmiş yetkili ve meşru hamil olduğunu, söz konusu çeklerin şekli unsurlarının tam , ciro silsilesinin hukuka uygun olduğunu; müvekkili şirketin faktoring şirketlerinin . kuruluş vve çalışma esasları yönetmeliğine uygun davranarak alacağa fatura ile tevsik ettiğini, mevzuat kapsamda kontrollerin edildiğini, ve diğer hususları bildirerek davanın reddini, yargılama ve vekaletin davacıya yüklenilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, ibraz edilen 26/03/2018 tarihli raporda: Davaya konu iki adet çeke ilişkin davacının 3.şahıs keşidecilerden çekleri teslim aldığı hususunda sunulan makbuzlarıyla davacı hamil olduğunu ve rızası hilafına elinden çıkan çeklere ilişkin çeklerin kayıtlara alınmadan çalındığını bildirilmiş olup kayıtlarda çeklerin girişi mevcut olamamakla birlikte çek keşidecisi … Tic.Ltd.Şirketi ile ticari ilişki olduğu borç ilişkisi mevcut olduğu belirlendiği, Davalı … şirketinin çekin alınışıyla ilgili işlemlerinin faturaya dayalı olduğu , diğer hususlardaki işlemler kaydı yine rapor içerisindeki gibi tespit edilmiş olup, 15.300 TL tutarındaki çekler için fatura üzerindeki genel toplam karşılamakla birlikte fatura içeriği toplamı karşılamadığı bildirilmiştir.
TTK.nun 792 .maddesinde çek hangi suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa bulunsun, ister hamiline ister ciro suretiyle nakledilebilen çek olsun, çeki eline geçiren yeni hamilin çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusuru olduğu ispatlanırsa çeki geri vermekle mükellef olacağı düzenleme konusu yapılmıştır.
Davacı, TTK.nun 792.maddesine dayalı olarak çekin hamili olduğunun tespiti ile istirdadı talebini içeren davasını açmıştır. TTK.nun 792.maddesi, çek hamillerini koruyan bir kural olarak ortaya çıkmıştır. Herhangi bir surette hamilin elinden çıkmış çek, kimin elinde yani zilyetliğinde ise bu kişiye karşı koşulları oluştuğunda çekin iadesi yönünde istirdat davası açılabilir. Dava açarak çekin geri verilmesini isteyen hamilin bu çekin kötü niyetle iktisap edildiğini veya çekin iktisabında ağır kusurun bulunduğunu iddia etmesi gerekmektedir. Hamilin kötü niyetli sayılabilmesi için de bu çekin iktisabında çekin rıza dışı elden çıktığını bilmesi veya bilecek durumda olması gerekmektedir. Cirantanın hukuken hak sahibi olmadığını veya kambiyo ehliyetine sahip bulunmadığını bilmesine karşın, bir çeki ciro ile alan hamil, kötü niyetli sayılır. Ağır kusur ise, hamilin çeki iktisap ederken ticari yaşamda kendisinden beklenen olağan özeni, ihtimamı göstermemesidir.
Davacı, hamili bulunduğu çekleri kaybettiğini, bu nedenle … 1 Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile zayi nedeniyle çek iptali davası açtığını, 5 adet çekten 2 tanesinin ilgililerince ödemeden men yasağı veren … 1 Asliye Hukuk Mahkemesine müracaat etmek yerine, icra takibine konu edildiğini, çeklerin yasal hamilinin kendisi olduğunu, çek üzerinde ismi gözüken ve ilk ciro olan … ile hiçbir ticari ilişkisinin olmadığını, ciro silsilesinin kopukluğa uğradığını, çek üzerinde ciro olarak yer alan … ile … Kompozite ulaşılamadığını, … ile … Kompozit arasında gerçekleşen bir alım satım olmadığını, geçerli olmayan bir satışa dayalı olarak faktoring ilişkisinin yasal olarak kurulamayacağını iddia ederek; TTK.nun 792 maddesine dayalı olarak çekin istirdadı talebinde bulunmuştur.
6361 sayılı Finansal Kiralama faktoring ve finansman şirketleri kanunu 13/12/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup 6361 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 13/12/2012 tarihinden sonra meydana gelen faktoring uyuşmazlıklarında bu yasanın uygulanması gerekmektedir. Faktoring şirketi ile dava dışı … Kompozit şirketi arasında 04/08/2016 tarihinde faktoring sözleşmesi akdedilmiş olduğundan uyuşmazlıkta 6361 sayılı yasanın hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
6361 sayılı yasanın 9/2 maddesinde ” faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tespit edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı alacakları devralamaz veya tahsilini üstlenemez aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketlerine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” 9/3 maddesinde ” Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun” hükmüne yer verilmiştir.
Davacı hamili olduğu çeklerin kaybolması nedeniyle bunları elinde bulunduran faktoring şirketinin yetkili hamil olmaması dolayısıyla istirdat talebinde bulunmuştur. Öncelikli olarak faktoring şirketinin uyuşmazlık konusu çekleri 6361 sayılı kanunun 9/2 maddesinde öngörülen koşullara uygun şekilde devir alınıp alınmadığının saptanması daha sonrada TTK nun 792. Maddesi uyarınca faktoring şirketinin iktisabında kötü niyetli olup olmadığı veya ağır kusurunun bulunup bulunmadığının tespit edilerek faktoring şirketinin iade ile yükümlü tutulup tutulmayacağının belirlenmesi gerekmektedir.
Dava konusu edilen 10/10/2016 keşide tarihli 9.120,00 TL tutarlı hamiline yazılı çekin keşidecesinin … Tic , 1.cirantanın … Malzemeleri-…, 2.cirantanın … Kompozit İnşaat Tur San ve Tic Ltd Şti, 3.cirantanın … A.Ş, 31/10/2016 keşide tarihli 6.180,00 TL hamiline yazılı çekin … Tic ,1.cirantanın ….Yapı Malzemeleri-…, 2.cirantanın … Tic Ltd Şti, 3.cirantanın …olduğu görülmüştür.
Mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda; davalı … şirketinin incelemeye sunulan ticari defterlerindeki kayıtlar uyarınca dava dışı … Ltd Şti ile faktoring sözleşmesi akdettiği, … firması tarafından … İnşaat Firması adına düzenlenen bir adet faturanın 03/08/2016 ve 04/08/2016 tarihli faktoring işlemine konu edildiği, … Kompozit’e faktoring işlemleri kapsamında 9.120,00 TL bedelli çeke ilişkin 8.382,19 TL ödeme yapıldığı, 6.180,00 tL bedelli çeke ilişkin olarak da 5.361,63 TL’lik ödeme yapıldığı, faktoring şirketi kayıtlarına masraf ve ödemenin borç olarak kayıtlı olduğu, dava dışı çeklerin keşidecesi … şirketinin ticari defterlerindeki kayıtlarda çeklerin kayıtlı olmadığı, bu çeklere yönelik tahsilata ilişkin de ticari defterde herhangi bir kayıt bulunmadığının talimat raporu ile anlaşıldığı, davacının incelenen ticari defterlerindeki kayıtlarından … firması ile ticari ilişkisinin olduğunun görüldüğü, dava konusu edilen çeklerin alınışına ilişkin herhangi bir kaydın ticari defterlerde yer almadığı, tespit edilmiştir.
Davalı … şirketinin çekin iktisabı sırasında kayıp olduğu veya çalıntı olduğunu bildiği, ispat edilememiştir.Davalı … şirketi tarafından müşterisi … Kompozit’in sunduğu fatura 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesine uygun şekilde alınarak usulüne uygun defterlerine işlenmiş olup, davalı … şirketinin dava konusu edilen çeklerin 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesindeki şartlara uygun şekilde devraldığı sonucuna ulaşılmış olduğundan davacının 792. Madde uyarınca davalı … şirketinin çekleri iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Davacı tarafından TTK.nun 792 ve 818 sayılı ve TTK.nun 687 maddesi gereğince davalı … şirketinin çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğu ispat edilemediği gibi davacının ve dava dışı keşidecinin incelenen ticari defterlerindeki kayıtlarında dava konusu edilen çeklere ilişkin herhangi bir kaydın bulunmadığı, davacının çeklere hamil olduğunu da ispat edemediği anlaşıldığından; açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle
1-Davacının davasının reddine,
2-Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 35,90 TL’nin, peşin alınan 261,29 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 225,39 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan vekalet ücreti maktu vekalet ücretinden az olamayacağından 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı ve davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 07/05/2018

Katip …

Hakim …

HARÇ BEYANI
K.H: 35,90 TL
P.H: 261,29 TL
İ.H: 225,39 TL