Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/901 Esas
KARAR NO : 2022/47

DAVA : Sözleşmenin İptali, Tazminat (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç))
DAVA TARİHİ : 10/09/2015
KARAR TARİHİ : 27/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan Sözleşmenin İptali, Tazminat (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl davada davacı vekili sunmuş olduğu 10/09/2015 tarihli dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 05.10.2006 tarihinde “Tek satıcılık sözleşmesi” ve aynı tarihli Satış Sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme gereğince müvekkilinin davalının ürettiği ya da ithal edeceği her türlü zırai aletlerin … ülkesinde satışı ve dağıtımı konusunda tek satıcı olarak tayin edildiğini, müvekkili şirketin sözleşme konusu (… firması ile) pullukları davalı firmadan temin ederek, …’daki alıcı firmaya satarak bedelini tahsile başladığını, ne var ki, … firması kendisine teslim edilen ürünlerin bedelini ödemede aksaklıklar yarattığını, 11.11.2008 tarihinde … firması tarafından gönderilen yazıda, söz konusu pulluk satışı sebebi ile … adli makamlarınca kurum temsilcileri aleyhine suistimal nedeni ile dava açılmış olduğunu, .. 38. Asliye Ticaret Mahkemesinde davalı firmanın açtığı davada (müvekkilinin kendisine yapması gereken ödemeleri yapmadığı), yerel Mahkemece taraflar arasındaki hukuki ilişkinin tüm detayları ile irdelendiğini ve 12.03.2012 tarihinde verilen kararda davanın reddedildiğini (davalının alacak taleplerinin), tek satıcılık sözleşmesinin hükümlerini ihlal ettiğine de gerekçeli karar da açıkça yer verildiğini, bu kararının Yargıtayca da onandığını, davalı firmanın “Tek Satıcılık Sözleşmesi” hükümlerine aykırı davrandığı (… yetkili makamlarına haricen düşük fiyat teklifi vererek müvekkilini aradan çıkarmak istediğini, bu nedenle de müvekkili ile … firması arasındaki sözleşme hükümlerinin sorgulanmasına sebebiyet verdiğini ve müvekkilinin … firma ile yaptığı anlaşma … ülkesi çıkarlarına aykırı bulunarak geçersiz sayıldığını, davalı firmanın kusurlu davranışı sebebi ile sözleşmeye konu edimin ifasını imkansız kıldığı, müvekkilinin zarara uğramasına sebep olduğunu ve orada iş yapamaz hale geldiğini, müvekkilinin sözleşmenin hükümsüz kalması sebebi ile …’dan tahsilini yapamadığı pulluk tutarları, …’daki yargılama için yapılan masraflar, tek satıcılık sözleşmesinin devam edeceği inancı ile …’da kurulan ortaklık sonucu açılan fabrikada uğranılan zarar, müvekkilinin denkleştirme tazminatı alacağı, kar mahrumiyeti, kazanç kayıpları; davalının akide aykırılık oluşturan fiilin gerçekleştiği tarih olan 03.08.2007 tarihinden günümüze kadar alacakların işleyen faizi; manevi tazminat, kalemlerinden oluştuğunu, örnek Yargıtay hükümlerinin bulunduğu; bu nedenle tespit sonucu belirlenecek uygun Denkleştirme (Portföy) tazminatının ödenmesinin talep edildiğini bildirerek; Davalının yargılama sonuçlanıncaya kadar mallarını kaçırmak sureti İle müvekkilinin muhtemel alacağını tahsil edememe ihtimali yüksek olduğundan, ayrıca müvekkilinin haklılığını ve davalının hukuka aykırı fiilleri ile sözleşmenin ifasını geçersiz kıldığına yönelik Mahkeme ilamı da mevcut olduğundan bu açıklamaları ile davadaki haklılığımızın HMK’nın ilgili hükümleri uyarınca yaklaşık olarak ispat edildiği de gözetilerek; davalının menkul ve gayrimenkul mallarına, 3. kişilerdeki hak ve alacaklarına, tarafımızca yatırılabilecek teminat mukabilinde, en az dava değeri tutarında dava sonuçlanana kadar ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz konulmasına, davanın belirsiz alacak davası olarak kabulü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalının sözleşmeye aykırı, kusurlu ve kötüniyetli davranışları sebebiyle müvekkilin uğradığı ve dava sürecinde bilirkişi incelemesi neticesinde toplam tutarı belirlenebilecek olan zararın Sözleşmenin hükümsüz kalması sebebi ile …’den tahsilini yapamadığı pulluk tutarları karşılığı olarak şimdilik 10.000-USD’lik kısmının, …’daki yargılama için yapılan masraflar için şimdilik 1.000-USD’lik kısmının, Tek satıcılık sözleşmesinin devam edeceği inancı ile …’ da kurulan ortaklık sonucu açılan fabrikada uğranılan zararın şimdilik 1.000-USD’lik kışmının Müvekkilin Denkleştirme tazminatı alacağının şimdilik 2.000-USD’lik kısmının, kar mahrumiyetinin şimdilik 1.000-USD’lik kısmının fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik TOPLAM 15.000,00-USD’ lis kısmının, davalıdan Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranından hesap edilerek faizi ile birlikte; sözleşmeye aykırı davranışın gerçekleştirildiği 03.08.2007 tarihinden, bu talebimiz kabul edilmediği, taktirde dava tarihinden hesap edilecek faizi ile birlikte tazminine, Müvekkilimizin uğradığı manevi zararlara karşılık olarak 5.000-UŞD’nin, (Manevi tazminat talebinizle birlikte 20.000-USD ) davalıdan tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, tensip zaptı duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş olup, davalı vekili sunmuş olduğu 11.11.2015 tarihli cevap dilekçesinde; sözleşme ile ilgili olmakla birlikte sözleşmenin feshi ile ilgili olmayıp müvekkilinin bir ediminden kaynaklanan ve doğan bir zararlarına dair bir belirsiz alacak davası mı olduğunun taraflarınca anlaşılamadığını, bunun netleştirilmesinin gerektiğini, sözleşmenin fesholduğuna dair davalı iradesinin davacı tarafa 20.08.2009 tarihinde … no’lu … 16. Noterliğince keşide ihtarname ile bildirildiğini, davacı tarafın da buna cevaben sözleşmenin feshedilmesinin karşılıklı mutabakatla gerçekleşebileceğinin belirtildiği (… 16. Notet … tarih ve … yevmiye nolu cevabi ihtarname); taraflar arasındaki sözleşmenin feshine ilişkin ihtilafın taraflarca 2009 yılında karşılıklı ihtarnameler sonrasında, müvekkili davalının, davacıdan tahsil edemediği bedeli icra takibi konusu yaptığı davacının itirazı üzerine de ihtilafın … 38. Asliye Ticaret Mah. … Karar sayılı hükmü ile karara bağlandığını, bu tarihten sonraki bir tarihte taraflarına atfolunacak bir eylem olmalıdır ki taraflarınca haksız fesihle ilgili kusur ve tazminat talebi oluşabilsin dendiğini, davacının … müşterisi … ile kurduğu ticari ilişkinin müvekkili davalının bilgi ve inisiyatifi dışında olduğunu, …ile …. arasındaki ilişkiden kaynaklı huzursuzlukların müvekkili davalıya atıf olunacak bir kusur oluşturamayacağı; müvekkilinin kendisine bir şekilde ulaşılan her aşamada davacı … tek yetkili satıcı olduğunun yazılı olarak belirtmekten kaçınmadığını, davacı taraf aleyhlerine başlamış ve süren yargılama sürecini müvekkilinden sakladığını, kendisi fiyat tekliflerinde bulunduğunu, davacı tarafça dilekçelerinin devamında dile getirilen bir kısım örnek yargı karar muhtevaları tümü ile yargılama konusu ile doğrudan ilişkisiz hususlar olduğunu, davacının müvekkiline karşı ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesinin asıl nedeninin … Yargısınca yok hükmünde sayılarak ilgilileri cezalandıran … ve … müşterisi arasındaki fahiş fiyatlı sözleşme olduğunu … deneyimli bir tacir olarak … yasalarına uygun bir ticari ilişki kurup ve sürdürmüş olsaydı hem davalı müvekkili hem de davacının zarara uğramamış olacağının sabit olduğunun ifade edildiğini bildirerek; davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen … 15 Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas , …E.sayılı dosyasında davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; 05/10/2006 tarihinde müvekkili şirket ile davalı şirket arasında 1.000 adet pulluğun satın alınması ve davalının müvekkilinin …’daki tek satıcısı olması hususlarında sözleşme akdedildiğini, müvekkili şirketin davalı taraf ile …’da ancak 1.000 adet değil 600 adet pulluğun satımına ilişkin anlaşma yapabildiğinden davalı tarafa tanesi 6.100-USD olmak üzere 600 adet pulluk sattığını, davalı tarafın da …’da kain yarı kamu kurumu niteliğindeki alıcı … firmasına tanesi 12.200-USD’den bu pullukları tekrar sattığını, …’daki alıcı şirketin kamu kurumu niteliğinde olduğundan … makamlara 12.200-USD pulluk fiyatı yüksek geldiğini, satış fiyatının yüksek bulunduğundan bu kapsamda soruşturma yürütüldüğünü ve davalı tarafın davacısı olduğu … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin … e. Sayılı dosyasındaki iddasına göre davalı ile …’daki alıcı arasındaki sözleşmenin … Cumhuriyeti’nin menfaatlerine aykırı bulunarak feshedildiğini ve davalı tarafın alacağının büyük bölümünü tahsil etme imkanı kalmadığını, öncelikle eldeki dava ile … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …e. Sayılı dosyasının doğrudan doğruya bağlantılı olduğundan eldeki davanın … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …e. Sayılı dosyası ile birleştirilmesini, dosya birleştikten sonra davanın kabulü ile müvekkili tarafından davalıya satılıp teslim edilen ancak davalının kusurlu davranışları nedeni ile bedeli tahsil edilemeyen pulluklar açısından menfi ve müspet toplam zararın tazmini için şimdilik 10.000,00 USD’lik bölümü, davalının kusurlu davranışları ile satışı gerçekleştirilemeyen 400 Adet pulluktan doğan kar kaybı zararının tazmini için şimdilik 5.000,00 USD’lik bölümü olmak üzere bu aşamada toplam 15.000,00 USD tazminatın, (zararın doğduğunun ortaya çıktığı en geç tarih olarak kabul edilebileceğinden) … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. Sayılı dosyasının derdest edilme tarihi olan 09.09.2015 Tarihinden itibaren işleyecek Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ve dosya incelenerek davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı varsa miktarının nelerden ibaret ve ne kadar olduğu konusunda rapor alınmak üzere makine mühendisi bilirkişi ile mali müşavir bilirkişi marifetiyle bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup, ibraz edilen 07/01/2019 tarihli bilirkişi raporunda; Sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle dava dışı … şirketi …’den tahsilini yapamadığı tutarlara karşılık 10.000 USD talep edilen bedele ilişkin olarak ;Davacının … firma ile olan Sözleşmesinin fesih edildiği mahkeme kararında sabit olmakla birlikte teslim edilen pullukların fesih edilen sözleşme kapsamında davacıya iadesi gerekmekle davacının teslim edilen pullukların bedelini tahsil edemediği durumda pullukların iadesi gerekmekle pullukların iade edilip edilmediğinin ,yurt dışına gönderilen pullukların akıbeti ve ne şekilde değerlendirildiğini dosyada belli olmaması sebebiyle salt bedelin tahsil edilememesi sebebiyle zarar olgusunun değerlendirilmesi eksik bilgiler nedeniyle mümkün olmadığını, 600 adet pulluk ile ilgili akıbetinin belirlenmesi gerektiği , …’da yapılan yargılama için 1.000 USD masraf ile ilgili yukarıda ifade edilen … devletinin pullukların fiyatına ilişkin yapılan araştırma neticesinde davacının verdiği fiyattan kaynaklı olması sebebiyle yargılamaya sebebiyet verilmiş olması ve yukarıda tespit edilen 83.144,00 USD Masraf sebebiyle davalının kusur ve illiyetinin Sayın Mahkemece takdir edilmesi halinde kusuru kabul edilen oran kapsamında talep edilebilirliğinin söz konusu olacağı, …’da kurulan ortaklık ve fabrika zararları 1.000 USD davalı ile ilişkilendirilebilecek doğrudan bir zarar olmayıp, giderlere ilişkin tarafımıza tespite yarar belge sunulmadığını, kayıtlarında bu yönde tespit yapılamamış olup, açılan fabrika sebebiyle oluştuğu bildirilen zararın davacının sözleşmesi fesih edilmese idi açılan fabrikadan ne gibi menfaat edileceği ve açılan fabrikanın değerlendirilip değerlendirilemeyeceği net olarak ortaya konulmadığı, Davacının Denkleştirme Tazminatı 2.000 USD ve Kar mahrumiyeti 1.000 USD şimdilik kaydıyla talep ettiği, davacının tek satıcı olarak … bölgesine ilişkin yapmış olduğu anlaşmada toplam 1.000 Adet davalıdan pulluk alacağı anlaşıldığını, ilaveten davacının oluşturduğu portföyden davalının elde ettiği menfaat olarak davalıda …’a satış tespit edilemediğini ve ayrıca davalının pullukları da davacının anlaşması kapsamında …’a gönderildiğini, anlaşma harici davalının pulluk gönderdiği, başka firma vasıtasıyla bu işin yapıldığı bildirilen davacı iddiasının gerçekleştiğine ilişkin dosyada tespit yapılamadığını, ancak Tek Satıcılık Sözleşmesi kapsamında davacının …’a 1,000 Adet davalıdan alacağı ve aldığı pulluk satışı dosyadan belirlenmiş olmakla ve sözleşmenin feshi de belirlenmiş olmakla müspet zararının kendi kusurundan kaynaklandığı değerlendirilmesi %50 olarak arz edilen durum Sayın Mahkemece değerlendirilmesi halinde davalıdan yukarıda belirtilen aykırılıktan kaynaklı oluşan zararın %50 sinin talep edilebileceği durumda hesaplanan davacının müspet zararı 520 adet tahsili yapılamayan satışı yapılan pulluklar için 1.054.856,68 USD’nin %50 ‘si 527.428,34 USD, kalan iptal sebebiyle satılamayan 400 adet pulluk için 811.428,22 USD “nin %50 si 405.714,11 USD zarar mahrum kalınan kar hesaplandığı bildirilmiştir.
Mahkememizce taraf itirazlarını karşılar şekilde bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, ibraz edilen 10/12/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda; Davacının … şirketi …’ den tahsilini yapamadığı tutarlara karşılık 10.000 USD talep edilen bedele ilişkin olarak; Kök raporda her ne kadar Sözleşmesinin fesih edildiği mahkeme kararı kapsamında değerlendirilmiş ise de ek incelemeye konu yukarıda tespit edilenler kapsamında 2016 yılında davacının 1.937.914 USD mahkeme kararına bağlı tahsil edilecek tutar kaydı kapsamında ve tahsil edilen tutara ilişkin ilave yapılan itiraza binaen tespit edilenler ve tahsil ediledeği kayıtlanan tutarlar kapsamında, pullukların akıbeti ile ilgili net bir bilgi olmamakla birlikte davacının kayıtlanan tahsil ettiği görülen tutarların bu pullukların satışının bedeline ilişkin olduğu ve kayıtlanan tahsil edilecek kalan kısmın da bulunduğu görülmekle ek sözleşme ile revize edilen tutar arasındaki fark tahsil edilmeyen olarak değerlendirildiğinde 200 adet pulluğa tekabül ettiğinin hesaplandığı, %50 zararın paylaştırılmasına ilişin her iki tarafın itirazı yine dosya kapsamı içerisinde davacının ve davalının … bağlantısı ile ilgili dahil oldukları ve yapmış oldukları teklif, revize, mahkememe kararı içeriğinde tartışılanlar birlikte değerlendirilerek mahkemenin hesaplamasına bağlı kusurun %50 olarak yarı yarıya değerlendirilmesi ihtimaline binaen yapıldığını, …’da yapılan yargılama için 1000 USD masraf ile … devletinin pullukların fiyatına ilişkin yapılan araştırma neticesinde davacının verdiği fiyattan kaynaklı olması sebebiyle yargılamaya sebebiyet verilmiş olması ve kök raporda tespit edilen 83.144,00 USD masrafa ek olarak sunulan swiftler 2017 yılına ait 20.901,25 USD tutarında olduğunu, bu yapılan masraf ile ilgili mahkeme evraklarının sunulmasının istenmesinde takdirin mahkemeye ait olduğu , yapılan ödeme belgelerinin tespiti iş bu ek raporda yapıldığını, yine kök rapordaki gibi mahkeme ile ilgili evraklarda davalının kusur ve illiyetinin sayın mahkemece takdir edilmesi halinde kusuru kabul edilen oran kapsamında talep edilebilirliğinin takdirinin Mahkemeye ait olacağı, …’da kurulan ortaklık ve fabrika zararları 1000 USD ile ilgili görüş değiştirilecek bir husus tespit edilemediği, kalan iptal olarak bildirilen 400 adet pulluk için hesaplamanın kök rapordaki gibi söz konusu olacağı, başkaca yeni bir husus bu konuda dosyaya sunulmadığı bildirilmiştir.
Davacı karşı davalı vekili sunmuş olduğu 25/12/2019 tarihli dilekçesi ile davasını ıslah etmiş, ıslah harcını da yatırmıştır.
Mahkememizce birleşen … 15 Asliye Ticaret Mahkemesinin …sayılı dosyası açısından davacının taleplerinin değerlendirilmesi yönünde bilirkişilerden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, ibraz edilen 16/03/2021 tarihli bilirkişi 2.ek raporunda; Birleşen davaya konu Ünlü firmasının … kayıtları ve sunulanlar kapsamında 2.544.760,50 USD alacaklı kaldığı bildirilmiştir.
… Kapatılan 38 Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas, …Karar sayılı dosyası getirtilmiş yapılan incelemesinde davacının … Ltd Şti, davalının da …a.Ş (yeni unvanı: …Ticaret Anonim Şirketi ) olduğu, davacı tarafından taraflar arasında akdedilen dispratörlük sözleşmesi kapsamında davalıya satılması için teslim edilen mal bedellerinin ödenmemesi sebebiyle oluşan alacağın tahsilinin talep edildiği, davalı tarafından da … Cumhuriyetinde zırai aletlerin satılması için davacı ile tek satılıcılık sözleşmesi ve satış sözleşmesi imzalandığını, …’dan satılan mallar karşılığında tahsilat yapıldıktan sonra davacıya ödeme yükümlülüğünün doğduğunu, BK.nun 74 maddesi gereğince şartın gerçekleşmediğini, borcun muaccel hale gelmediğini, davacı tarafından …’daki alıcı firmaya daha düşük bedelle pulluk satışı için teklif yapıldığını, bu sebeple … şirketi tarafından satış sözleşmesinin feshi için dava açıldığını, … şirketinden tahsilat yapıldıktan sonra davacının alacağının ödenebileceğini beyan ettiği, Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; taraflar arasındaki protokol ve fiili uygulamanın kar ve zarara tarafların ortak katlanması şeklinde olduğu, davalı … A.Ş’nin davacı …Tic Ltd Şti’ne satış bedelini ödemesinin bu para alacağını tahsil etmesi koşuluna bağlı tutulduğu, davalının iyi niyet kurallarına aykırı olarak paranın tahsiline engel olmadığı, davacının dava dışı …’daki şirkete düşük bedelle yapmış olduğu teklif nedeniyle ödemelerde aksama meydana geldiği, kimsenin kendi kusurlu davranışından yararlanamayacağı, davacının ödemesi gerekli olan hali hazırda bir borç olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği, verilen kararın Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2012/13200 E, 2013/10295 Karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleşmiş olduğu görülmüştür.
Taraflar arasında akdedilen 05/10/2006 tarihli tek satıcılık sözleşmesi ile davalı karşı davacı …Ltd Şti’nin ürettiği ve daha sonra üreteceği yada ithal edeceği her türlü ziraat aletinin … bölgesinde satışı ve dağıtımı konusunda tek satıcı olarak davacı karşı davaı … Anonim Şirketi’nin yetkilendirildiği, sözleşmenin süresinin 31/12/2018 tarihinde kadar geçerli olduğu, sözleşmenin ödeme başlıklı 2.maddesinde; resmi kurumla yapılan sözleşmeye istinaden malın … gümrüğüne girdikten sonra 5 veya 5 iş günü resmi kurumun alıcıya ödeme yapacağı, ödemenin alıcı davacı- karşı davalı … Anonim Şirketi’nin hesabına geçtikten sonra davalı- karşı davacı satıcı …Ltd Şti’ne fatura bedelinin tümünün nakden ve defaten ödeneceği, bu süre zarfında satıcıya herhangi bir bedel ödenmeyeceği, gümrükten 1 ay içerisinde çekilmemiş malların alıcı tarafından satıcıya 1 ay içerisinde iade edileceğinin kararlaştırıldığı, tek satıcılık sözleşmesine istinaden taraflar arasında 05/10/2006 tarihli satış sözleşmesinin imzalandığı, fabrika teslim fiyatı 6.100 USD olan 1000 adet zirai ürünün …’daki şirkete satılacağının kararlaştırıldığı, yine taraflar arasında imzalanmış bulunan 20/01/2010 tarihli protokolün 2.maddesinde; 20/01/2010 tarihli … firması ile davacı- karşı davalı …Anonim Şirketi akdedilen sözleşme uyarınca davacı- karşı davalının, davalı karşı- davacı ….Ltd Şti’nin üretmiş olduğu pulluklardan 520 adet pulluk için … firmasına pulluk başına 300 Dolar ilave iskonto yapıldığı, iskonto bedelinin 156.000 USD olduğu ve bu tutarın iki firma arasında yarı yarıya paylaştırıldığı, 3.maddesinde; madde 2 de yapılan iskontoya ek olarak 520 adet pulluk için pulluk başına 1000 USD den hesaplanmak sureti ile toplam 2.indirim bedeli 520.000 USD belirlendiği, bu bedelin taraflar arasında yarı yarıya paylaşılacağı, 4.maddesinde; 20/01/2010 tarihli … ile davacı karşı davalı …Anonim Şirketi arasında akdedilen sözleşme uyarınca … firmasına verilecek 25.000 USD nin davalı karşı davacı … firmasından karşılanacağı, 5.maddesinde; 2.ve 3.maddede belirtilen … ve … firmalarının yarı yarıya üstlenilen toplam indirim bedelinden …’ye düşen 338.000 USD lik kısımdan 4.maddede belirtilen tutarın 338.000 USD ye düşülmesi kaydıyla 313.000 USD’nin …’nün …’den olan alacağına mahsuben düşüleceği, iş bu düşümün …’nin … göndermekle yükümlü olduğu bedel üzerinden ve 20/01/2010 tarihli … firması ile …firması arasında akdedilen sözleşmede belirtilen ödeme planına orantılı olarak ve yine söz konusu bedelin … firmasının hesabına aktarıldıktan ve Ünlü’nün hesabında fiilen görülmesinden sonra yapılacağının kararlaştırıldığı görülmüştür.
Davacı karşı- davalı … Şirketi ile dava dışı … şirketi arasında 29/09/2006 tarihli kontrat imzalanmış, bu kontrat ekinde yer alan ürünlerin teslim edileceği ve … şirketinin teslim alınan bedeli ödeyeceğinin kararlaştırıldığı, kontrattan teslim edilecek ürün adedinin 600 adet ve 1 ürün bedelinin de 12.200 USD, toplam bedelinin 7.320.000 USD olduğu belirlenmiştir.
Davacı … Şirketi ile davalı … Ltd Şti arasında akdedilen 05/10/2006 tarihli satış sözleşmesinde ürünün fabrika teslim bedelinin 6.100 USD olacağı kararlaştırılmıştır. Kontrat ve eki sözleşmelere göre davacı …Şirketi ile dava dışı … şirketi arasında ürün bedelleri konusunda anlaşmaya varılmış, bu anlaşmalar ile birlikte taraflar arasında akdedilen protokoller gereği iskontolar uygulanmıştır. Davacı … Anonim Şirketinin 31/12/2008 tarihinde davalı … Ltd Şti’ne herhangi bir borcunun bulunmadığı, taraflar arasındaki 20/01/2010 tarihli protokolün 6.maddesi kapsamında … Ltd Şti’nin davacı …Şirketi ile dava dışı … firması arasında kararlaştırılmış olan ödeme planından haberdar olduğu tespit edilmiştir.
Davalı-karşı davacı … Ltd Şti tek satıcılık sözleşmesine aykırı şekilde …’a daha düşük bedelle mal satmak üzere 03/08/2007 tarihinde teklifte bulunmuş, bunun üzerine … makamlarınca yapılan araştırma sonucunda pulluk satış bedellerinin çok yüksek olduğu davacı ile yapılan satış sözleşmesinin tespit edilerek davacı ile yapılmış olan sözleşmenin geçersiz sayılmasına karar verilmiştir. Davalı- karşı davacının tek satıcılık sözleşmesine aykırı hareket ettiği, düşük bedel ile zirai alet satacağı yönünde teklif vermesinin davacı ile akdetmiş olduğu sözleşme ve protokollere aykırılık teşkil ettiği … 38 Asliye Ticaret Mahkemesinin …E, … Karar sayılı kesinleşen ilamı ile de kabul edilmiştir. Bu durumda davacı- karşı davalı tek satıcılık sözleşmesine aykırı davranılmasından dolayı uğradığı zararları talep edebilecektir. Ancak davacının uğradığı zararlara sebep olan olaylar tek başına davalı- karşı davacı …Ltd Şti’nin vermiş olduğu teklife bağlı olarak gerçekleşmemiştir. … makamlarınca düzenlenen belgelerin yapılan incelemesinde; davacı- karşı davalı … Ticaret Anonim Şirketi ‘nin davalı- karşı davacı …LTd Şti’den 6.100 USD ye aldıkları pullukları ilk anlaşma bedeli olarak …’daki dava dışı şirkete 12.200 USD’ye sattığı, bu bedelin …’daki ilgili makamlara yüksek geldiği, bu konuda araştırma yapıldığı, fiyat araştırmasının sadece davalı- karşı davacı … Ltd Şti’nin vermiş olduğu teklife göre belirlenmediği, yapılan araştırmalar sonucunda fiyatın yüksek olmasından kaynaklı olarak … makamlarının çıkarlarına aykırı ve bilerek karlı olmayan anlaşma olarak nitelendirilerek feshedildiği, davacı- karşı davalı … Şirketi ‘nin basiretli bir tacir olarak bu sürecin gerçekleşeceğini öngörerek hareket etmesi gerektiği, … makamlarınca sözleşmenin feshedilmesinde %50 oranında müterafık kusurlu olduğu, talep edebileceği zarar miktarından %50 kusuru oranında düşüm yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davacı tarafından …’da sözleşmenin kusurlu olması sebebiyle feshi davası için 83.144,00 USD tutarında yargılama masrafı yapıldığı, buna ilişkin ödeme yapıldığını gösterir banka ödeme switlerinin davacı – karşı davalı … Şirketi tarafından dosyaya ibraz edildiği, 83.144,00 USD’nin %50 si olan 41.572,00 USD yi davacı- karşı davalının, davalı- karşı davacıdan talep edebileceği , taraflar arasında akdedilen anlaşmaya konu 600 adet pulluktan 200 adet tahsil edilemeyen bedelinin 405.960,01 TL olduğu, bu bedelin davacı- karşı davalının müspet zararını oluşturduğu, %50 kusur indirimi yapılması sonucunda bedeli tahsil edilemeyen 200 adet pulluk için davacı- karşı davalının 202.980,01 TL kar mahrumiyeti talep edebileceği, taraflar arasında akdedilen 1000 adet pulluğun satışı için yapılan anlaşma sonucu 400 adet gerçekleşmeyen satış sebebiyle davacının elde edebileceği müspet kazancının 811.428,12 USD olduğu, %50 kusur indirimi yapıldığında davacının talep edebileceği müspet zararının 405.714,11 USD olduğu bilirkişi raporu ile tespit edilmiştir.
Mahkememizce davalı – karşı davacı vekiline birleşen dava açısından davasını ıslah etmek ve harcını yatırmak üzere kesin süre verildiği, davalı karşı davacı vekili 25/11/2021 tarihli dilekçesi ile birleşen davasını ıslah etmiş, ıslah harcını da yatırmıştır.
Tüm dosya kapsamının ve delillerinin değerlendirilmesi sonucunda; asıl davada; davacı – karşı davalı … Şirketi ile davalı karşı davacı …Ltd Şti arasında akdedilen sözleşme ve protokollerin davalı- karşı davacı …LTd Şti’nin kusurlu davranışı sebebiyle feshedildiği, davacı karşı davalı …Anonim Şirketi ‘nin sözleşmelerin feshi nedeniyle zarara uğradığı, zararın doğmasında davacı karşı davalı … Şirketi ‘nin de %50 oranında müterafik kusurlu olduğu, hesap edilen zarar miktarından %50 kusuru oranında indirim yapılması gerektiği, davacının 1000 adet pulluk satışı anlaşması sebebiyle satışı gerçekleşmeyen 400 adet pulluk için 405.714,00 USD kar kaybı, 600 adet pulluk satışı için yapılan sözleşmeden satışı gerçekleşmeyen 200 adet pulluk için 202.980,00 USD kar kaybı ve …’da yapmış olduğu mahkeme masrafları için 41.572,00 USD olmak üzere toplam 650.266,00 USD maddi tazminat talep edebileceği, davacının davadan önce davalıyı TBK 101 maddesi uyarınca usulüne uygun temerrüde düşürmediği, bu sebeple dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi uyarınca faiz işletilmesi gerektiği, asıl davada davacı karşı davalı tarafından manevi tazminat talep edilmiş ise de; sözleşmenin feshedilmesi sebebiyle davacı- karşı davalının kişilik hakları ve ticari itibarının zedelendiğini ispat edecek delillerin mahkemeye sunulmadığı, kişilik haklarının ve ticari itibarının zedelendiğinin ispat edilemediği manevi tazminat talebinin reddi gerektiği anlaşıldığından, asıl davada; 650.266,00 USD maddi tazminatın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline, manevi tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen davada; davalı -karşı davacı …Ltd Şti’nin sözleşmenin feshi nedeniyle gerçekleşen zararda davacının %50 kusurlu olması sebebiyle uğradığı zararın %50 lik kısmının tahsilini talep etmiş ise de; sözleşmenin feshine davalı karşı davacı … Ltd Şti’nin … yetkili makamlarına düşük bedel üzerinden fiyat teklifi vermesi etkili olmuş, Davacı -karşı davalı da müterafik kusurlu kabul edilmiştir. TBK.nun 52.maddesinde: zarar görenin zararı doğuran fiile razı olması veya zararın doğmasında veya artmasında etkili olması, veya tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış olması halinde hakimin tazminatı indirebileceği veya tamamen kaldırabileceği düzenleme konusu yapılmıştır. … makamlarına …Ltd Şti’nin ürettiği pullukların birim fiyatının piyasanın üstünde satılmasında davacı-karşı davalı …’nin de katkısı bulunmakta olup, basiretli bir tacir gibi davranması gereken davacı karşı davalı gerekli özen ve dikkati göstermeyerek kendi kusurlu davranışı ile zararın ortaya çıkmasına sebebiyet verdiğinden dürüstlük kuralı gereğince asıl davada davacı- karşı davalının doğan zararı TBK.nun 52.maddesi gereğince %50 oranında indirildiğinden, birleşen dosyada davacı- karşı davalı … Ltd Şti kendi kusurundan faydalanarak talepte bulunamayacağından birleşen davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Asıl davada;
1-650.266,00 USD maddi tazminatın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline, manevi tazminat talebinin reddine,
2-Maddi tazminat açısından, Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince maddi tazminat açısından hesaplanan 135.493,32 TL nispi karar ve ilam harcının başlangıçta yatırılan 1.034,90 TL harç ile 65.805,97 TL ıslah harcının toplamı olan 66.840,87 TL peşin harcın mahsubu ile 68.652,45 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 66.840,87 TL harç ile yine davacı tarafından yapılan toplam 2.572,80 TL’nin davanın kabul edilen kısmına tekabül eden 2.495,61 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 99.528,11 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince davanın reddedilen kısmı üzerinden hesaplanan 8.116,14 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
6-Manevi tazminatı açısından davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan 5.100 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Birleşen davada;
1-Davanın reddine,
2-Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 80,70 TL harcın peşin alınan 1.554,91 TL harç ve 158.462,60 TL ıslah harcının toplamı olan 160.017,50 TL harçtan mahsubu ile fazla harç olan 159.936,81 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 134.277,07 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı karşı davalı vekili ile davalı karşı davacı vekillerinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341.maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 27/01/2022

Başkan
E-İMZALI
Üye
E-İMZALI
Üye
E-İMZALI
Katip
E-İMZALI

ASIL DAVA
HARÇ BEYANI
K.H: 135.493,32 TL
P.H: 66.840,87 TL
B.H: 68.652,45 TL

DAVACI YARGILAMA GİDERİ:
Bilirkişi ücreti: 2.200,00 TL
Tebligat gideri: 372,80 TL
Toplam : 2.572,80 TL

BİRLEŞEN DAVA
HARÇ BEYANI
K.H: 80,70 TL
P.H: 160.017,50 TL
İ.H: 159.936,81 TL

Bu belge 5070 sayılı kanun kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.