Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/781 Esas
KARAR NO : 2018/967

DAVA : Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ : 31/07/2015
KARAR TARİHİ : 03/10/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında 01/09/2009 tarihinde … İli … İlçesi … Köyü 281 parselde kayıtlı bulunan taşınmaz üzerindeki akaryakıt istasyonunu davlı tarafından işletilmesi amacıyla 5 yıl süreli olarak bayilik sözleşmesi imzalandaığını, sözleşme kapsamında akaryakıt istasyonunda satış ve sevris faaliyetine ilişin ekipmanların davalıya eksiksiz ve kullanıma elverişli şekilde teslim edildiğini, bu kapsamda davalının tüm masrafları ödemeyeceğini taahhüt ettiğini, ancak sözleşme süresinin dolması ardından sökülebilir malzeme ve ekipmanların iadesi yada satın alma hakkının bulunmasına rağmen davalının haklarını kullanmaması amacıyla … 34. Noterliğinin … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edildiğini, ancak davalı tarafından müvekkili şirkete ödeme yada iadenin gerçekleşmediğini, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla şimdilik malzeme ve ekipmanların bedellerin aynen teslimini mümkün olmaması halilnde rayiç bedellerinin müvekkiline ödenmesini, yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak yapılan tebligata rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara da davalı yandan gelen olmamıştır.
Davacının iddiaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında keşfen değerlendirilmesi amacıyla … 2. Asliye Hukuk Mahkemesine yazılan talimat netcesinde Makine Mühendisi … tarafından tanzim olunan 06/12/2016 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; … İli, … ilçesi … yolu üzerinde bulunan davalı …’a ait akaryakıt istasyonunda keşfen yapılan inceleme neticesinde; akaryakıt istasyonunun terk edilmiş vaziyette çalışmaz durumda olduğu, istasyonda olduğu belirtilen tesisat ve ekipmanlara ait hiçbir bulgu ve kalıntıya rastlanılmadığı, sözü edilen ekipmanların hiçbirinin mevcut olmadığı, dava konusu iadesi talep edilen ekipmanların kurumsal kimlik uygulaması ve fiyat panousu, tank ve pompa otomasyonu ile PC, ADSL kurulumu, modem, monitör ve printer, otomasyon alt yapı inşaat ve tadilat işleri olduğu, otomasyon altyapı inşaat ve tadilat işlerinin geri dönüşümü sözkonusu olmayıp işlerin yapıldığı anda oluşmuş birtakım masrafların iadesi teorik olarak mümkün olmadığı, işlerin yapıldığı anda oluşmuş birtakım masrafların iadesi teorik olarak mümkün olmadığı, işlerin yapılırken geri dönüşümün olmayacağı, otomasyon alpyapı inşaat ve tadilat işlerinin geri dönüşümü olmadığı, bunun dışında olan talep edilen malzeme ve ekipmanların geri dönüşüm bedellerinin olmadığı, ekipmanların faturaları dosyada mevcut olduğu ancak ekipmaların teslim tesellüm tutanakları ile montaj edildiğine dair herhangi bir belge yada belgenin bulunmadığı, bu kapsamda davalı tarafından kurulan Tank-Otomasyon Sistemine ait ekipmanların toplam geri dönüşüm bedelinin aynı zamanda 2011 yılındaki fatura bedelide olan 12.000,00 TL olduğu, davacı tarafından talep edilen ekipmanların rayiç bedelininde 18.000,00 TL olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Talimat raporunun usulüne uygun olarak taraflara tebliğ edilmesi neticesinde davacının beyanlarının dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla bilirkişiler Finans Uzmanı … ile Makine Mühendisi … tarafından dosyaya tanzim olunan 29/05/2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı …Ş. ile davalı … arasında 01.09.2009 tarihli “Bayilik Sözleşmesi” düzenlendiği, Bayilik Sözleşmesi’nin tarafları biri davacı …Ş., diğeri ise davalı … olduğu, Bayilik Sözleşmesi 28 madde ve 11 sayfadan oluştuğu, sözleşme 01.09.2009 tarihinden itibaren 5 yıl boyunca yürürlükte kalacağı kararlaştırılmıştır.
Sözleşmenin 1. Maddesinde; “Taraflarca sözleşmede belirlenen ürünlerin İstasyonda perakende olarak bayilik esasları içerisinde iş bu sözleşmedeki şartlara, bu sözleşmeye ek ariyet tahaatnamesi ve bayilik taahhütnamesine uygun olarak satışı, işbu sözleşmenin konusunu oluşturur.”
2. Maddesinde; “Bayi iş bu satış yeri ve müştemilatında münhasıran … tarafınan doğrudan ve/veya dolaylı olarak üretilen rafinerilerden satın alınan ithal edilen akaryakıt ürünlerini özellikle süper benzin, normal benzin, kurşunsuz benzin, gazyağı, motorin, her cins fuel oil, kalorifer yakıtı, madeni yağlar, sıvılaştırılmış petrol gazı, petrol türevleri ve benzerleri ile … tarafından pazarlanan diğer ürünleri (Bundan sonra kısaca ürün olarak anılacaktır.) …’in tayin edeceği bir ikmal kaynağından satın alacağı ve hangi sebeple olursa olsun …’in yazılı olurunu almadan başkalarından satın almamayı kabul ve taahhüt eder. “
15. Maddesinde; 15.1- BAYİ, kendisine … tarafından verilecek ilan ve reklam malzemelerini İstasyonda teşhir edecektir. Bu malzemelerin teşhir mahalleri, ölçü ve miktarları doğrudan … tarafından tayin ve tespit edilecektir. BAYI bunları o yerlere koymaktan imtina edemez, yerlerini değiştiremez. Bunların yanma, üstüne, altına başkaca bu yazı resim vs. koyamaz. İstasyon alanında yer alacak herhangi bir yazı, ilan, reklam malzemesi vs. konulması, …in yazılı muvafakatine bağlıdır. Bu malzemelerden Ötürü ödenmesi gereken vergi, resim, harç ve resimler münhasıran BAYİ tarafından karşılanacaktır.
15.2- İşbu malzemeler BAYl’ye ariyeten verilmiş de alsa, bedelleri teminat olarak tahsil edilmiş de olsa AKPETin demirbaşı mahiyetinde BAYİ’de kalacak ve BAYİ bunları özenle koruyacak, bakımlarını ve onarımını yetkili servisleri aracılığı ile yapacaktır. Bu malzemeler …’ten alınan ürünlerin satışında ve işbu Süzleşme’de bahsi geçen satış yerinde kullanılacaktır. Bu malzemelerden ötürü ödenmesi gereken vergi, resim, harç ve resimler münhasıran BAYİ tarafından karşılanacaktır.
15.3- Sözleşme’nin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde bu malzemeler tüm süküm masraftan BAYl’ye ait olmak üzere … tarafından yapılan talebi takip eden 15 (onbeş) gün içinde sökülerek AKPETin tayin edeceği mahal ve şahısa sağlam ve tam olarak teslim edilecektir. Bunlar için BAYİ’nin varsa teminatı, eskime bedeli olarak, … tarafından nakde çevrilecek ve irat kaydedilecektir.
15.4- Bu ariyeten verilmiş ve / veya verilecek malzemenin kullanılması esnasında meydana gelen kazalar ve sonuçlarından sadece BAYİ sorumlu olacaktır … ile BAYİ arasında bu malzemeler İçin ayrıca ‘Ariyet Taahhütnamesi’ tanzim ve imza edilecektir.” hükümleri düzenlenmiştir.
Sözleşmenin 15. maddesinde Tanıtma ve Reklam Malzemeleri Yükümlülükleri yer aldığı, “15.3. Danışman, sözleşme konusuna ilişkin olarak aşağıdaki hususlarda hizmet sunacaktır: Sözleşme ‘nin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde bu malzemeler tüm söküm masrafları BAYİ’ye ait olmak üzere … tarafından yapılan talebi takip eden 15 gün içinde sökülerek …’in tayin edeceği mahal ve şahısa sağlam ve tam olarak testim edilecektir. Bunlar için BAYİ’nin varsa teminatı, eskime bedeli olarak, … tarafından nakde çevrilecek ve irat olarak kaydedilecektir. ” hükmü düzenlenmiştir.
Keşif raporunda bilirkişi tarafından, dosyada iadesi istenen ekipmanlardan otomasyon alt yapı ve inşaat işlerinin geri dönüşümünün söz konusu olmadığı, işlerin yapılması sırasında oluşmuş bir takım masrafların iadesinin teorik olarak mümkün bulunmadığı, bu işler yapılırken geri dönüşümünün olmayacağının aşikâr olduğu raporlandığı, dosyada talep edilen Kurumsal kimlik uygulaması, Tank Pompa otomasyonu ile PC, ADSL kurulumu, modem, monitör, printer kalemlerinde belirtilen malzeme ve ekipmanlarının geri dönüşüm bedellerinin bulunduğu, bu ekipmanların faturalarının Dava dosyasında mevcut olduğu, ancak ekipmanların teslim/tesellüm tutanakları ile montaj edilmiş olduklarına dair herhangi bir belge ve bilgiye rastlanmadığı raporlanmıştır. Bu tespitler ve değerlendirmeler sonrasında, Bilirkişi tarafından, önceden kurulduğu belirtilen Tank-Otomasyon Sistemine ait… [mevcut] ekipmanların toplam geri dönüşüm bedeli, 2011 yılına ait fatura bedelleri olarak 12.000,00 TL olarak tespit edildiği, davacı tarafça talep edilen ekipmanlara ait rayiç bedelin 18.000,00 TL olduğu yönünde bilirkişi tarafından tespit görüş bildirilmiştir. Davacı tarafça, Bilirkişi tarafından düzenlenen rapora ve tespit edilen değere, dosyaya sundukları iş teslim formları ve diğer belgelerle ekipmanlarının teslim ve montajının yapıldığının sabit olduğu, tespit edilen tutara % 18 KDV de eklenmesi gerektiği, tespit edilen değerin düşük olduğu ve rayiç değerinin oldukça altmda olduğu gerekçeleri ile itiraz edilmiştir.
… Tic. Ltd. Şti. antetli davacı şirket adına düzenlenmiş, 06.05.2011 tarih A-005233 seri numaralı faturadan; davalıya ait yakıt istasyonu Kurumsal Kimlik Uygulama Bedeli olarak 8.074,79 TL bedel karşılığı hizmet verilmiş olduğu, kimlik giydirmelerinde kullanılan malzeme ve miktarları belli olmadığından bir hurda ederinin olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapılamadığı, dosyaya mübrez, … 2. Asliye Hukuk Mahkemesine verilmiş Bilirkişi raporuna ekli resimlerde de kurumsal kimlik giydirmelerinin sökülmüş olduğunun görüldüğü, … 34. Noterliğince düzenlenen … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamede de davacı taraf 3 nolu madde ve dava dilekçesinde, kurumsal kimlik giydirmeleri hariç talepte bulunulduğu dikkate alındığında kurumsal kimlik uygulamasının geri dönüş maddi değerinin bulunmadığı mütalaa edilmiştir. “rm İstanbul” antetli 21.05.2012 tarihli A-02441 seri numaralı fatura ve bu faturaya ilişkin düzenlenmiş Fatura Onay tablosundan, 6.250-TL fiyat panosu, 600-TL montaj ve 3.000- TL nakliye olmak üzere KDV hariç toplam 9.850-TL hizmet verilmiş olduğu, keşif raporunda ekli resimlerde, mahalde bir fiyat panosu görülmekte ise de üzerinde … petrole ait logo olduğu görülmektedir. Bu bakımdan, davacıya ait fiyat panosunun mahalde bulunmadığı, söz konusu panonun kullanılabilir olması durumunda İkinci el değerinin olacağı, geri dönüş maddi değerinin takdıren ortalama 5.000 TL olacağı, … Tic. A.Ş. antetli davacı şirket adına düzenlenmiş, 16.05.2011 tarih D-880660 seri numaralı faturada; davalı tarafa ait yakıt istasyonuna, Tankomat yazılımı, Lojistik ve depolama, 20 m CAT6 kablo, montaj, sarf malzemesi (köpük) ve ulaşım bedeli (mobilizasyon) işi bedelinin KDV dahil 3.366,62-TL olduğu, söz konusu fatura içeriğinde yer alan Tankomat yazılımı haricindeki diğer kalemler, hizmet ve sarf malzemesi niteliğinde olup bir geri dönüş maddi değerleri bulunmadığı, davalı, Tankomat yazılımım geri vermek zorunda olduğu, yazılım lisans anlaşmalarına bağlı olduğundan edinim değeri ile aynı değerlendirildiği, … antetli davacı şirket adına düzenlendiği, 16.05.2011 tarih… seri numaralı faturada; davalı tarafa ait yakıt istasyonuna, Pumpomat (pompa otomasyon yazılımı), Lojistik ve depolama, Exx Rekor ve kablosuz pompa otomasyon montajı işi bedelinin KDV dahil 3.917,46 TL olduğu, söz konusu fatura içeriğinde yer alan … yazılımı haricindeki diğer kalemler, hizmet ve sarf malzemesi niteliğinde olup bir geri dönüş maddi değerleri bulunmadığı, davalı, Pumpomat yazılımını geri vermek zorunda olduğu, yazılım lisans anlaşmalarına bağlı olduğundan edinim değeri ile aynı değerlendirildiği, … Tic. A.Ş. antetli davacı şirket adına düzenlenmiş, 18.05.2011 tarih … seri numaralı faturadan; otomasyon alt yapı hizmeti olarak 10.164,63 USD bedel karşılığı inşaat ve tadilat işlemlerini içerir hizmet verilmiş olduğu, tesisat, temizlik, montaj, mobilizasyon vs. içeriğe sahip söz konusu alt yapı hizmetinin ücret olarak bir geri dönüş karşılığı bulunmadığı, davalı … kaşe ve imzalı 18.04.2011 tarihli Malzeme Formu ve ekli fiyatlandırma tablosunda, 10.669,36 TL tutarında davalıya donanım teslim edilmiş olduğu, söz konusu donanımın ikinci el geri dönüş maddi değerleri, bilgisayar donanımı piyasa şartlarında ortalama olarak edinim değerinin %65’i seviyelerinde olduğu, mevcut durumda davalı tarafından geri verilmesi gereken teçhizatın geri dönüş maddi değerinin 18.785,82 TL olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; davacı şirketin davalı ile akdetmiş olduğu bayilik sözleşmesi kapsamında davalıya ariyet olarak vermiş olduğu sökülebilir nitelikte malzeme ve ekipmanların teslimine, malzeme ve ekipmanlarının aynen tesilimi mümkün olmaması halinde belirlenecek rayiç bedellerinin müvekkili şirkete ödenmesi talepli olarak açılmış olan alacak davasıdır.
Yargıtay 19. HD. 25/11/2015 T., 2015/3783 E., 2015/15624 K. Sayılı ilamında; “sözleşmenin sona ermesinden sonra davacı … şirketi sadece ariyet verdiği pompa ve ekipmanı mevcut hali ile iadesini isteyebilir, bunun dışında kablolama, altyapı, yazılım gibi sökülüp götürüldükten sonra tekrar kullanıma elverişli olmayan malzeme ve işçilik bedelleri istenilemez.” denildiğinden, Yargıtay ilamı ışığı altında yapılan yargılama neticesinde davacı …Ş. ile davalı … arasında 01.09.2009 tarihinde 5 yıl süreli olarak Bayilik Sözleşmesi imzalandığı, bu kapsamda … İli, … ilçesi … yolu üzerinde bulunan taşınmaza kurulan akaryakıt istasyonuna kurumsal kimlik uygulaması ve fiyat panousu, tank ve pompa otomasyonu ile PC, ADSL kurulumu, modem, monitör ve printer, otomasyon alt yapı inşaat ve tadilat işlerinin kurulumunun yapıldığı, kurulumu yapılan ekipman ve malzemelerin sözleşmenin bitiminden itibaren taraflar arasında kurulan sözleşmenin bitiminden itibaren davalı tarafından aynen davacı tarafa iadesi ile ariyet bedellerinin ödenmesinin taahhüt edilmesine rağmen davalı tarafından üzerine düşen edimlerin davacı tarafa karşı getiremediği, hüküm kurmaya elverişli, ayrıntılı ve irdeleyici makine mühendisleri ile finans uzmanı bilirkişiler tarafından dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporlarında davacının iddialarına karşılık davalı tarafından dosyaya herhangi bir belge yada bilginin sunulmadığı, davacı tarafından ibraz edilen bilgi ve belgeler ışığında mahallinde talimat mahkemesince yapılan keşfen inceleme neticesinde yapılan değerlendirmeler neticesinde ekipman ve malzemelerin yerinde olmadığı gibi davacı tarafada iade edilmediği, davalı tarafından iade edilmemiş olan sökülebilir nitelikteki malzeme ve ekipmanların rayiç bedelleri toplamanın 21.07.2015 dava tarihi itibariyle 18.785,82 TL olduğu tespit edilmekle, davanın kabulü ile 18.785,82 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile 18.785,82 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 1.283,26 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 85,39 TL + 240,00 TL ıslah harcından oluşan toplam 325,39 TL harçtan mahsubu ile bakiye 957,87 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan; 85,39 TL peşin harç, 240,00 TL ıslah harcı, 206,30 TL ıslah harcı, 2.736,00 TL posta, tebligat, müzekkere, bilirkişi ücretinden oluşan toplam 3.267,69 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 2.254,30 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 03/10/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”