Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/676 Esas
KARAR NO : 2018/425
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 12/06/2015
KARAR TARİHİ : 12/04/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından verilen 12/06/2015 tarihli dava dilekçeside, Müvekkilinin … bölgesinde otelcilik faaliyeti ile iştigal ettiğini, Müvekkili şirketin finansal ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla davalı tarafından matbu şekilde hazırlanmış olan genel kredi sözleşmesi imzalandığını, Müvekkilinin kredi ihtiyacı hasıl olunca gene davalı tarafından matbu şekilde ve sadece müvekkilinin imzalarının alınması yolu ile tanzim edilmiş bulunan değişik tarihli ve tutarlı Genel Kredi Sözleşmeleri tanzim edildiğini, tanzim edilen belgeler ışığında davalı taraf müvekkiline ayrı ayrı 11.600.000 Euro ve 2.400.000 Euro tutarlı iki adet kredi kullandırıldığını, Müvekkilinin kredileri düzenli şekilde ödemeye devam eder iken bahsi geçen her iki krediyi de erken ödemek istediğini, davalı banka 11.600.000-Euro tutarındaki kredinin kalan anapara borcu olan 8.800.000-Euro yu ve hiçbir açıklama içermeyen sadece faiz ve eklenti tutarı olarak belirtilen 713.995 Euro bedeli müvekkilinden talep ettiğini, Davalı banka 2.400.000 Euro tutarındaki kredinin kalan anapara borcu olan 2.400.000-Euro yu ve hiçbir açıklama içermeyen sadece faiz ve eklenti tutarı olarak belirtilen 161.028-Euro bedeli müvekkilinden talep ettiğini, Davalı bankanın 2.400.000 Euro luk kredi için erken ödeme esnasında müvekkilinden toplam talep ettiği bedel 2.561.028-Euro ve 231.000- TL KKDF bedeli olduğunu, Söz konusu KKDF (Kaynak kullanımı destekleme fonu bedeli) bedeli de fazla hesaplanarak talep edildiğini, Davalı bankanın ipotekleri kaldırmak ve müvekkilin, kefillerinin mülklerini serbest bırakmak için tahsil ettiği kredi bedelleri haricinde tahsil ettiği, 876.855,33-Euro faiz eklenti, tutarının 72.000-euro (216.979.20- TL olarak 3.0136 kur üzerinden) KKDF bedelinin, 4154-euro (12.549,40-TL olarak 3.0136 kur üzerinden) KKDF erken kapama cezasının kanımızca hiçbir hukuksal dayanağı olmadığını, davalı toplamda müvekkilinden 953.009,33- Euro erken ödeme komisyonu, faiz, KKDF, KKDF cezası tahsil edildiğini, Banka tarafından erken ödeme cezası/komisyonu ve varsa fahiş faiz ve KKDF bedeli, KKDF cezası, ipotek fek ücreti vs. karşılığı olmayan yada verilmeyen hizmete ilişkin bulunan bedeller tahsil edilmemesi gerektiği, davalının haksız tahsil ettiği bedellerden şimdilik 450.000-Euro yu (dörtyüzellibin-euro)fiili ödeme günündeki en yüksek döviz kuru karşılığı TL olarak müvekkiline ödenmesine, bahsi geçen bedele 3095 sayılı kanunun 4/a maddesi gereği haksız tahsili tarihinden itibaren faiz işletilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde; Davacı ile müvekkili Banka arasında 23.12.2010 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığını ve tüm hukuki prosedürlerin işbu sözleşmeye göre düzenlendiğini, ardından 31.12.2012 ve 05.01.2015 tarihlerinde EK-B başlıklı iki adet sözleşme imzalandığını ve 23.12.2010 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi’ne ek yapıldığını, Davacının kullanmış olduğu ve dava konu yapmış olduğu krediler yukarıda anılan sözleşme hükümlerine göre tarafların özgür iradelerince oluşturulmuş olduğunu, Tacirler arası imzalanan kredi sözleşmelerinde tarafların sözleşme hükümleri ile bağlı olacağı ve basiretli tacirin sorumlu tarihli Genel Kredi Sözleşmesi’nin 2.09 maddesi uyarınca erken geri ödemenin bankanın onayına tabi olduğunu ve ceza uygulaması ya da farklı fiyatlama yapılabileceği kararlaştırıldığını, bu sebeple müvekkil Bankanın erken geri ödeme halinde kredinin erken kapama ücretini tahsil etmesinin sözleşme ile hükme bağlanmış hukuki bir durum olduğunu, ayrıca davacı ile imzalanan ve GKS’nin eki haline gelen 31.12.2012 ve 05.01.2015 tarihli iki adet Ek-B’lerin 1.6 ve 1.5 Erken Ödeme başlıklı maddelerinde bakiye kredi anaparası üzerinden adatlandırılarak %2 oranında erken ödeme komisyonunu Bankaya ödeneceğinin kararlaştırılacağını, Genel Kredi Sözleşmeleri ‘ne ek olarak alınan ve kredilerin esaslı unsurlarını belirleyen EK-B sözleşmelerin Müşteriler ile pazarlık edilerek oluşturulduğunu, Her bir kredi ve her müşteri için EK-B’ler farklı düzenlenmekte olduğunu, dolayısıyla EK-B’ler tip bir sözleşme değil, Müşteri ile görüşülerek hazırlanan ve kredilerin şartlarını belirleyen sözleşmeler olduğunu, Türk Ticaret Kanunu’nun basiretli tacir yükünü düzenleyen 18/2. Maddesi “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” Hükmünü amir olduğunu, davacı da sözleşmeyi imzaladığı esnada kanunun kendisine yüklediği basiretli tacir yükü altında dava konusu sözleşme ve eklerini imzalamış olduğunu, dolayısıyla davacının genel işlem koşulu savunmasına sığınması, işletmesel büyüklüğünü bir kenara bırakarak basit bir tüketici gibi savunma geliştirmesi mümkün olamayacağını, KREDİNİN ERKEN KAPANMASI SEBEBİYLE BANKANIN ZARARA UĞRADIĞINI, MÜVEKKİLİ BANKA UĞRADIĞI ZARARDAN DAHA AZ MİKTARDA ERKEN KAPAMA KOMİSYONU ALDIĞINI, tahsil edilen KKDF ve KKDF cezası Bankanın gelir kalemi olmayıp tahsil edilen tutarlar Maliye Bakanlığı’na ödenmekte olduğunu, davacı 31.12.2012 tarihli “TAAHHÜTNAME” ile BSMV, KKDF ve her ne nam altında olursa olsun her türlü vergi. fon. faiz ve cezayı ödeyeceğini gayrikabili rücu olarak taahhüt ettiğini, erken kapama ücretinin önceden belirlenmiş sabit bir oran üzerinden alınması mümkün olamayacağını, Davacının teamül gereği % 2 oranında erken kapama ücreti alındığı iddiası gerçek dışı olduğunu, açıklanan nedenlerle, davacı tarafından ikame edilen davanın reddini talebinde bulunulmuştur.
Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, ibraz edilen 08/08/2016 tarihli raporda: ek sözleşmelerde hüküm altına alınan %2 komisyon oranından adat üzerinden erken ödeme komisyonu alınacağı görüşünün benimsenmesi durumunda davalı bankanın 789.473-Euro komisyon alacağının hesap edildiğini, kapama tarihi itibariyle toplam alacak üzerinden %2 komisyon alınması görüşünün benimsenmesi durumunda dava tarihi 12/06/2015 tarihi itibariyle davalı banka tarafından fazladan tahsil edildiği kanaatine varılan 367.098-Euro faiz olmak üzere toplam 368.267,62-Euro alacağı bulunduğunu bildirmiştir.
Tarafların itirazları doğrultusunda yeniden bilirkişi heyeti oluşturularak Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, ibraz edilen 10/05/2017 tarihli bilirkişi raporunda; dava dosyasına sunulu dava dışı bankalarmki gibi kendi ticari kredilere uyguladığı erken kapama komisyon ücretini sunmayan davalı bankanın dava dosyasındaki davalı bankanın komisyon ücretlerini ve ticari kredi erken ödeme komisyon ücretini % 10 olarak gösterir belgenin delil niteliğinin mahkemenin takdirinde olduğunu, davacı kooperatiften tahsil etmiş olduğu % 10 oranındaki erken kapama komisyon ücretinin aşırı yararlanma niteliğinde bulunduğu, her ne kadar taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkide erken kapama komisyon ücretinin ödeneceği kararlaştırılmış olsa ve bu erken kapama komisyon ücreti ayrıca bankacılık uygulamasında bankanın hakkı olarak kabul edilmiş ve yerleşimiş olsa da, erken kapama komisyon ücretini tek taraflı bankaca belirlenmesi ve önceden sözleşmeye oranının yazılmış olmaması halinde, bankanın bankacılık uygulamasındaki ortalamanın (% 3,5) çok çok üstünde bir oran (% 10) belirlemesinin hukuken aşırı yaralanma niteliğinde olacağı, bu sebeple TBK md 28 hükmünün uygulanacağı, Somut olayda davacı kooperatifin sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki orantısızlığın giderilmesi talebi ile huzurdaki davayı açtığı, böylece dava dışı bankaların uyguladıkları erken kapama komisyon ücretlerinin ortalamasının somut olayda da % 3,5 olarak uygulanması gerekeceği, nihayetinde erken kapama tarihi itibariyle % 10 üzerinden 571.926,88 TL değil, % 3,5 üzerinden 180.075 TL olması gerektiği, dolayısıyla erken kapama komisyon ücreti olarak davalı bankanın 391.851,88 TL fazla tahsilat yaptığı, ayrıca kök rapordaki gibi fazladan % 5 BSMV olarak (189.075 X % 5 = 9.003,75 TL tahsil etmesi gerekirken 20.987,90 TL tahsilat yaptığı, böylece 11.984,15 TL fazla BSMV tahsil ettiği, Her ne kadar kök raporumuzda erken kapama komisyon ücreti olarak % 2,35 oranını kabul etmiş isek de, bu kere sayın mahkemenin dava dışı bankalardan temin ettiği erken kapama komisyon ücretlerinin ortalamasını esas aldığımızı, Davacı kooperatifin 18050 yevmiye nolu noter ihtarnamesinin 28.06.2013 tarihinde davalı bankaya tebliğ edildiği ve verilen 5 günlük sürenin sonunda davalı bankanın temerrüde düştüğü, talep gibi davacı kooperatifin 10.000 TL alacağına 03.07.2013 temerrüt tarihinden itibaren avans faizi işletileceğini bildirmişlerdir.
Tarafların itirazları doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi tarafından ibraz edilen 29/01/2018 tarihli ek bilirkişi raporunda; Dört bankanın ortalama erken kapama komisyon oranı ortalaması %3.25 olarak hesaplandığını, Davalı banka ise; 11.600.000.- EUR olarak kullandırılan ve kalan vadesine göre 64 ay erken kapanan kredinin kalan anapara tutarı üzerinden %5,90, 2.400.000.- EUR olarak kullandırılan ve kalan vadesine göre 69 ay erken kapanan kredinin kalan anapara tutarı üzerinden %6,72 oranında erken kapama komisyonu almıştır. Davalı banka, TCMB’ye bildirmiş olduğu “kalan kredi anapara bakiyesi ve vade üzerinden adatlandırarak yıllık %2 oranında” bildirimine göre erken ödeme komisyonunu tahsil etmiş bulunmaktadır.Ortalama %3.25 ortalama erken kapama komisyon oranından, davalının tahsil etmesi gereken komisyon miktarı ile iadesi gereken miktar Kredi kalan Oran Hesaplanan %5 BSMV Toplam Tahsil edilen İadesi gereken Anapara tutarı 11.200.000,00 Oranı 3,25% hesaplanan 364.000,00, %5 BSMV 18.200,00 toplam 382.200,00-TL. Tahsil edilen 714.253,49 iadesi gereken tutar(EUR) 332.053,49 , Davalı bankanın %3.25’den alması gereken erken kapama komisyon miktarı %5 BSMV dahil 382.200.-EUR olarak hesaplanmış olup, fazla tahsil edilen 332.053.49 EUR’un davacıya iadesi gerektiği hesaplanmıştır. İadesi yapılabilecek tutarın , TCMB döviz satış kurundan dava tarihindeki TL karşılığı tutar (EUR)332.053,49, Kur 2,9875,TL. Karşılığı 992.009,80 olduğunun tespit edildiğini bildirmişlerdir.
Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 2016/6532 Esas 2017/5470 Karar Sayılı 18/10/2017 tarihli ilamında “…Dava, erken kapama komisyonu adı altında tahsil edilen tutarın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, diğer bankaların benzer krediler için uyguladığı emsal oranlar gözetilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. TTK’nın 22. (6102 Sayılı TTK’nın 20.) maddesi uyarınca tacir olan veya olmayan bir kimseye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, münasip bir ücret isteyebilir. Davalı banka tacir olup dava konusu kredi davalının ticari işletmesiyle ilgili işlemlerindendir. Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasında akdedilen ticari nitelikli Genel Kredi Sözleşmesi’nden kaynaklı olup davacının da tacir oluşu göz önüne alındığında basiretli bir tacire uygun davranış sergilemesi gerektiği, bu durumda tarafların serbest iradeleriyle kararlaştırılmış oldukları ve sözleşmede açıkça belirtilen erken kapama komisyon oranının kredinin erken kapatılması nedeniyle davalı bankanın maliyet kaybını gidermeye yönelik olduğu, bu oranın sonradan doldurulduğu yönünde dosyada mevcut bir delilin de olmadığı gözetildiğinde sözleşmede öngörülen %14 oranının taraflar için bağlayıcı olduğunun kabulü ile değerlendirme yapılarak sonuca varılması gerekirken, birbiriyle çelişkili üç ayrı bilirkişi raporu alınarak ve hatalı tespitler içeren son rapora itibar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir…” şeklinde hüküm kurulmuştur.
Dava Genel Kredi Sözleşmesinden kaynaklanan borcun erken kapatılması nedeniyle erken kapama komisyonunun fazla ödenen kısmının iadesi talebinden ibarettir.
Davacı davalı banka arasında imzalanan 23/10/2010 tarihli ve 31/12/2012 tarihli iki adet GKS imzalamış , bu sözleşmeler kapsamında da bankadan kredi kullanmıştır. 23/12/2010 tarihli Genel Kredi Sözleşmesinin 2/09 maddesinde; her hangi bir erken ödeme durumunun bankaya en az 10 gün önceden ve hiçbir tereddüde mahal vermeyecek şekilde bildirilmesi gerektiği, vadeli kredilerin müşteri tarafından erken geri ödenmesine yönelik olarak aksi banka tarafından açık olarak kabul edilmedikçe erken ödeme yapılacak tutarın ödeme gününe kadar işleyecek faiz de katılmak suretili ile bu ödeme ile birlikte yapılması gerektiği 31/12/2012 tarihli Genel Kredi Sözleşmesinin erken ödemeye ilişkin 1.6 maddesinde borçlunun 10 iş günü öncesi bankaya haber vermek üzere krediyi kısmen veya tamamen erken ödeyebileceği, borçlu tarafından bu madde kapsamında yapılacak erken geri ödemelerin erken ödenen tutar üzerinden o tarihe kadar taahhuk eden etmiş olan faiz, komisyon, vergi, fon, harç ,masraf vs. Tutarlar ile birlikte yapılacağının düzenlendiği, her iki GKS’nin erken ödeme başlıklı maddelerinde kredinin tamamının veya bir kısmının erken ödenmesi durumunda kredi alanın, kalan kredi tutarı üzerinden yıllık adatlandırılarak %2 oranında erken ödeme komisyonunun bankaya ödeyeceğinin kararlaştırılmış olduğu görülmüştür.
Yargıtay 11. HD nin 2016/6532 E 2017/5470 karar sayılı ilamında belirlendiği şekilde; Genel Kredi Sözleşmesinde bankanın erken kapatma durumunda ne miktar üzerinden erken kapatma komisyonu alacağı kararlaştırılmış olduğundan davacının tacir olduğu, GKS de alınan kredinin ticari işletmesi ile ilintili bulunduğu anlaşılmakla davalı bankanın her iki GKSnin erken kapatma komisyonuna ilişkin maddelerinde belirlenen şekilde kalan kredi ana bakiyesi ve vade üzerinden adatlandırılarak yıllık%2 oranında erken ödeme komisyonunu talep edebileceği sonucuna varılmıştır.
Davalı bankanın sözleşmede belirlendiği şekilde talep edebileceği erken kapatma komisyonunun ne olduğu 27/01/2017 tarihli 3 kişilik bilirkişi kurul raporunda belirlenmiş olup bu rapora göre; taraflar arasında akdedilen Genel Kredi Sözleşmelerinde belirlenen Erken Ödeme Komisyon oranları üzerinden yapılan hesaplama sonucunda; davalı bankanın 11.600.000-Euro olarak kullanılan kredinin kalan 8.800,00-Euro ana para taksitleri için adatlandırılarak %2 erken ödeme komisyon tutarı hesabının 518.927,78-Euro olduğu, 23/10/2010 tarihli 2.400.000-Euro miktarlı kredinin erken ödeme komisyon tutarının 161.313,64-Euro olduğu, davacı bankanın Genel Kredi Sözleşmeleri uyarınca toplam 680.241,42-Euro erken kapatma komisyonu talep edebileceği, davacı bankanın erken kapatma komisyonu olarak 11.600.000-Euro kredi için 544.874,17-Euro, 2.400.000-Euro için 714.253,49-Euro’yu 12/05/2015 tarihinde tahsil ettiği, tahsil etmesi gereken miktarın 11.600.000-Euro’luk kredi için 518.927,00-Euro, 2.400.000-Euro için 161.364,00-Euro olmak üzere toplam 680.241,42-Euro olduğu (714.253,49-Euro-680.241,42-Euro= 34.012,07-Euro)davacıdan fazladan tahsil edilen 34.012,07-Euronun iadesi gerektiği hüküm vermeye elverişli denetime açık 27/01/2017 tarihli bilirkişi raporu ile anlaşıldığından Davanın kısmen kabulüne, 34.012,07- Euronun 12/05/2015 ödeme tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle
1-Davanın kısmen kabulüne, 34.012,07- Euronun 12/05/2015 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline,
2-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Harçlar yasası uyarınca belirlenen 7.202,43-TL karar harcından, peşin alınan 23.826,96-TL harcın mahsubu ile fazla 16.624,53-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından aşağıda dökümü yapılan 4.362-TL yargılama giderinin, davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 3,49-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 11.184,99-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davanın reddedilen kısmı üzerinden hesaplanan 62.643,68-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 12/04/2018
Başkan
Üye
Üye
Katip
Harç Beyanı
K.H.= 7.202,43 TL
P.H.=23.826,96-TL
İ.H= 16.624,53-TL
Davacı yargılama gideri
4.000-TL bilirkişi ücreti
362- TL tebligat gideri
4.362-TL Toplam yargılama gideri