Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/750 Esas
KARAR NO : 2018/518

DAVA : Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/07/2015
KARAR TARİHİ : 09/05/2018

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete … no’lu “Nakliyat Emtia Blok Sigorta Poliçesi” ile sigortalı bulunan … Tic. A.Ş. tarafından 5 kap alüminyum profilin …’daki … firmasına satıldığı, sevk edilmek üzere 12.11.2014 tarihinde …’dan … plakalı araçlara yüklendiği, emtianın mekanik hasara uğradığının tespit edildiği, meydana gelen zarardan davalı şirketin hukuken sorumlu olduğu, eksper çalışması sonucunda sigortalı şirketin 5.844,00 TL zarara uğradığının tespit edilerek 30.01.2015 tarihinde hasar tazminatı olarak ödendiği, rücu taleplerinin neticesiz kalması üzerine rücuen tazminat davasının açılması zorunluluğu doğduğu diğer hususlarla birlikte belirtilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 30.01.2015 ödeme tarihinden itibaren en yüksek avans faizi oranı üzerinden faiz, yargılama gideri, avukatlık ücretiyle birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmesi vekâleten talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak yapılan tebligata rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara da davalı yandan gelen olmamıştır.
Davacının iddiaları, celp edilen delillerin dosya kapsamında değerlendirilmesi amacıyla dosya bilirkişiler Makine Mühendisi … ile Nakliye Uzmanı …’a tevdii edilen dosyaya tanzim olunan 11/11/2016 tarihli bilirkişi kök raporunda özetle; dava konusu belgelerin incelenmesinde, davacı Sigorta Şirketi düzenlemiş bulunduğu … no.lu 26.06.2014/2016 başlangıç – bitiş tarihli Nakliyat Emtia Blok Sigorta Sözleşmesi ile …. A.Ş.’nin Tüm Dünya ülkelerinden …’ye; …’den tüm Dünya ülkelerine muhtelif vasıtalar ile (gemi, uçak, kamyon, tren) sevk edeceği alüminyum kompozit paneli, alüminyum profil panel, PVC çerçeve (camlı-camsız) vb. iştigal konusu muhtelif emtiayı nakliyat rizikolarına karşı sigortalamıştır. Sigorta teminatı abonman sigorta sözleşmesinin ön yüzünde de yazılı olduğu üzere cargo clauses (A) 1/1/82 CL 252 (Enstitü yük klozu ) şartına göre verilmiştir.
Bu kloz ile sigortacı klozun 4,5 ve 6. maddelerinde istisna edilen haller hariç olmak üzere sigorta edilen şeyin her türlü riziko nedeniyle uğrayacağı ziya ve hasara karşı teminat vermektedir.
Klozun; 4.maddesinde genel istisnalar, 5.maddesinde denize elverişsizlik ve yüke uygunsuzluk istisnası,6.maddesinde savaş istisnası yer almaktadır.
… (A) klozu gereğince savaş ile birlikte genel istisna başlığı altında sayılan haller sigorta kapsamı dışında bırakıldığı, bu hallerde; Sigortalının kasti yaptığı harekete yüklenebilen ziya, hasar veya masraf, Sigorta edilen şeyin olağan akması, olağan ağırlık veya hacim kaybı ya da aşınma ve yıpranması, Sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu ziya, hasar veya masraf, Sigorta edilen şeyin gizli kusuru (ayıbı) veya niteliğinin neden olduğu ziya, hasar veya masraf, Sigorta kapsamındaki bir tehlikeden olsa bile yakın nedeni gecikme olan ziya, hasar veya masraf, Deniz taşıtının denize elverişsizliği ve yüke uygunsuzluğu olup bunun dışında kalan hallerin tamamı sigorta kapsamında bulunmaktadır.
Klozun 8.maddesinde ise sigorta teminatının süresi yer almakta olup buna göre; malın taşınmak üzere depo veya istif yerini terk ettiği andan başlayıp taşımanın olağan yolu boyunca devam ederek varma yerinde alıcı ya da son depo veya istif yerine teslimi ile sigortanın son bulacağı belirtilmiştir.
Dava dosyası içersinde mevcut CMR taşıma senedi incelendiğinde Gönderen/İhracatçı: … AŞ. gönderilen: … Kap Adedi: 5 (Alüminyum Profil) Brüt Ağırlık: 2.356 Kg, Kamyon Plaka No:…Yükleme Yeri: İstanbul /12.11.2014 Nakliyeci: Ortadoğu Nak. İnş. Tur. İhr. Paz. A.Ş., Navlun 11.11.2014/911220 Düzenleyen: … AŞ Adına: … Kap adedi: 5 Brüt Kg: 2.356 Kg, Navlun tutarı: 1.310,65 TL( 471,00 Euro), Kamyon Plaka: 34.TK.5022, Mal faturası olarak; 22.12.2014/3530030920, Düzenleyen: … Tic. AŞ., Adına: … Fatura bedeli: 4.752,61 EUR Incoterm: …, Hasar tespit tutanağının ise CMR üzerine Almanca şerh düşülmüş olup, HMK’nın ilgili hükmü anlamında yeminli tercümesinin dosyaya sunulması gerekmektedir.
Ekspertiz raporu ve teknik inceleme neticesinde; … (…) tarafından düzenlenmiş … hasar dosya numaralı, AK/04045/14/AS rapor numaralı 29.12.2014 tarihli dosyaya mübrez Nakliyat Sigortası Ekspertiz raporunda özetle; Ekspertiz raporunun fiili ekspertiz yapılmaksızın hasarın sebep ve niteliğini belirlemek amacıyla ilgili birimlerle irtibata geçilerek temin edilen bilgi/belgeler dikkate alınarak düzenlenmiş olduğu, ihracatçı … AŞ. nin az yukarıda bilgileri verilen mal faturası ile 5 kap alüminyum emtianın 12.11.2014 tarihinde ihracatçının … 1. Org. San. Bölgesi 15, E5 karayolu üzeri, No.21/A… adresinden …/… plakalı araca yüklenerek yola çıkmış olduğunu,
Nakliye kamyonunun, emtianın …/…’deki ithalatçısı … firmasına ulaşmasının ardından yapılan kontrollerde, emtianın mekanik hasara uğramış olduğunun tespit edilerek sigorta kuruluşuna gerekli hasar ihbarının yapıldığının.
Ekspertiz konusu 5 kap emtianın 4 adet spanzet ile dorseye bağlanmış olduğunun,
Seyir esnasında bir aktarma ya da geçirilen kaza bildirilmediğinin,
CMR üzerine ” tüm emtia hasarlıdır” şeklinde şerh düşülmüş olduğunun.
Sunulan renkli fotoğrafların incelenerek sonuç olarak emtianın; çizik/eğik/darbe almış olduğunun tespit edildiği, “Hasar Tutarı” başlığı altında.
Hasarın kendisine ihbar edilmesi üzerine … Sigorta Şti. ‘nin bünyesinde açtığı … numaralı hasar dosyası kapsamında görevlendirilen …((…) eksperi tarafından hazırlanan 29.12.2014 tarihlî “Final Rapor “da; Ekspertiz raporunun fiili ekspertiz yapılmaksızın hasarın sebep ve niteliğini belirlemek amacıyla ilgili birimlerle irtibata geçilerek temin edilen bilgi/belgeler dikkate alınarak düzenlenmiş olduğu,
11.11.2014 tarihli 911220 sayılı faturada 4,752.61 Euro bedelli 5 kap alüminyum profilin brüt 2.356 kg, net 2.216 kg ağırlığında olduğu, …’ya sevk edilmek üzere 12.11.2014 tarihinde İhracatçı … AŞ. nin … 1. Org. San. Bölgesi 15, E5 karayolu üzeri, No.21/A … adresinde forklift ile …/… plakalı araca yüklenerek yola çıkmış olduğunun, 5 kap emtianın 4 adet spanzet ile dorseye bağlandığı, 03.12.2014 tarihinde alıcı sahasına ulaşmasının ardından yapılan kontrollerde emtianın mekanik hasara uğramış olduğu tespit edilerek “CMR Hamule Senedi” üzerine “tüm emtia hasarlıdır” notunun düşüldüğü, sigorta şirketine hasar ihbarında bulunulduğu, sevkiyat esnasında aktarma veya kaza tehlikesi gibi herhangi bir durumun tecrübe edilmediği, alüminyum profillerin uluslararası nakliye için uygun şekilde ambalajlanıp sabitlendiği, hasarın oluşumunun ambalajlama ile ilintisi bulunmadığı, hasarın emtianın muhtemel dispozisyonlar esnasında yapılan kaba elleçlemeler neticesinde nakliyecinin sorumluluğunda bulunduğu süre içinde meydana geldiği, nakliyeci … Paz. A.Ş.’ne rücu imkanı bulunduğu, fotoğraflarda emtianın çizik, eğik, darbeli olduğunun tespit edildiği, gönderici firmanın nakliyeci firmaya 12.12.2014 tarihinde hasardan kendilerinin sorumlu tutulduğunu ifade eden ihtarname iletildiği, hurda bedelinin 1.20 Euro/ke olduğu, faturada belirtilen indirim hariç 2.240,40 Euro fatura bedelinin talep edildiği, faturada belirtilen indirimin dahil edilmemesinin makul olmadığı, 2.216 kg alüminyum profil fatura bedelinin 4.752,61 TL, sovtaj bedelinin (2.216 kgxl,20 Euro=) 2.659,20 Euro, hasar tutarının 2.093,41 Euro, (1 Euro=2,91560 TL) 6.103,55 TL olduğu belirtilmiştir.
… A.Ş. tarafından keşide edilerek … A.Ş.’ne gönderilen … 7. Noterliği ‘nin … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesinde; 5 kap, 2.216 kg, 4.752,61 Euro tutarındaki malzemenin nakliye sorumluluğu altında hasar gördüğü ve müşteri tarafından kabul edilmediği diğer hususlarla birlikte belirtilerek 4.752,61 Euro’nun ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi talep edilmiştir. Ancak tebliğ şerhi sunulmamıştır.
Dosya münderecatında bulunan fotoğraflar incelendiğinde; değişik ebatlarda dikdörtgen kesitli, içi boş, tüp alüminyum malzeme profillerin çevresinin plastik çember ile sabitlenmiş uygun ölçülerde karton kutular içinde istiflenmiş oldukları, profillerin dış yüzeylerinin çizik, hasarlı, darbeli oldukları ve eğilme şeklinde deformasyona uğradıkları görülmüştür. Alüminyum sünek, yumuşak, kolayca dövülebilen, işlenebilen, hafif, korozyona dayanıklı, dekoratif, estetik, çevreci, sonsuz ömürlü, alaşımlandırıldıklarında değişik özellikler elde edilebilen, tamamen geri dönüşüm özelliği bulunan bir metal olup birçok alanda kullanılmaktadır. Meydana gelen hasarların niteliğine göre; sert cisimler ile temas sonucu zarar gördükleri, yarı römork içinde yakın civarına konan sabitlenmemiş emtianın sarsıntılar neticesinde yer değiştirmeleri ile çarpmaları, sürtmeleri veya diğer emtianın yerleştirilmesi veya boşaltılması sırasında forklift çatallarının temas etmesi sonucunda oluştukları mütalaa edilmiştir.
5 kap ve net 2.216 kg ağırlığındaki alüminyum profillerin fatura değeri 4.752,61 Euro’dur. Günümüzde profil alüminyum hurdası 3,30 TL/kg-3,60 TL/kg, (1 Euro=3,33622 TL) 0,98 Euro-1,08 Euro aralığında değişmektedir. Olay tarihinde ekspertiz raporunda belirlenen 1,20 Euro/kg sovtaj değeri uygun ve rayicinde bir değer olup tüm emtianın hasarlı haldeki sovtaj değeri (2.216 kgxl,20 Euro=) 2.659,20 Euro, uğranan net zarar ise (4.752,61 Euro- 2.659,20 Euro=) 2.093.41 Euro’dur. Faturanın düzenlendiği 11.11.2014 tarihinde TCMB verilerine göre; 1 Euro’nun efektif satış değeri 2,8201 TL’dir. Bu kapsamda net zararın (2.093,41 Euro x 2,8201 TL) 5.903,62 TL olup, davacı tarafından sigortalısına 30/01/2015 tarihinde 5.844,00 TL ödemiştir.
DOSYADA TARAFLARIN KONUMLARI:
Anadol Anonim Türk Sigorta Şirketi dava dışı … Tic. AŞ nin …’ya ihraç ettiği alüminyum profil emtiasının …( …)- …(…) arasında yapılan nakliyatını, nezdinde düzenlemiş olduğu poliçe ile sigorta örtüsü altına almış nakliyat sigortacısıdır…. AS. Dava dışı … Tic. A.Ş.nîn Türkiye( …)- …(…) arasında yapılacak olan ithalat konusu alüminyum profil emtiasının nakliyatını taşıma sözleşmesi ile üstlenmiş akdi taşıyıcıdır.
TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık. Davacının, nezdinde düzenlemiş olduğu nakliyat poliçesi ile sigortalamış olduğu, dava dışı … Tic. AŞ’ nin …(…)ya ihraç ettiği alüminyum profil emtiasında nakliyat esnasında meydana gelen zararını tazmin ettiğinden bahisle, TTK.m.1472 hükmüne göre halef sıfatıyla davalıdan talep edip edemeyeceği ile, talep edeceğine kanaat getirilmesi halinde talep edebileceği miktarın parasal karşılığının belirlenmesi noktasındadır.
DAVADA UYGULANMASI GEREKEN MEVZUAT:
Dava konusu taşıma … — … arasında uluslararası olarak yapılmıştır. CMR uluslararası kara taşımalarına uygulanacak hükümleri düzenleyen uluslararası bir sözleşmedir. Eşyaların Kara yolu ile uluslararası taşınmasında yükleme ve teslim yerinin iki ayrı ülkede olması bunlardan en az bir ülkenin CMR (Eşyaların karayolundan uluslar arası nakliyatı için mukavele sözleşmesi ) ye taraf olması ve taşımanın kara yolundan taşıt ile( motorlu taşıt, dizi halinde taşıt, römorklar ve yarı römorklar )bir ücret karşılığında yapılması halinde CMR hükümlerinin uygulanması için yeterli bulunmaktadır. Karayolu ile yapılan uluslararası eşya taşımalarına ilişkin kuralların yeknesaklaştırılmasına yönelik olarak hazırlanmış olan CMR sözleşmesi 19.Mayıs.1956 yılında Birleşmiş Milletlere bağlı Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından hazırlanmış ve 02.Temmuz.1961 yılında da yürürlüğe girmiştir. Türkiye CMR ye ve ek protokole 31 Ekim 1995 tarihinde taraf olmuştur. Bu nedenle de Dava konusu uyuşmazlıkta CMR Konvansiyonu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
CMR. KONVANSİYON HÜKÜMLERİNE GÖRE TAŞIYICININ SORUMLULUĞU:
CMR Sözleşmesinin 8.maddesine göre taşıyıcı yükü teslim aldığı anda, Parça sayısını, bunların üzerindeki marka ve numaraları, Yükün ve ambalajlarının görünür durumunu, Kontrol etmekle yükümlü bulunmaktadır.
Taşıyıcı teslim aldığı eşyanın teslim aldığı zamandaki durumu hakkında İhtirazi bir kayıt koymadan kabul edecek olursa dış görünüşü itiliriyle de hiç bir kusurunun olmadığını kabul etmiş sayılır.Ancak eşyayı kayıtsız kabul etmiş olsa bile dışından anlaşılması mümkün olmayan noksanlıkların varlığını iddia ve ispat etmesi de mümkündür. Taşıyıcının bu hüküm gereğince öngörülen sorumluluğu başka bir deyişle yükü kontrol yükümlülüğünün Önemi ispat hukuku açısından Önemli olup bunu yapmadığı takdirde taşıma sözleşmesini ihlal etmiş sayılmaz. Ancak kayıp ve hasar durumunda ispat yükünün yer değiştirmesi sonucunu doğurur. CMR Sözleşmesinin 9.maddesine göre de; taşıma senedi taşıma sözleşmesi yapılmış bulunduğuna, yükün taşıyıcı tarafından kabul edildiğine dair karine teşkil etmektedir. Taşıma senedinde taşıyıcı tarafından beyan edilmiş çekince yok ise aksi kanıtlanmadıkça teslimde yükün ve ambalajlarının iyi durumda olduğu sayılarının marka ve numaralarının taşıma senedinde yazılı olduğu gibi bulunduğu varsayılmaktadır. Taşıyıcının sorumluluğu ise CMR nin IV. Bölümünde düzenlenmiş olup bu bölümde taşıyıcının ziya, hasar ve gecikmeden doğan sorumluluğuna yer verilmiştir. CMR nin IV. Bölümünün 17.maddesine göre ise, taşıyıcı yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar bunların kısmen veya tamamen kaybından doğacak hasardan ve de teslimdeki gecikmeden sorumludur.Buna göre taşıyıcının sorumluluk halleri; eşyanın hasara uğraması, eşyanın kısmen veya tamamen kaybı, taşımanın gecikmesi halleridir. Taşıyıcının taşıma sözleşmesinin konusu olan yükteki ziya ve zarar için sorumluluk süreci yükün teslim alınması ile başlamaktadır.Yükün teslimi İse taşıyıcının yük üzerindeki fiili hâkimiyetinin gönderilene geçtiği anda gerçekleşmektedir. Teslim etme aynı zamanda taşıyıcının yük üzerindeki muhafaza ve gözetim yükümlülüğünün de son bulduğu andır. Taşıyıcının yükün kısmen veya tamamen kaybından ya da zarara uğramasından olan sorumluluğu kuralı mutlak değildir. CMR Sözleşmesinin 17 /4.maddesinde belirtilen koşullardan bîri veya birkaçının doğal sonucu olan özel risklerden doğan kayıp veya hasarlardan taşıyıcı sorumlu tutulamaz. Taşıyıcının sorumlu bulunmadığı haller;
a- Kullanılmasında anlaşmaya varılmış ve taşıma senedinde açıkça belirtilmiş olması kaydıyla madeni levha ile kaplanmamış açık taşıt kullanılması,
b- Ambalajlanmadıkları veya kötü ambalajlandıkları zaman özellikleri gereği fire veren veya hasara uğrayan malların ambalajlanmaması veya hatalı ambalajlanmış olması, c- Yükün gönderici, alıcı veya bunlar adına hareket eden kişiler tarafından alınması, taşınması, yüklenmesi, yığılması veya boşaltılması,
d- özellikle kırılma, paslanma, çürüme, kuruma, normal fire yahut ta güve ve haşarattan kısmen veya tamamen zarar görebilecek malların özelliği,
e- Sandık veya paketlerin üzerindeki marka veya numaraların yetersiz veya hatalı oluşu, f- Canlı hayvan nakli, nedenleriyle meydana gelmiş olan zararlardan dolayı taşıyıcı sorumlu tutulamaz.
HASARIN MEYDANA GELME SEBEBİME İLİŞKİM ANALİZ:
Malzemenin ambalajı ahşap profil ve çıtalar üzerine plastik şerit geçirilerek yapılmış. Kanaatimizce yapılan ambalaj bu malzeme için uluslar arası standartlara uygun gerçekleşmiş nitekim … eksperi de bizimle aynı kanaatte olduğu, … eksperini sunulan resimler büyütmesi sonucu elde edildi.
Resimler heyetçe incelendiğinde profillerdeki ezilmelerin profillerin uç kısımlarında olduğu görülüyor. Bu emtianın tavan vinci ile indirme- bindirme yapıldığını doğruluyor. Uç kısımlardaki ezilmenin sebebi ise çelik halatlı sapan kullanılması.
İki tip hasar mevcut birincisi profillerin uçlarındaki ezilmeler, tavan vinci kullanılarak ve çelik halatlı sapan kullanılması sonucu oluşmuştur. İkinci hasar, başka malların profillerin dış yüzeylerini çizmesi/ezmesi sonucu oluşmuştur. Sonuç olarak, taşıyıcının grupaj yükleme yaptığı, bir diğer anlamda çeşitli firmalara ait parsiyel mallar yüklediği, ancak güzergah üzerinde bu malları çeşitli noktalarda boşalttığı ve boşaltma esnasında aracın içindeki alüminyum profili emtiasının da boşaltma/yükleme operasyonuna konu olduğunu değerlendiriyoruz.
Zira malı gönderilenin teslim alırken CMR üzerine ALMANCA ‘TÜM MAL HASARLIDIR’ şeklinde Şerh düşmüş ve malı getiren taşıyıcıya da kaşesini bastırmış olduğundan artık hasarın varma yerinde boşaltma esnasında olduğunu ileri sürme olanağı da sıfırlanmış olmaktadır.Davalı taşıyıcı sağlam/tam ve eksiksiz aldığı emtiayı, taşıma sonunda tam hasarlı olarak teslim etmiş olmakla vaki zarardan 96100 sorumludur.
Bu konuda iki adet emsal Yargıtay kararı aşağıya alınmıştır.
(Y.ll.HD., T.02.03.2000,E.1999/8071,K.2000/1725)
“. öte yandan, gerek yurt içi ve gerekse uluslararası taşımalarda hasar ihbarı ve belgeleyen tutanağın
düzenlenmesini müteakip, uzman bağımsız ekspertiz firmalarına hasarın miktarı için başvurulmakta olup, somut olayla ilgili aksi sabit olunmayan ekspertiz incelemesinin yaptırıldığı belgelenmiştir…” (Y.ll. HD.18.12.2006, E.2005/12969, K.2006/13440)
Özü: Sefer esnasında maI indirilmiş bindirilmiş ise taşıyıcı artık müterafik kusura dayanamaz “…Dava konusu olayda yükleme ve istif başlangıçta gönderen tarafından gerçek/eştiri/mek/e beraber yolculuk sırasında taşıyıcı yükü tekrar yüklemek DURUMUNDA KALMIŞTIR. Yük zorunlu olarak gümrük işlemleri nedeniyle antrepoya boşaltılıp tekrar başka bir araca yük/ense dahi taşıyıcı artık yükleme ve istifleme hatasına dayanma OLANAĞINDAN YOKSUNDUR. (AUhan Aydm-CMR’ye Göre Taşıyıcının Zıya, Hasar ve Gecikmeden Doğan Sorumluluğu, 2002 Basım, S.83) O halde mahkemece somut olaydaki hasarın meydana geliş biçimi de dikkate alınarak davalı taşıyıcının hasarın tamamından sorumlu olduğu gözetilmeksizin yazılı şekilde sadece yükleme/istif ve boşaltmaya nezaret yükümlülüğünü gereği gibi yerine getirmediği gerekçesiyle 9650 müterafik kusuru oranında sorumlu tutulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davacı yararına BOZULMASI GEREKMİŞTİR.”
TASIYICIIMIN SORUMLU BULUNDUĞU MİKTAR /HASAR HALİNDE TAZMİNAT:
CMR 25. Maddesinde; hasar durumunda taşımacı, yükün madde 23 paragraf, 1, 2 ve 4 gereğince belirlenen değerine göre hesaplanmış kıymetten düşme karşılığı olan bedeli öder. Ancak tazminat şu miktarları aşamaz:
a) Eğer gönderilen malın tamamı hasara uğramış ise, tamamı kaybolduğundan ödenmesi gereken miktar,
b) Eğer gönderilen yükün bir kısmı hasara uğramış ise, eksilen kısmı için ödenmesi gereken miktar.
CMR. m.25, m.23’e yollama yaptığından bu maddeyi de rapora taşımak gerekmiştir.
CMR 23. maddesinde;
a. Bu Sözleşmenin hükümleri gereğince bir taşıyıcı, yükün kısmen veya tamamen kaybından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğundan, bu tazminat yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine göre hesaplanır.
b. Malın kıymeti, ticaret borsası fiyatına göre saptanır. Eğer böyle bir fiyat yoksa geçerli piyasa fiyatlarına göre bir tespit yapılır. Eğer ne ticaret borsası fiyatı ne de geçerli piyasa fiyatı mevcutsa tespit, aynı cins ve kalitedeki malların normal kıymetine göre yapılır.
c. Bununla beraber tazmj/(at, noksan olan brüt ağırlığın beher kilogramı için 8,33 SDR( ÖÇH) yi aşamayacaktır. Yükün taşınması dolayısıyla ödenen taşıma ücreti, gümrük resimleri ve diğer ödemelerde, malın tamamen kaybedilmesi halinde tamamen ödenir. Kısmen kaybolma halinde ise karşılaşılan zarar oranında ödeme yapılır. Bunlar dışında başka tazminat ödenmez.
d. Madde 24 ve 26 gereğince malın değeri veya teslimde özel faiz beyan edilmiş İse daha yüksek tazminat istenebilir.
Bu sözleşmede belirtilen hesap birimi Uluslararası Para Fonu’nca tarif edildiği gibi özel çekme hakkı (SDR) dır. CMR md. 23/7’de belirtilen meblağ, olayla ilgilenen Mahkemenin bulunduğu devletin ulusal parasına, karar tarihindeki kur esas alınarak çevrilmek gerekir. Dosyaya mübrez ekspertiz raporunda emtianın tamamının hasarlı olduğu tespiti bulunmaktadır. Taşınan yük brüt 2.356 kg( yükün tamamı ) x 8,33 SDR = 19.625,48 SDR ( taşıyıcının sorumluluk üst sınırıdır) 1 SDR = 4,2683 TL, TL bazında taşıyıcının sorumluluk üst sınırı = 19.625,48 SDR X 4,2683 TL/SDR =83.767,44 TL dir. 19.625,48 SDR taşıyıcının CMR Konvansiyonu hükmünde sorumluluk üst sınırıdır. Bu sınır üst limit için belirlenmiş olup, gerçek zarar bu üst limitin altında kalıyor ise, taşıyıcı gerçek zarardan aksi halde gerçek zarar bu üst limiti aşıyorsa bu defa taşıyıcı üst limitle sorumlu demektir. Ancak tekrar hatırlatma gereği duyuyoruz. Az yukarıda SDR karşılığı TL hesaplaması rapor yazım tarihindeki TCMB SDR kur karşılığı alınmak suretiyle sadece Muhterem Mahkemeye fikir vermek amacıyla yapıtmış olup. Konvansiyon hükümlerine göre karar tarihindeki kur esas alınarak hesaplanmanın tekrarlanması gerekmektedir.
Bu açıklamalardan sonra cevaplanması gereken ana soru:
GERÇEK ZARAR NEDİR?
Ekspertiz raporunda emtianın tamamının hasarlanmış olduğu ifade edilerek.
Eksper raporunda hasar hesaplaması başlığı altında sigortalının talep listesinde mal faturasında yapılan 146,99 EUR indirimin hesaplama dışı bırakılarak brüt fatura tutarından 2.659,20 EUR sovtaj tenzili sonrası kalan bakiye = 2.240,49 EUR nun talep edilmiş olduğu, ancak eksper tarafından bu talebin kabul edilemez bulunarak hesaplamada dikkate alınmadığı ifade edilmiştir. Yukarıda yapılan açıklamalar sonrası heyetimizce eksper tarafından tespit olunan 6.-103,55 TL nin, heyetçe CMR. 23/2 hükmüne göre yapılan araştırma sonucunda kadri maruf bulunduğu ve gerçek değeri yansıttığı kanaatine varılmıştır. Ekspertiz raporu hem 5684 sayılı yasanın m.22 hükmünde delil niteliği taşır hem de HMK m.204/2 de sayılan delillerdendir. Bu hususu destekleyen bir emsal Yargıtay kararı aşağıya alıntılanmıştır.
(Y.11.HD.,T.02.03.2000,E.1999/8071,K.2000/1725)
“.öte yandan, gerek yurt içi ve gerekse uluslararası taşımalarda hasar ihbarı ve belgeleyen tutanağın düzenlenmesini müteakip, uzman bağımsız ekspertiz firmalarına hasarın miktarı için başvurulmakta olup, somut olayla ilgili aksi sabit olunmayan ekspertiz incelemesinin yaptırıldığı belgelenmiştir…”
Gerçek zararın 6.103,55 TL olarak belirlenmesi karşısında ve belirlenen bu gerçek zararın taşıyıcının CMR. Konvansiyon hükmünde sorumluluk üst sınırı olan 83.767,44 TL nin altında kaldığından davalı taşıyıcının gerçek zarar olan 6.103,55 TL de sorumlu olduğu kanaatine varılmaktadır.
SİGORTACININ RÜCU HAKKININ DOĞUP DOĞMADIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRME:
6102 say. TTK’nun 1472. maddesi ” Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal eder. Sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacı, mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı uyarınca, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebilir.Sigortalı, birinci fıkraya göre sigortacıya geçen haklarını ihlal edici şekilde davranırsa, sigortacıya karşı sorumlu olur. Sigortacı zararı kısmen tazmin etmişse, sigortalı kalan kısımdan dolayı sorumlulara karşı sahip olduğu başvurma hakkını korur” şeklinde hüküm kurmuştur
Bu durumda kanun üç şart aramaktadır;
a) İlk olarak rizikonun gerçekleşmesinden doğan zararlar için sigorta ettiren (zarar gören) üçüncü şahıslara karşı tazminat talebi hakkına sahip olmalıdır. İlk maddede üçüncü şahıs, sigortalı ve sigorta ettirenin dışındaki her şahıstır. Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin bir kararında, sigorta edilen menfaat göz önünde tutularak, sigortalının zarara uğramasından sorumlu olan sigorta ettirene karşı sigortacının kanuni halefiyetten faydalanabileceği sonucuna varılmıştır. Sigorta edilen menfaat kavramından bu sonuca varılması düşünülebilir. Ancak üçüncü şahıs kavramı ele alındığında, sigorta sözleşmesini yapan ve primleri ödeyen sigorta ettirenin, halefiyet konusunda üçüncü şahıs olamayacağı kabul edilmelidir.
b) İkinci olarak, sigortacı sigorta tazminatını ödemiş olmalıdır. Sigortacı ancak ödediği sigorta bedeli nispetinde sigorta ettiren şahsın haklarına halef olabilir. Sigorta tazminatı miktarı dışında kalan kısım için sigorta ettiren hak sahibi olmakta devam eder. Sigorta tazminatının gerçek hak sahibi olan şahsa ödenmiş olması gerekir. Sigortacı sigorta poliçesi hükümlerine göre ödemekle yükümlü olduğu sigorta tazminatını ödedikten sonra, sigortalıya kanunen halef olur.
c) Sigortalının bu zararla ilgili 3. kişilere dava hakkı bulunmalıdır.
Davacı vekili 02.11.2015 tevzi tarihli dava dilekçesi ekindeki delil listesinin 7. sırasında “İbraname-Ödeme Belgeleri” ve karşısında halefiyetin İspatı için gerekmektedir/sunulacak) ifadelerine yer vermiştir.
Bu belgeler dosyaya sunulu değildir. Bu noktada sigorta hukuku açısından blok abonman poliçenin ne olduğunun tanımlanması gerekmektedir.
Blok Abonman Poliçe: Bu poliçe ile sigortalının tüm yurtiçi sevkiyatları belirtilen şartlar dahilinde sigortalanmaktadır. Sigortalı blok poliçe He tüm yurtiçi sevkıyatlarını teminat altına ahr ve her sevkiyatı bildirme yükümlülüğünden kurtulur. Poliçede belirtilen vasıta limitine kadar bütün nakliyatları otomatik teminat altında olur. Poliçede yıllık sigorta bedeli ve yıllık prim peşin olarak tahakkuk ettirilir. Sigortalı sadece her hafta sona veya en geç ay sonu; vasıta türünü, plakasını, taşman mal bedelini ve sevkiyat yerlerini sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.Kaldı ki dosyaya mübrez ekspertiz raporunda, sigortalının indirimsiz bedelden sovtaj tenzili talep ettiği görülmektedir. Dolayısıyla bilirkişi heyetine Tekirdağ’dan- Almanya’ya giden fatura konusu emtianın, hangi plakalı araçla gittiğinin, malın miktarı, sevkiyat yeri ve taşınan mal bedelini gösteren ve dava dışı sigortalısının haftalık ya da aylık olarak davacı sigorta şirketine sunması zorunlu listeleri mahkemeye ibrazı gerekmektedir.
Sigortacının TTK.m.1472 hükmünde halef sıfatını kazanabilmesi için, uyuşmazlık konusu emtianın sigorta örtüsü altına alınmış olması, gerçekleşen rizikonun poliçe ile temin edilen rizikolardan biri olması, araç plakasının sefer poliçesi ya da zeyilnamede yer alması, aracın taşıdığı emtia bedelinin yine sefer poliçesi ya da zeyilnamede yer alması, yükleme yeri ve boşaltma yerinin yine sefer poliçesi ya da zeyilnamede yer alması gerekmektedir.Sonuç olarak mevcut belgelere göre davacının TTK. M.1472 hükmünde halef sıfatı kazandığının ve ödediği tazminatı talep hakkı bulunup bulunmadığının ortaya konulması şu an için mümkün değildir.
Sonuç olarak; uyuşmazlık konusu taşımanın CMR konvansiyon hükümlerine tabi olduğu, davalı taşıyıcının CMR.m.17 hükmünde taşıma sırasında meydana gelen zarardan sorumlu olup, CMR m.17/11 de sayılan kurtuluş beyinnelerinden hiç birini ileri süremediği ve ispat belgesi sunamadığı, dosyaya sunulu üzerine hasara ilişkin Almanca şerh düşülmüş CMR. ‘nin, HMK’nın ilgili hükmü gereği noter yeminli tercümesi ile çeki listesinin( packing list) sunulmasının gerektiği, Türkçe olarak sunulan Batterman Tillery GmbH tarafından hazırlanan ekspertiz raporunun, yeminli tercüme olmayıp alelade bir tercüme olduğu, hangi eksper tarafından imzalandığının belli olmadığı, heyetçe sayılan itirazlar doğrultusunda … orijinal metni ile HMK’nın ilgili hükmü gereği noter yeminli tercümesinin sunulmasının gerektiği, Blok Abonman poliçelerde sigortalının, haftalık ya da aylık olarak; vasıta türü, plaka no, taşınan mal bedeli, yükleme yeri/boşaltma yeri bilgilerini sigortacıya bildirmekle yükümlü olduğu, dosyaya sunulu belgelere göre dava dışı sigortalının bu yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin anlaşılamadığı, uyuşmazlığa konu taşımaya ilişkin sayılan bilgileri içeren sefer poliçesi, zeyilname ya da dava dışı sigortalının imza kaşesine havi listelerin sunulmasının gerektiği, Taşıma sırasında meydana gelen gerçek zararın 6.103,55 TL olarak belirlendiği, Sigorta kuruluşunun TTK.m.1472 hükmünde halef sıfatını kazınıp kazanamadığının heyetçe ortaya konulabilmesi için yukarıda izah edilen eksik belgeler ile Sigorta şirketinin dava dışı sigortalısına TL olarak ne kadar tazminat ödediğini ortaya koyan EFT dekontunun dosyaya sunulmasının gerektiği yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi sonucunda tarafların beyan itirazlarının bilirkişi heyetince yeniden değerlendirilmesi amacıyla tevdii olunan dosyaya tanzim olunan 27/12/2017 tarihli bilirkişi ek raporunda, kök rapordaki görüş ve kanaat dışında bir görüş bildirilmemiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Dava; davacı sigorta şirketinin sigortalasının Almanya’ya taşınan emtiasının hasarlanması neticesinde hasar bedelini davalı taşıma şirketinden rucuen tazminine ilişkin tazminat davasıdır.
Dosya kapsamına alınan yukarıda ayrıntılı dökümü yapılan hüküm kurmaya elverişli kök rapor ve ek raporda taşıma sırasında meydana gelen gerçek zararının 6.103,55 TL olarak tespit edilmiş olmasına rağmen taleple bağlı kalınarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın KABULÜ ile 5.844 TL hasar tazminatının 30/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 399,20 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 99,81 TL harçtan mahsubu ile bakiye 299,39 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT tarifesi uyarınca 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan; 99,81 TL peşin harç, 1.587,30 TL posta, tebligat, müzekkere, bilirkişi ücretinden oluşan toplam 1.687,11 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 09/05/2018

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”