Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/688 Esas
KARAR NO : 2018/499

DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ : 31/07/2014
KARAR TARİHİ : 07/05/2018

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından verilen 31/07/2014 tarihli dava dilekçeside,Müvekkili şirketin işyerindeki kasa içerisinde bulunan 45 adet çekin çalınması ile ilgili olarak … 30.Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile çek iptali davası ikame edilmiş olduğunu, mahkeme tarafından ihtiyati tedbir kararı verilmiş olduğunu, söz konusu çeklerden dava konusu çekin; … A.Ş. tararından keşide edilen … Bankası … Caddesi Şubesi 24.05.2016 tarih … no.lu 4.500,00 TL bedelli çekin davalı … şirketi tarafından ihtiyatı tedbir kararının kaldırılması talep edildiğini ve mahkeme tarafından kabul edildiğini, hırsızlık olayına ilişkin … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı dosyası ile soruşturmanın devam ettiğini, açıklanan nedenlerle dava konusu çek ile ilgili olarak çekin öncelikle dosyaya iadesini, bu mümkün olmadığı takdirde de çek bedelinin işlemiş ve işleyecek ferilerinin ilavesi sureti ile müvekkiline istirdadını, yeniden ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı tarafından her hangi bir cevap verilmemiştir.
Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, Mali Müşavir … tarafından ibraz edilen 14/03/2018 tarihli raporda: Dava konusu çekin; … Bankası A.Ş. … Caddesi Şubesine ait … no.lu 24.05.2014 keşide tarihli 4.500,00 TL bedelli, dava dışı … A.Ş. tarafından davacı … Tic. A.Ş. adına keşide edilmiş olduğu, çekin arkasındaki ciro silsilesine göre; … Tic. A.Ş., … Dekorasyon-… Ltd. Şti. cirosu ile davalı …. ne verilmiş olduğu,Davacı şirket ticari defterlerinde; dava konusu çekin, keşideci … A.Ş. ile davacı şirket arasındaki ticari faaliyete istinaden kayıtlarda mevcut olduğunun tespit edildiği, Dava konusu çekin ciro silsilesinde bulunan; … Dekorasyon -… ile … Ltd. Şti. firmalarına ait davacı şirket ticari defterlerinde herhangi bir kayda rastlanılmadığı, buna göre söz konusu firmalar ile davacı şirket arasında herhangi bir ticari ilişki olmadığının anlaşıldığı, Davalı … şirketi ile … İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. arasında 08.04.2014 tarihinde akdedilen Faktoring Sözleşmesi kapsamında; davalı şirkete temlik edilen fatura borçlusunun … Dekorasyon — … olduğu, fatura karşılığında davalı şirkete teslim edilen dava konusu çekin arka yüzünde fatura borçlusu şirket cirosu ile …Tic. ve San. Ltd. Şti. ne verildiği ve bu şirket tarafından davalı şirkete teslim edildiği, buna göre dava konusu çekin faktoring işlemine konu edildiği, böylece faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çekin düzgün ciro silsilesi ile davalı … şirketine ulaştığı, Davalı şirket ticari defter kayıtlarında; 24.05.2014 tarihli 4.500,00 TL bedelli çekin 16.04.2014 tarihinde Portföye Alman Çekler hesabına kayıt yapıldığı, çek bedelinin ödenmemesi üzerine 27.05.2014 tarihinde Karşılıksız Çekler hesabına kaydedilmiş olduğu, 6) Davacı şirketin çek iadesi talebi hususunda davalı … şirketinin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket edip etmediğine ilişkin dosyadaki delillerin nihai takdirin Mahkemeye ait olduğunu bildirmiştir.
Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, bilirkişi … Adli Bilimler ve Grafoloji Uzmanı (…) tarafından ibraz edilen 19/03/2018 tarihli raporda; İnceleme konusu … Bankası A.Ş. .. Caddesi Şubesi’ne ait, 24.05.2014 keşide tarihli, … seri nolu, çekin arka yüzünde davacı şirkete atfen atılmış münker imzanın mevcut mukayese imzalarına kıyasla davacı şirket yetkilileri … ve …’ın eli ürünü olmadığı sonucuna varıldığını bildirmiştir.
TTK.nun 792 .maddesinde çek hangi suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa bulunsun, ister hamiline ister ciro suretiyle nakledilebilen çek olsun, çeki eline geçiren yeni hamilin çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusuru olduğu ispatlanırsa çeki geri vermekle mükellef olacağı düzenleme konusu yapılmıştır.
Davacı, TTK.nun 792.maddesine dayalı olarak çekin hamili olduğunun tespiti ile istirdadı talebini içeren davasını açmıştır. Davacı taraf, dava dilekçesinde ve yargılama sırasında mahkememize sunmuş olduğu dilekçelerinde, bu çekten dolayı İİK.nun 72 maddesine dayalı olarak borçlu bulunmadığının tespitine ilişkin herhangi bir talepte bulunmamıştır. TTK.nun 792.maddesi, çek hamillerini koruyan bir kural olarak ortaya çıkmıştır. Herhangi bir surette hamilin elinden çıkmış çek, kimin elinde yani zilyetliğinde ise bu kişiye karşı koşulları oluştuğunda çekin iadesi yönünde istirdat davası açılabilir. Dava açarak çekin geri verilmesini isteyen hamilin bu çekin kötü niyetle iktisap edildiğini veya çekin iktisabında ağır kusurun bulunduğunu iddia etmesi gerekmektedir. Hamilin kötü niyetli sayılabilmesi için de bu çekin iktisabında çekin rıza dışı elden çıktığını bilmesi veya bilecek durumda olması gerekmektedir. Cirantanın hukuken hak sahibi olmadığını veya kambiyo ehliyetine sahip bulunmadığını bilmesine karşın, bir çeki ciro ile alan hamil, kötü niyetli sayılır. Ağır kusur ise, hamilin çeki iktisap ederken ticari yaşamda kendisinden beklenen olağan özeni, ihtimamı göstermemesidir.
Davacı, hamili bulunduğu çekleri kaybettiğini, bu nedenle …. 30. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını,çekin yasal hamilinin kendisi olduğunu, ….’ın hamil olmadığını iddia etmiştir. TTK.nun 792 maddesine dayalı olarak çekin istirdadı talebinde bulunmuştur. Kambiyo senetlerinde imzaların istiklali ilkesi geçerlidir. TTK.nun 677 maddesinde bir poliçenin poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını sahte imzaları gerçek olmayan şahısların imzalarını veya namlarına imzalanmış olan şahısları, herhangi bir sebepten dolayı bağlamayan imzaları taşısa bile diğer imzaların geçerliliğinin etkilenmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Aynı esas TTK.nun 818. maddesinin 3.bendinin yollaması ile çekte de geçerlidir. Bu durumda çeki ciro eden lehtar davacının imzasının sahte olması diğer cirantaların imzalarının geçerliliğini etkileyemeyeceği gibi, davalı hamilin diğer cirantalara başvurma hakkını da etkilemez.
6361 sayılı Finansal Kiralama faktoring ve finansman şirketleri kanunu 13/12/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup 6361 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 13/12/2012 tarihinden sonrameydana gelen faktoring uyuşmazlıklarında bu yasanın uygulanması gerekmektedir. Faktoring şirketi ile diğer dava dışı T…Tic. Ve San. Ltd şirketi İle 08/04/2014 tarihinde faktoring sözleşmesi akdedilmiş olduğundan uyuşmazlıkta 6361 sayılı yasanın hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
6361 sayılı yasanın 9/2 maddesinde ” faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tespit edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı alacakları devralamaz veya tahsilini üstlenemez aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketlerine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” 9/3 maddesinde “Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun” hükmüne yer verilmiştir.
Davacı hamili olduğu çeklerin kaybolması nedeniyle bunları elinde bulunduran faktoring şirketinin yetkili hamil olmaması dolayısıyla istirdat talebinde bulunmuştur. Öncelikli olarak faktoring şirketinin uyuşmazlık konusu çekleri 6361 sayılı kanunun 9/2 maddesinde öngörülen koşullara uygun şekilde devir alınıp alınmadığının saptanması daha sonrada TTK nun 792. Maddesi uyarınca faktoring şirketinin iktisabında kötü niyetli olup olmadığı veya ağır kusurunun bulunup bulunmadığının tespit edilerek faktoring şirketinin iade ile yükümlü tutulup tutulmayacağının belirlenmesi gerekmektedir.
Dava konusu edilen 24/12/2014 tarihli 4.500,00-TL bedelli çekin dava dışı … Tic. A.Ş. Tarafından davacı … tic. A.Ş. Adına keşide edildiği, 1. Cirantanın … tic. A.Ş. , ikinci cirantanın … İnş. Dekorasyon – …, üçüncü cirantanın …Tic. Ve San. Ltd. Şirketi olduğu bu şirketin cirosu ile davalı ….’ye verildiği, davalı … şirketi ile dava dışı … Şti arasında akdedilen Faktoring sözleşmesi kapsamında Faktoring şirketine temlik edilen fatura borçlusunun … İnş. Dekorasyon – … olduğu, Faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çekin düzgün ciro silsilesi ile Faktoring şirketine geçtiği, dava konusu çek bedeline istinaden Faktoring şirketince çek bedeline istinaden dava dışı … Ltd. Ne ödeme yapıldığı, Faktoring şirketinin alacağı Faktoring sözleşmesine uygun olarak düzgün ciro silsilesi ile almış olduğu bilirkişi raporu ile anlaşılmıştır.
Davalı … şirketinin çekin iktisabı sırasında kayıp olduğu veya çalıntı olduğunu bildiği,ispat edilemediği,davalı … şirketi tarafından müşterisi … Ltd. Şirketinin sunduğu faturanın 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesine uygun şekilde alınarak usulüne uygun defterlerine işlenmiş olup, çek tevdi belgesi ve faturanın şeklen incelenmesinde her hangi bir usulsüzlük bulunmadığı, Faktoring şirketinin 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesindeki şartlara uygun şekilde çeki devraldığı sonucuna ulaşılmış olduğundan davacının 792. Madde uyarınca davalı … şirketinin çekleri iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Davacı tarafından TTK.nun 792 maddesi gereğince davalı … şirketinin çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğu ispat edilememiştir. TTK.nun 792.maddesi gereğince çekin iadesine ilişkin koşullar somut olayda gerçekleşmemiştir. Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 16/02/1998 tarihli 20722 Esas 919 K..sayılı ilamında “… davacı şirketin dava konusu 20/04/1996 keşide tarihli çekin rızası dışında elinden çıktığını ve çekteki ciro imzasının kendilerine ait olmadığını belirterek çekin istirdatı isteminde bulunduğunu, davacı şirketin dava konusu çekin ilk cirantası olduğunu, ancak imzanın ona ait olmadığının bilirkişi raporu ile saptandığını, davalı yanca da bu hususa itiraz edilmediğini, bu durumda davacı şirketin dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini isteyebileceğini, ne var ki TTK 687 maddesindeki bir poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, menfum şahısların imzalarını yahut imzalayan veya namlarına imzalanmış olan şahısları herhangi bir sebep dolayısıyla ilzam etmeyen imzaları taşırsa, diğer imzaların sıhhatine bu yüzden halel gelmeyeceği yolundaki buyurucu hüküm karşısında ve dava konusu çekteki ciro silsilesi düzenli olduğuna göre TTK.nun 598 maddesi uyarınca davacının çekin istirdadı isteminde bulunmayacağı, dava dilekçesinde de açıkça çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespitini talep etmemiş bulunduğu anlaşıldığına göre, davalının diğer çek borçlularına karşı talep hakkını ortadan kaldırır nitelikte çekin istirdadına karar verilmesinin doğru görülmediği…” bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamının ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda, TTK.nun 792 maddesine göre davalı … şirketinin çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğunun ispat edilemediği anlaşıldığından, davacının İstirdat talebinin reddine, çekler üzerindeki imzanın davacı şirket yetkililerine ait olmaması ve çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince; … Bankası … Caddesi Şubesine ait 24/05/2014 keşide tarihli … seri nolu, 4.500-TL bedelli çekten dolayı davacının borçlu bulunmadığının tespitine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle
1-Davacının … Bankası … Caddesi Şubesine ait 24/05/2014 tarihli … nolu 4.500-TL bedelli çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespitine, istirdat taleplerinin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 35,90-TL maktu karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 76,85-TL peşin harcın mahsubu ile 40,95-TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13.maddesi gereğince hesaplanan vekalet ücreti maktu vekalet ücretinden az olayamacağı gibi kabul ve reddedilen kısmı da aşamayacağından 2.180,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341.maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 07/05/2018

Katip …

Hakim …

Harç Beyanı
K.H.= 35,90-TL
P.H.= 76,85- TL
İ.H= 40,95 -TL