Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2022/8 E. 2023/74 K. 16.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/8 Esas
KARAR NO : 2023/74

DAVA : Fsek – Esere Tecavüzün Ref’i, Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/01/2022
KARAR TARİHİ : 16/03/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Fsek – Esere Tecavüzün Ref’i, Maddi ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Şirketi ile “…” isimli filmin gösterim afişi olarak kullanılmak üzere poster hazırlanması hususunda görüştüğünü. Bunun için 6.000TL teklifte bulunulduğunu. Ancak hazırladığı taslağın yapım şirketi tarafından kullanılmak istenmediği için film gösteriminde kullanılmayan posterinin, müvekkil tarafından hususi eserlerini paylaştığı behance.net/erseakar isimli sayfasında kişisel portföyünde paylaştığını. Davalı … tarafından bu afişin bu platformdan kopyalanarak film afişi olarak kullanılıp filmi gösterime sunduğunu. Müvekkilin bilgisi ve izni olmadan, davalının bu ihlalinin sonucu bir çok internet sitesinde de müvekkilinin hazırladığı poster ile filmin sunulduğunu, davalının tüm bu eylemlerinden dolayı müvekkilin mali ve manevi haklarının ihlal edildiğinden bu davanın açılmasını zaruri kıldığını belirterek, öncelikle FSEK m.66 uyarınca tecavüzün ref’ine ve davalının eserden temin ettiği karın tespiti ile müvekkile iadesine, FSEK m.68 uyarınca sözleşme yapılmış olması halinde müvekkilin isteyebileceği bedelin tespiti veya rayiç bedelin üç katı tazminat taleplerinin şimdilik 1.000 TL’sinin ihlal tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalıdan tazminine. FSEK m70/1 uyarınca müvekkilin ihlal edilen manevi haklarına karşılık 10.000TL’nin ihlal tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalıdan tazminini arz ve talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesiyle birlikte delillerin tebliğ edilmesinin yasal zorunluluk olduğunu. Davalının dava konusu afişe ilişkin hak sahipliğini gösterir herhangi bir delil sunmadığını. Davacının dava dilekçesinde filmin …’de dava konusu afişle gösterime girmesinin ardından bir çok platformda filmin bu afişle gösterildiğini iddia ettiğini, ilgili filmin yayınlanması için 01.11.2020-31.10.2021 tarihleri arası lisans sözleşmesi yapıldığını, lisans anlaşmasının bitiş tarihi olan 31.10.2021 tarihinden itibaren de filmin… platformundan kaldırıldığını. İlgili filmin …’de gösterimi, davacının örnek verdiği diğer tüm sitelerden sonra olduğunu, diğer sitelerdeki söz konusu ihlallerin müvekkil şirket ile herhangi bir illiyet bağının bulunmadığını, hiçbir şekilde kabul etmemekle beraber, ilgili filmin 31.10.2021 tarihinde yayından kaldırılmış olmasından dolayı davacı tarafın tecavüzün ref’i talebinin konusuz kalmış olduğunu diğer hususlarla beraber açıklamış, davanın reddini arz ve talep etmiştir
ISLAH
Davacı vekili 23/02/2023 tarihli dilekçesi ile FSEK m.68 uyarınca talep edilen tazminat miktarın 30.000,00 TL olarak ıslah ettiklerini bildirdiği anlaşılmıştır.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliler toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan 08/12/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; Tarafların iddiaları ve savunmaları, sunulan deliller bir arada değerlendirilmiş afişin davalı tarafından davacıdan izin alınmadan kullanılması sonucu ihlal koşullarının oluştuğu, bu nedenle izinsiz kullanımdan dolayı FSEK m.68 uyarınca talep edebileceği tazminatın 10.000 TL olmasının sektörel uygulamalara ve hakkaniyete uygun olacağı, takdirin mahkememize ait olacağı görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık, davalı kullanımlarının davacıya ait FSEK’ten kaynaklanan mali ve manevi haklarını ihlal edip etmediği, etmesi halinde FSEK m.68 ve m.70 gereği tazminat istemine ilişkindir.
Dava dilekçesi ekinde sunulan dava konusu afişle ilgili görsellerin incelenmesinde, davacının kişisel kreatif çalışmaların yayınlandığı behance.net isimli sitedeki çalışmalarının bulunduğu, çalışmaların içinde dava konusu afişe ait görsellerin olduğu, bu görsellerin davacıya ait sitedeki yayınlanma tarihinin 5 Ekim 2016 olduğu görülmüştür.
Davacının dava dilekçesi ekinde sunmuş olduğu görseller arasında, …’ye ait ekran görüntüsüne göre, ilgili afişin filmin gösteriminden dolayı kullanıldığı görülmektedir. Zaten davalı tarafından da ilgili afişin kullanımı ile ilgili aksi bir beyan bulunmadığından davacıya ait afişin kullanılması ile ilgili bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Davacı taraf dava dilekçesinde davaya konu eserin haksız kullanımı sebebiyle belirlenecek rayiç bedelin üç katı tazminatın ihlal tarihlerinden itibaren hesaplanacak olan yasal faizi ile davalıdan tahsil edilerek davacıya verilesini talep etmiş ve maddi tazminat talebinin FSEK 68’e dayandırmıştır.
FSEK m.68/I hükmüne göre; “eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir”. FSEK m.68’deki kapsamında bu taleplerin ileri sürülebilmesi için, mütecavizin kusurunun olması ya da zararın gerçekleşmiş bulunması şart değildir.
Somut olaya dönüldüğünde, bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere ihlal konusu afişin davalı tarafından davacıdan izin alınmadan kullanılması sonucu ihlalin doğduğu dolayısı ile tazminat koşullarının oluştuğu sonucuna varılmıştır. Bilirkişi Heyetinde yer alan sektör bilirkişisi tarafından yapılan rayiç bedele ilişkin sektörel değerlendirmede, bir afişin rayiç bedelinin 8.000-10.000 TL arası olması gerektiği, rayiç bedelin, filmin özelliğine, afişi hazırlayan kişinin bilgi birikimi ve tanınırlığı gibi değişen faktörler göz önüne alındığında farklılıklar arz edebileceği, davacının, dava dilekçesinde ilgili afişi tasarlamak için film yapım şirketiyle 6.000 TL karşılığında anlaştığını, davalının kendisine ait afişin davalı tarafından bilgisi ve izni olmadan kullanılmasından dolayı talep edebileceği tazminatın sektörel teamüllere göre 10.000TL olmasının sektörel uygulamalara ve hakkaniyete uygun olacağı, izinsiz kullanımdan dolayı FSEK m.68’e göre üç katına hükmedilmesi hususunun mahkemenin takdirinde olacağına ilişkin tespit ve değerlendirmeleri dikkate alındığında, Fsek 66/son maddesinde tazminatın takdirinde “tecavüzün şümulü, kusurun olup olmadığı ve ağırlığının takdir edileceği” öngörülmüş, Borçlar kanununun 51/1 maddesinde “Hakimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını gözönüne alarak belirleyeceği” , Türk Medeni Kanun’un 4. maddesinde de “Kanun’un takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini yada haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakimin hukuka ve hakkaniyete göre karar vereceği” belirtilmiştir. Dolayısıyla taraflar arasında davalının izinsiz kullanımına dayanak oluşturacak bir sözleşme yapılmış olsaydı, somut olaydaki afiş görseline ait kullanım karşılığı hangi miktarda bir bedel ödenecekti ise bunun belirlenmesi ve somut olayda, ihlalin niteliği, süresi ve kastın ağırlığına göre, FSEK m 66/4 hükmü koşulları da dikkate alınarak mahkememizce takdiren belirlenen rayiç bedelin bir katı oranında 10.000,00 TL tazminata hükmedilmiş, fazlaya ilişkin talep reddedilmiştir. Ayrıca taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğundan ref talebinin de reddi gerekmiştir.
Davacı aynı zamanda manevi tazminat talebinde de bulunmuştur. Yukarıda da belirtildiği üzere davacının eserin sahibi olarak belirtilmemesi sebebiyle manevi hak türü olan FSEK 15’teki adın belirtilmesini isteme hakkı ihlal edilmiş olacağından davacının manevi tazminat talebin haklı olduğu talep edilen tazminat miktarının eylemin ağırlığı kullanım şekli dikkate alındığında talebin 5.000,00 TL üzerinden kabulüne karar verilmiş, fazlaya ilişkin kısım reddedilmiştir.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde toplanan deliller alınan bilirkişi raporları bir arada değerlendirildiğinde, Fsek m.68 uyarınca tespit edilen 10.000,00 TL bir katı tutarındaki 10.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 5.000,00 TL manevi tazminatın 02/12/2021 tarihinden işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğundan ref talebinin reddine dasir karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE, Fsek m.68 uyarınca tespit edilen 10.000,00 TL bir katı tutarındaki 10.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-5.000,00 TL manevi tazminatın 02/12/2021 tarihinden işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğundan ref talebinin reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 1.024,65 TL karar harcından peşin ve ıslah ile yatırılan 684,86 TL’nin mahsubu ile kalan 339,79 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen maddi tazminat miktarı yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 10.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen manevi tazminat miktarı yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat miktarı yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 10.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen manevi tazminat miktarı yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan: 3.750,00 TL bilirkişi ücreti, 90,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 3.840,00 TL’den kabul ve ret oranına göre hesap olunan 1.920,00 TL ve 765,56 TL harç (peşin+başvuru+ıslah) olmak üzere toplam 2.685,56 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.16/03/2023

Katip
e-imza

Hakim
e-imza