Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/187 Esas
KARAR NO : 2023/154

DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
DAVA TARİHİ : 01/06/2021
KARAR TARİHİ : 01/06/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil 13.09.2018 tarihinde kendi hukuk bürosunu kurduğunu, müvekkil kendi şirketini açmadan önce uzun bir süre davalının …’de bulunan avukatlık yazıhanesinde çalıştığını, davalının 31.08.2018 tarihinde müvekkilinin çıkışını yaptığını, ardından bir süre sigortasız çalıştırması sonrası müvekkil kendi ofisini açmak zorunda kaldığını, artık tüm bilgi birikimini kendisine yatırmayı amaçladığını, davalının müvekkiline sözlü ve yazılı her türlü şekillerde tehdit eden ve hakaret eden davalı ile müvekkil arasında muhtelif davalar olduğunu, davalının … 25. Asliye Hukuk Mahkemesinde tazminat ödemeye mahkum edildiğini, davalının hakaret suçu sebebi ile davalı … 59. Asliye Ceza Mahkemesinde sanık olarak yargılandığını, davalının … 15. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından … esas sayılı dosyası ile müvekkil ile haksız rekabet etmemesi yönünde aleyhine ihtiyati tedbir kararı verildiğini, davalının ısrarla hukuka aykırı eylemlerinin bulunduğunu, davalıdan tazminat taleplerinin olduğunu, davalının dava süresi boyunca müvekkile ait görselleri kullanmaması yönünde ihtiyati tedbir kararı tesisini, davalıya ait olan müvekkil görsellerinin kullandığı … ve … sitelerine erişimin dava süresi boyunca tedbiren engellenmesini, bu yönde tedbir kararı tesis edilmesini, davalının hukuka aykırı eylemlerinin tespiti ile birlikte 18.06.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müvekkile 400,02 TL maddi, 30.000,00 TL manevi tazminat ödenmesini, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin karşı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin eylemlerinden kaynaklı olarak manevi zarara uğradığını, bu zararın tazminini talep ettiğini, derdestlik itirazlarının olduğunu, aksi halde birleştirme taleplerinin olduğunu, arabuluculuk görüşmelerinin gizli olduğunu, davacı gizliliği ihlal ettiğini, davanın ihtiyati tedbir talebinin icra edilemeyecek olduğunu, haksız ve mesnetsiz davanın reddini, davanın zaman aşımından, arabuluculuk başvurusu yapılmadığından yetkili ve görevli mahkemede açılmadığından reddini ve yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini savunmuştur.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliler toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan 20/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; 1-Dosyaya konu … linkinde videonun mevcut olmadığı, arşiv kayıtlarının tutulmamış olduğu, 2- … web sitesinde davacıya ait … 7. Noterliği tarafından 28.05.2020 tarihinde … yevmiye numarasıyla e-tespit tutanağında yer verilen fotoğrafın izinsiz olarak kullanılmış olduğu, bu kullanımın FSEK md.86 maddesi kapsamında ihlal niteliğinde olduğu, 3-… 12. Asliye Hukuk Mahkemesi …E. dosyasına konu fotoğrafların, işbu dava konusu fotoğraftan farklı olduğu, dosyaya konu “kötüleme ve portföy saldırıları” nın fotoğraflar üzerinden olmadığı, başkaca fiillere ilişkin olduğu, 4-Davacının dosyaya konu kullanım nedeni ile maddi ve manevi zarar tazmin talebi olmakla birlikte, her ne kadar noter masrafı maddi tazminata konu edilebilecekse de, yapılan masraflara ilişkin makbuz sunulmamış olması kapsamında mevcut delillerle madı manevi zararın ispat edilemediği, tazminat hususunda takdirin Sayın Mahkemede olduğu Sonuç ve kanaatine varılmış olup, hukuki değerlendirme ve nihai takdir Sayın Mahkemeye ait olacağı görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık, Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli) istemine ilişkindir.
Dosya incelendiğinde Mahkememizin 2021/319 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılama sonunda 2021/319 Esas, 2022/69 Karar ve 28/04/2022 tarihli kararı ile davanın usulden reddine karar verildiği, istinaf üzerine dosyayı inceleyen İstanbul BAM 44. Hukuk Dairesi 2022/1126 Esas, 2022/1252 Karar ve 22/09/2022 tarihli ilamı ile Mahkememiz kararının kaldırılmasına karar verilmiş olup, İstinaf kararı uyarınca dosya yeniden mahkememize tevzi olunmuş ve yargılamaya devam olunmuştur.
İstanbul BAM 44. Hukuk Dairesi 2022/1126 Esas, 2022/1252 Karar ve 22/09/2022 tarihli ilamından kaldırma gerekçesi olarak “….dava dosyalarının farklı tarihler olduğu, haksız fiil gerçekleştiği sürece, ihlal sayısınca davacının hukuki yararının bulunduğu, dolayısıyla mevcut dosyalardaki davaya konu taleplerin incelenmesi gerektiği, farklı tarihlerdeki fotoğrafların kullanılmadığı sonucuna varılır ise derderstlik kararının verilebileceği açıklanan sebeplerle mevcut delil durumuna göre derdestlik şartının somut davada gerçekleşmediği, ayrıca … 12. Asliye Hukuk Mahkemesi …E. Sayılı dosyasının ise dava dosyası içerisinde bulunmadığı, davalının davacının kişiliğine yönelik kötülemeleri ve portföy saldırıları başta olmak üzere muhtelif haksız rekabet teşkil eden eylemleri sebebiyle açılan dava olduğu beyanının bulunduğu, huzurdaki dava, davalının 2020 yılında davacının fotoğraflarını izinsiz kullanmasına istinaden 5486 sayılı Kanun’un 86 maddesi çerçevesinde açılan bir dava olduğu iddia edildiği, AHM dosyasında kötüleme ve portföy saldırılarının, huzurdaki davada kullanılan fotoğraflara ilişkin olup olmadığına dair araştırma yapılıp, dosya getirtilerek tartışılması gerektiği, Mahkemece davanın usûlden reddine yönelik kararda bir isabet bulunmadığı, bu haliyle dosyanın esasına girilerek yargılama sonucunda varılacak kanaate göre bir karar verilmesi gerekirken davanın usulden reddine karar verilmiş olmasının hatalı olduğu sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.
Mahkememizce usul ve yasaya uygun kaldırma ilamı uyarınca yapılan incelemede, dosyanın bir bilişimi uzmanı ve bir FSEK uzmanından oluşan bilirkişiye tevdi ile Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davada işbu dosya davalısı tarafından gerçekleştirildiği iddia olunan kötüleme ve portföy saldırılarının işbu davaya konu kullanılan fotoğraflara ilişkin olup olmadığı, işbu dosya yönünden FSEK madde 86 bağlamındoa ihlal oluşup oluşmadığı oluşması halinde davacının tazminat miktarının ne olabileceği konularında bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun “Resim ve portreler” başlıklı 86. Maddesi “Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüşse 19 uncu maddenin birinci fıkrasında sayılanların muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, teşhir veya diğer suretlerle umuma arzedilemez. Birinci fıkradaki muvafakatin alınması:
1. Memleketin siyasi ve içtimai hayatında rol oynıyan kimselerin resimleri;
2. Tasvir edilen kimselerin iştirak ettiği geçit resmi veya resmi tören yahut genel toplantıları gösteren resimler;
3. Günlük hadiselere mütaallik resimlerle radyo ve filim haberleri; için şart değildir. (Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/145 md.) Birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun 49 uncu maddesi ile koşulları varsa, Türk Ceza Kanununun 134, 139 ve 140 ıncı maddeleri hükümleri uygulanır. (Değişik dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/145 md.)Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hâllerde de Türk Medeni Kanununun 24 üncü maddesi hükmü saklıdır.” olarak düzenlenmiştir.
Resim ve portreler bir kimsenin dış görünüşünü, o insanı teşhis etmeye elverecek şekilde aksettiren yüzey ve cisimlerdir. Dış görünüş çeşitli usullerden faydalanılarak çeşitli maddelere yansıtılabilir. FSEK md.86 uyarınca resim ve portrelerin eser mahiyetinde olmasa bile bu korumadan yararlanacağı belirtilmiştir. Karakalem, yağlıboya, sulu boya, film ve fotoğraflar vb. resim veya portredir. Zira Yargıtay’a göre FSEK md. 86 hükmündeki fotoğrafları, çeşitli tekniklerde resim ve portreler ibaresi, fotoğrafı çeşitli tekniklerde yapılmış portreleri, tek başına veya topluluk içinde bulunurken çekilmiş resimleri ifade etmektedir.” Maddenin 2. Kısmında sayılan istisnalar mevcut değilse ve 1. Fıkrada belirtildiği şekilde tasvir edilen kişiden veya bu kişi ölmüşse FSEK md. 19/1’de sayılan kişilerden izin alınmaksızın bir kişinin resminin yayınlanması durumunda tazminat sorumluluğu doğacaktır.
Somut olayda, … 7. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarasıyla e- tespit edilen, davalıya ait olduğu anlaşılan web sitesinde, davacıya ait fotoğrafın davacı adı ile birlikte kullanıldığı görülmüştür.
Dosya kapsamından, daha önce taraflar arasında devam eden/ sonuçlanan çeşitli davalar olduğu, davacının davalı hukuk bürosundan ayrıldıktan sonra hala orada çalışıyormuş gibi isminin ve fotoğrafının davalı web sitelerinde kullanıldığı, bu hususların dava dosyaları kapsamında tespit edildiği, sonradan pandemi döneminde davacının dosyaya konu fotoğrafının davalı web sitesine tekrar eklendiğinin belirtildiği, somut olayda … 7. Noterliğinin …tarih ve … yevmiye nolu noter e-tespit tutanağına konu kullanımda da davacı isminin ve fotoğrafının kullanıldığı görülmektedir. Taraflar arasında süre gelen dava içerikleri ve taraf beyanları kapsamında dosyaya konu kullanımın davacının izni olmaksızın gerçekleştirildiği, davacı izni olduğuna dair de herhangi bir delil bulunmadığı dikkate alındığında dava konusu kullanımın davacının izni olmaksızın gerçekleştiği, somut olayda FSEK md. 86 kapsamında “izin gerekmeyen” hallerden birinin mevcut olmadığı tüm bu hususlar kapsamında dava konusu kullanımın FSEK md.86 maddesi anlamında ihlal niteliğinde olduğu kanaatine varılmıştır.
… 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin …E. dosyası açısından yapılan incelemede, dava konusu fotoğrafların 04.11.2018 tarihindeki ekran görseli ile alınan ve … facebook sayfası ile … web sitesinde yayınlanan fotoğraflar olduğu görülmüştür. İşbu dava konusu fotoğrafın ise … 7. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarasıyla e-tespit tutanağına konu ve sonradan yüklendiği belirtilen fotoğraf olduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda işbu dava konusu fotoğrafın asliye hukuk mahkemesi dosyasına konu fotoğraftan farklı olduğu görülmüştür.
Asliye Hukuk Mahkemesi dosyasına konu “kötüleme ve portföy saldırıları” nın fotoğraflar üzerinden olmadığı, başkaca fiillere ilişkin olduğu görülmüş olup, fotoğraf kullanımının söz konusu dosyaya, davacı tarafından telif hakkı ihlali nedeniyle bildirildiği ve bu hususta da … 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde … E. dosyasının devam ettiğinin bildirildiği ancak dava devam ederken fotoğrafların yüklendiği görülmüştür. Dolayısı ile kaldırma ilamında işaret edildiği üzere her iki dosyadaki fotoğraflar farklı olmakla ihlal koşullarının oluştuğu sonucuna varılmıştır.
Tazminat Talepleri Yönünden İnceleme
Kişiliği oluşturan unsurların salt manevi olmadığı, kişiliği oluşturan kimi unsurların manevi değerinin yanısıra ekonomik değeri de olduğu gerek yerli gerekse yabancı öğretide kabul edilen bir husustur. Kişiliği oluşturan kimi unsurlardan, kişinin ismi ve resmi üzerindeki hakkı ekonomik değeri de olan haklar arasındadır. Bu değerlerin izinsiz kullanımı nedeniyle, ilgili kişinin malvarlığı zararı oluşabilir. Buradaki zarar, fiili zarardan ziyade, yoksun kalınan kazanç olarak tezahür eder. Resim gibi kişilik değerlerinin ticari açıdan kullanımı daha çok ünlü kişiler tarafından gerçckleştirilmekteyse de, ünlü olmayan kişilerin de bu tür kullanımları konu alan sözleşmeler yapmasına hiçbir mani yoktur. Başka bir deyişle, ünlü olmayan kişilerin resimlerinin de ekonomik bir değeri vardır.
FSEK m.86 1’e göre “Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüşse 19 uncu maddenin birinci fıkrasında sayılanların muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, teşhir veya diğer suretlerle umuma arzedilemez.” şeklindedir, fotoğraflar da bu madde kapsamında değerlendirilmektedir. FSEK m.86/1’e konu koruma , fotoğrafın “eser” niteliği olmayıp, tasvir olunan kimsenin kişilik hakkıdır.
Dolayısıyla, bu yasağa aykırı nitelikteki eylemler, kişilik haklarına saldın oluşturur ve B.K/nun 49. maddesi çerçevesinde manevi tazminat yükümlülüğü doğurur. Ayrıca, anılan yasa hükmünde, 1. ve 2. fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hallerde dahi, kişilik haklarına saldırıyı düzenleyen 4722 Sayılı Türk Medenî Kanunun 24. maddesi hükmünün saklı olduğu belirtilmiştir.
Davacı FSEK md.86 ihlali uyarınca, 28.05.2020 tarihli ihtarname gönderimi için 400,02 TL noter Masrafı yapıldığını beyan ederek, 18.06.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte 400,02 TL maddi 30.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Davacı tarafından gönderilen 28.05.2020 tarihli noter ihtarnamesinde, bu işlemlerden dolayı sarfedilen masraf toplam 400,02 TL olup, davacının başkaca masraf yaptığına ilişkin belgeye rastlanılmamıştır. Dosya muhteviyatı itibariyle, davacının maddi anlamda bir zararının olup olmadığı yönünde dosya içeriğinde, noter masrafları dışında herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Zaten davacı tarafın talebi de tespiti yapılan bu zarara ilişkin olup mahkememizce maddi tazminat talebi yönünden tam kabul cihetine gidilmiştir.
Davacı, manevi tazminat talebinde de bulunmuştur. Davalı tarafından davacının fotoğraflarının çekilmesine izin alındığına dair bir delil ibraz edilememiş olması nedeniyle izinsiz fotoğrafın yayınlanması nedeniyle davacıların manevi tazminat talebinin yerinde olduğu anlaşılmıştır. Davacının manevi varlığında meydana gelen kayıp durumu, manevi tazminatın amaç ve içeriğine, hak, nesafet ve adalet ilkesine keza manevi tazminatın maddi bir zenginleşme talebinden çok manevi tatmine yönelik bir talep olması, izinsiz olarak kullanılan fotoğrafın davacının avukat olarak davalı taraf ile birlikte çalıştığı döneme ilişkin olduğu, kastın yoğunluğu da gözetilmek suretiyle üst sınırdan uzaklaşarak takdiren 10.000- TL manevi tazminatın uygun olacağı, fazlaya ilişkin kısmın sebepsiz zenginleşmeye neden olacağı kanaati ile reddine karar verilmiştir.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde toplanan deliller, İstanbul BAM 44. Hukuk Dairesi 2022/1126 Esas, 2022/1252 Karar ve 22/09/2022 tarihli ilamı, denetime elverişli bilirkişi raporu bir arada değerlendirildiğinde davanın kısmen kabulü cihetine gidilerek maddi tazminat talebi yönünden 400,02 TL tazminatın 18/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 10.000,00 manevi tazminatın 18/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine dair karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE; maddi tazminat talebi yönünden 400,02 TL tazminatın 18/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-10.000,00 manevi tazminatın 18/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 710,42 TL karar harcından peşin yatırılan 519,16 TL’nin mahsubu ile kalan 191,26 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca maddi tazminatın kabulü nedeni ile davacı lehine hesaplanan 400,02 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca manevi tazminatın kabulü nedeni ile davacı lehine hesaplanan 10.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca manevi tazminata ilişkin talebin kısmen reddi nedeni ile davalı vekili yararına hesap olunan 10.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan: 3.500,00 TL bilirkişi ücreti, 251,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 3.751,00 TL ve 599,86 TL harç (peşin+başvuru+ıslah) olmak üzere toplam 4.350,86 TL yargılama giderinin davanın kabul red oranına göre hesaplanan 1.488,45 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yargılama gideri yapılmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
9-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.01/06/2023

Katip …
¸

Hakim …
¸