Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/331 Esas
KARAR NO : 2022/45

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/09/2020
KARAR TARİHİ : 29/03/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı şirketin dava konusu hükümsüzlüğü talep ettikleri … tescil numaralı termos tasarımı ile müvekkiline ait ürünlerin benzer olduğunu iddia ederek … 1. FSHHM’nin …Değişik iş sayılı dosyasında delil tespiti yaptırdığını, davalı şirketin ihtiyati tedbir kararı alarak müvekkiline ait ürünlerin toplatılarak yediemine tevdi edildiğini, dava konusu … tescil numaralı termos tasarımının yenilik vasfına haiz olmadığı gibi başkasına ait bir tasarım olduğunu, bit tasarımın dünyanın herhangi bir yerinde daha önce üretilmiş veya piyasaya sunulmuş ise tasarım sahibi ürünün yeni olduğunu ileri sürerek tescil talebinde bulunamayacağını, dava konusu …sayılı tasarımın çok daha önce Çin’de üretilerek piyasaya arz edilmiş bir ürün olduğunu, bu nedenle davalının dava konusu ürünü kendi adına tescil ettirmesinin hukuki olmadığını ve davalının yenilik vasfına haiz olmayan … numara tescilinin hükümsüz kılınarak TPE sicilinden terkinini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin 13/08/2020 tarihinde adresinin değiştiğini, bu hususun 14/08/2020 tarihinde ticaret sicil gazetesinde yayınlandığını, müvekkil şirketin yeni adresinin İstanbul ilinin Şişli ilçesinde olduğunu, bu adresin TPMK kayıtlarında da güncel olduğunu, bu nedenle huzurdaki bu davanın yetkili mahkemesinin İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi olduğunu, bu nedenle davanın yetkisizlik kararı verilerek usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememize bila tarihli sunulan bilirkişi raporunda özetle; davalı tarafa ait 24.02.2016 başvuru tarihli …, … numaralı tasarım tescili ile Hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Fikri Mülkiyet Ofisine ait 27.07.2015 tarih ve … no’lu tasarım başvurusu arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davalı tarafa ait… numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 24.02.2016 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığnın tespit edildiği bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava, davalı adına TPMK nezdinde …(…) numara ile tescilli tasarımın başvuru tarihi itibari ile yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine haiz olmadığı iddiasına dayalı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
TPMK kayıtlarının incelenmesinde, dava konusu … (…) numaralı “…” tasarımının başvuru ve tescil tarihinin 24/02/2016 olduğu ve halen koruma süresi içerisinde olduğu görülmüştür.
6769 sayılı SMK’da tescilli tasarımların korunma şartları belirlenmiştir.
Tasarım ve ürün; Madde 55- (1)Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Yenilik ve ayırt edicilik; Madde 56- (1)Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur. (4)Bir tasarımın aynısı; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. (5)Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir. (6)Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. Madde 58- (1)Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir. (2)Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.
Madde 77- (1)Aşağıdaki hâllerde tasarımın hükümsüz sayılmasına mahkeme tarafından karar verilir: a)55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, … başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse. b)Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse. c)Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise…. Madde 79- (1)Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin karar geçmişe etkili olup, tasarıma bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır. 2)Tasarım sahibinin ağır ihmali veya kötüniyetli hareket etmesinden zarar görenlerin tazminat talepleri saklı kalmak üzere, hükümsüzlüğün geçmişe dönük etkisi aşağıdaki durumları etkilemez: a)Hükümsüzlüğe karar verilmeden önce tasarımın sağladığı haklara tecavüz nedeniyle verilen kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar. b)Hükümsüzlüğe karar verilmeden önce yapılmış ve uygulanmış sözleşmeler. (3)İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen sözleşme uyarınca ödenmiş bedelin hakkaniyet gereğince kısmen veya tamamen iadesi talep edilebilir. (4)Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin kesinleşmiş karar herkese karşı hüküm doğurur.
Madde 78- (1) Tasarımın hükümsüzlüğü, ikinci fıkrada sayılan hâller dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.(2) Tasarımın hükümsüzlüğü, 77 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; 70 inci ve 73 üncü maddelere göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir.(3) Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.(4) Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır. Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için ayrıca bu kişilere bildirim yapılır.(5) Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır. Hükümlerine amirdir.
Bir tasarımın önceki bir tasarımla aynı kabul edilmesi için birebir ayniyet göstermesi gerekli değildir. Birbiri ile karşılaştırılan iki tasarımın sadece küçük ayrıntılarda farklılık göstermesi halinde de iki tasarımın aynı olduğu kabul edilir . Şayet farklılık mevcut bir tasarım esas alınarak yapılmış, mevcut tasarımın bir versiyonu niteliğinde ise ve mevcut tasarımla aynı olmayı ortadan kaldırmıyorsa yenilik söz konusu olmaz .
Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
SMK m.56/f.6 gereği ayırt edici nitelik incelemesini gerçekleştirecek olan bilgilenmiş kullanıcı, bu değerlendirme sırasında “tasarımcının o tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesini” de dikkate almalıdır. Bu bağlamda seçenek özgürlüğü derecesinin yüksek olduğu ürünlerde küçük farklılıklar tasarımlara ayırt edici nitelik kazandıramazken, seçenek özgürlüğünün dar olduğu ürünlerde küçük farklılıklar ayırt edici nitelik için yeterli görülebilir. Ayrıca ayırt edicilik incelemesinde tasarımcının ürüne ilişkin uymak mecburiyetinde kalacağı teknik zorunlulukların da (ör. tasarımın işlevini görebilmesi için belirli bir şekil ve boyutta olmasını gerektirecek teknik zorunlulukların) dikkate alınması şarttır.
Somut olaya dönüldüğünde, davacı taraf davalıya ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına haiz olmadığına yönelik iddiasını Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Fikri Mülkiyet Ofisine ait 27/07/2015 tarih ve …numaralı tasarım hakkına dayandırmakla, davacının dava konusu tasarımının, davalı başvurusundan çok daha önce Çin’de üretilerek piyasaya sunulan bir ürün olduğunu iddia etmektedir. HMK md. 266 uyarınca çözümü teknik bilgi gerektiren hususlardan olan tasarımın incelenmesine ilişkin Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Endüstriyel Tasarım Uzmanı Doç. … tarafından hazırlanan raporda, davacı tarafından bildirilen tasarım ile davalıya ait tasarımlar karşılaştırıldığında, tasarımların kapak üst yüzeylerinde yer alan elipsoid elemanın iç yüzeylerinin içbükey kaviste, ağızların benzer kontur çizgisinde ve mandal üzerinde yer alan elips içbükey yüzeylerin benzer biçim ve yerleşimde olduğu, karşılaştırılan tasarımları oluşturan bütün öğelerin benzer biçim, oran ve yerleşim de oldukları, tasarımlar arasında bulunan küçük ayrıntıların tasarımlara ayırt edici nitelik kazandırmadığı, SMK md. 56/6 kapsamında seçenek özgürlüğüne ilişkin yapılan incelemede ise, davalı tarafa ait tasarım ile hükümsüzlüğe dayanak olarak davacı tarafından sunulan Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Fikri Mülkiyet Ofisine ait 27/07/2015 tarih ve …numaralı tasarım arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıkların bulunmadığı, bu nedenlerle tasarımların benzer olarak algılandıkları sonucuna varılmıştır.
Bilindiği gibi, AB ve Türk hukukunda bir tasarımın yenilik kriterini haiz olması için önceki tarihli tasarımdan, küçük ayrıntılardaki farklılıklardan daha fazla bir farklılık aranır. Kural olarak bilinen özellikleri, yine bilinen bir temele uygulamakla geliştirilen tasarımlar yeni değildir. Burada tasarımı geliştirmek, tasarımın genel görünümünde belirgin fark yaratacak, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle bakıldığından ayırt edicilik sağlayacak bir özellik teknik bilirkişi tarafından tespit edilememiştir.
Tüm dosya kapsamı sunulan bilirkişi heyet raporu ve izahı yapılan mevzuat kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; sübut bulan davanın kabulü ile, davalı adına TPMK nezdinde …tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine dair karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ İLE; davalı adına TPMK nezdinde … tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 80,70 TL karar harcından peşin yatırılan 54,40 TL’nin mahsubu ile kalan 26,30 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına hesap olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan: 1.000,00 TL bilirkişi ücreti, 17,25 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.017,25 TL ve 108,80 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 1.126,05 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.29/03/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸