Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/261
KARAR NO : 2023/231

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/02/2021
KARAR TARİHİ : 19/12/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin … yazılımının dünyada ve Türkiye’de eser ve lisans hakkı sahibi olduğunu, davalı şirketin müvekkiline ait bu yazılımı lisanssız olarak kullandığını, … 2.SHM’nin …D.İş sayılı dosyasında tespit edildiğini, müvekkilinden herhangi bir şekilde satın alınan lisans bulunmadığını, dava açılmadan önce arabuluculuk dava şartını yerine getirdiklerini, bu davada taleplerinin FSEK’nin 22 ve 68.maddelerine dayandığını belirterek şimdilik 311.131,80 TL Maddi tazminatın tespit tarihinden itibaren ticari reeskont faizi ile davalıdan tahsiline, ayrıca davalı adına kayıtlı taşınmaz mal ve taşınır araçlara dava değeri miktarında hüküm kesinleşinceye kadar ihtiyati tedbir kararı konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu edilen … isimli yazılımın mahkemenizce FESK kapsamında eser olduğunun ve davacının hak sahibi olduğunun tespiti halinde dahi huzurdaki davanın husumetten reddi gerektiğini, zira huzurdaki davaya ilişkin davalı müvekkil şirket yönünden de husumet itirazlarının bulunduğunu, davacı tarafın yazılımının tespit edildiği iddia edilen bilgisayarlar müvekkil şirketin bilgisayarları olmayıp şirket demirbaş listesinde – şirket defterlerinde kayıtlı bulunmadığını, bahse konu bilgisayarların müvekkil – şirket yetkililerinin şahsi bilgisayarları olduğunu, davalı şirket yetkililerinin şahsi bilgisayarlarında davaya konu yazılımın yüklü olduğunun varsayılması halinde dahi davalı şirketin hizmetlerinin ifası amacıyla ve ifası sırasında kullanılmayan yazılımın salt davalı şirket yetkililerinin bilgisayarlarında tespit edilmesi davalı şirkete husumet yöneltilmesi için yeterli olmadığını, zira … 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … E. … K. Sayılı dava dosyası tarafı da müvekkil şirket olmadığını, ceza dosyası içeriğinden dahi husumetin yöneltilmesi gerekenin bilgisayar sahipleri gerçek kişiler olduğunun sabit olduğunu, Müvekkil şirket yetkilisi…’in şahsi kullanımındaki bilgisayarın teknik dokümanı : … Müvekkil şirket yetkilisi … ‘in şahsi kullanımındaki bilgisayarın teknik dokümanı : … talepleri doğrultusunda Sayın Mahkeme tarafından yukarıda teknik dökumanları bildirilen bilgisayarlarda yaptırılacak bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanacak rapor ile ; müvekkil şirket bilgisayarlarında bahse konu … yazılımın hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılmadığı ve bu şekilde bir gelir sağlanmadığı tespit edileceğinden ve davacının tüm iddialarının gerçek dışı olduğu kanıtlanacağından, bilgisayar mühendisi/ bilişim uzmanı ve marka patent uzmanı bilirkişilerden oluşan bilirkişi heyetinden rapor aldırılmasını ve akabinde davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliller toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan 13/10/2022 tarihli bilirkişi kök raporunda özetle; “… 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin… Değişik İş dosyasındaki teknik bilirkişi raporu ile yapılan tespitlere göre davalı işyeri adresinde; 2 farklı bilgisayarda 2 adet “…” yazılımı kurulduğu tespit edildiği, yazılımlarının tamamı kurulu, çalışır vaziyette ve lisanssız olarak tespit edildiği, yazılım tespit edilen bilgisayarların davalı şirket çalışanlarınca kullanıldığı, lisanssız olarak tespit edilen yazılımın çizim dosyalarının var olduğu, bu tespitlere ilişkin her bir bilgisayardan ayrı ayrı ekran görüntüleri alındığı, programın davalı şirket işlerinde ticari amaçla kullanıldığı görüldüğü, Dava konusu yazılımın FSEK gereğince eser niteliğini haiz bulunduğu ve davacının dava konusu eser üzerinde hak sahibi olduğu, Davalının, davacıdan alınan bir lisans/izin belgesi olmaksızın, lisanssız yazılımları bilgisayarına yüklediği, ticari amaçla kullandığı ve bu fiillerin, FSEK md.22 kapsamında düzenlenen, eser üzerindeki mali haklardan olan çoğaltma hakkının ihlali niteliğinde olduğu, Yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen gerekçeler ile 2 adet … yazılımının emsal telif bedelinin yazılım tespit tarihi 11.06.2018 itibariyle 103.588,14 TL (yüz üç bin beş yüz seksen sekiz Türk Lirası on dört kuruş) olduğu, FSEK 68 çerçevesinde en çok 3 katı bedel talebindeki Takdirin Sayın Mahkemenin yetkisinde olacağı ” görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememize sunulan 14/04/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; ” Kök Raporda, 2 adet … … yazılımının emsal telif bedelinin yazılım tespit tarihi 11.06.2018 itibariyle 103.588,14 TL *KDV olduğu; dava tarihi 01.02.2021 itibariyle 165.662,94 TL *KDV olduğu, emsal bedelin hangi tarihteki TL karşılığının esas alınacağı ve davacının FSEK 68 çerçevesinde en çok üç kat bedel talebindeki takdirin Sayın Mahkemenin yetkisinde yetkisinde olacağı, kök raporumuzda varılan sonuçlarda değişiklik gerektirecek bir hususun bulunmadığı” görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava, eser mahiyetinde bulunan bilgisayar yazılım programından kaynaklanan maddi hakların ihlali iddiasına dayalı olarak açılan FSEK’in 68/1. maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
Uyuşmazlığın niteliği gereği, davacının hak sahibi olduğunu iddia ettiği … adlı bilgisayar yazılımının davalı tarafa ait işyerindeki bilgisayarlarda izinsiz, lisanssız olarak kullanılıp kullanılmadığı, kullanılması halinde bu kullanım neticesinde davacının talep edebileceği tazminat miktarının ne olabileceği ilişkin inceleme yapılmıştır.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliller toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Somut olayda, dosya kapsamındaki delil tespitine ilişkin değişik dosyası ve alınan kök ve ek rapor içeriğine göre, dava konusu … isimli yazılıma bakıldığında, bilgisayar programı olarak FSEK md.2/1’de sayılan ilim ve edebiyat eseri türünden olduğu, sahibinin fikri çabası ile meydana getirildiği ve hususiyetini taşıdığı ve bu çaba sonucunda algılanabilir bir ürün olarak meydana getirildiği görülmüştür. Bu açıklamalar bu çerçevesinde dosya konusu programın bir ilim ve edebiyat eseri niteliğinde olduğu kanaatine varılmıştır. Hak sahipliği yönünden yapılan incelemede ise davacı tarafça ABD Telif Hakları Dairesince düzenlenmiş, 25.06.2013 tarihli tescil belgesi “…” isimli eser ve eser üzerinde …’ın telif hakkı sahibi olduğu ve dosya konusu eser üzerinde hak sahibi olduğu değerlendirilmiştir.
Eser sahibinin mali hakları FSEK md. 20 ve devam maddelerinde tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre eser sahibinin mali hakları, işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil, yayın ve umuma iletim hakkı olarak belirtilmiştir. Yukarıda da belirtildiği gibi eser sahibi bu haklarını kendisi kullanabileceği gibi, devir veya lisans sözleşmelerine de konu edebilir. FSEK md. 22 “ Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin işaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi, …çoğaltma sayılır. Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar.” olarak düzenlenmiştir. Bir bilgisayar programının hard disk, CD, USB vb. araçlara yüklenmesi de çoğaltmadır.
Davacı tarafından delil olarak dayanılan … 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Değişik İş dosyası içeriğindeki rapor içeriğine göre, davalıya ait 2 adet bilgisayarda, davacının hak sahibi olduğu … isimli yazılımların lisanssız olarak yüklü olduğu, programlara ilişkin 17.05.2018 ve 04.05.2018 tarihli çizim dosyalarının bulunduğu, davalı işyerinde … 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin …Değişik İş dosyasındaki tespitin 11.06.2018 tarihinde gerçekleştiği, söz konusu çizimlerin davalı işyerinde yazılım tespiti için gidilmeden yaklaşık 1 ay önce bir zamana tekabül ettiği anlaşıldığı, “…” isimli bilgisayarda 8968 adet çizim dosyasının bulunduğu, “…” isimli bilgisayarda … adet çizim dosyasının bulunduğu tespit edildiği, davalı bilgisayarlarındaki işletim sistemi ve teknik verilerinin güncel ve programı çalıştırabilir olduğu anlaşılmış olup; … 3. Asliye Ceza Mahkemesi … E. …K. Dosyası gerekçeli karar içeriğinde bu hususun ayrıca tartışıldığı, bu haliyle değişik iş dosyası, ceza kovuşturma dosyası ve kök rapor içeriklerine göre davalının, davacıdan alınan bir lisans/izin belgesi olmaksızın, lisanssız yazılımları bilgisayarına yüklediği, ticari amaçla kullandığı ve bu fiillerin, FSEK md.22 kapsamında düzenlenen, eser üzerindeki mali haklardan olan çoğaltma hakkının ihlali niteliğinde olduğuna kanaat getirilmiştir.
FSEK m.68/I hükmüne göre; “Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir”. Dosya kapsamındaki denetime açık rapor içeriğine göre 2 adet … yazılımının emsal telif bedelinin yazılım tespit tarihi 11.06.2018 itibariyle 103.588,14 TL olduğu, dava konusu … yazılımının FSEK m.2 kapsamında ilim ve edebiyat eseri kapsamında korunan eserlerden oluştuğu, Bu eser üzerinde davacının hak sahipliği sıfatının bulunduğu, davalının, davacıdan alınan bir lisans/izin belgesi olmaksızın, lisanssız yazılımları bilgisayarına yüklediği, ticari amaçla kullandığı ve bu fiillerin, FSEK md.22 kapsamında düzenlenen, eser üzerindeki mali haklardan olan çoğaltma hakkının ihlali niteliğinde olduğu, FSEK 68.naddesi gereğince rayiç bedel 103.588,14-TL olarak kabul edilmek suretiyle ve takdiren üç kat hesabıyla 310.764,42-TL telif tazminatının 11.06.2018 tarihinden itibaren hesaplanarak Merkez Bankası avans faizini aşmayacak biçimde reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesisi yoluna gidilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın kısmen kabulü ile,
FSEK 68.naddesi gereğince rayiç bedel 103.588,14-TL olarak kabul edilmek suretiyle ve takdiren üç kat hesabıyla 310.764,42-TL telif tazminatının 11.06.2018 tarihinden itibaren hesaplanarak Merkez Bankası avans faizini aşmayacak biçimde reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen davacı vekili yararına hesap olunan 48.614,66 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen davalı vekili yararına hesap olunan 367,38 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 4.000 TL bilirkişi ücreti, 221,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 4.221,50 TL yargılama giderinden kabul ve red oranına göre hesap edilen 4.216,51 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazla yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı tarafından peşin yatırılan 5.372,66 TL harcın (başvuru+peşin harç) davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken 21.228,31 TL karar harcından peşin yatırılan 5.313,36 TL’nin mahsubu ile kalan 15.914,95 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
8-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekili ve davalı vekilinin yüzlerine karşı (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 19/12/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

¸