Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/26 Esas
KARAR NO : 2022/34

DAVA : Tecavüzün Ref’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 08/06/2012
KARAR TARİHİ : 15/03/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tecavüzün Ref’i ve Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; müvekkilinin davacının fonogram yapımcısı olduğunu, davalının kamu alanındaki en eski yayın kuruluşu olduğunu kürtçe yayın yapmak üzere kurduğu … Ipgolu televizyon kanalı aracılığıyla ilk günden bu yana davacının üzerinde hak sahibi olduğu eserler de dahil olarak müzik eserlerini eser / hak sahibinden izinî almadan ve herhangi bir mali hak bedeli ödemeden kullanmaya devam ettiğini, müvekkilinin ihtarname ile mali hak bedeli ödemesini talep ettiğini, ancak davalının herhangi bir yanıt vermediğini, sözü edilen kullanımları için davacıdan izin almayan davalının davacının üyesi olduğu …birliğine’de herhangi bir mali hak ödemediği bu yüzden mahkemelik olduğunun öğrenildiğini, davalının bedel ödemeden eser kullanmak istediğini eser hak sahiplerinden de bedel, talep etmemelerini beklediğini davalı eylemlârinin FSEK m. 12, 15 ile 21, 22, 23 bilhassa m. 25’e muhalefet teşkil ettiğini, 5846 sayılı Yasa m. 80 ile atıfta bulunulan m. 68 ve m. 70 ve ilaveten ihiîyati tedbirler ve hükmün ilanına ilişkin ek düzenlemelerin aynı yasada yer aldığını belirterek FSEK m. 68 uyarınca tecavüzün ref’ini, ekli listede gösterilen müzik eserleri ile ilgili toplam 20.000,00 TL’nin m. 68 uyarınca 3 kat fazlasının ihlal tarihinden itibaren hesaplanacak reeskont faizi ile birlikte dâvalıdan tahsiline ve hükmün ilanına karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; davacının dilekçe eki olarak yazılan eser ihlal listesinin dosyaya sunulmadığını, yetki itirazını, dava şartı noksanlığı, derdestlik itirazı ve birleştirme talebi ile birlikte esasa ilişkin olarak davalının Meslek Birliğine üye olanların repertuvarlarının kullanımından doğan telif bedelini üyesi bulunduklan Meslek Birliği ile yıllık bir sözleşme yaparak ödediğini, 2010 yılına kadar davacının da üyesi olduğu …Birliği ile sözleşme yaptığını fotogramların, yasal çerçevede kullanıldığını 2010 yılından bu yana … ile sözleşme bedeli üzerinde mutabakata varılmadığını, 2010 yılında …’a bedel ödendiğini, … tarafından itirazı kayıt ile ödeme kabul edildiğini buna rağmen … tarafından tarifelerde anlaşılamadığından kurul aleyhine … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde …E. ve … 4.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde …E. sayılı dosyalardan dava açıldığını, davacı tarafından meslek birliğine yetki devri yapılmış olup davacıyı da temsilen açılan dava mevcut iken yetkiyi devreden üyenin tekrar konuyu yargıya intikal ettirmesinin mükerrer hak takibi: olduğunu derdestlik nedeniyle davanın reddi gerektiğini, söz konusu davaların bekletici sorun yapılması gerektiğini, fonogram yapımcılarının tarife belirleme yetkileri olmadığı gibi FSEK m. 41 v.d. uyarınca Meslek Birliğine ait belirlemenin nasıl yapılacağının kanunda açıkça hükme bağlandığını, davalıya karşı haksız ithamda bulunulduğunu belirterek davanın usulden ve esastan reddini talep ettiği anlaşılmıştır.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliller toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporları alınmıştır.
Mahkememize sunulan 20/02/2014 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; davacıya ait eserlerin davalı tarafından yayında kullanıldığı, kullanımların iki farklı formda olduğu (Video klip formunda ve Pragramlarda fon müziği olarak) klip formunda kullanılan eserlerin yayınlanmış’ olması “senkronizasyon’ kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, davalının … Birliğince verilen ve basit ruhsat niteliğindeki geçerli Umumi Mahal kullanımı iisansıyla lisanslamış olması gereken kullanımlar olduğu, davalının bu eserleri yukarıda belirtilen lisansı almaksızın yayınlamış olması halinde hesaplamaya referans olabilecek rayiç bedelin tayini için davalının yaptığı yayının Mü-Yap tarife cetvelinde tanımlı grup, düzey, ortam, düzey grubu bilgilerinin edinilmesi gerektiğini, davalıya ilişkin bu bilgiler dosyada yer almadığından rayiç bedel hakkında bir kanaat bildirilemediğini, Senkronizasyon kapsamında değerlendirilmesi gerekgn … adlı eserler için esas alınabilecek rayiç bedelin beher yayın başına 750 TL ila 1500 TL arasında olduğu, programın 4 bölümden daha fazla yayınlanacak olması halinde ise her 13 bölümlük grup için toplam 4.000 TL ila 10.000 TL aralığında bir bedel ile lisanslanabileceği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememize sunulan 23/03/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; dosyada mübrez davalı ile meslek birlikleri ile yapılan sözleşmelerde davaya konu müzik eserlerinin umuma itetilmesi, temsili şeklinde Radyo, televizyonda ve internet yayını için yetki verildiği buna mukabil bu yetkinin müzik eserlerinin görüntü eklenerek yayınlanması yetkisini içermediği, bu nedenle davalının davacının fonogram yapımcısı olduğu fonogram içeriğindeki müzik esşerlerini kendi televizyon kanalında jenerik müziği ve program içeriğine döşeyerek yayınlamasının davacı fonogram yapımcısının FSEK m.80/B’de yer alan tespitin işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan vasıtalarla umuma iletimi ve yeniden iletimi şeklindeki mali hakkının ihlali niteliğinde olduğu, talep edilebilecek tazminat tutarının 10.500,00 TL olduğu, bu tutarın üç katına hükmedilmesi konusunda takdirin mahkememize ait olacağı, görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
İşbu dava 5846 sayılı FSEK hükümleri uyarınca açılmış, davacının fonogram yapımcısı okluğu fonogram içeriğinde yer alan müzik eserlerinin davalıya ait … isimli televizyon kanalında senkronize edilerek yayınlanması nedeniyle FSEK m.80 çerçevesinde bağlantılı haklarının ihlal edikliği, buna bağlı olarak tecavüzün ref’i ve tazminat talebine ilişkindir.
Davacının, davalı …Müdürlüğüne … 22. Noterliği’nin … tarih … yevmiye nolu ihtarnamesi ile … logolu televizyon kanalında mali hak bedeli ödemeden davacının hak sahibi olduğu müzik eserlerinin kullanıldığını, tecavüzlere son verilmesini talep ettiği, listede bildirilen eserle ilgili bedelleri ödemeleri hususunda davalı kanala ihtarat gönderdikleri görülmüştür.
T.C. Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun 04.07.2013 tarihli yazı cevabında, 6112 sayılı Kanun m. 25 gereğince 2010 yılında yayınlanan müzik eserlerinin talep edildiği, kanalın her yayın kaydını 1 yıl süreyle muhafaza etmekle yükümlü olduğunu, söz konusu yayınların 2010 tarihli olduğu ve üst kurul arşivlerinde bulunmadığının bildirildiği görülmüştür.
… Kanal Koordinatörü’nün 20.09.2013 tarihli yazısında …’ne hitaben … Kanunu m. 29’da materyallerin 75 gün saklanması hükmü gereğince istenilen bantların arşiv niteliği bulunmaması sebebiyle arşiv kayıtlarının tutulmadığının belirtildiği, …Müdürlüğü, … …, … ve … arasında 28.11.2008 tarihinde imzalanan 01.01.2008-31.12.2009 tarihleri arasındaki süreyi kapsayan “Müzik Eserleri ve İcraları Yayın İzni Sözleşmesi “ imzalanmış olduğu, …Müdürlüğünün 27.03.2011 tarihli yazısında 2010 yılında kurum ile meslek birlikleri arasında telif bedeli konusunda uzlaşma sağlanamaması nedeniyle 2009 yılı sözleşme bedeline artış yapılarak 4 meslek birliği adına banka hesabına yatırıldığının belirtildiği, …’ın … Müdürlüğü adına hak kullanım bedeli olarak düzenlediği 30.12.2010 tarihli faturanın KDV dahil toplam 795.044,92 TL. olup 2010 yılı hak bedeline mahsuben itirazı kayıtla tahsîl edildiği görülmüştür.
Davacı davasını fonogram yapımcısı sıfatıyla açmıştır. Davacının talebi, davacının fonogram yapımcısı okluğu fonogram içeriğinde yer alan müzik eserlerinin davalıya ait … isimli televizyon kanalında senkronize edilerek yayınlanması nedeniyle FSEK m.80 çerçevesinde bağlantılı haklarının ihlal edikliği şeklindedir.
Bilindiği üzere fonogram yapımcısı; İcracı sanatçının izniyle yapılmış bir kaydın doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak çoğaltılması, kiralanması, telli telsiz her türlü araçla yayınlanması ya da kişiye açık yerlerde temsil suretiyle o kayıttan faydalanma hakkına sahip olan kimselerle, bir işareti, resmi veya sesi, bunları nakle yarayan bir alet üzerine tespit eden veya ticari amaçlarla haklı olarak çoğaltan ya da yayan kimsedir. Fonogram yapımcısının hakları icraya ve bazen de eser sahibinin iznine bağlı, sınırlı, ancak aslen iktisap olunan haklardır. Yine bu haklar hukuki niteliği itibariyle eserin veya icranın korunması mahiyetinde olmayıp, eser veya icranın tespiti yapılan vasıtalar ile bunları imal eden şahsın menfaatlerinin korunması mahiyetindedir’. Söz konusu bağlantılı haklar, eser sahibinin haklarını ne değiştirebilir, ne sınırlayabilir ne de ortadan kaldırabilirer. Bu sebeple, FSEK’in hem 1/B maddesinin (j) ve (k) bendleri, hem de 80. maddesi “eser sahibinin manevi ve maddi haklarına zarar vermemek kaydıyla” bağlantılı hakların var olduklarını” belirtmiştir. (Tekinalp Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, İst. 2012, sf.271)
Davacı tarafındarı dosyaya ibraz edilen USB Bellekte 21.04.1995 tarihli Müzik Eseri İşlelme Belgesine göre davacının fonagram yapımcısı olduğu … isimli fonogramda yer alan … isimli parçası ile, 17.12.1996, 02.11.1993, 04.12.1996 tarihli Müzik Eseri İşletme Belgelerini içeren fonogramlarda yer alan Şıvan …’in …, …, …, … isimli parçalarının program içerisinde jenerik müziği ve programı altına döşeme şeklinde kullanıldığı görülmektedir.
Davalı ile meslek birlikleri ile yapılan sözleşmelerde davaya konu müzik eserlerinin umuma iletilmesi, temsili şeklinde radyo, televizyonda, ve intemet yayını için yetki verilmiştir. Ancak bu yetki müzik eserlerinin görüntü eklenerek yayınlanması yetkisini içermemektedir.
FSEK m.80/B hükmü fonogramların forogram yapımcısının izni dışında ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla kamuya iletimini yasaklamıştır. Bir fonogramda yer alan müzik eserine görüntüler eklenerek televizyonda yayınlanma hususu fonogram yapımcısı yönünden FSEK m.80/B’de yer alan Tespitin işaret, ses ve/ veya görüntü nakline yarayan vasıtalarla umuma iletimi ve yeniden iletimi şeklindeki mali hak kapsamında olduğundan fonogram yapımcısından izin alınması zorunludur.
Somut olaya dönüldüğünde, yukarıda sayılan nedenlerle fonogram yapımcısı olan davacının, fonogramlarında yer alan müzik eserlerine görüntüler eklenip yayınlanması nedeniyle fonogram yapımcısı açısından FSEK md. 80/B’de belirtiten mali hak ihlali koşullarının oluştuğu sonucuna varılmıştır.
Nitekim Yargrtay 11. Hukuk dairesinin 2009/14892 E, 2011/7722 K, sayılı kararında “… Meslek Birliği tarafından davalı şirkete sadece umuma iletim hakkı yönünden lisans verildiği, işleme, çoğaltma, kiralama, ödünç verme gibi mali haklar bakımından verilmiş herhangi bir lisansın bulunmadığı, davalının Meslek Birliği ile yapmış olduğu sözleşmeye dayanarak, davacının hak sahibi olduğu, programları senkronizasyon yolu ile kullanmayacağı, bunun için bağlantılı hak sahibi olan fonogram yapımcısı davacıdan izin alınması gerektiği …” belirtilmiştir.
FSEK md. 68/1 hükmüne göre;” Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya her türlü işaret ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir”. FSEK m.68’deki kapsamında bu taleplerin ileri sürülebilmesi için, mütecavizin kusurunun olması ya da zararın gerçekleşmiş bulunması şart değildir.
Yine Yargılay’a göre; “…eser sahibinin mali hakları korunurken sadece bu tecavüzün haksız fiil olduğu varsayımındarı hareket edilmeyecektir. Somut olayın özelliğine göre varsayımsal sözleşme bedeli tayin edilirken eser sahibinin bilimsel sanatsal yeteneği, üretim kapasitesi gibi sübjektif nitelikleri, eserin beğeni ölçüsü, sayfa sayısı, estetik görünümü, nitelik ve niceliği, ihlal editen mali hakkın türü, coğrafi kapsamı, ihlal süresi, ihlalin yapıldığı vasıta, bunun geniş halk kitlesine ulaşımı gibi objektif kriterler dikkate alnarak eser sahibi izinsiz yayın yapanla sözleşme yapması halinde, bu sözleşme uyarınca isteyebileceği bedel, bunun faizi 68. Madde uyarınca açılacak davada dikkate alınacaktır..,” Ayrıca rayiç bedelin tespitine ilişkin taraflar arasında daha önceden yapılmış bir sözleşme, teklif var ise, başka bir deyişle rayiç bedel somuta indirgenmiş ise, rayiç bedelin tespiti taraflar arasındaki sözleşme, teklif vs. ile tespit edilecektir.
Davacı tarafından dosyaya sunulan USB içerisindeki kayıtlardan müzik eserlerinin 2012 yılındaki programlarda kullanıldığı, dosyada emsal tefif bedeline ilişkin herhangi bir delile rastlanmadığı görülmektedir. Bilirkişi Heyetinde yer alan Müzik sektör bilirkişisi tarafından yapılan değerlendirmede, müzik eserlerinin kullanım süresi de dikkate alınarak davacı … isimli eserin her programda jenerik müziği olarak kullanılması karşılığında anlaşılması halinde sektörel değerlendirme çerçevesinde talep edilebilecek telif bedelinin 7.500 TL olabileceği …, …, … ve …isimli eserlerin program içine döşenmek suretiyle kullanılması karşılığında anlaşılması halinde sektörel değerlendirme çerçevesinde talep edilebilecek telif bedelinin eser başına 750 TL olabileceği, Bu doğrultuda talep edilebilecek telif bedelinin toplamda 10.500 TL olabileceği hesaplanmıştır.
Davacı tarafça her ne kadar rayiç bedel yönünden itirazlarda bulunulmuş ise de, dosyada emsal telif bedelinin bulunmadığı, sektörel uygulama bakımından tespit yapılabilmesi adına heyette müzik sektör bilirkişisinin bulunduğu, müzik eserlerinin kullanım süresi, yayınlanmış olduğu mecra dikkate alındığında belirtilen tutarların makul olabileceğine ilişkin bilirkişi ek raporunda ki tespit ve değerlendirmeler ışığında itirazların reddine karar verilmiştir.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde, taraf iddia ve savunmaları, davacı yanca yayına ilişkin flash bellek içinde sunulan video görüntüleri, denetim ve hüküm kurmaya elverişli 10/01/2022 tarihli bilirkişi raporları bir arada incelendiğinde; FSEK md. 80/B’de belirtiten mali hak ihlali koşullarının oluştuğu davalıların izinsiz kullandığı dava konusu eserlerin kullanım şekli, süresi ve kullanıldığı mecraya göre FSEK 68. maddeye göre hesaplanan 10.500 TL nin 3 katı olan 31.500 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, maddi tazminatın dayanağı Fsek md 68’e göre talep edildiğinden taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğundan davacının ref talebinin reddine, karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye çapında yayın yapan trajı en yüksek üç gazeten birinde masrafı davalıya ait olmak üzere bir defaya mahsus olmak üzere ilanına dair karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın kısmen kabulü ile; davaya konu müzik eserlerinin Fsek md 80/b kapsamında tespitin işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan vasıtalarla umuma iletimi ve yeniden iletimi şeklindeki mali hakkını ihlali nedeniyle Fsek 68. Maddesi uyarınca rayiç bedel olarak 10.500,00 TL kabul edilerek ve takdiren üç kat hesabı ile toplam 31.500,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Maddi tazminatın dayanağı Fsek md 68’e göre talep edildiğinden taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğundan davacının ref talebinin reddine,
3-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye çapında yayın yapan trajı en yüksek üç gazeten birinde masrafı davalıya ait olmak üzere bir defaya mahsus olmak üzere ilanına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca, hesap olunan 717,25 TL karar harcından peşin yatırılan 297,00 TL’nin mahsubu ile kalan 420,25 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen miktar yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen miktar yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen ref talebi yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan: 3.950,00 TL bilirkişi ücreti, 747,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 4.697,00 TL’nin kabul ve ret oranına göre hesap olunan 2.465,92 TL ve 318,15 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 2.784,07 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.15/03/2022

Katip
e-imza

Hakim
e-imza