Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/155 E. 2023/132 K. 23.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/155 Esas
KARAR NO : 2023/132

DAVA : Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ : 17/02/2020
KARAR TARİHİ : 23/05/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; davalı … tarafından müvekkili hakkında … Tarihli … sayılı karar ile Haysiyet Kuruluna sevk edildiğini, hak mahrumiyeti cezası verildiğini, verilen kararın hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin haysiyet kuruluna sevkine imkan sunabilecek eylem ve söylemi bulunmadığını, hiç bir … üyesini doğrudan hedef almadığını, … tafından gönderilen disiplin kararının, davalı tarafça tayine edilen toplantı gününden gün sonra müvekkiline tebliğ edildiğini, müvekkil … tarihinde işbu üyelikten çıkarılma kararı ve karara konu haysiyet kurulu kararının tebliğ edildiğini, dolayısıyla savunma hakkının fiilen bertaraf edildiğini, müvekkilinin demokratik olarak haklarını kullandığını belirterek, … Haysiyet Kurulu’nun … Tarih ve … sayılı kararı ile … Üye Disiplin Yönergesinin 8. Maddesinin a ve d maddelerine göre oy çokluğu ile verilen üyelikten çıkarma cezasının iptaline karar verilmesini talep ve dava ettiği anlaşılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; … Haysiyet Kurulu, dosyadaki belgelere göre edindiği kanaat doğrultusunda karar verildiğini, hak mahrumiyeti kararının … mevzuatının usul ve esasları dikkate alınarak verildiğini, davacının disiplin işlemine konu paylaşımı ile hakaret ve tahkir edici sözler sarf ettiği değerlendirilerek oy birliği ile hak mahrumiyeti cezası verildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliler toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan 17/04/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; Davalı meslek Birliğinin davacının çıkarıldığı tarihte yürürlükte olan Disiplin Yönergesi, Haysiyet Kurulunu çıkarma kararı ile disiplin dosyasına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin, Haysiyet Kurulu kararında davacının üyelikten çıkarılmasına gerekçe yapılan yönetim Kurulu ve Haysiyet Kurulu kararlarını ve- ilgili dosyaların, Ayrıca dosyada bilgi ve belgelerden davacının üyelikten çıkarma gerekçesi olarak davacının eylem ve işlemleri ile meslek birliğini maddi olarak zararı uğrattığı ileri sürülmüş olmakla Meslek Birliği Kayıtları üzerinde mali inceleme de yapılması gerekeceğinden Heyete mali bir bilirkişinin de atanmasının gerektiği söz konusu eksikliklerin giderilmesi ile birlikte değerlendirme yapılabileceği kanaati hasıl olmuştur.
görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava, … Haysiyet Kurulu’nun vermiş olduğu .. tarih, …sayılı üyelikten çıkarma kararının iptali talepli davadır.
Dosyada tarafların bildirdiği deliller toplanmış, … Haysiyet Kurulu’nun … tarih, … sayılı Haysiyet Kurulu Karar Tutanağının incelenmesinde;
“… Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı kapsamında kurula gönderilen … üyelerinden … “üye disiplin yönergesinin 8a ve 8d maddeleri uyarınca” kınama cezası uygulanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
… Haysiyet Kurulunun … tarih, … sayılı Haysiyet Kurulu Karar Tutanağının incelenmesinde,
“… Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı kapsamında kurula gönderilen … üyelerinden …’in üye disiplin yönergesinin 8a ve 8d maddeleri gereğince üyelikten çıkarma cezası uygulanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Haysiyet kurulunca alınan kararın değerlendirilmesi yönünden ilgili mevzuatın irdelenmesi gerek ve zorunludur.
…Yönergesi Bölüm II’de , Haysiyet Kurulunun Çalışma Esasları düzenlenmiş olup buna göre;
“MADDE 4. Haysiyet Kurulu, Genel Kurulca asıl üyeler arasından iki yıl için gizli oy ile seçilen beş üyeden oluşur. Ayrıca, asıl üye sayısınca yedek üye seçilir. Kurul seçimi izleyen üç gün içinde asıl üyeler arasından bir başkan seçer.
Haysiyet Kurulu, Yönetim Kurulunun talebi üzerine Disiplin Yönergesi hükümlerini uygulamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Tayin edilen toplantı gününde üyelerden biri toplantıya katılmadığı takdirde mazeretini yazılı olarak bildirmek zorundadır. Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.
“Haysiyet Kurulunun Görevleri” madde 5 te düzenlenmiş olup buna göre; a) …’a kayıtlı üyeler hakkında Üye Disiplin Yönergesinde öngörülen yaptırımı uygulama ve disiplin cezası vermek, b) Fikir ve Sanat Eseri sahipleri ile komşu hak sahipleri meslek birlikleri ve Federasyonları hakkında Tüzük’te ve … Tüzüğünde öngörülen hallerde üyelikten çıkarma cezası ile Disiplin Yönergesinde öngörülen cezaları vermek.
“Konunun İntikali Ve Ön Soruşturma” madde 6 da düzenlenmiş olup; Disiplin yaptırımı uygulanmasını gerektiren bir durumun oluşumu üzerine ya Genel Sekreterlik gerekli ön hazırlıkları yaparak konuyu Yönetim Kurulu’nun bilgisine sunar ya da böyle bir ön hazırlığa gerek olmaksızın haricen edindiği bilgi üzerine Yönetim Kurulu konunun önemini dikkate alarak gerekli kanıtları geciktirmeksizin toplatır ve düzenlenen inceleme dosyasının Haysiyet Kurulu’na sunulmasını kararlaştırır.
“Haysiyet Kurulunun Çalışma Yöntemi” madde 7 de düzenlenmiş olup; Haysiyet Kurulu, Yönetim Kurulu’nun kararı üzerine toplanır. Haysiyet Kurulu, çalışmalarına, önce ilgili üyeye tebliğ tarihinden başlamak üzere, en fazla yedi günlük bir süre tanıyarak yazılı savunmasını talep etmek suretiyle başlar. Üye savunmasını bizzat Kurul toplantısına katılarak da yapabilir. Hakkında ceza istenilen üye, tanık dinletme, ayrıca belge sunma veya soruşturma belgelerini tetkik etme veya bir avukat marifetiyle de tetkik ettirme, hakkını kullanabilir.
Haysiyet Kurulu, kendisine intikal eden inceleme talebi üzerine yaptığı ilk toplantı tarihinden itibaren bir ay zarfında karar vermekle yükümlüdür. Kurul yürütülen soruşturma hakkında en fazla 3 defa toplantı yapacak olup, gerekli görülen hallerde kurul başkanının yazılı talebi ile bir toplantı daha yapabilir.
Kurul, incelenen konunun özelliklerini göz önünde bulundurarak, Genel Sekreterlik Hukuk İşleri Bölümü’nden görüş talep edebilir, Kurul kararlarında çekimser oy kullanılmaz. Kararlar üye tam sayısının salt çoğunlu ile alınır. Alınan karar, gereği yapılmak üzere Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilir. Uyarı, kınama, hak mahrumiyeti ve üyelikten çıkarma kararları, üyeye elden ya da noter marifetiyle tebliğ edilir. Noter marifetiyle yapılacak tebligat üyenin …’da kayıtlı adresine yapılır.
Haysiyet Kurulu Kararlarına karşı hukuk yollarına başvurulabilir. Haysiyet Kurulu kararının üyeye tebliğinden itibaren bir aylık süre içerisinde, üye tarafından karara karşı yargıya müracaat edildiğinin …’a bildirilmemesi halinde karar, … nezdinde kesinleşmiş kabul edilerek gerekli işlemler yapılır.
“Haysiyet Kurulu Kararlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” madde 8’e göre Sayılanlarla sınırlı olmamak üzere Haysiyet Kurulu Kararlarında;
1-Üyenin savunması alınıp, konu ile ilgili tüm bilgi ve belgeler toplanmadan önce fiile ilişkin kanaat belirtir nitelikli bir karar almamakla,
2-Disiplin suçunun oluşup oluşmadığı ile ilgili olmayan değerlendirilmelerde bulunmamakla,
3-Ceza tayini sırasında ilgili fıkralarda öngörülen fiil ve hallerin tam olarak oluşup oluşmadığının irdelemekle yükümlüdür.
… Yönergesi Bölüm II’de , Yaptırımlar öngörülmüş olup buna göre (MADDE 4.) Bu Yönerge ile … üyeleri hakkında hatalı veya kusurlu bazı fiilleri dolayısıyla uygulanabilecek yaptırımlar ile yaptırım uygulanacak fiiller aşağıda öngörülmüştür: a) Uyarı, b) Kınama, c) Hak mahrumiyeti, d) Üyelikten çıkarma.
Aynı fiil birden fazla ceza fıkrası kapsamında ele alınıp ayrı ayrı ceza tayini yoluna gidilemez. Üyeye fiiline karşılık gelen en üst yaptırım uygulanır. Haysiyet Kurulu Kararı, üyeye yazılı olarak bildirilir.
“UYARI” yaptırımı MADDE 5 te düzenlenmiş olup buna göre ; “… üyelerine, aşağıda belirtilen hallerde uyarı yaptırımı uygulanır. Uyarı gerektiren fiiller ve haller şunlardır: a) Geçerli bir mazereti olmaksızın … tarafından yapılan duyurulara cevap vermemek, istenilen bilgi ve belgeleri zamanında iletmemek, yapılan çağrılara riayet etmemek; b) İletişim bilgilerinde (adres, telefon, e-mail vb.) olabilecek değişiklikleri talep edilen süre içinde …’a göndermemek, c) …’dan kendisi hakkında ayrıcalıklı bir uygulama beklentisi içinde olmak ve beklentisini gerçekleştirmek için kişiler üzerinden faaliyetlerde bulunmak. d) Üyelik aidatının ödemesini yazılı bildirime (mektup, e-mail, gsm hatlarına sms vb.) rağmen nedensiz olarak 60 günden daha fazla geciktirmek, e) … yararlarını zedeleyici söz ve davranışlarda bulunmak, f) Usulsüz şikâyet veya başvurularda bulunmak, g) Genel Sekreterlik’te yürütülmekte olan iş ve işlemlerle ilgili olarak Yönetim Kurulu üyeleri veya diğer üyelerin aracılığından yararlanma girişiminde bulunmak, h) … çalışanlarının hizmetlerini engelleyici hal ve davranışlarda bulunmak.
“KINAMA” yaptırımı MADDE 6 da düzenlenmiş olup buna göre; “… üyelerine, aşağıda belirtilen hallerde kınama yaptırımı uygulanır. İlgili Haysiyet Kurulu kararı, üyeye yazılı olarak bildirilir. Kınama gerektiren fiiller ve haller şunlardır: a) Kendisine 5. madde gereği yapılan yazılı uyarıya rağmen, uyarı konusu fiil veya halleri sürdürmek, b) … Genel Kurulları ve …’ın tüm çalışma mahallerinde huzur, sükûn ve çalışma düzenini engelleyici tutum ve davranışlar içinde olmak, … çalışanları veya diğer üyeler hakkında yüze karşı veya gıyapta hakaret, tahkir edici sözler sarf etmek, genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak, c) Uyarı cezasına rağmen, geçerli bir mazereti olmaksızın 30 gün içinde … aidatını ödememek. d) Kusurlu davranmak suretiyle … aleyhine yargı yollarına başvurulmasına sebebiyet vermek, e) …’a ait araç, gereç, eşya ve benzeri malzemelere kusurlu davranışlarıyla zarar vermek, (bu takdirde zarar ayrıca rayiç bedel üzerinden tazmin ettirilir) f) Uyarı cezası almasına rağmen, geçerli bir mazereti olmaksızın 30 gün içinde … tarafından yapılan duyurulara cevap vermemek, istenilen bilgi ve belgeleri zamanında iletmemek, yapılan çağrılara riayet etmemek;
“HAK MAHRUMİYETİ” yaptırımı MADDE 7 de düzenlenmiş olup buna göre; Hak mahrumiyeti cezası, aşağıda sayılan fiiller ve hallerin gerçekleşmesi durumunda Haysiyet Kurulu’nca kararlaştırılır. Aşağıda yazılı fiilleri işleyen asıl ve yararlanan üyeler, mali hak dağıtımları dışındaki tüm haklardan, cezanın kesinleştiği tarihten itibaren 4 yıl süresince mahrum kalır. a) Son 4 yıl içinde birden fazla kınama cezası almak, b) Basın-yayın organları, internet veya sosyal medya (twitter, facebook vb.) aracılığıyla … yararlarını zedeleyici, … divan kurulu Yönetim Kurulu ve diğer üst kurul üyeleri hakkında olumsuz, tahkir edici beyanlarda ve hakarette bulunmak, c) Üyenin beyanı ya da … Teknik Bilim Kurulu kararıyla veya kesinleşmiş bir yargı kararıyla sabit olmak şartıyla, …’a sunduğu bildirimlerde kasden yanıltıcı bilgilere yer vermek ve/veya yanıltıcı beyanlarda bulunmak ve dolayısıyla bundan haksız kazanç elde etmek.
“ÜYELİKTEN ÇIKARMA” yaptırımı MADDE 8 de düzenlenmiş olup buna göre; Üyelikten çıkarma cezası, aşağıda sayılan fiiller ve hallerin gerçekleşmesi durumunda, Haysiyet Kurulu’nca kararlaştırılır. a)Kasıtlı eylem ve söylemleriyle …’ın çalışmasına, amaçlarını gerçekleştirmesine engel olmak, b)Yetki belgesine aykırı davranışlarını, yazılı uyarıya rağmen sürdürmek, c) Asıl üyeler yönünden, özür bildirmeksizin ve yazılı uyarıya rağmen arka arkaya üç genel kurul toplantısına katılmamak, d) … Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ile Haysiyet Kurulu tarafından, … tüzel kişiliğine karşı Türk Ceza Kanununda öngörülen fiillerden birinin işlendiği hususunun tespit edilmesi.
Madde 9 a göre; …’a kayıtlı üyeler hakkında bu Yönerge’de öngörülen yaptırım uygulama ve disiplin cezası verme yetkisi … Haysiyet Kuruluna aittir.
Tüm dosya kapsamı ve sunulan deliller bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davacının, … yönetim kurulunun … Haysiyet Kurulu’na sevk olunduğu, Haysiyet Kurulunun … tarih, … sayılı kararı ile ” … üyelerinden … hakkında … Üye Disiplin Yönergesi’nin 8a ve 8d maddelerince üyelikten çıkarma, cezası yaptırımının uygulanmasına karar verilmiş ise de; yukarıda izahı yapılan mevzuat kapsamında ilgili karar değerlendirildiğinde; davacının , iftira, hakaret niteliğinde eylem ve sözlemlerde bulunduğu yönünde karar içeriğinde yapılan değerlendirmeler yönünden yönergenin 8/d kapsamında disiplin cezasının uygulanabilmesi için suçsuzluk karinesinin gözetilmesi gereklidir. Mahkemelerce verilmiş mahkumiyet kararı bulunmaksızın haysiyet kurulunun disiplin cezası verilemeyeceğinden, idari bir yapı niteliğindeki haysiyet kurulu izahı yapılan mevzuat kapsamında değerlendirme yapabilecek ise de Türk Ceza Kanunu kapsamındaki fiillerin işlendiğinin tespitinin ancak usulüne uygun yapılan bir soruşturma sonucunda SORUŞTURMA makamlarınca iddianame hazırlanarak, mahkemece kabul kararı sonrası yapılan yargılama sonucunda verilecek karar kapsamına göre değerlendirilmesi gerektiği yüksek yargı kararları ile işaret edildiğinden , haysiyet kurulunun soyut gerekçelerle, bir önceki dönemde böyle oldu bizde böyle karar verdik şeklindeki değerlendirmelerin yasal dayanağı bulunmadığı gibi üyelerin hukuksal güvenliğini de risk altına koyacağı, suçsuzluk karinesini ihlal teşkil edeceği, … yönetimde çıkan yönetimsel sorunlar nedeniyle Bakanlığın müdahalesine varan süreçte meslek örgütünde yaşanan iç çekişmelere birlik organlarının dahil edildiği, bakanlık tarafından düzenlenen raporlarda yönetimsel eksikliklere yönelik raporlamaların mevcut olduğu, halen idari yargı makamları nezdinde yargılamaların derdest olduğu, alınan ihraç kararının bu çekişmenin sonucu olduğu değerlendirilmiş olup, bir an için disiplin cezası gerektiren fiilin bulunduğu ve şartların oluştuğunun kabulü halinde dahi yukarıda izahı yapılan Haysiyet kurulu yönergesindeki çalışma usullerinin gerek davacının haysiyet kuruluna sevke yönelik yönetim kurulu kararı yönünden gerekse sevk sonrası haysiyet kurulunun işleyişi yönünden , davacı için düzenlenen gerekçenin hukuki olmadığı gözetilerek … yönetim kurulunun … tarihli ve … sayılı kararı kapsamında, … haysiyet kuruluna sevk edilen davacının Haysiyet Kurulu’nun … tarih, … sayılı … üye disiplin önergesinin 8.maddesinin a ve d maddesine göre verilen üyelikten çıkarma cezası kararına ilişkin işlem ve kararın tüm sonuçlarıyla iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ İLE, … Haysiyet Kurulu’nun … Tarih, … sayılı kararı ile verilen üyelikten çıkarma cezası kararının iptaline,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 179,90 TL karar harcından peşin yatırılan 54,40 TL’nin mahsubu ile kalan 125,50 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmediğinden davacı lehine avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,
4-Davacı tarafından yapılan: 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 209,70 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.709,70 TL ve 108,80 TL harç (peşin+başvuru harcı) olmak üzere toplam 1.818,50 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair tarafların yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.23/05/2023

Katip …
¸

Hakim …
¸