Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/128
KARAR NO : 2021/8

DAVA : Marka Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 11/10/2019
KARAR TARİHİ : 16/11/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Marka Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; müvekkilinin “…” ibareli birçok markanın sahibi olduğunu, “…” ibareli markalar üzerinde …, …, .., …, …, …, … ve … sınıflarda tescilli olduğunu ve uzun süre markasal olarak kullanıldığını, davalı yana ait “…” tescil numaralı “…” ibareli markanın … ve …sınıfta tescilli olduğunu, müvekkili markaları ile davalı markası arasında görsel, işitsel, anlamsal ve sınfsal olarak aynı veya ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu, iltibas tehlikesinin bulunduğunu ve tüketici nezdinde karıştırılmaya sebebiyet vereceğini, davalının kötüniyetli olduğunu belirterek, davalıya ait “…” tescil numaralı “…” ibareli markının tüm sınıf ve emtialar yönünden hükümsüzlüğüne, mahkeme aksi kanaatte ise ilgili emtialar yönünden hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; müvekkilinin dava konusu marka ile davacının markalarının benzer olmadığını, müvekkilinin sektöründe bilinen ve güvenilir bir şirket olduğunu, “…” ibaresine ilişkin olarak kazanılmış hakkının bulunduğu ve davacının kötüniyetli olduğunu, davacının tanınmışlık iddiasının ispatlanamadığını, hükümsüzlük talebinin kabul edilmemesi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliller toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporları alınmıştır.
Mahkememize sunulan 26/05/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; davacının … tescil numaralı markasının …sınıfta yer alan “(Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir. buzlar. Hububat (tahıl) ve mamulleri)” malları ile davalının … tescil numaralı, … ve …sınıflarda yer alan “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar., kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç, Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/leczet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç” mal / hizmetlerin SMK m.6/1 anlamında benzer oldukları ve markalar arasında görsel, işitsel olarak ortalama tüketici nezdinde iltibasa neden olacak derecede benzerlik olduğu ve karıştırılma ihtimalinin bulunduğunu, davacının markasının tanınmış olup olmadığının ve davalının tescilinin kötüniyet olup olmadığının sunulan delillere göre tespit edilemediği görüş ve kanaati bildirilmiş olup, ek raporda aynı görüş ve kanaatler tekrarlanmıştır.
KANAAT VE GEREKÇE
İşbu dava 6769 sayılı SMK hükümleri uyarınca açılmış, davalı adına TPMK nezdinde … numara ile tescilli … ibareli markanın hükümsüzlüğü talepli davadır.
TPMK kayıtlarının incelenmesinde davacıya ait … sayılı markanın …,…,… ve … Sınıflarda davacı adına 05/11/2015 tarihinde tescil edildiği, hükümsüzlüğü istenilen davalıya ait markanın ise, … sayı ile … ve … Sınıflarda 26/08/2016 tarihinde tescil edildiği ve halen geçerliliklerini korudukları görülmüştür.
Hükümsüzlük nedenleri Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) 25. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre SMK’nın 6. maddesindeki nispi ret nedenlerinin varlığı birer hükümsüzlük nedenidir. SMK m.6/1’e göre, tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dahil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.
Söz konusu hükme göre, markalar arasında iltibasın varlığından bahsetmek için hem karşılaştırmaya konu marka işaretleri arasında hem de işaretlerin tescil edildiği mal ve hizmetler arasında aynılık veya benzerlik olması gerekir. Bu kapsamda öncelikle mal ve hizmetler arasındaki benzerlik daha sonra ise marka işaretleri arasındaki benzerlik incelenmelidir. Akabinde, marka işaretleri arasındaki benzerlik derecesi ile mal ve hizmetler arasındaki benzerlik derecesi arasındaki ilişki de dikkate alınarak markalar arasında, uyuşmazlık konusu mal veya hizmetler yönünden iltibas oluşup oluşmadığı tespit edilmelidir.
Malların/ Hizmetlerin Aynılığı/Benzerliği Yönünden Yapılan İnceleme
Türkiye’nin de taraf olduğu Nis Anlaşması’nın 2/1 hükmü uyarınca, markalara ait mal veya hizmet listelerinde yer alan mal ve hizmetlerin benzer olup olmadığının değerlendirilmesinde, sınıflandırmaya ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler bağlayıcı kurallar içermemektedir. Nitekim, SMK m.11/4’de de, mal veya hizmetlerin aynı sınıfta yer almalarının benzer olduklarına, farklı sınıflarda yer almalarının da benzer olmadıklarına karine teşkil etmeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Yerleşik içtihatlarda; halk tarafından teşebbüsler arasında ekonomik bir bağlantının var olduğunu düşünme riski olması durumunda, karşılaştırmaya konu mal veya hizmetlerin aynı teşebbüsten geldiğini ya da ekonomik bağlantılı teşebbüslerin malları olduğu kararına varabileceği, dolayısıyla teşebbüslerin karıştırılma olasılığının bulunduğu kabul edilmektedir. Aynı içtihatla; karıştırılma olasılığının global olarak değerlendirilmesi gerekliliğine işaret edilmekte ve davanın koşulları ile ilgili tüm faktörlerin dikkate alınarak, özellikle işaretler arasındaki benzerliğin, tetkike konu mal ve hizmetlerin değerlendirmesinde de dikkate alınması gerektiğini vurgulanmaktadır.
Davacı, kendisine ait … markası ile davalıya ait … markasının görsel, işitsel, anlamsal ve sınıfsal olarak aynı veyahut ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu iddia etmektedir. Davalı da markaların farklı olduğu, iltibas yaratmadığı, karıştırılma ihtimalinin söz konusu olmadığını ileri sürdüğü görülmektedir.
O halde, SMK m.6/l açısından davacı … / … / … / … Nice sınıfında tescilli markalarında yer alan mallar ile davalının 30 / 35 Nice sınıfında tescilli markasında yer alan malların/hizmetlerin benzer ve/veya aynı olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.
ABAD’ın, “…” Kararı ile belirlediği, Türk yargı ve öğretisince de kabul edilen malların/hizmetlerin benzerliği tespit edilirken birtakım kriterler bulunmaktadır. Bu kriterler, karşılaştırılan ürünlerin; benzer alıcı çevresine hitap edip etmediği, benzer ihtiyaçları giderip gidermediği (işlev yakınlığı), birbiri yerine ikame edilebilme veya birinin diğerini tamamlama imkânının bulunup bulunmadığı, dağıtım kanallarının ortak, hedeflenen müşteri kesiminin aynı olup olmadığıdır”. Bir başka deyişle, malların benzerliği değerlendirilirken ilgili mallara ilişkin tüm faktörler dikkate alınmalıdır. Bu faktörler arasında, diğerlerinin yanı sıra, malların niteliği, amacı, kullanım biçimleri, malların birbirleriyle rekabet eder veya tamamlayıcı nitelikte olmaları yer almaktadır. Bunun yanında ilgili malların dağıtım kanalları gibi faktörler de dikkate alınabilir. Anılan hususların varlığının ürün benzerliğine yaptığı katkı olaydan olaya değişebilir. Somut olayın koşulları ve ilgili sektörün niteliğine göre bu kriterlerden birinin varlığı tek başına ürün benzerliğini olumlayabileceği gibi”, kimi durumlarda bunun için birden fazla kriterin bir arada sağlanması gerekebilir. Söz konusu kriterlerin dışında, ürünlerin fiziksel görünümlerinin benzerliği, aynı reyonda/rafta yer almaları, aynı malzemeden üretilmeleri gibi ölçütler de ürün benzerliği değerlendirmesinde göz önünde bulundurulabilir; ne var ki bu ölçütlerin tek başına ürünler arasında benzerlik kurması pek olası değildir. Bunlar ancak diğer kriterlere yardımcı olabilecek niteliktedir. İlgili kriterler göz önüne alınarak yapılacak ürün benzerliği değerlendirmesine temel teşkil edecek soru ise karşılaştırılan ürünlerin doğrudan birbirine denk tutulup tutulmayacağı değil, bunların ticari kaynağı konusunda ilgili tüketici kesiminin zihninde nasıl bir tasavvur oluşacağıdır. Ortalama bir tüketici, karşılaştırılan ürünlerin aynı ya da ekonomik olarak bağlantılı işletmelerden kaynaklandığını düşünmeye ne kadar yatkınsa, ürün benzerliği de o denli fazla kabul edilmelidir”.
Somut olaya dönüldüğünde, davacının … tescil numaralı 30 Nice Sınıfındaki (Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, göfretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububat (tahıl) ve mamulleri) belirtilen malları ile davalının 2016/03868 tescil numaralı 30 Nice Sınıfındaki (Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir. Buzlar., kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç.) Olarak belirtilen malları ve 35 Nice Sınıfındaki (Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, göfretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububatan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç ) mallar/hizmetlerinin birbiri ile benzer nitelikte olduğu görülmektedir. Taraf markalarının birbiri ile benzer nitelikte mal/hizmet listesinde yer alan … ve …Nice sınıflarında yer alan mallar/hizmetlerin beslenme, gıda alanlarında aynı kategoride bulunmaları, her ikisinin de aynı tüketicilere hitap etmesi, malların benzer kategoride bulunması sonucu çakışan alıcı (tüketici) kitlesi ve çakışan alıcı kitlesinin malları birbiri ile benzer bulmaları sonucunda mallardan birinin diğerini tamamlama imkânının olması, davalının 35. Nice sınıfındaki Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için çeşitli malların biraraya getirilmesi hizmetlerinde sayılan mallar ile davacı markasının kapsadığı 30. Nice sınıfındaki malları kapsaması nedeniyle tarafların belirtilen markalarında yer alan Nice sınıflarında yer alan mal/hizmetlerin birbiri ile benzer olduğu sonucuna varılmıştır.
SMK’nın m.6/1 anlamında benzerlik değerlendirmesinin ilk koşulu olan markaların tescilli oldukları malların birbirine benzerliği koşulunun gerçekleştiğine ilişkin kanaatten sonra markalar arasında iltibas koşullarının oluşup oluşmadığının da irdelenmesi gerekecektir.
Markaların Aynılığı/Benzerliği Yönünden Yapılan İnceleme
Piyasada daha önceden aynı veya benzeri mal veya hizmetler için korunan ne kadar çok marka bulunuyorsa, yeni bir işaretin marka olarak tescili de o kadar zorlaşır. Marka olarak bir işaretin tescili için, o işaretin başka bir mal veya hizmeti ifade eden marka ile bir bağlantının mevcut olduğunu halkın zihninde uyandıracak derecede çağrıştırmaması gerekir. Aslında karıştırma ihtimalinin uç noktası, çağrıştırma ihtimalidir. Bir işaret, görsel, fonetik veya diğer bir açıdan farklı olsa bile, “bütünsel” bir açıdan kendisine yaklaşıldığında herhangi bir sebeple müşteri gözünde başka bir marka ile bağlantısı varmış intibaı yaratarak onu çağrıştırıyorsa ve bu yüzden müşterinin mal veya hizmet tercihinde etkili oluyorsa, marka olarak tescili engellenebilir veyahut hükümsüz kılınabilir. Markaların esas itibariyle bir mal veya hizmeti diğer bir mal veya hizmetten ayırt etmek maksadıyla kullanılmaları esas ise de, bazen müşteriler, bir markayı sadece mal veya hizmet ile değil, o mal veya hizmeti sağlayan işletme ile de irtibatlandırabilirler. Müşteriler, markalı mal veya hizmeti, sırf onu arz eden işletmeye duydukları güven ve beğeni sebebiyle tercih etmiş olabilirler. İşletmelerin birbirinden farklı olduğu bilinse dahi, kullanılan işaretlerin benzerliği müşterinin bu işletmeler arasında ekonomik veya organik bir bağ olduğunu düşünmesine yol açıyorsa sonuç yine değişmeyecek ve markalar arasında benzerlik olduğu kabul olunacaktır.
SMK 6/1 maddesinde de belirtildiği üzere bir markanın bir başka marka ile benzer olup olmadığının tespitinde “halk” tarafından karıştırılma ihtimali dikkate alınır. Halk tarafından karıştırılma ihtimalinde ölçü ise; bu işin ilgilisi veya uzmanı değil, tüketici olan halk olduğunun göz önünde tutulmasıdır. Karıştırılma ihtimalinde önemli olan husus, halkın bu iki işaret arasında herhangi bir şekilde ve herhangi bir sebeple bağlantı kurma ihtimalidir. Buradaki “ihtimal” kelimesi özenle ve özellikle kullanılmış bir kelime olup, şekil, ses, anlam, genel görünüm, çağrışım ve bir seri içinde bulunma izlenimi bu kapsamda değerlendirilmektedir. Hatta markalar arasında birçok noktada fark bulunduğu tespit edilse bile “umumi intiba” ikisinin karıştırılabileceği yönünde ise iki işaret arasında karıştırma ihtimalinin bulunduğu kabul edilmelidir”.
Başka bir deyişle, karıştırma ihtimali; görsel, biçimsel, anlamsal, işitsel benzerlikler, çağrıştırma, bir bütün olarak uyandırdığı toplu kanaat, malın veya hizmetin hitap ettiği alıcı grubunun toplumsal düzeyi ve durumu, markayı taşıyan malın değeri ve alıcının bu malı almaya ayırdığı zaman, markanın asıl unsurları ve tamamlayıcı unsurları, karşılaştırılan işaretler arasındaki benzerlik, telaffuz, anlam veya biçimden, işaretlerin toplu olarak bıraktığı izlenimden, seri içine girmekten veya başka bir çağrışımdan kaynaklanabilir. Yine halkın, karşılaştırılan işaretler arasında herhangi bir şekilde “bağlantı” kurabilmesi de benzerlik bulunduğunu kabul etmek için yeterli olmaktadır.
a- Görsel Olarak Markaların Değerlendirilmesi
Davacının markasının siyah zemin üzerine beyaz çiçek figürünün içinde tamamı büyük harflerle siyah renk ile … ibaresi ile çiçek figürünün sağ üst tarafında çiçek figürünün üstünde verev olarak beyaz şeritten oluştuğu görülmektedir. Davalının hükümsüzlüğü talep edilen markasının beyaz-mavi renk kompozisyonundan oluştuğu, şeklin ortasında beyaz zemin üzerinde mavi renk ile tabak-kek ve fincan resminin bulunduğu, şeklin alt kısmında ise … ibaresinin bulunduğu görülmektedir.
b- İşitsel/Fonetik Olarak Markaların Değerlendirilmesi
Davacıya ait markada yer alan … ibaresinin Türkçe’de soldan sağa yazıldığı gibi telaffuz edileceği, davalıya ait … ibaresinin de Türkçe’de soldan sağa yazıldığı gibi telaffuz edileceği, tarafların … ve … markalarının Türkçe okunuşları fonetik olarak kıyaslandığında, sondaki … harfi hariç taraf markalarının aynı şekilde telaffuz edileceği anlaşılmaktadır. Türkçe telaffuz açısından taraf markaları telaffuz edildiğinde ise, kulakta kalan iz bakımından H harfinin etkisizleştiği böylelikle marka yazılışlarının benzer olması kulakta kalan iz bakımından karıştırılabilirliği artıran bir faktör olduğu değerlendirilmiştir.
Taraf markalarında (…-…) başlangıç ve son ekleri aynı olduğundan, bu benzerlik görsel olarak benzerliğin yanı sıra fonetik olarak da benzerliğe sebebiyet vermekte, ortalama tüketicinin davalıya ait markayı gördüğünde /işittiğinde daha önceden bildiği, tanıdığı davacı markası ile karıştırma ihtimalinin olduğu kanaatine varılmaktadır
c- Anlamsal Olarak Markaların Değerlendirilmesi
Davacıya ve davalıya ait … ve … ibarelerinin Türkçe’de herhangi bir anlamı bulunmadığı, Latince veyahut İngilizce anlamının da bulunmadığı, tarafların dosyada mündemiç beyanları gözetildiğinde, ibareleri Arap dilindeki anlamları yönünden incelenmesi gerekeceği anlaşılmaktadır.
d- Taraf Markalarının Arapça İbareler Barındırması Nedeniyle Arap Dili ve Alfabesi Yönüyle Markaların Değerlendirilmesi
Arap dili ve alfabesi konusunda uzman mütercim tercüman bilirkişi tarafından yapılan tespit ve değerlendirmede, uyuşmazlığa konu kelimelerin Arapça dilinde kullanılan Arap alfabesindeki yazılışlarının farklı olduğu, … kelimesinin Arapça içerik ve anlam bakımından geniş aile, yani anne, baba, çocuklar, kardeşler, teyze, dayı, hala, amca, yeğen, büyükanne, büyükbaba, nine, dede v.s. gibi yakın akrabalık bağları olan aile bireylerini ve bu bireyler arasındaki ilişkileri ifade eden bir anlam içerdiği, … kelimesinin ise Arapça içerik ve anlam olarak sadece anne, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek aileyi ifade ettiği, sonuç olarak her iki kelimenin Arapça dilindeki ve Arap alfabesindeki yazılış, okunuş, anlam ve içerikleri bakımından yakın anlamlara geldiği tespit edilmiştir.
e- — Taraf Markalarının Bütünsel Değerlendirilmesi
Yukarıda açıklandığı üzere, taraf marka ibaresi olan … ve … kelimeleri arasında Türkçe telaffuz açısından yüksek işitsel benzerlik bulunduğu görülmektedir. Dava konusu edilen taraf markalarının benzer/aynı Nice sınıflarında tescilli karşılaştırılan mal/hizmetler toplumun büyük bir kesimi tarafından sıklıkla tüketilen mal/hizmetler olduğundan tüketicinin dikkat düzeyi ortalamanın da altında düşük düzeyde olacağı tespit edilmiştir. Arapça konuşanlar için marka ibarelerinin anlamları arasında benzerlik /farklılıklar mevcutsa da, Arap diline vakıf olmayan Türkiye’de yaşayan çoğunluk tüketici açısından bu kelimelerin anlaşılmayarak hiçbir anlamının olmadığı düşünülebilecektir. Keza markaların Latin Alfabesi yazılışlarına göre (… ve …) markadaki … harfi Türkçe telaffuz yönüyle söylenişte eridiği ve her iki markanın da bu sebeple … olarak işitileceği tespit edilmiştir. Keza markalarda arasındaki basit farklılıkların benzerliği ortadan kaldırmadığı ve … marka ibaresindeki (-) tire işaretinin de farklılığı sağladığı söylenemeyecektir.
Markalar hem şekil hem de kelime unsurları içermesi nedeniyle, kelime unsuru tüketiciler nezdinde şekil unsurundan daha güçlü etkiye sahiptir. Çünkü, tüketiciler söz konusu işaretleri, şekil unsurlarını tarif etmektense, kelime unsuru ile daha kolay belirtebileceklerdir. Bununla birlikte davalı markası … kelime ibaresine nazaran başkaca şekil ve Arapça kelimeler içerse de, Türkçe’nin ana dil olarak konuşulduğu ve Arap Dili bilme oranının düşük olduğu ülkemizde tüketicinin dikkatinin Latin harflerle yazılmış … ibaresinde toplanacağı, bir diğer deyişle markaların tescilli olduğu Türkiye’de tüketicilerin konuştuğu dil olan Türk Dili’ndeki alfabe Latin Alfabesinden oluştuğundan marka ibarelerinde tüketicinin dikkatinin Arap Harflerinden ziyade Latin Harflerine odaklanacağı kanaatine varılmıştır.
Markalar bütünü itibariyle değerlendirildiğinde, davalının … ibareli markasını davacının … ibareli markasına fonetik olarak yakınlaşmasını sağlayacak şekilde tescil ettirmesi ile nihai olarak her iki taraf tescil kapsamındaki malların beslenme ve gıda alanlarının kesişim noktasında benzer kategoride bulunmaları, her ikisinin de geniş/yaygın tüketici kesimine hitap etmesi, malların benzer kategoride bulunması sonucu çakışan alıcı (tüketici) kitlesi ve çakışan alıcı kitlesinin malları birbiri ile benzer bulmaları sonucunda mallardan birinin diğerini tamamlama imkânının olduğu gözetildiğinde, ortalama tüketicinin dava konusu davalı markasını görsel ve işitsel olarak mutlak surette davacıya ait önceki tarihli ve tüketicinin bildiği ve tanıdığı markalar ile ilişkilendirme ihtimali ile karşı karşıya kalabileceği sonucuna varılmış, dolayısıyla, davalı markası ile ilk kez karşı karşıya kalan tüketiciler tarafından davacı ile aralarında bağlantı kurulma ve sonraki markanın önceki markanın sahibi ile ilişkilendirilme veya marka sahiplerinin ekonomik olarak bağlantılı olduğunu düşünme ihtimalinin yüksek olduğu kanaatine varılmıştır.
Taraf markalarında … ve … ibareleri benzer unsur olarak yer almaktadır. Davalının hükümsüzlüğü talep edilen markasında yer alan … sözcüğün ise, davacının önceden tescilli markası ile yazılış, okunuş, görsel ve işitsel yönlerden orta/düşük dikkat seviyesindeki tüketici bakımından iltibasa meydana verecek derecede benzer olduğu,na dair tespit ve değerlendirmeler karşısında, davalının … tescil numaralı … Nice Sınıfındaki (Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, göfretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar., kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç.) Olarak belirtilen malları ve 35 Nice Sınıfındaki (Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri, Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, göfretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış musır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç ) mallar/hizmetlerinde tescilli davalı markası, söz konusu marka ve işaret altında sunulan malların hitap ettiği kişilerin üzerinde bıraktığı iz itibariyle işitsel, görsel olarak davacı markası ile benzer nitelikte olduğu, davalı markasını gören ve duyan tüketiciler daha önce tanıdığı davacı markasının bıraktığı intibaı hatırlayacak ve en önemlisi, bu hatırlama davalı adına tescil olunan davaya konu markanın daha önce tescil edilip kullanılmakta olan davacı markalarının bir başka versiyonu, serisi veya uzantısı olduğunun ya da davacının vermiş olduğu bir lisans gereği ürünler üzerinde kullanıldığının algılanmasına yol açabilecektir. Açıklanan nedenlerle, davalı markası, davacı markalarına benzer nitelikte olup, ortalama tüketici nezdinde davalı markasının belirtilen Nice sınıfları dahilinde davacı markası ile karıştırılma ihtimali bulunduğu tespit edilmiştir.
Her ne kadar davalı tarafça davaya konu markanın daha önceden …tescil numarası ile TürkPatent nezdinde tescil edildiği ve … ibaresi üzerinde davacının markalarından önce kazanılmış hakkı olduğu şeklinde savunmada bulunulmuş ise de, davacının davasına dayanak olarak gösterdiği … tescil numaralı markası için TürkPatent nezdinde 14/11/2014 tarihinde başvuru yapıldığı ve 05/11/2015 tarihinde tescil edildiği görülmektedir. Davalının kazanılmış hak iddiası ile belirttiği …tescil numaralı markası için ise TürkPatent nezdinde 25/11/2014 tarihinde başvuru yapıldığı ve 04/05/2016 tarihinde tescil edildiği görülmektedir. Davalı markasının, davacı markasından sonraki bir tarihte tescil edilmesi nedeniyle, davalının önceye dayalı kazanılmış hakkının bulunmadığı anlaşılmakla bu savunmaya itibar edilmemiştir.
Davalının Kötü Niyetli Olup Olmadığının Değerlendirilmesi Bakımından Yapılan İnceleme (SMK m.6/9)
Davacı aynı zamanda davalının … markasının sektördeki bilinirliğinden ve markaya olan güveninden faydalanmak ve markalarının kendisine ait markalarının alt markası yaratmak için tescil ettirildiğini, davalının onbinlerce seçenek arasından kendisine ait markayı tescil ettirilerek kötü niyetli hareket ettiğini ve SMK md. 6/9 kapsamında hükümsüzlük talebinde bulunduğu görülmüştür.
SMK m.6/9 kötü niyetli marka başvurusunu nispi ret nedeni saymış ve bir hükümsüzlük nedeni olarak kabul etmiştir. Ancak tek başına tanınmış bir markanın benzerinin ya da aynısının tescil ettirilmesi kötü niyetli marka tescili olarak yorumlanamaz. İyi niyet asıl olduğu için, kötü niyetin varlığı, davacı tarafından ispat edilmelidir.
Marka hukukunda kabul gören anlayışa göre, tescil yoluyla sağlanan marka korumasının amacına aykırı şekilde kötüye kullanılması yoluyla başkasının markasından haksız yarar elde etmek, markayı gerçekte kullanmayıp yedeklemek, marka ticareti yapmak, gerçek hak sahibinin piyasaya girişini engellemek, gerçek hak sahibine maddi veya manevi zarar vermek amaçlarına veya şantaja yönelik başvuru ve tesciller kötü niyetli olarak kabul edilmektedir.
Davalının hükümsüzlüğü talep edilen marka tescil tarihinden önce davacının tescilli markası bulunmakla birlikte, davacı kendi markasının benzerinin davalı tarafından tescil ettirilmesinin kötüniyetli tescil olduğunu iddia etmişse de, davacının bu iddiaları SMK m. 6/1 uyarınca yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere incelenmiştir. Ancak SMK m.6/9 kapsamında kötüniyetli tescilin tespit edilebilmesi için davacı tarafından davalının markayı kötü niyetle tescil ettirdiğine dair delil sunması gerekmektedir. Bu hususta ispat yükü davacıya aittir. Dosya içerisinde bulunan delil listesi ve tüm dosya münderecatında bu iddiayı ispatlar nitelikte herhangi bir delil veya belge görülmemekle davacının bu iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmıştır. Kötü niyet halinin varlığından bahsedebilmek için, marka sahibinin tescil başvurusunu; rekabete adil biçimde katılmak amacıyla değil, üçüncü kişilerin çıkarlarının aleyhine dürüst olmayan biçimde veya özel bir üçüncü kişiyi gözetmeksizin, bir markayı işlevlerine uygun olmayacak şekilde kullanma niyetiyle elde etme amacıyla yapması gerekecektir. Marka tescilinde kötü niyet yerleşik Yargıtay kararlarında “tescil ile sağlanan korumanın amacına aykırı kullanılması yoluyla başkasının markasından haksız olarak yarar sağlamak” şeklinde ifade edilmektedir. Tüm bu açıklamalar uyarınca davacı tarafından ispat edilemeyen davalının markayı kötü niyetle tescil ettirdiğine dair iddia yerinde görülmemiş, SMK md. 6/9 kapsamındaki talebin reddi gerekmiştir.
Davacı Markasının Tanınmış Olup Olmadığının Değerlendirilmesi Yönünden Yapılan İnceleme (SMK m.6/5)
Davacı, dilekçelerinde, markasının yüksek ayırt ediciliğe sahip tescilli birçok markasının bulunduğu ve uzun yıllardır faaliyet gösterdikleri ve böylelikle markasının uzun yıllardır. kullanılarak tanınmışlık” kazandığı, davalı markasının açıklanan sebeplerle de hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
SMK’nın 6. maddesindeki nispi ret nedenlerinin varlığı birer hükümsüzlük nedenidir. SMK m.6/5’de, “tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir markanın, Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici karakterinin zedelenebileceği hâllerde, aynı ya da benzer markanın tescil başvurusu, haklı bir sebebe dayanma hâli saklı kalmak kaydıyla, başvurunun aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde yapılmış olmasına bakılmaksızın önceki tarihli marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.” hükmü bulunmaktadır.
Davacının SMK m.6/5 uyarınca talepte bulunabilmesi için, “haksız bir yararlanma sağlanması”, “ayırt edici karakterin zedelenmesi” ve “ itibarın zarar görmesi” halinin somut olayda mevcut olup olmadığı incelenirken, markaların tanınmışlıklarının ne ölçüde olduğu ve bu tanınmışlığın toplum kesimlerinden ne kadarını kapsadığı, ilgili sınıfa göre belirlenecek toplum kesimindeki ortalama tüketicinin bu markayı ne şekilde algıladığı, tanınmış marka ilgisiz mal ve hizmetlerde kullanılsa bile, tüketicilerin tanınmış markayı ne kadar hızlı bir şekilde hatırlayıp, onunla bir link kurduğu, tanınmış markanın ayırt edici karakterinin ne derece yüksek olduğu ya da ne derece yakın ya da uzak olup olmadığı gibi pek çok hususun dikkate alınması gereklidir.
Davacı tarafından sunulmuş olan 16/11/2020 havale tarihli delil listesi ve ekleri ile birlikte bilirkişilerce yapılan değerlendirmeler dikkate alındığında, davacı markasının tanınmış olup olmadığının tespit edilebilmesi için yeterli delil bulunmadığı, bu nedenle davacı markasının tanınmış marka olarak kabul edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde toplanan deliller, hükme esas alınan bilirkişi raporları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davalıya ait markanın, davacıya ait marka ile karıştırılma ihtimalinin bulunması, davacının öncelikli hak sahibi olması dikkate alındığında SMK md. 6/1 kapsamında, davalı adına TPMK nezdinde tescil görmüş… tescil numaralı … ibareli markanın … ve … Sınıflardaki “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar., kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç, Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/leczet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç” mal ve hizmetleri bakımından kısmi hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, diğer mal ve hizmet sınıfları bakımından ise, SMK md. 6/5 ve 6/9 hükümleri kapsamında aranan koşulların somut olay bakımından oluşmadığı görülmekle fazlaya dair taleplerin reddi gerekmiş açıklanan nedenlerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın kısmen kabulü ile, davalı adına TPMK nezdinde tescil görmüş … tescil numaralı … ibareli markanın … ve …. Sınıflardaki “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar., kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç, Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/leczet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç” mal ve hizmetleri bakımından HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, fazlaya ilişkin diğer sınıflar bakımından talebin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 59,30 TL karar harcından peşin yatırılan 44,40 TL’nin mahsubu ile kalan 14,90 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen talepler yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen talepler yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan: 2.550,00 TL bilirkişi ücreti, 90,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.640,50 TL’den, dava kısmen kabul kısmen ret olduğundan takdiren %50’si 1.320,25 TL ve 88,80 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 1.409,05 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.16/11/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸