Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/123 Esas
KARAR NO : 2022/151

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 23/09/2019
KARAR TARİHİ : 24/11/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil …’ın tanınmış bir içmimar olup 2015 senesinde davet üzere … binasının mimarisine destek olmak üzere, lise müdürü, müdür yardımcısı, … çalışanı ve … çalışanı ile birlikte gerçekleştirilen toplantıda öğrenci masalarının tasarlanması ve mimari danışmanlık konusunda şifahi olarak anlaşmaya varıldığını, binanın tarihi kimliğine uygun bir masanın tasarlandığını, 20.11.2015 tarihinde TPE tescil başvurusunun yapıldığını, binanın restorasyonunu gerçekleştiren … Ltd. Şti. ile iletişimde halinde derslik, konferans salonu, laboratuvar alanlarının yerleşimi vb konularda danışmanlık hizmeti verdiğine ilişkin müvekkil tarafından hazırlanmış kat planlarının mevcut olduğunu, Lise yönetiminin masayı beğenmesi akabinde, dolap, sandalye ve öğretmen masası tasarımlarının da talep edildiğini, müvekkilin talep edeceği tutarın ödeneceği hususunda anlaşıldığını, 2017 yılı Ocak ayına kadar devam eden süreçte müvekkile hiçbir ödeme yapılmadığını, devamında müvekkil tarafından tasarladığı mobilyaları üretmeyi ve hizmet bedellerininde dahil edilerek yapılan iş ve hizmetlerin bedelinin ödenmesini teklifinin olumlu karşılandığını, masa prototipinin üretildiğini, okul yönetiminin ise kendisine … tarafından … Ltd. Şti. ile çalışılacağından bahisle süreçte firma yetkilileri ile de tanıştırıldığını, söz konusu kendi adına tescilli masanın kendi izni olmadan kullanılamayacağından bahsedildiğini, sonrasında müvekkille iletişime geçilmediğini, müvekkilin ancak 18.05.2019 tarihinde oğlunun sınavı nedeniyle gittiği okulda kendi tasarımının birebir taklit edilerek aynı şekilde kullanıldığından haberdar olduğunu, Lisenin youtube kanalındaki tanıtım – filminde masaların açıkça gösterildiğini, devamında … 17. Sulh Hukuk Mahkemesi …D. İş sayılı dosyası üzerinden gerçekleştirilen inceleme ile benzerliğin tespit edildiğini, aynı zamanda halen … tarafından tescilli tasarımların üretilip satışının yapılmaya devam edildiğini, SMK kapsamında koruma altında olan tescilli tasarımların tasarım sahibi müvekkilin izni olmadan taklit edilerek üretildiğini tespiti neticesinde tecavüzün durdurulmasını ve sonradan arttırılmak üzere şimdilik 5.000 – TL olmak üzere maddi, 50.000 – TL manevi tazminatı ile yoksun kalınan kazancın bilirkişi incelemesi ile tespitini, tespite konu masaların üretim satış ve teslimine ilişkin tüm bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmasına karar verilmesini, Erdem Mobilya tarafından tescilli tasarımların internet sitesinde teşhirinin, üretiminin, üretim vasıtalarının el konularak kullanımının ve satışının durdürülmasını, taklit tüm masaların toplatılarak kullanımının tedbiren durdurulmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı… vekili cevap dilekçesinde özetle; önceki … 17. SHM … D.İş kapsamında … tarafından verilen itiraz dilekçesinde öğrenci masalarının … tarafından… firmasına yaptırıldığını, açık ve net olarak ifade edildiğini, mail yazışmalarının ise kendi logosunu taşıyan erdemofis.com uzantılı e posta ile yapıldığını, yazışmaları yapan kişinin firma çalışanı olduğunun tespiti için SGK ya müzekkere yazılarak döküm talebinde bulunulmasını ve …’den müzekkere yazılarak tüm bilgi ve belgelerin dosyaya istenmesini, müvekkilin uğratıldığı maddi ve manevi zararın tazmini, husumet itirazlarının kabulünü, davanın usul müvekkil yönünden reddini, haksız ve mesnetsiz davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; önceki … 17. SHM… D.İş dosyasının tespite ilişkin olduğunu, tespitin gerçekleşmesi ile sona ererek asıl davanın eki olarak dosyaya sunulduğunu, bekletici mesele yapılabilecek devam eden bir dava olmadığını, müvekkilin masanın tasarımının yanı sıra, bir çok konuyla ilgili danışmanlık hizmeti de vermiş olup bununda davalı tarafından kabul edildiğini, dava konusu tecavüz fiiline doğrudan bağlantısı olduğu anlaşılan … Başkanlığının davaya dahil edilerek, duruşma davetiyesi çıkartılmasını talep ettiklerini, tüm dava taleplerini yineleyerek, davanın davalı müvekkil açısından öncelikle husumetten, her durumda esastan reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Dosyada taraflarca bildirilen tüm deliler toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan 23/11/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “Tasarım yönünden yapılan incelemede; … mevcut “masa” ürünlerinin, Davacı tarafa ait … tescil nolu “…” tasarımı ile genel izlenimde benzer olarak algılandıkları, benzerliğin karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte olduğu, Davacı tarafından delil olarak sunulan, … uzantılı mailleşmelerin ekinde gönderilen masa ürün fotoğrafları ve fiyat listesindeki masa fotoğraflarının, Davacı …tescil nolu tasarımı ile genel izlenimde benzer olarak algılandıkları, benzerliğin karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte olduğu, Mali yönden yapılan incelemede; Davacı tarafın, maddi tazminat talebi doğrultusunda, Sınai Mülkiyet Kanunu’ nun 151. Maddesinde sayılan, Yoksun Kalınan Kazanca ilişkin seçimlik hakkının kullanılmadığı, Sayın Mahkeme tarafından, tecavüz koşullarının oluştuğuna karar verilmesi halinde, davacı tarafın maddi tazminat talebi yönünden seçimlik hakkını kullanması gerektiği ve mali incelemenin seçilen yönteme göre yapılabileceği,” görüş ve kanaatlerini bildirilmişlerdir.
Mahkememize sunulan 09/05/2022 havale tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; Davacı taraf vekili tarafından, kök rapora karşı sunulan beyan dilekçesinde, m SMK. ‘nun 151 2-c maddesi; “Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun bir şekilde kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeli” yönünden maddi tazminat talebinde bulunulduğu, Davacı taraf vekili tarafından, emsal lisans sözleşmelerinin, …ve … sorulması talep edilmiş, ancak … Şubesinden cevap gönderilmediği, … İç Mimarlar Odası tarafından gönderilen cevap yazısında ise,”…” rayiç bedel belirlemenin mümkün olmadığının beyan edildiği, Davacı vekili tarafından sunulan beyan dilekçesi ekinde sunulan …Şubesi tarafından 19.11.2001 tarihinde hazırlanan belgede belirlenen Asgari Tasarım Ücreti bedeli üzerinden hesaplama yapılmasının, Sayın Mahkeme tarafından kabul edilmesi halinde,…Şubesi Meslek Hakları Komisyonu tarafından hazırlanan 19.11.2001 tarihli belgeye göre belirlenen asgari tasarım ücreti, dava konusu tasarımlara ait ürünlerin tespit tarihi, enflasyon güncellemesi için dikkate alınan TÜİK verileri ve TCMB döviz kurları dikkate alınarak yapılan hesaba göre, dava konusu tasarımlar için davacı tarafın 74.349,73 TL.” sı talep edebileceğinin hesap edildiği, Davacı tarafın maddi tazminat talebinin, Borçlar Kanununun 50. ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun, Sayın Mahkemenizin takdirinde olduğu, Davalı tarafından, ticari defter ve belgelerin inceleme için Mahkemeye sunulmadığı, inceleme yeri ve günü için de Mahkemeye süresi içinde beyanda bulunulmadığı, bu nedenle Mahkeme tarafından verilen görev de istenen, davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir bedelin hesaplanmasına yönelik tespit ve değerlendirme yapılamadığı,” görüş ve kanaatlerini bildirilmişlerdir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık, davacının … tescil numaralı Endüstriyel Tasarımı’nın davalılar tarafından kullanıldığı iddiasına tasarıma tecavüzün tespiti ile maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkindir.
TPMK yazı cevabından anlaşıldığı üzere davacıya ait …tescil numaralı Masa Tasarımının başvuru tarihinin 20/11/2015 olduğu, 20/11/2015 tarihinde tescil edildiği, başvuru sahibinin davacı olduğu ve halen koruma süresi içerisinde olduğu görülmüştür.
… 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasında 02/07/2019 tarihinde aleyhine tespit istenen …- … ait adreste tecavüz iddiasına konu ürünlerle, davacıya ait tasarımların karşılaştırılması sonucunda hazırlanan raporda tespit isteyen/ işbu dosya davacısına ait … numara ile tescilli tasarım ile aleyhine tespit istenene ait ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları, aleyhine tespit istenen adreste toplam 350 adet tespite konu masa-sıra tespit edildiği belirtilmiştir.
6769 sayılı SMK’da tescilli tasarımların korunma şartları belirlenmiştir.
Tasarım ve ürün; Madde 55- (1)Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Yenilik ve ayırt edicilik; Madde 56- (1)Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur. (4)Bir tasarımın aynısı; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. (5)Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir. (6)Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. Madde 57- (1)Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz. (2)Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez. Madde 58- (1)Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir. (2)Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır… Madde 59- (1)Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz. (2)Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir. Korunan tasarımın kendi tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış olduğu kabul edilmez.
Somut olay bakımından yapılan incelemede her ne kadar D.iş dosyası üzerinden tecavüzün varlığı tespit edilmiş ise de, D.İş dosyasının davalı yanın savunmalarının alınmadan hazırlanması, davalıların itirazları ve esas dosya kapsamında sunulan delillerin varlığı karşısında HMK md. 266 uyarınca çözümü hukuk dışında özel ve teknik bilgi gerektiriyor olması nedeni ile 1 Tasarım Uzmanı Akademisyen, 1 Mobilya Sektör Bilirkişisi ve 1 Mali Müşavir bilirkişiden oluşan yeni bir heyetten rapor alınmış, bilirkişi heyeti tarafından, davacı tarafından dosyaya sunulan CD içeriğindeki tanıtım videosu, … ile yapılan mail yazışmaları, D.iş dosyasından alınan raporun irdelenmesi sureti ile hazırlanan raporda “… Uluslararası … mevcut “masa” ürünlerinin, Davacı tarafa ait … tescil nolu “Masa” tasarımı ile genel izlenimde benzer olarak algılandıkları, benzerliğin karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte olduğu, Davacı tarafından delil olarak sunulan, … uzantılı mailleşmelerin ekinde gönderilen masa ürün fotoğrafları ve fiyat listesindeki masa fotoğraflarının, Davacı …tescil nolu tasarımı ile genel izlenimde benzer olarak algılandıkları, benzerliğin karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte olduğu” tespit edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nin 114. maddesi uyarınca, husumet ehliyeti dava şartı olup, aynı Kanunun 115. maddesi uyarınca, dava şartı noksanlığını taraflar her zaman ileri sürebilecekleri gibi, mahkemelerin de yargılamanın her aşamasında dava şartlarının mevcut olup olmadığını araştırması gereklidir.
6100 sayılı HMK’nın 114. maddesinde açıkça sayılmamakla birlikte taraf teşkilinin dava şartlarından olduğu hususunda öğreti ve uygulamada duraksama bulunmamaktadır.
Öncelikle davalılardan …Ticaret Limited Şirketi tarafından pasif husumet itirazında bulunulduğu, davalı şirketin … ile herhangi bir ticari çalışması bulunmadığı bu nedenle davanın kendileri yönünden husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
… Müdürlüğüne yazılan müzekkerede dava konusu ürünlere ilişkin sözleşme yapılan firmanın ünvanı ve açık adresi istenilmiş olup, müzekkere cevabında firma ünvanının … Anonim Şirketi olduğu, şirket adresinin … adresi olduğu tespit edilmiştir. Bunun üzerine … Ticaret Sicil Müdürülüğüne müzekkere yazılarak davalı ile dava dışı … Şirketine ait kuruluşundan bu yana tüm ortaklarını ve temsilcilerini gösterir şekilde ticari sicil kayıtlarının celbi istenilmiş, Kayıtların incelenmesinde, davalı şirket adresi ile dava dışı olduğu iddia olunan şirket adresinin … tarih, … sayı numaralı sicil gazetesinin … numaralı İlan Sıra Numarasına kayıtlı adres bilgisinde, “Yukarıda bilgileri bulunan şirketin adresi … adresinden … adresine taşınmıştır.” şeklinde yapılan ilan bilgisi dikkate alındığında aynı adresler olduğu, davalı şirket yetkilisinin aynı zamanda dava dışı şirketin eski yönetim kurulu üyesi olması, dava dışı şirketin şu an ki yetkilisinin, davalı şirketin eski ortağı olması, her iki şirketin yönetim kurulu ve ortaklık yapılarının aynı olması ve dosyaya sunulan mail yazışmaları dikkate alındığında husumete ilişkin itirazlar yerinde görülmemiştir.
Esasa ilişkin yapılan incelemede de, hükme esas alınan23/11/2020 tarihli heyet raporu ve … 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin keşif incelemesi sonucunda hazırlanan tespit raporu bir arada değerlendirildiğinde, davalı kullanımlarının, davacıya ait …tescil nolu tasarımı ile genel izlenimde benzer olarak algılandıkları, benzerliğin karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte olduğu bu sebeple davalılar kullanımlarının davacıya ait…sayılı tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiğine dair kanaate varılmıştır. Her ne kadar davalı idare tarafından tasarım konusu ürünlerde kullanılan motiflerin Selçuklu Mimarisine ait olduğu, topluma mal olmuş işlemeler olduğuna ilişkin itirazlarda bulunulduğu görülmüş ise de, itirazların yenilik ve ayırt edicilik kriterleri bağlamında inceleme yapılması hususunda açık bir talep içermediği gibi, bu hususta davalı tarafından açılan herhangi bir hükümsüzlük davası olmadığı, işbu dava konusu uyuşmazlığın tasarım hakkına tecavüz incelemesinden ibaret olduğu gözetilerek bu savunmalara işbu dava bakımından itibar edilmemiştir.
Tazminat İncelemesi Yönünden Yapılan Değerlendirme
6769 sayılı Kanunun “Tazminat” başlıklı 150. Maddesine göre “(1)Sınai mülkiyet hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyen kişiler, hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlüdür.
(2)Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edilmesi durumunda, hakka konu ürün veya hizmetlerin, tecavüz eden tarafından kötü şekilde kullanılması veya üretilmesi, bu şekilde üretilen ürünlerin temin edilmesi yahut uygun olmayan bir tarzda piyasaya sürülmesi sonucunda sınai mülkiyet hakkının itibarı zarara uğrarsa, bu nedenle ayrıca tazminat istenebilir.
(3)Hak sahibi, sınai mülkiyet hakkının ihlali iddiasına dayalı tazminat davası açmadan önce, delillerin tespiti ya da açılmış tazminat davasında uğramış olduğu zarar miktarının belirlenebilmesi için, sınai mülkiyet hakkının kullanılması ile ilgili belgelerin, tazminat yükümlüsü tarafından mahkemeye sunulması konusunda karar verilmesini mahkemeden talep edebilir.
“Yasanın “Yoksun kalınan kazanç” başlıklı MADDE 151-
(1)Hak sahibinin uğradığı zarar, fiili kaybı ve yoksun kalınan kazancı kapsar.
(2)Yoksun kalınan kazanç, zarar gören hak sahibinin seçimine bağlı olarak, aşağıdaki değerlendirme usullerinden biri ile hesaplanır: a)Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir. b)Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin elde ettiği net kazanç. c)Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedeli.
(3)Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, özellikle sınai mülkiyet hakkının ekonomik önemi veya tecavüz sırasında sınai mülkiyet hakkına ilişkin lisansların sayısı, süresi ve çeşidi, ihlalin nitelik ve boyutu gibi etkenler göz önünde tutulur.
(4)Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, ikinci fıkranın (a) veya (b) bentlerinde belirtilen değerlendirme usullerinden birinin seçilmiş olması hâlinde, mahkeme ürüne ilişkin talebin oluşmasında sınai mülkiyet hakkının belirleyici etken olduğu kanaatine varırsa, kazancın hesaplanmasında hakkaniyete uygun bir payın daha eklenmesine karar verir.” hükümlerine amirdir.
Sınai mülkiyet hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyen kişiler, hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlüdür. Markaya tecavüz nedeniyle marka sahibinin uğradığı maddi kayıp, fiili zarar ve yoksun kalınan kazançtan oluşmaktadır. Yoksun kalınan kazanç, marka hakkına tecavüz edilmesi dolayısıyla malvarlığında kesin olarak ya da büyük ihtimalle gerçekleşecek artışın kısmen veya tamamen önlenmesi, yitirilmesi olarak tanımlanabilir.
Davacı yanın dosyaya sunmuş olduğu beyanlar ve deliller kapsamında bu hesaplama usullerinden maddenin 151/2-c fıkrası kapsamında davalının elde ettiği kazanç üzerinden hesaplanmasını talep ettiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından emsal lisans sözleşmelerinin … ve … sorulması talep edilmiş olup, … İç Mimarlar Odası tarafından gönderilen 13.10.2021 tarihli cevap yazısında; “… İç Mimarlar Odası Yönetim Kurulu 26.09.2019 Tarih ve 33/283 Sayılı Kararı ile Yürürlüğe girmiş olan “İçmimarlık Hizmetleri En Az Ücret Bedelleri Hesaplama Esasları Şartnamesi” Madde 11 ile Ticari amaçlı ya da Ticari amaçlı olmayan münferit iç mekân ürün tasarımının bedeli işveren ile iç mimar arasında karşılıklı anlaşmayla belirlenmekte olduğundan Özel Ürün Stantları, Sandalye, Masa, Vitrin vb. gibi “Özel Ürün Tasarımlarına” rayiç bedel belirlememiz mümkün değildir. ” denilmektedir. … İç Mimarlar Odası tarafından yazı ekinde gönderilen, en az ücret bedelleri hesaplama esasları şartnamesinde, özel ürün tasarımları başlıklı 11. Maddede; “Ticari amaçlı ya da ticari amaçlı olmayan münferit iç mekan ürün tasarımının bedeli işveren ile iç mimar arasında karşılıklı anlaşmayla belirlenir. (Özel ürün stantları, sandalye, masa, vitrin vb. gibi)” ifadesi yer almaktadır.
Davacı tarafından dava dosyasına sunulan, … Şubesi Meslek Hakları Komisyonu tarafından hazırlanan 19.11.2001 tarihli belgeye göre, asgari tasarım ücretinin 12.600,00 $ olarak belirlendiği görülmektedir. Mahkememizce, … Şubesinden güncel belgeler talep edilmiş ancak … tarafından müzekkereye cevap verilmediği görülmüştür.
… 17. Sulh Hukuk Mahkemesi” nin, … D.İş sayılı dava dosyası kapsamında, 02.07.2019 tarihinde, aleyhinde tespit istenen … ne ait adres de yapılan tespitler de, dava konusu tasarıma ait 350 adet sıra tespit edildiği görülmüştür.
Davalılardan …Şirketine ticari defter ve kayıtların sunulması bakımından 23/03/2021 tarihli celsenin iki numaralı ara kararı uyarınca kesin süre verilmiş ancak kesin süre içerisinde defter ve kayıtların ibraz edilmediği görülmüştür.
İçerisinde Mali Müşavir bilirkişisinin de bulunduğu heyet tarafından yapılan hesaplamada, ….tarafından gönderilen cevap yazısında, “Özel Ürün Tasarımlarına” rayiç bedel belirlemenin mümkün olmadığının beyan edildiği,… Şubesi tarafından ise cevap yazısı gönderilmediği, davacı tarafından sunulan beyan dilekçesi ekinde sunulan …Şubesi tarafından 19.11.2001 tarihinde hazırlanan belgede belirlenen Asgari Tasarım Ücreti bedeli üzerinden belirlenen asgari tasarım ücreti, dava konusu tasarımlara ait ürünlerin tespit tarihi, enflasyon güncellemesi için dikkate alınan TÜİK verileri ve TCMB döviz kurları dikkate alınarak yapılan hesaba göre dava konusu tasarım için davacı tarafın 74.349,73 TL. talep edebileceği hesap edilmiştir. Mahkememizce hesaplamaya ilişkin alınan 09/05/2022 tarihli ek rapor denetime elverişli görülmüş, … Şubesine ait 19.11.2001 tarihi belge, D.iş dosyası üzerinden yapılan tespitler sonucu tecavüz konusunu oluşturan ürün sayısı ve mali incelemeye ilişkin ek rapor uyarınca 74.349,73 TL maddi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine dair karar vermek gerekmiştir.
Davacı manevi tazminat da talep etmiştir. Manevi tazminat yönünden tasarım hakkına yapılan tecavüzün niteliği, ,davacının manevi ticari varlığında meydana gelen kayıp durumu, manevi tazminatın amaç ve içeriğine, hak, nesafet ve adalet ilkesine keza manevi tazminatın, maddi bir zenginleşme talebinden çok manevi tatmine yönelik bir talep olması, dolayısıyla somut olaya göre davalıların davacı tasarımına tecavüz teşkil edecek şekilde izinsiz olarak kullandığı, bu konuda daha önce yazışmalarında bulunduğu dikkate alınarak eylemlerinde kusurlu oldukları, ürün miktarı gözetilerek 50.000- TL manevi tazminatın uygun olabileceği kanaatine varılmıştır.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde, tarafların iddia ve savunmaları, sunulan deliller, alınan D. İş ve bilirkişi heyeti raporları, Ticaret Sicil Kayıtları, mali incelemeye esas raporlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davalı kullanımlarının davacıya ait TPMK nezdinde 2015/07810 numara ile tescilli tasarım hakkına tecavüz oluşturduğunun tespiti ile bu tecavüzün durdurulmasına, kaldırılmasına, bu bağlamda tecavüz oluşturan ürünler ile, bu ürünlerin üretiminde kullanılan cihaz ve makinelerin kararın kesinleşmesine müteakip el konulmasına, 74.349,73 TL maddi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ İLE, davalılar kullanımlarının davacıya ait 2015/07810 sayılı tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiğinin tespiti ile, bu tecavüzün durdurulmasına, kaldırılmasına, bu bağlamda tecavüz oluşturan ürünler ile, bu ürünlerin üretiminde kullanılan cihaz ve makinelerin kararın kesinleşmesine müteakip el konulmasına,
2-74.349,73 TL maddi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
3-50.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 8.575,03 TL karar harcından peşin yatırılan 1.338,02 TL’nin mahsubu ile kalan 7.237,01 TL bakiye karar harcının davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen tecavüzün tespiti yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen maddi tazminat yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen manevi tazminat yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
8–Davacı tarafından yapılan: 2.250,00 TL bilirkişi ücreti, 274,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.524,00 TL ve 1.382,42 TL harç (ıslah+peşin+başvuru) olmak üzere toplam 3.906,42 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
9-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.24/11/2022

Katip
¸

Hakim
¸